ارزش صادراتی گیاهان دارویی به 300 میلیون دلار رسید

به گزارش روز شنبه ایرنا از وزارتخانه یاد شده، «حسین زینلی» با بیان اینكه در صورت تخصیص اعتبارات، صادر كننده نخست در خاورمیانه خواهیم شد، افزود: ایران در این بخش توانمندی خوبی برای افزایش تولید دارد و برای اجرایی شدن این قابلیت،نیازمند تهیه برنامه راهبردی و عملیاتی است و تدوین و نظارت بر حسن اجرای این برنامه، نیاز به اعتبارات دارد، اما تاكنون تخصیص نیافته است.
وی اضافه كرد: اختصاص اعتبارات و بودجه مناسب برای گیاهان دارویی این امكان را فراهم می سازد در مدت 2 سال آینده بتوان به صادر كننده نخست خاورمیانه تبدیل شویم .
زینلی از سیاست تامین نیاز كشور درقالب برنامه كاربردی و راهبردی كه در دستور كار قرار گرفته، خبرداد و اظهار داشت: بزودی در سطح روستا ها و شهرهای كشور این برنامه اجرایی خواهد شد.
وی گفت: بر اساس بررسی های به عمل آمده و بر مبنای تولیدات كشاورزی مناطق مختلف كشور، قطب بندی شده و هر استان به طور مشخص محصول اختصاصی منطقه خود از جمله گل محمدی فقط در كاشان، فارس و كرمان را تولید كند.
زینلی گفت: براساس این برنامه در هر استانی یك زنجیره ارزش (تولید، فرآوری، تحقیقات دانشگاهی) ایجاد می شود و در واقع هر استان تمام زنجیره ارزش آن گیاه دارویی خاص را تامین خواهد كرد.
به گفته مجری طرح ملی گیاهان دارویی، برآوردها نشان می دهد 85 درصد گیاهان دارویی كه در كشور مصرف می شود، قابلیت كشت، تولید و توسعه را در داخل دارد و بر این مبنا برنامه ریزی شده كه سال آینده 75 درصد از این میزان را از طریق تولید داخلی كشور تامین شود.
** همگرایی دستگاه های اجرایی برای رونق اقتصادی
زینلی افزود: همگرایی وزارتخانه های «جهاد كشاورزی»، «بهداشت و درمان» و «صنعت، معدن و تجارت» برای رونق اقتصادی بخش كشاورزی می تواند نقش موثری داشته باشد و این برنامه ریزی ها و هماهنگی ها علاوه بر ستاد گیاهان دارویی نهاد ریاست جمهوری (به دبیری وزارت جهاد كشاورزی) در كمیته های مختلفی از جمله كمیته سیاستگذاری كه زیر نظر معاونت علمی ریاست جمهوری یا كمیته ای در وزارت بهداشت با حضور وزارت جهاد كشاورزی صورت پذیرفته كه تصمیمات با رویكرد رونق اقتصادی در بخش كشاورزی انجام می شود.
به گفته وی، این همگرایی برای نخستین بار اتفاق می افتد و با همكاری بخش های خصوصی و دولتی سال آینده می توان تحولی جدی در بخش گیاهان دارویی كشور رقم زد تا 100 درصد نیاز ملی همراه با تولید محصول با كیفیت و صادراتی در داخل تولید شود.

** ممنوعیت واردات گیاهان دارویی از سال آینده
این مقام مسئول در وزارت جهاد كشاورزی، گیاهان دارویی را مصداق بارز پدافند غیر عامل در كشور دانست و گفت: براساس برنامه تقویت تولید داخلی، از سال آینده در زمینه واردات گیاهان دارویی (مواد اولیه یا فرآوری شده) سخت گیری جدی خواهد شد، مگر اینكه تولید آن محصول گیاه دارویی در داخل كشور وجود نداشته باشد و این موضوع به كارخانه های دارویی و واحدهای صنعتی بزرگ فرآوری محصولات كشاورزی و گیاهان دارویی، اعلام شده تا برنامه «كشاورزی مبتنی بر قرارداد» را عملیاتی سازند.
وی اضافه كرد: سیاست وزارت جهاد كشاورزی در حوزه تولید گیاهان دارویی، در مرحله نخست تامین نیاز داخلی و سپس چشم انداز صادراتی آنهاست كه از این رو فرایند تولید و فرآوری باید اصلاح شود.
زینلی گفت: محصولاتی كه نیاز آبی بالایی دارد، در داخل كشور تولید نمی شود، یا گیاهانی كه در اثر حوادث غیر مترقبه یا مخاطرات جوی دچار مشكل شوند، عملیاتی نخواهد شد.

** قیمت گیاهان دارویی در حد متعادل بین المللی
وی اظهار داشت: قیمت داخلی گیاهان دارویی باید در حد متعادل بین المللی و یا كمتر از قیمت آن باشد، اما چنانچه كاهش تولید یا هرگونه مباحثی دیگر باعث افزایش قیمت داخلی شود، موجب فشار بر مصرف كننده و یا سرمایه گذار واحدهای صنعتی و در نهایت موجب افزایش قیمت شود، اجازه واردات داده خواهد شد.
مجری طرح ملی گیاهان دارویی تعداد گونه هایی كه به كشور وارد می شود (مثل هل، دارچین و زنجبیل) را حدود 30 گونه اعلام كرد و گفت: از هشت هزار گونه گیاهی شناخته شده، یكهزار 728 گونه گیاهی بومی ایران كه از این تعداد 40 تا 50 گیاه دارویی پر مصرف در داخل كشور وجود دارد و 220 گونه گیاهی در عطاری ها و طب سنتی استفاده می شود.
به گفته وی، 190 گونه نیز در داخل كشور و مراتع طبیعی به صورت وحشی تولید می شود كه تولید برخی از این نوع گیاهان كه فاقد مزیت نسبی است، به شكل گلخانه ای موافقت می شود.

** تحقق برنامه های طرح ملی گیاهان دارویی
زینلی میزان تحقق برنامه های كوتاه مدت طرح ملی گیاهان دارویی در سال 97 را بالاتر از 100 درصد ذكر كرد و افزود: افزایش سطح زیر كشت گل محمدی در كشور به عنوان یك محصول با نیاز آبی كم و ارزش اقتصادی و صادراتی بالا، بیش از 200 درصد به نسبت سال گذشته بوده و باغ های گل محمدی امسال 2 هزار هكتار افزایش داشته اند .
به گفته وی، انتظار می رود در فصل بهار حدود 2 هزار هكتار توسعه كشت گل محمدی و 2 هزارو 500 هكتار كشت زعفران انجام شود.
مجری طرح ملی گیاهان دارویی درباره كشت پاییزه اظهار داشت: تولید سیاه دانه، تخم شربتی، گیاهان اساسی مثل گشنیز، خار مریم، آویشن، گل گاو زبان از اولویت های مورد نظر این برنامه است.

** حمایت ویژه از كشت گیاهان دارویی بومی ایران
وی برندسازی و برنامه ریزی برای سودآوری و ارز آوری بیشتر گیاهان دارویی بومی ایران را بخش دیگری از این برنامه دانست و افزود: بازار خارجی برای فروش محصول آماده شده و از كشت برخی محصولات مثل ثعلب، قارچ ترافل، كتیرا و آویشن شیرازی در مراتع و مزرعه حمایت می كنیم.
به گفته این مقام مسئول،یك میلیون نشا آویشن شیرازی در سال زراعی جاری برای نخستین بار در كشور تهیه و توزیع شده و با توجه به اینكه برخی گونه ها مانند آویشن شیرازی در مراتع تهدید می شود، بدین ترتیب بتوان گیاهان خود رو و وحشی را هم به زراعی تبدیل كرد.
زینلی، تقویت بخش كشاورزی از طریق ترویج كاشت محصولات با نیاز آبی پایین و میزان تولید بالا و مزیت نسبی بالا را بخش دیگری از این برنامه عنوان كرد و گفت: زیره سیاه گیاه بومی ایران است و دنیا نیز پذیرش آن را دارد و از طرفی نیاز آبی كم و تولید بالایی دارد و در عرض سه ماه در هر هكتار درآمدی حدود 200 میلیون تومان دارد.
به گفته مجری طرح یاد شده، از گیاهان دارویی بومی كشور، علاوه بر زعفران یا آویشن شیرازی و زیره سیاه، می توان به موسیر، گل گاوزبان، زیره سبز و حنا اشاره كرد كه طی برنامه ای برای توسعه سطح زیر كشت تلاش می شود و زیر ساخت آن نیز آماده شده است.
مجری طرح ملی گیاهان دارویی ضمن یاداوری سیر صعودی صادرات گیاهان دارویی در سال های گذشته، افزود: صادرات زعفران در هشت ماهه 97 ( پایان آبان) به 252 میلیون دلار رسید، همچنین صادرات گشنیز، گل محمدی و انواع صمغ سبب شد، تا این برنامه با جدیت بیشتری پیگیری شود.

** كمیته تجارت و سامانه جامع گیاهان دارویی راه اندازی می شود
زینلی با اشاره به ساماندهی حوزه تولید و فروش گیاهان دارویی گفت: سامانه تولید، توسعه و صادرات و واردات گیاهان دارویی بزودی راه اندازی و رونمایی خواهد شد تا بتوان فرایند تولید و توزیع از مزرعه تا سفره را رصد كرد و به نوعی می تواند فروش بدون واسطه این محصولات تلقی شود؛ هدف این سامانه و مبنای كار ما ترویج كشاورزی مبتنی بر قرارداد بین كشاورزان، مردم، تجار و كارخانه هاست.
مجری طرح ملی گیاهان دارویی یكی از مهمترین برنامه های وزارت جهاد كشاورزی در این حوزه را تشكیل «كمیته تجارت» دانست و گفت: این كمیته با محوریت بخش خصوصی و با حضور بازرگان ها تشكیل می شود و در جلسات آن، اهداف و رسالت اصلی دفتر گیاهان دارویی برای آنها تشریح می شود .

** اولویت در ارائه تسهیلات در مسیر تكمیل زنجیره ارزش
زینلی پیرامون فرآوری گیاهان دارویی اظهارداشت: وزارت جهاد كشاورزی مشكل احداث واحدهای كوچك (در اراضی كشاورزی) را برطرف ساخته و واحدهای خشك كردن مشكلی ندارند، اما بررسی ها نشان می دهد كه در زمینه محصولات میانی مشكلاتی وجود دارد؛ محصولاتی كه مثلا در كنار بوجاری نیاز به ضد عفونی دارد تا انها را بتوان در كارخانه ها مصرف كرد كه در این زمینه نیز برنامه ریزی هایی انجام شده و تصمیم بر آن است تسهیلات به طرح هایی داده شود كه زنجیره ارزش كامل تر شود.
به گفته وی، برای تخصیص تسهیلات، اولویت به كشت و یا فراوری گیاهانی داده خواهد شد كه كمبود وجود دارد و باید در كشور، سطح زیر كشت آنها توسعه داده شود تا نیاز داخلی كشور رفع شود.
زینلی تصریح كرد: مهمترین مساله ای تراز تجاری گیاهان دارویی است كه الان 300 درصد یعنی سه برابر به نفع ایران است و اكنون 450 میلیون دلار صادرات این بخش است و 150 میلیون دلار هم مصرف داخلی است.

** لزوم تحقیقات كاربردی در حوزه گیاهان دارویی
مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد كشاورزی با اشاره به بحران آب در كشور گفت: كم آبی آب باعث كاهش عملكرد گیاهان دارویی است و از طرفی هم تحقیقات زیادی در حوزه كشت و تولید گیاهان دارویی انجام نشده، و مشكل این است كه دانشگاه های ایران در این حوزه برنامه ای ندارند؛ تدریس می كنند و دانشجو فارغ التحصیل می كنند، تز و پایان نامه و مقاله می نویسند، اما همه اینها هیچ كمكی به این بخش در برنامه ریزی، سیاستگذاری و اجرا نمی كند.
وی افزود: سال زراعی جاری برای نخستین بار تسهیلات برای اصلاح خاك پرداخت شد؛ به دلیل فقر خاك و بحران آب باید برای رونق بخش كشاورزی و تقویت اقتصاد خانوارهای روستایی، به طرف اصلاح الگوی كشت و توسعه كشت گیاهان دارویی حركت كنیم.
زینلی یاداور شد: مناطقی كه آب و كود كافی داشته اند، متوسط عملكرد تولید زعفران 10 الی 12 كیلوگرم در هكتار شده و در برخی مناطق هم كشاورزان توانسته اند 20 و یا 30 كیلو گرم در هكتار برداشت محصول زعفران داشته باشند.
به گزارش ایرنا، براساس یك برنامه 10 ساله قرار است 20 گونه گیاه دارویی در 500 هزار هكتار از اراضی و مراتع كشت و تولید شود.
اقتصام**9186 **1559