«عبدالباری عطوان» تحلیلگر مسایل منطقه و سردبیر این روزنامه در این مطلب افزود: در حالی كه عربستان مشغول محاكمه متهمین به جنایت قتل «جمال خاشقچی» روزنامه نگار و منتقد آل سعود بوده و اجرایی شدن توافق جدید در یمن كه در استكهلم پایتخت سوئد حاصل شد، متزلزل است، «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری تركیه از دو مقام عالی رتبه كشورهای عربی- اسلامی كه اهمیت بالایی در منطقه دارند یعنی «عمران خان» نخست وزیر پاكستان تنها دولت هسته ای منطقه و «برهم صالح» رئیس جمهوری عراق، كشوری كه خیلی سریع ترمیم یافته و برای بازیافتن نقش عربی و منطقه ای خود تلاش می كند، دیدار كرد.
وی اضافه كرد: اردوغان با آگاهی نسبت به اینكه بحران سوریه به پایان خود نزدیك شده و ائتلاف عربستان، امارات و مصر آماده از سرگیری روابط با دولت «بشار اسد» از طریق مشاركت در بازسازی این كشور هستند و به نوعی قصد محاصره تركیه و نفوذ به حیاط خلوت آن در شرق این كشور را دارند و سعی می كنند حضور خود را در افغانستان و پاكستان تحكیم ببخشند، از مهمان پاكستانی خود به گرمی استقبال و بر تقویت روابط تجاری میان اسلام آباد و آنكارا بویژه در زمینه صادرات نظامی تاكید كرد و از نشست سه جانبه تركیه، پاكستان و افغانستان در بهار آینده در استانبول خبر داد.
عطوان نوشت: همچنین در زمینه روابط آنكارا با بغداد روسای جمهوری تركیه و عراق اعلام كردند كه دو كشور بر سر یك استراتژی برای مبارزه با تروریسم توافق كرده اند و این به معنی تجدید توافق میان بغداد و آنكارا است كه در زمان «صدام» (دیكتاتور سابق عراق) نیز وجود داشت. بنابر این توافق به جنگنده های تركیه اجازه تعقیب عناصر «حزب كارگران كردستان تركیه» (پ ك ك ) و گروههای دیگر وابسته به آن در داخل خاك عراق یا اقلیم كردستان داده شد.
وی یاد آور شد كه «محمود قریشی» وزیر خارجه پاكستان كه عمران خان را در سفر به تركیه همراهی می كرد، تاكید داشت كه كشورش و تركیه در یك اردوگاه واحد در زمینه همه مسایل استراتژیك ایستاده اند و علاقمند به افزایش هماهنگی ها و همكاری ها دو جانبه در همه زمینه ها بخصوص تبادلات تجاری هستند و پاكستان امیدوار به سرمایه گذاری تركیه در حیطه زیر ساخت ها و صنایع نظامی است. دو كشور توافقی نظامی در زمینه خرید بالگرد به ارزش یك میلیارد دلار امضا كردند.
این تحلیلگر همچنین افزود كه آنچه سخنان قریشی را تاكید می كند، حكم دادگاه عالی تركیه است كه شبكه وابسته به «فتح الله گولن» واعظ ترك را گروه تروریستی اعلام كرد و همه فعالیت های آن را در پاكستان ممنوع و مدارس آن را تحویل دولت تركیه داد.
عطوان نوشت كه رقابت بر سر پاكستان میان تركیه و عربستان این روزها به اوج خود رسیده و آشكار است كه اردوغان كه از حمایت قطر، ایران و عراق برخوردار است، در این رقابت پیشی گرفته و قصد دارد تا محور عربستان، امارات و مصر را با یك «كمربند اسلامی - سنی» مهار كند و به نظر می رسد كه موفق نیز بوده است.
وی افزود: همین صف بندی باعث شده تا عربستان و امارات به سمت سوریه متمایل شوند و از مخالفان این كشور خواسته اند تا در مقرهای خود پرچم رسمی سوریه را بالا برده یا اینكه از این مناطق خارج شوند.
عطوان اضافه كرد كه عمران خان نخست وزیر پاكستان فردی بلند پرواز و باهوش بوده و همین هوش با منافع و خواسته های كشورش بعنوان تنها قدرت هسته ای در جهان اسلام منطبق است. وی در نشست اقتصادی «داووس صحرا» در ریاض درست زمانی كه سعودی ها به حمایت نیاز داشتند و از سوی غرب به دلیل متهم شدن به قتل خاشقچی تحریم شده بودند، شركت كرد و با شش میلیارد دلار كمك مالی به كشورش بازگشت بدون اینكه هیچ امتیاز سیاسی بدهد، این درحالی است كه روابط پاكستان با آمریكا به دلیل قطع كمك های مالی، تیره است.
عطوان افزود كه طرح ها و ائتلاف های جدید اردوغان دو پرسش را درباره نتایج و عواقب این ائتلاف ها مطرح می كند:
نخست: اردوغان تا چه زمانی با دمشق در قطع روابط خواهد بود، درحالی كه روابط استراتژیك با همه متحدان سوریه یعنی ایران، روسیه و عراق دارد.
دوم: آیا مقام های سوریه به نزدیكی به عربستان و امارات اطمینان خواهند كرد و در این اردوگاه برای مواجهه با دشمنان سابق خود تركیه و قطر خواهند ایستاد.
این تحلیلگر عرب افزود كه تحولات شمال سوریه بخصوص در منطقه «ادلب» و حومه و نیز درگیری میان «جبهه تحریر الشام» (النصره سابق) و گروه «نورالدین زنكی» و موضع تركیه نسبت به آن و نیز تحولات شرق سوریه چه بسا پاسخ این پرسش ها را مشخص كند، چرا كه پرواضح است كه برخی طرف ها به دنبال رویارویی تركیه و یگان های ارتش سوریه در شمال این كشور هستند.
وی نوشت: بعید نیست كه اردوغان برگه از سرگیری روابط با دمشق را برای لحظه آخر نگه داشته، بخصوص كه آنكارا به خوبی می داند كه ایران پس از خروج آمریكا از سوریه در موضع برنده ایستاده و روسیه اكنون دست بالا را در سوریه و در منطقه خاورمیانه دارد.
عطوان افزود: بعید است كه مردم سوریه پیش از هشت سال دخالت نظامی عربستان و متحدانش در سوریه به ریاض اعتماد كنند و نیز بعید است كه اردوغان جبهه سوریه را بعنوان یك تهدید برای امنیت و ثبات كشورش درك نكند و برای نزدیكی هرچه سریعتر با دمشق با اموال همپیمان خود قطر بخصوص برای نقش آفرینی در بازسازی سوریه، اقدام نكند.
وی اضافه كرد كه تجارب سال های گذشته ثابت كرده كه هرگونه احتمالی در خاورمیانه و تغییر نقشه ائتلاف های آن وجود دارد.
خاورم**9366**1651
تهران - ایرنا - سردبیر روزنامه فرامنطقه «رأی الیوم» در تحلیلی نوشت: درحالی كه عربستان و تركیه بر سر ائتلاف با پاكستان در رقابت هستند، آنكارا در تلاش برای تشكیل یك «ائتلاف عربی-اسلامی» در برابر ریاض و متحدانش موفق تر بوده و چه بسا سوریه نیز به این ائتلاف بپیوندد.
