شبیه سازی مهارت های بالینی، نمادی از آموزش نوین علوم پزشكی

به گزارش ایرنا، مركز شبیه سازی مهارت های بالینی قزوین محیطی در دل پردیس قدیمی دانشگاه علوم پزشكی این استان است كه دانشجویان قبل از ورود به فرایند درمان بالینی در بیمارستان، مهارت های تكنیكی و ارتباط با بیمار را قبل از ورود به عرصه عملی فرا می گیرند.
در گوشه ای از سالن این مركز كه شبیه یك بیمارستان جنرال از بخش های مختلفی مانند زنان و زایمان، اطفال، اتاق عمل، خانه بهداشت تشكیل شده است، تعدادی دانشجوی رشته مامایی و پرستاری در یكی از اتاق های این مركز منتظر نشسته اند تا استاد برای آزمون آنها را به ایستگاه ها فرا بخواند، اتاق هایی كه در هر كدام از آنها بسته به اینكه اتاق عمل باشد یا اتاق زایمان و یا هر اتاق دیگر، علاوه بر تجهیزاتی شبیه محیط واقعی درمان، مانكن های بیمارنما بر روی تخت بستری هستند تا دانشجو بر روی آنها تمرین و مهارت آزمایی كند.
شرح حال گیری از بیمار، معاینه فیزیكی، جراحی و كار در محیط بیمارستانی از جمله مواردی است كه فراگیران می توانند با حضور در این مركز آنهارا تمرین كنند.
دانشجویان و فراگیران رشته های مختلف پزشكی می توانند در ساعت های مشخصی از روز به این مركز مراجعه كرده و به طور كارگاهی از نزدیك با محیط درمان آشنا شوند.
با احساس نیاز به اصلاح شكل سنتی آموزش بالینی كه بر مبنای روش استاد شاگردی بود، آموزش پزشكی در سال های اخیر دچار دگرگونی های زیادی شده است به گونه ای كه امروزه تاكید بیشتری بر آموزش مهارت های بالینی می شود.
با توجه به زمان كوتاه بستری بیمار در بیمارستان و محدودیت فضا و تخت های بیمارستانی و همچنین ناراحتی بسیاری از بیماران و خانواده های آنها از حجم مراجعات دانشجویان برای شرح حال گیری از بیمار، وجود چنین مراكزی شاید بتواند با انتقال آموزش های بالینی از كنار تخت بیمار به سالن های كارگاهی شبیه سازی شده موثرتر عمل كند.
در قزوین نیز با وجود آن كه از چند سال گذشته در هر كدام از دانشكده ها مراكز محدودتری وجود داشت اما از3 سال اخیر با تجمیع پتانسیل های این مراكز ، یك مركز جامع و گسترده شبیه سازی مهارت های بالینی در فضایی استاندارد و مجهزتر راه اندازی شده كه می توان اذعان كرد یكی از مراكز منحصر به فرد كشور در این حوزه است.

** مراكز آموزش مهارت های بالینی، مكمل محیط واقعی درمان
به گفته مدیر مركز شبیه سازی و آموزش مهارت های بالینی دانشگاه علوم پزشكی قزوین، با توجه به ویژگی منحصر به فرد آموزش علوم پزشكی و لزوم آموزش مهارت های عملی و ارتباطی در كنار حیطه های تئوری و نظری و نیز اهمیت ضرورت رعایت حقوق بیماران و كاهش استرس روانی دانشجویان، دانشگاه های علوم پزشكی كشور به روش های نوین و كارآمد به آموزش مهارت های بالینی روی آورده اند تا از این طریق بهره وری آموزشی افزایش یابد.
لیلا بهرام خانی افزود: نتیجه پاسخ به این ضرورت، ایجاد بخش ها یا مراكزی بوده كه آموزش مهارت های بالینی عمومی را به صورت مهارت های رفتاری و یا مهارت های ابزاری در دانشگاه‌ها و دانشكده‌ها عهده‌دار هستند.
وی اضافه كرد: در این راستا، عملیاتی كردن طرح متمركز سازی مراكز آموزش مهارت های بالینی دانشگاه و راه‌اندازی مركز جامع به منظور ایجاد فرصت های یادگیری استاندارد شده مهارت های بالینی جهت كلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشكی در دستور كار قرار گرفت.
بهرام خانی ادامه داد: قبلا هر دانشكده دانشگاه علوم پزشكی قزوین در فضایی محدودتر و امكانات كمتر این مراكز را داشت اما از سال 95 با تجمیع پتانسیل های بالقوه این مراكز اقدام به راه اندازی مركز جامع شبیه سازی آموزش مهارت های بالینی با استانداردهای بین المللی كرد.
وی همچنین گفت: هم اكنون با تاسیس این مركز، زمینه آموزش و یادگیری استاندارد و یكسان بالینی برای تمام دانشجویان علوم پزشكی ، پرستاری و مامایی، پیراپزشكی، هوشبری، اتاق عمل، دندانپزشكی و بهداشت و حتی دستیاران تخصصی نیز فراهم شده است.
وی اظهار داشت: فراگیری مهارت های بالینی به صورت علمی و عملی در این مركز باعث خواهد شد كه فراگیران بتوانند یادگیری را از محیط شبیه سازی شده به محیط های بالینی واقعی تعمیم داده و به این ترتیب علاوه بر ارتقای سطح آموزش، كیفیت مراقبت از بیماران نیز افزایش می‌یابد.
این مسئول یادآور شد: رسالت این گونه مراكز، ارتقای مهارت های بالینی، مهارت های ارتباطی، مهارت های بین رشته ای، مهارت های تفكر انتقادی، كارگروهی، ایجاد فرصت هایی برای یادگیری مستقل و مداوم، برگزاری آزمون های بالینی ساختارمند عینی، تولید مواد كمك آموزشی و پژوهش در آموزش است.
وی افزود: مركز مهارت های بالینی دانشگاه علوم پزشكی قزوین با بكارگیری روش های نوین آموزشی، فرصت یادگیری فعال و مداوم را برای فراگیران مختلف از دانشجویان رشته ها و مقاطع تحصیلی مختلف دانشگاه اعم از پزشكی، دندانپزشكی، پرستاری و مامایی، پیراپزشكی و بهداشت، دستیاران تخصصی گروه های بالینی، دانش آموختگان، اعضای هیات علمی و پرسنل بالینی فراهم می كند.
بهرام خانی یادآور شد: بدیهی است این مراكز فقط مكمل محیط بالینی واقعی هستند و به هیچ عنوان جایگزین آنها نمی شوند.
به گفته وی، 16اتاق مجزا به عنوان ایستگاه های آموزشی و آزمون، وجود مانكن ها و مولاژهای آموزشی متعدد و متنوع جهت آموزش كلیه دانشجویان و دستیاران تخصصی گروه های بالینی دانشگاه، تجهیز مركز به دوربین مدار بسته با قابلیت ضبط صدا، اتاق كنترل مركزی و وجود یك سالن بزرگ قابل استفاده برای انجام كارگروهی و برگزاری دوره های بزرگ آموزشی و ارایه كنفرانس ها از ظرفیت های این مركز به شمار می رود.

** مركز شبیه سازی مهارت های بالینی، رعایت حقوق بیمار را ارتقا می دهد
مدیر مركز شبیه سازی آموزش مهارت های بالینی دانشگاه علوم پزشكی قزوین همچنین گفت: این مراكز با فراهم كردن فرصت تمرین و تكرار برای فراگیران، از بسیاری از اشتباهات و خطاهای درمانی بر روی بیمار نیز جلوگیری می كند.
بهرام خانی خاطرنشان كرد: یكی از امكانات بسیار ممتاز این مركز كه موقعیت منحصر به فردی برای آن نسبت به مراكز مشابه در دانشگاه های دیگر كشور فراهم كرده برقراری امكان ارتباط استاد از طریق صوتی و تصویری با دانشجو است.
وی افزود: از این طریق استاد بدون حضور در كنار دانشجو در اتاق كنترل، تصویر عملكرد دانشجو را دریافت كرده و حتی به فراخور وضعیت، بر روی مانكن شبیه ساز، سناریوهای مورد نظر خود را اعمال می كند.

**مركز آموزش مهارت های بالینی مجری آزمون های صلاحیت بالینی
مدیر مركز شبیه سازی آموزش مهارت های بالینی دانشگاه علوم پزشكی قزوین گفت: فعالیت های این مركز محدود به این آموزش های كارگاهی نیست و از سال 95 شروع به برگزاری آزمون صلاحیت های بالینی برای دانشجویان رشته پزشكی كرده است.
بهرام خانی گفت: با توجه به مصوبه سال 94 وزارت بهداشت مبنی بر الزام برگزاری آزمون صلاحیت های بالینی برای دانش آموختگان رشته های پزشكی ، تمام این دانشجویان باید در پایان مرحله كارورزی خود، در این آزمون ها شركت كرده و گواهینامه تایید توانمندی دریافت كنند.
به گفته وی پیش از این دانشجویان قزوینی برای شركت در این آزمون باید به دانشگاه زنجان می رفتند كه با تاسیس مركز شبیه سازی آموزش مهارت های بالینی آزمون ها نیز در قزوین برگزار می شود.

**تولید ماكن های شبیه ساز از برنامه های آینده مركز مهارت های بالینی
مدیر مركز شبیه سازی ارتقای آموزش مهارت های بالینی گفت: از زمان آغاز به كار این مركز در دی ماه سال 95 تا شهریورماه امسال 973 كارگاه آموزشی عملی و همچنین 65 برنامه كشوری و استانی در قالب دوره های بازآموزی و بازدید در این مركز برگزار شده است.
بهرام خانی ادامه داد: این مركز همچنین در زمینه تولید محتوا و تهیه بسته های آموزشی در قالب فیلم و چاپ كتابچه نیز فعال است.
وی كه خود از دانش آموختگان رشته آموزش پزشكی و مخترع تجهیزات پزشكی است از ثبت و تولید اختراعات این مركز خبر داد و افزود: این اختراعات در حوزه تجهیزات پزشكی هستند كه در مرحله تولید قرار دارند.
بهرام خانی با اشاره به ظرفیت های علمی دانشگاه علوم پزشكی قزوین گفت: در صورت حمایت مسئولان دانشگاه از این مركز آمادگی ایجاد لابراتوار برای خودكفایی در تامین مانكن ها و مولاژ شبیه ساز را داریم.

***مركز شبیه سازی مهارت های بالینی قزوین جزو سه مركز برتر كشور
رییس دانشگاه علوم پزشكی ، خدمات بهداشتی و درمانی قزوین نیز گفت: مركز شبیه سازی مهارت های بالینی این داشگاه جزو سه مركز برتر كشور و از مراكز منحصر به فرد در این زمینه به شمار می رود.
دكتر منوچهر مهرام افزود: مراحل تامین فضای فیزیكی مركز، اواخر سال 94 با بررسی نقشه ساختمان دانشكده پرستاری و مامایی و با در نظر گرفتن استانداردهای برگزاری آزمون بالینی ساختارمند عینی(OSCE) به عنوان یك رسالت مهم آغاز شد.
وی اضافه كرد: پس از این عملیات طراحی و نوسازی فضا به منظور ایجاد ایستگاه هایی با فضای كافی و آزاد بدون تراكم با اعمال تغییراتی در فضای فیزیكی اختصاص یافته، با هماهنگی دفتر فنی دانشگاه در سال 95 صورت گرفت.
مهرام با بیان اینكه این مركز از مراكز پرهزینه اما بسیار ضروری در حوزه آموزش پزشكی به شمار می رود و فعالیت آن تاثیر مهمی بر بهبود یادگیری دانشجویان پزشكی دارد، افزود: بازسازی ساختمان این مركز و تجهیز آن طی چندین مرحله با صرف هزینه های قابل توجه انجام شده است و آنرا باید خدمتی بزرگ به حوزه بهداشت و درمان استان قزوین و كشور دانست.
7388*3013