به گزارش ايرنا، در اين روش بچه ماهي ها را در قفس هاي مخصوص در دريا رهاسازي مي شوند و با استفاده از مزاياي آب دريا از سوي پرورش دهندگان به صورت مرتب غذاي مورد نياز آنها در قفس ها تامين و در شرايط طبيعي رشد كرده و در مدت معيني برداشت مي شوند.
طرح پرورش ماهي در قفس و توسعه آبزي پروري يكي از بهترين روش ها براي پرورش انواع آبزيان و يكي از با سودآورترين و صرفه ترين منبع كسب و كار و درآمد براي پرورش دهندگاني بوده كه مي توانند به صورت تضميني و بدور از هرگونه خطر و حوادث همچون طوفان و سرقت شناورهاي صيادي توسط دزدان دريايي، ماهيان را همانند استخرهاي پرورش ماهي پرورش داده و از آن صيد كنند.
بايد يادآورشد كه صنعت شيلات و آبزيان به عنوان قديمي ترين منبع درآمدي مردم ساحل نشين جنوب از جمله هرمزگان محسوب مي شود، در صورت حمايت از پرورش دهندگان ماهي (در قفس دريايي) و ميگو مي تواند به عنوان محور توسعه باعث ايجاد اشتغال پايدار و در نتيجه عمران و آباداني مناطق ساحلي استان هرمزگان شود.
** تنوع در ساخت قفس و مزاياي پرورش ماهي در قفس
پرورش ماهي در قفس طرحي است كه در آن ماهي درون يك قفس يا سبد قرار مي گيرد كه قفس ها و سبدها از چوب يا تورهاي كيسه اي به شكل هاي مختلفي از جمله ثابت، شناور، قابل غوطه ور و غوطه ور با كاركردهاي متفاوت ساخته مي شود.
تنوع زيادي در شكل، اندازه ها و طرح هاي قفس ديده مي شود كه با شرايط مختلف محيطي تطابق پذيري زيادي دارند و از آنها به روش هاي مختلف استفاده مي شود.
قفس هاي ثابت به صورت كيسه توري ساخته مي شود كه با تيرك هايي در كف دريا و يا رودخانه در آب نگهداري مي شوند و با توجه به محدود بودن شكل و اندازه آنها تنها در آبهاي كم عمق مستقر مي شوند اما قفس هاي شناور توسط يك حلقه و يا چارچوب شناور نگهداري مي شود كه كاربرد آن نسبت به ساير انواع قفس ها بيشتر بوده و مي توان در شكل ها و اندازه هاي مختلفي آن را ساخت.
قفس هاي قابل غوطه وري كه از كيسه توري قفس غوطه ور به يك چارچوب يا دكل مستقر است، همان طور كه از نامش پيداست در زماني كه دريا آرام است در سطح آب نگه داشته مي شود و هنگام بدي آب و هوا و طوفاني شدن درون آب غوطه ور است، اين قفس ها در عمق هاي مختلف آب نصب مي شود و از صدمات در شرايط بد آب و هوايي در امان است اما قفس هاي غوطه ور كه توسط سنگ يا پايك در بستر آب محكم مي شود، از تعدادي جعبه چوبي ساخته مي شوند و با توجه به اين كه در ميان آن ها شكاف هايي وجود دارد، آب از درون آنها عبور مي كند.
استفاده اصولي از منابع آبي همچون دريا، درياچه، استخرهاي ذخيره، استخر، چشمه ها، نهرها و رودخانه ها، سرمايه گذاري كمتر نسبت به پرورش ماهي در استخرهاي خاكي و توليد بيشتر در واحد سطح، كاهش هزينه نسبت به پرورش ماهي در استخرهاي خاكي، محصور كردن ماهيان در يك سطح كم با مصرف انرژي كم تر و همچنين امكان توسعه بيشتر و قابل جابجايي راحت تر از مزاياي پرورش ماهي در قفس است.
طرح ماهي در قفس همچنين در اشتغال و درآمدزايي بيشتر، سهولت كار نسبت به استخرهاي خاكي و بتوني در احداث و اجرا، استفاده از غذاي طبيعي و كيفيت گوشت بيشتر، سهولت در مشاهده و بررسي ميزان تغذيه ماهي مديريت آسان و كم هزينه، سهولت در درمان عليه بيماري ها و انگل ها در مقايسه با استخرهاي خاكي نقش بسزايي دارد.
** سابقه پرورش ماهي در قفس در جهان و ايران
صنعت سودآور پرورش ماهي در قفس كه يك روش ابداعي براي رونق آبزي پروري و رسيدن به سود كلان در شرايط خاص بوده، ابتدا در كشورهاي ديگر كه امكان سرمايه گذاري داشته، شروع شد و بعد اين تجربه به كشور ما منتقل شد.
پرورش ماهي در قفس بيش از50 سال در جهان سابقه دارد كه كشورهاي مالزي، نروژ و چين از مهم ترين كشورهاي پرورش دهنده بوده و بعدها كويت، امارات و روسيه به اين صنعت پيوسته اند.
در ايران سابقه زيادي در پرورش ماهي در قفس ثبت نشده، ولي از سال هاي 1361 با پرورش ماهي در قفس در سد « دز» خوزستان به صورت آزمايشي آغاز و در سال 1364 توليد در اين درياچه شروع شد.
در سال 1369 نيز پرورش ماهي در قفس به بسته شدن قراردادي بين شيلات ايران و يك شركت نروژي در درياي خزر و درياي عمان شكل جدي تري به خود گرفت و طرح پرورشي آن در استان هرمزگان به ظرفيت 180 تن اجرا شد و همچنان ادامه دارد.
** توليد سالانه پنج هزار تن صيد ماهي در قفس
هرمزگان ضمن داشتن ظرفيت صيد در آبهاي داخلي و آبهاي دور و همچنين استخرهاي پرورش ماهي و ميگو در كنار ساحل، توانايي پرورش ماهي در قفس در دل دريا نيز دارد.
مديركل شيلات هرمزگان گفت: در حال حاضر چهار شركت پرورش ماهي دريايي (ماهي در قفس) با توليد سالانه پنج هزار تن در اين استان وجود دارد.
محسن يكتاپور در گفت و گو با ايرنا افزود: كسب و كار يك پنجم از جمعيت يك ميليون و 760 هزار نفري اين استان از طريق فعاليت هاي شيلاتي است.
وي ادامه داد: البته مي توان گفت اين اداره كل با اجراي طرح هاي شيلاتي از جمله پرورش ميگو و ماهي در قفس، توانسته براي 88 هزار نفر به صورت مستقيم و غيرمستقيم شغل ايجاد كند كه از اين شمار اشتغال ايجاد شده، براي 35 هزار نفر به صورت مستقيم و براي 53 هزار نفر به صورت غيرمستقيم شغل ايجاد شده است.
مديركل شيلات هرمزگان اظهارداشت: با توجه به جذب سرمايه گذاري صورت گرفته در زمينه احداث سايت هاي پرورش ميگو و واحدهاي پرورش ماهي در دريا و همچنين فعاليت هاي حوزه صيادي اين رقم در حال افزايش است.
يكتاپور، با بيان اينكه صنعت شيلات در هرمزگان روند رو به رشدي دارد، افزود: گام هاي خوبي براي توسعه اشتغال در سايه اين صنعت برداشته شده به طوري كه با بهره برداري از مجموعه هاي جديد تا پايان برنامه ششم توسعه، براي 10 هزار نفر از ساحل نشينان هرمزگاني شغل پايدار ايجاد مي شود.
مديركل شيلات هرمزگان تصريح كرد: از طريق صيد دريايي، استخرهاي پرورش ماهي و ميگو سالانه 272 هزار تن انواع آبزي (با مصرف داخل و خارج) در قالب 72 تعاوني صيادي در استان صيد مي شود.
يكتاپور يادآورشد: هم اكنون 12 كارخانه توليد پودر ماهي و تعداد زيادي واحدهاي توليد غذاي ماهي و ميگو در زمينه آبزي پروري فعاليت دارند.
**تبديل هرمزگان به مركز صادرات آبزيان
وزير جهاد كشاورزي نيز در سفر آذرماه امسال به هرمزگان گفت: در راستاي تقويت بخش شيلات و با توجه به ظرفيت هاي موجود، استان هرمزگان به مركز صادرات آبزيان به كشورهاي جهان تبديل مي شود.
محمود حجتي در اين زمينه افزود: يكي از برنامه هاي وزارت جهاد كشاورزي حمايت از صنايع فرآوري و بسته بندي صادرات با محور شيلاتي بوده كه اين استان و چند استان ساحلي براي صادرات آبزيان توانايي دارند.
وي ادامه داد: وجود هزاران هكتار مناسب پرورش ميگو، طرح هاي توليد پرورش ماهي در قفس در استان وهمچنين استقبال سرمايه گذاران نشان از موفقيت و رونق اين گونه فعاليت ها در اين منطقه دارد.
**توليد آبزيان به صورت علمي در هرمزگان
مديركل شيلات هرمزگان گفت: علمي كردن فعاليت هاي شيلاتي با هدف افزايش توليد در واحد سطح و گسترش سطح زير كشت ميگو و ماهي در قفس (پرورش ماهي در قفس هاي دريايي) از محوري ترين برنامه هاي اين اداره كل است.
يكتاپور در گفت و گو با خبرنگار ايرنا، از جذب دانش آموختگان رشته هاي شيلاتي بوسيله پرورش دهندگان به عنوان مهم ترين گام در راستاي علمي كردن فعاليت هاي آبزي پروري نام برد.
وي با تشريح برنامه هاي دولت دوازدهم در حمايت از پرورش دهندگان ميگو و ماهي در قفس خاطرنشان كرد: هماهنگي بين كارشناسان ياد شده با پرورش دهندگان موانع توسعه اين صنعت را از ميان برمي دارد.
اين مقام مسوول با اشاره به سابقه و توانايي هاي هرمزگان در زمينه پرورش ميگو و شناسايي 50 هزار هكتار زمين مستعد پرروش ميگو و همچنين توليد 100 هزار تن ماهي در قفس در طول 900 كيلومتر نوار ساحلي ( درياي عمان و خليج فارس) و همچنين 400 كيلومتر سواحل جزيره هاي 14گانه اين استان پيش بيني كرد تا پايان برنامه ششم توسعه ميزان توليد اين آبزيان به چند برابر افزايش يابد.
**بهره برداري از بزرگترين مركز توليد بچه ماهي در بندرلنگه
مركز «نرسري» بچه ماهي طرح توسعه نيكسا با ظرفيت توليد سالانه 10ميليون قطعه بچه ماهي 20 گرمي به صورت تمام مكانيزه و هزينه 440 ميليارد ريال و پيش بيني اشتغال براي 121 نفر آذرماه امسال در بندربلنگه به بهره برداري رسيد.
قائم مقام سازمان شيلات ايران نيز در اين مراسم با ارائه گزارشي، از مجتمع پرورش ماهي دريايي (ماهي در قفس) نيكسا با توليد سالانه چهار هزار تن به عنوان بزرگ ترين شركت توليد كننده ماهي در قفس در منطقه خاورميانه نام برد.
سيف الله حقيقي اظهاركرد: براي ايجاد و راه اندازي اين مجتمع كه براي 94 نفر شغل ايجاد كرده است، تاكنون يكهزار ميليارد ريال از سوي بخش خصوصي با استفاده از تسهيلات بانكي سرمايه گذاري شده است.
وي با اشاره به توليد سالانه 15هزارتن ماهي در قفس پيش بيني كرد كه اين رقم تا پايان امسال به 30 هزار تن افزايش يابد.
به گفته قائم مقام شيلات ايران، در اين مزرعه با استفاده از جديد ترين فن آوري هاي روز دنيا هم اكنون 2 گونه ماهي به نام هاي « شانك» و« سوف دريايي» پرورش داده مي شود.
اين مركز داراي 24 عدد قفس پرورش ماهي دريايي است كه غذا دهي ماهيان با استفاده از شناور بارج به صورت خودكار انجام مي شود.
**ماهيان زينتي فرصتي براي اشتغالزايي
زماني كه نامي از پرورش ماهي در قفس نيز به ميان مي آيد، همواره به ياد توليد ماهي گوشتي و خوراكي مي افتيم در حاليكه ماهيان زينتي هم در اين قفس ها امكان پرورش دارند كه سود اقتصادي سرشاري براي پرورش دهندگان دارند.
ماهيان زينتي به دليل زودبازده بودن علاوه بر اشتغالزايي در حفظ تنوع زيستي و افزايش جاذبه هاي توريستي موثر بوده و از اين طريق نقش بسزايي در جهش اقتصادي بسياري از كشورهاي توسعه يافته دارد.
سالانه 200 ميليون قطعه ماهي زينتي در ايران توليد مي شود و به اعتقاد كارشناسان، خليج فارس زيستگاه بيش از 250 گونه از ماهيان زينتي است كه تاكنون تعداد كمي از آن ها از جمله شناسايي شده كه مي توان در پرورش آن گام بزرگ برداشت.
** 700 هزار توليد قطعه بچه ماهي زينتي در هرمزگان
رييس اداره توسعه ماهيان دريايي شيلات هرمزگان گفت: تكثير و پرورش ماهيان تزييني فرصتي مناسب، مطمئن و زود بازده براي سرمايه گذاري و ايجاد اشتغال براي دانش آموختگان شيلات و علاقه مندان اين صنعت است.
عبدالرسول دريايي درگفت و گو با ايرنا افزود: هم اكنون در استان هرمزگان 6 مركز توليد ماهيان زينتي آب شور و شيرين وجود دارد كه سال گذشته افزون بر 700 هزار قطعه بچه ماهي در اين مراكز توليد شده است.
وي ياد آور شد: از اين 6 مركز، سه مركز در قالب آب شور و سه مركز در قالب آب شيرين در حال فعاليت است و ماهيان زينتي از هرمزگان به سراسر كشور به ويژه استان هاي فارس، تهران و اصفهان ارسال مي شود.
رييس اداره توسعه ماهيان دريايي شيلات هرمزگان بيان داشت: مركزهاي آب شور هرمزگان در سال هاي اخير موفق به توليد انواع ماهيان زينتي دريايي و انواع دلقك ماهيان شده اند كه اين موفقيت ها خودكفايي استان در اين حوزه را در پي داشته است.
وي تاكيد كرد: حمايت هاي دولت و شيلات ايران در ممنوع كردن ورود ماهيان زينتي كه در داخل كشور توليد مي شود، گامي مهم براي توسعه بازار و حمايت از توليدات داخلي هرمزگان است.
دريايي ادامه داد: با افزايش توسعه اين مراكز و حمايت شيلات از سرمايه گذاران اين صنعت، آينده خوبي براي اين صنعت متصور هستيم.
** توسعه آبزي پروري درهرمزگان با هدف اشتغال و حمايت از سرمايه گذاران
استاندارهرمزگان نيز از شيلات به عنوان يكي از اثرگذارترين فعاليت ها در زمينه اقتصاد مقاومتي نام برد و گفت: توسعه صنايع فرآوري آبزيان، برنامه ريزي براي برداشت اصولي و هدفمند، افزايش صادرات، توسعه اشتغال و همچنين افزايش درآمد فعالان اين بخش در قالب آبزي پروري (ميگو و ماهي دريايي) از مهم ترين برنامه هاي شيلات استان است.
فريدون همتي با اشاره به موفقيت هاي به دست آمده در زمينه طرح هاي توليد و پرورش ماهي دريايي (ماهي در قفس) افزود: با پرداخت تسهيلات ارزان قيمت ارزي و ريالي از فعالان و متقاضيان سرمايه گذاري در اين زمينه حمايت مي كنيم.
معاون هماهنگي امور اقتصادي و توسعه منابع استانداري هرمزگان نيز گفت: اين استان ظرفيت هاي مناسبي در زمينه پرورش ماهي در قفس دارد كه از سرمايه گذاران متقاضي و فعال در اين بخش حمايت مي شود.
ايرج حيدري اظهار داشت: اداره كل شيلات هرمزگان بايد با توجه به وجود ظرفيت هاي گسترده و مناسب در استان و به عنوان دستگاه متولي، اطلاع رساني دقيقي براي جذب سرمايه گذاران بخش پرورش ماهي در قفس داشته باشد.
رتبه اول كشور در زمينه توليد ميگوي پرورشي و توليد ماهي در قفس به استان هرمزگان اختصاص دارد و هم اكنون سالانه نزديك به 6 هزار تن ماهي در قفس و 15هزار تن ميگوي پرورشي در اين استان توليد مي شود كه با توجه به استقبال سرمايه گذاران، تا پايان برنامه ششم توسعه شاهد افزايش چند برابري اين مقدار خواهيم بود.
با توجه به ظرفيت‌ها و توانايي هايي موجود در هرمزگان، امكان توليد سالانه 100 هزار تن ميگوي پرورشي و ماهي در قفس در اين استان وجود دارد.
استان هرمزگان با 22 بندر صيادي و صيد سالانه افزون بر 270 هزار تن انواع آبزي، 30 درصد بنادر صيادي و 36 درصد صيد انواع آبزيان كشور را به خود اختصاص داده است كه اين آمارها نشان از جايگاه و اهميت فعاليت هاي شيلاتي اين استان در كشور دارد.
7195/6048
بندرعباس- ايرنا- پديده نوين پرورش ماهي در قفس كه چند سالي است در آبهاي ساحلي كشورمان از جمله هرمزگان باب شده، زمينه را براي احياي آبزيان و اشتغال مولد و پايدار در منطقه فراهم كرده است.
