در سال جاری صدها نفر در اثر مصرف مشروبات تقلبی و دست ساز در كشور جان خود را از دست داده اند كه بر اساس اعلام اورژانس كشور از 15 شهریور تا 9 آبان امسال، 974 نفر به دلیل مصرف مشروبات الكلی دست ساز دچار مسمومیت شدند و از این تعداد، 85 نفر جان خود را از دست دادند.
دهها شهر و استان كشور امسال درگیر معضل توزیع مشروبات دست ساز و مسموم بوده است.
به گفته منابع اورژانس كشور، امسال استان‌های البرز، تهران، مركزی، فارس، كردستان، كهگیلویه و بویر احمد، هرمزگان، خراسان شمالی، قزوین و برخی استان های دیگر بیشترین تعداد مسمومیت‌ها در اثر مصرف مشروبات دست ساز داشته اند.
امسال 29 نفر در استان البرز، 26 نفر در هرمزگان، 11 نفر در تهران، 7 نفر در خراسان شمالی، 6 نفر در فارس، 3 نفر در استان مركزی، 2 نفر در كهگیلویه و بویر احمد و یك نفر در قزوین در اثر مسمومیت با الكل جان خود را از دست دادند.
عمق فاجعه و تاسف اینجاست كه برخی از استان ها و شهرهایی كه آمارهای نگران كننده از مرگ و میر در اثر مصرف مشروبات دست ساز در آن منتشر می شود در ردیف شهرها و استان های مذهبی و جوامع با فرهنگ زیستی سنتی است.
به تازگی تصاویری از یك كارگاه تولید و توزیع مشروبات دست ساز در شهرستان جهرم و همچنین كشف كارگاه تولید مشروب در استهبان فارس در فضای مجازی منتشر شد كه هر چند صحت و سقم این تصاویر را مسئولان تایید یا تكذیب نكردند اما این سوال را به ذهن متبادر می كند كه چرا باید چنین حوادث در شهرهایی كه به فرهنگ سنتی و مذهبی شهره اند، رخ دهد.
**مرگ 7 نفر در اثر سوء مصرف مشروبات الكلی در فارس
معاون قضایی وپیشگیری از وقوع جرم دادگستری فارس با اعلام اینكه 90 درصدمشروبات الكلی عرضه شده دست ساز و خطر آفرین هستند گفت: 7 نفر در اثر مصرف این نوع مشروبات در استان فارس امسال فوت كردند و تعدادی دچار عارضه جسمانی غیرقابل درمان از قبیل كور شدن چشم و از كارافتادن كلیه ها شده‌اند.
احمد رحمانیان با بیان اینكه مصرف مشروبات الكلی علاوه بر اینكه از نظر شرعی و قانونی حرام و جرم است زمینه ساز بسیاری از جرائم است، اظهار كرد: تصادفات رانندگی، ضرب و جرح عمدی، اهانت و توهین، دعاوی خانوادگی و حتی قتل از جمله جرایمی است كه در اثر مصرف مشروبات الكلی اتفاق می‌افتد.
وی با بیان اینكه بیش از 90 درصد مشروبات الكلی عرضه شده مشروبات دست ساز هستند افزود: این مشروبات در محیط و شرایط غیربهداشتی و با مواد اولیه فاسد و غیرمجاز ساخته و به عنوان مشروبات الكلی سالم و یا دارای برند معتبر و در بسته بندی شكیل و پلمب شده عرضه می‌شود كه در غالب این مشروبات الكلی از ماده اولیه متانول یا الكل چوب كه در صنعت كارایی دارد استفاده می شود كه مصرف بیش از 150 سی سی آن سبب مرگ مصرف كننده و كمتر از آن اگر بصورت رقیق نباشد منتهی به كور شدن و یا ایجاد عارضه جسمی غیرقابل علاج می شود.
دبیر كار گروه پیشگیری قاچاق كالا و ارز استان فارس ادامه داد: به تازگی ماموران نیروی انتظامی استان محموله 1500 لیتری مشروبات الكلی كشف كرده‌اند كه ماده اولیه آن پترولیم اتر بوده كه تركیبی نفتی، سمی وكشنده است كه مصرف 10 سی سی آن سبب مرگ مصرف كننده می شود.
رحمانیان با بیان اینكه با ترویج قانون مداری می‌توان از مصرف مشروبات الكلی پیشگیری كرد، گفت: مطابق قانون مصرف هر میزان مشروبات الكلی و مواد سكرآور و یا تزریق و تدخین آن به صورت جامد یا مایع و یا خالص یا مخلوط به نحوی كه آن را از مسكر بودن خارج نكند حرام و جرم است و مجازات آن برای مصرف كننده 80 ضربه شلاق حدی دارد، همچنین افراد غیر مسلمان مجاز به تظاهر به مصرف مسكر و یا تظاهر به حالت مستی در اماكن عمومی نیستند و در صورت ارتكاب به مجازات شلاق محكوم می شوند.
این مقام قضایی بیان كرد: استعمال مشروبات الكلی در اماكن عمومی و به صورت علنی علاوه بر مجازات 80 ضربه شلاق حدی، مجازات حبس از دو تا شش ماه را در پی دارد و ساخت، خرید و فروش مشروبات الكلی یا در معرض فروش قرار دادن و حمل و نگهداری و یا در اختیار دیگری قرار دادن آن، مجازات حبس تا یكسال و تا 74 ضربه شلاق و جزای نقدی به میزان 5 برابر ارزش عرفی آن است.
وی اضافه كرد: هر گاه میزان مشروبات الكلی مكشوفه بیش از 20 لیتر باشد وسایلی كه برای حمل آن مورد استفاده قرار می‌گیرد چنانچه با اطلاع مالك باشد به نفع دولت ضبط و چنانچه در مراجع قضایی ثابت شود با اطلاع مالك نبوده مرتكب به پرداخت معادل قیمت وسیله نقلیه محكوم شده و كلیه آلات و ادواتی كه جهت ساخت بكار برده و وجوه حاصله از معاملات مشروبات الكلی به نفع دولت ضبط می‌شود.
دبیر شورای پیشگیری از جرم استان فارس گفت: كاركنان دولت، شركت‌های دولتی و موسسات وابسته به دولت، شوراها و شهرداری‌ها و قوای سه‌گانه و نیروهای مسلح در صورت مباشرت، معاونت یا مشاركت در خرید و فروش، حمل، نگهداری، قاچاق مشروبات الكلی علاوه بر مجازات‌های مقرره قانونی، مجازات آنان تشدید و به انفصال موقت از یك تا پنج سال محكوم خواهند شد.
رحمانیان افزود: همچنین مجازات دائر كردن مكان برای شرب خمر تا دو سال حبس و 74 ضربه شلاق تعزیری است و علاوه بر آن، مكان مربوط در صورت حصول شرایط قانونی ضبط خواهد شد.
معاون قضایی دادگستری فارس گفت: مهمترین زمینه‌ها برای مصرف مشروبات الكلی شركت در مجالس و جشن های غیرشرعی، عدم تقید شرعی برخی از خانواده‌ها، دوستان ناباب، مشكلات روحی و روانی و افسردگی، تبلیغات سوء رسانه‌های بیگانه و فضای مجازی با هدف قبح زدایی از مشروبات الكلی و تبلیغات كاذب و غیرعلمی در خصوص فواید مصرف مشروبات الكلی است.
وی مهمترین راهكار پیشگیری را آگاهی بخشی در خصوص آثار و عوارض سوء جسمی، شرعی، قانونی و روانی مشروبات الكلی به افراد جامعه دانست و بیان كرد: نظارت خانواده‌ها و آموزش و پرورش بر فرزندان، تشریح سوء مصرف مشروبات الكلی برای نوجوانان و جوانان، گسترش فضاهای تفریحی، ورزشی و فرهنگی برای ایجاد نشاط و شادابی سالم و متعارف در جامعه، بكارگیری سمن ها و افزایش نظارت پلیس در اماكن عرضه كننده مشروبات الكلی از دیگر راه‌های پیشگیری از ترویج مصرف مشروبات الكی است.
***رانندگان مست، مخاطرات رانندگی را افزایش داده اند
معاون قضایی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری فارس پیشتر در گفت و گو با ایرنا اعلام كرد: شمار رانندگان مست در جامعه رو به فزونی و نگران كننده است و این افراد درصد تصادف های منجر به فوت و صدمه را افزایش داده اند.
رحمانیان اظهار داشت: بر اساس آمارهای رسمی دانشگاه علوم پزشكی شیراز از مراجعان تصادفات به بیمارستان ها حدود 10 درصد شرب خمر داشته اند در حالی كه آمار راهنمایی و رانندگی حدود 35 درصد كه رقم بزرگی در تخلفات رانندگی است كه باید برای آن چاره اندیشی شود.
معاون قضایی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری فارس اضافه كرد: هر دو رقم بسیار بالا و وحشتناك است، خسارتی كه در درمان افراد برجا می ماند دراین حوزه حدود یك میلیارد تومان بوده كه برای یكسال برآورد شده است كه حتی اگر 20 درصد از رانندگانی كه تصادف می كنند مست باشند باز هم برای جامعه ما وحشتناك است.
وی بیان كرد: باید این موضوع بررسی شود، حوزه های فرهنگی در این زمینه نقش و مسئولیت دارند و باید این موضوع را كالبد شكافی كنند كه چرا یك جوان به خود اجازه می دهد مشروبات الكلی مصرف كند، پشت فرمان بنشیند و با سلامت مردم بازی كند.
معاون قضایی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری فارس اظهار داشت: در سایر كشورها شدیدترین مجازات ها و مقررات رانندگی برای رانندگان مست اعمال می شود، در این كشورها حتی افرادی كه وابستگی به دولت ها و حكومت ها دارند قانون راهنمایی و رانندگی برای آنها اعمال می شود و اگر در حالت مستی رانندگی كنند قانون با آنها با قاطعیت برخورد می كند.
رحمانیان ادامه داد: در جامعه ما این برخوردها چندان اعمال نمی شود، در حالی كه آموزه های معنوی ما شرب خمر را حرام می داند، گواهینامه های رانندگی در جامعه ما به گونه ای داده می شود كه هیچ تست روانی و سلامت از رانندگان گرفته نمی شود.
وی گفت: مقررات شرب خمر هنگام اعطای گواهینامه چندان جدی گرفته نمی شود، جریمه 400 هزار تومانی برای رانندگی در حالت مستی بازدارنده نیست، برای افراد پولداری كه شرب خمر كار عادی آنان است پرداخت 400 هزار تومان بازدارنده نیست.
این مقام قضایی افزود: در واقع این نوع جریمه كردن بیشتر به یك شوخی شبیه است در حالی كه مقررات باید به گونه ای باشد كه بدون آنكه چنین مواردی به دادگاه برسد همانجا توسط مامور راهنمایی و رانندگی اعمال قانون شود و این رانندگان به مدت طولانی از رانندگی منع شوند.
***پندارهای نادرست موجب افزایش مصرف الكل شده است
رئیس مركز سیاستگذاری سلامت استان فارس با هشدار نسبت به افزایش مرگ و میر و صدمات ناشی از مصرف مشروبات الكلی در جامعه گفت: برخی پندارهای نادرست به افزایش مصرف الكل دامن زده است ، این پندارها معمولا برای توجیه مصرف الكل ساخته می شود.
دكتر كامران باقری لنكرانی به خبرنگار ایرنا گفت: برخی افراد از جمله جوانان و نوجوانان الكل را به صورت یك تفریح تفننی مصرف می كنند ، آنها با این پندار كه بوعلی سینا، جالینوس یا سینوهه مصرف الكل را تجویز كرده اند مبادرت به آن می كنند در حالی كه در هیچ متن علمی مصرف الكل تجویز و توصیه نشده است.
این پزشك عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شیراز ادامه داد: افرادی كه به صدمات و زیان های ناشی از مصرف الكل واقف نیستند نباید صرفا با چنین پندارهایی به مصرف الكل مبادرت ورزند، كسی كه الكل مصرف می كند باید بداند كه قطعا در معرض نابودی كبد و در معرض ابتلا به سایر بیماری ها از جمله سرطان و نارسایی كلیه است.
رئیس مركز سیاستگذاری سلامت استان فارس با تاكید بر اینكه الكل در بدن سم ایجاد می كند اضافه كرد :افرادی توصیه می كنند كه مصرف الكل به میزان كم و اندك زیانی ندارد در حالی كه علوم پزشكی ثابت كرده است مصرف الكل به هر میزانی خطر ساز است و بدن را از خطرات آن مصون نگه نمی دارد.
لنكرانی اضافه كرد : متوسط مصرف الكل در مردان بیشتر از زنان است اما روند مصرف در زنان رو به افزایش است ، مصرف الكل می تواند سلامت روان را در معرض آسیب قرار دهد و موجب افزایش تلفات و مرگ و میر در تصادفات شود.
رئیس مركز سیاستگذاری سلامت استان فارس ادامه داد: آمارها حاكی از آن است كه در 20 درصد از تصادفات رانندگی منجر به مرگ رد پایی از مصرف الكل در راننده دیده می شود.
لنكرانی همچنین در باره ایجاد شرایط ترك الكل گفت: بدن افراد مصرف كننده الكل باید سم زدایی شود ، ترك الكل مانند ترك مواد مخدر با مصرف مواد جایگزین امكان پذیر نیست و باید این كار زیر نظر متخصصین و با سم زدایی از بدن انجام شود.
** آیا مسمومیت با متانول باز هم قربانی می گیرد؟
با توجه به اینكه از ابتدای شهریور ماه سال 97 دو موج مسمومیت با متانول را در شهرهای كشور شاهد بوده ایم، احتمال اینكه مجددا شاهد توزیع مشروبات الكلی تقلبی و آغشته به متانول در كشور باشیم، وجود دارد. بنا بر این لازم است دراین زمینه رصد موضوع و پیشگیری از بروز حوادث مرگ بر اثر مصرف مشروبات مسموم بیشتر و با دقت دنبال شود.
دكتر محمدرضا قدیرزاده رئیس گروه مطالعات اعتیاد و سوء مصرف مواد و الكل پزشكی قانونی كشور در این زمینه با اشاره به اینكه در گزارش های پزشكی قانونی مرگ چندین نفر بر اثر مصرف مشروبات الكلی پلمب شده هم وجود دارد، به خانواده ها هشدار داد: هیچ گونه مشروبات الكلی استانداردی در كشور وجود ندارد.
رئیس گروه مطالعات اعتیاد و سوء مصرف مواد و الكل پزشكی قانونی كشور در مورد اینكه آیا ممكن است در آینده هم شاهد چنین همه‌گیری در تلفات مصرف الكل در كشور باشیم، اضافه كرد: با توجه به اینكه از ابتدای شهریور ماه تاكنون دو موج مسمومیت با متانول را در كشور شاهد بوده ایم، احتمال اینكه مجددا شاهد توزیع مشروبات الكلی تقلبی و آغشته به متانول در كشور باشیم، وجود دارد.
قدیرزاده افزود: بنابراین به خانواده ها هشدار می‌دهیم مراقب فرزندان، نوجوانان و جوانان خود باشند و توصیه ها و هشدارهای لازم را به آنان ابلاغ كنند چراكه هیچ گونه مشروبات الكلی استانداردی در كشور وجود ندارد و حتی مشروبات الكلی پلمب شده نیز در اغلب موارد دركارگاه های زیرزمینی تهیه و پلمب می شود.
***هیچ گونه مشروبات الكلی استاندارد در ایران وجود ندارد
عده‌ای گمان می‌كنند كه تنها در مشروبات دست ساز یا فله‌ای آلودگی متانول وجود دارد و به همین دلیل مشروبات پلمب شده می‌خرند. در حالی كه برخی از فوت شدگان مشروب پلمب شده خورده‌اند، یعنی با مارك و برند معروف هم خورده‌اند. این موضوع احتمال مسموم بودن مشروبات پلمب را به واقعیت بیشتر نزدیك می كند.
واقعیت این است كه با گران شدن قیمت دلار و جلوگیری از قاچاق مشروبات الكلی به داخل كشور، دلالان مشروبات الكلی در داخل اقدام به تولید مشروبات الكلی پلمب شده تقلبی می‌كنند.همین باعث می‌شود كه شاهد چنین مسمومیت‌هایی با مشروبات مثلا بسته بندی شده باشیم.
**پیشگیری مقدم بر درمان
در هر حال همیشه پیشگیری مقدم بر درمان است. نباید انكار كنیم كه در كشورمان مصرف مشروبات الكلی داشته‌ایم، داریم و شاید خواهیم داشت.
اگر بتوانیم سرگرمی‌هایی برای جوانان تعریف كنیم، شاید جوانان ما به سوی مصرف مشروبات الكلی نروند.
مصرف مشروبات الكلی علاوه بر حرمت شرعی از نظر سلامتی هم برای افراد آسیب رسان است بویژه در كشور ما كه گروه‌های سودجود برای منفعت شخصی اقدام به افزودن ناخالصی در مشروبات كه می‌تواند منجر به عوارض جبران ناپذیری شود توصیه این است كه به هیچ عنوان سمت مصرف مشروبات الكلی نروند تا یك عمر پشیمانی نداشته باشند.
6113 /1876
شیراز - ایرنا - مرگ با مصرف مشروبات الكلی دست ساز كه موضوع آن گاه در فضای مجازی و رسانه ای منتشر می شود از آن دست اخباری است كه باید تغییر رفتار اجتماعی را رصد كند و تلنگری به تصمیم گیران و مسئولان جامعه برای ورود به شرایط بحران باشد.
