مصاف تیم های فوتبال عربستان و قطر زیر سایه سنگین سیاست

دو تیم كه در گروه E رقابت ها با تیم های ملی لبنان و كره شمالی همگروه هستند موفق به برد هر دو بازی خود شده و راهیابی به مرحله بعدی رقابت ها را مسجل كرده اند و اینك برای كسب سرگروهی باید به دیدار هم بروند.
مسابقه عصر پنجشنبه فراتر از یك دیدار ساده فوتبال است و اولین دیدار رسمی میان تیم های فوتبال دو كشور بعد از بروز تنش در روابط میان آنها محسوب می شود.
عربستان ، امارات ، بحرین و مصر از 5 ژوئن 2017 ( 15 خرداد 96) با متهم كردن قطر به حمایت از تروریسم ، روابط خود با این كشور را قطع كردند و مرزهای زمینی ، دریایی و هوایی با آن را هم بستند.
این كشورها 13 شرط برای از سرگیری روابط ، تعیین كرده اند اما قطر تن دادن به این شروط را بر خلاف حق حاكمیت خود می داند و تاكنون به آن عمل نكرده است .
كشورهای تحریم كننده به ویژه عربستان و امارات از آغاز بحران سیاسی با قطر، دایره اختلافات خود با این كشور را به سایر حوزه ها از جمله ورزش هم كشانده اند.
تلاش در مجامع جهانی برای بازپس گیری میزبانی جام جهانی فوتبال در سال 2022 كه قرار است در دوحه برگزار شود یكی از محورهای فعالیت های ضد قطری كشورهای تحریم كننده بود. انتشار اخبار جعلی، صرف هزینه های هنگفت برای برگزاری تجمعات ضد قطری و همچنین رایزنی های بین المللی برای محروم كردن دولت قطر از این امكان ، راه هایی بود كه امارات و به ویژه عربستان به كار گرفتند.
در مقابل، قطری ها با برنامه ریزی مناسب و همكاری گسترده با نهادها و سازمان های بین المللی موفق شدند بر تلاش های سعودی و امارات فایق آیند تا جایی كه فدراسیون بین المللی فوتبال برگزاری این دوره از مسابقات در قطر را تایید كرد.
بعد از ناكامی از بازپس گیری میزبانی جام جهانی و در آستانه برگزاری جام جهانی فوتبال 2018 روسیه اختلاف عربستان و قطر بر سر پخش غیر قانونی مسابقات فوتبال جام جهانی یك بار دیگر اختلافات مثلث سعودی – امارات – قطر را شعله ور كرد.
داستان از این قرار بود كه چون قطر حق پخش بالاتری برای مسابقات فوتبال جام جهانی پرداخت می كرد ، همه كشورها مجبور بودند برای دیدن بازی های مهم ورزش جهان از جمله فوتبال با شبكه bein-sport وابسته به قطر گفت و گو و مذاكره كنند . همین موضوع سبب خشم امارات و عربستانی ها شد و به همین دلیل ریاض با پخش غیرقانونی بازی ها با لوگوی متفاوت سعی در مقابله با این انحصار بر آمد اما پیگیری های حقوقی قطر موجب شد AFC هم عربستانی ها را به دلیل پخش غیرقانونی بازی ها جریمه كند.
اختلافات ورزشی منبعث از تخاصم سیاسی حتی به بازیهای لیگ قهرمانان آسیا هم كشیده شد . جایی كه بعد از ناكامی سعودی ها برای برگزاری دیدار تیم های خود با تیم های قطری در زمین بی طرف ، در نهایت تیم های قطری الدحیل و السد در كنار دو تیم ایرانی استقلال و پرسپولیس به مرحله یك چهارم نهایی این مسابقات راه یافتند و در مقابل، تیم های اماراتی و سعودی با تمام دشمنی های خود علیه ایران و قطر در مراحل اولیه این لیگ حذف شدند.
اكنون و بعد از یك دوره سكوت این اختلافات به بازی های جام ملت های آسیا كشیده شده است . این بازی ها كه در امارات متحده عربی در جریان است را شاید بتوان به لحاظ بحران‌هایی كه در كشورهای شركت‌كننده یا در روابط میان آنها وجود دارد كم‌سابقه یا بی سابقه ارزیابی كرد.
در كنار اقدامات ایذایی سعودی ها ، امارات به عنوان میزبان این دوره از رقابت ها ضمن ایجاد موانع برای پوشش مطلوب مسابقات از سوی قطر، دوحه را آماج تحریم و فشار بی‌سابقه‌ای قرار داده‌ است.
این تقابل در این بین فرصتی برای شبكه های تلویزیونی نظیر دبی اسپورت و ابوظبی اسپورت در امارات به وجود آورده است تا به شكل های مختلف به قطر بتازند.
در مقابل ، در اختیار داشتن حق پخش تلویزیونی بسیاری از رویدادهای مهم فوتبالی جهان توسط قطری ها دست بالا را به این كشور داده و كارشناسان و گزارشگران قطری در این برنامه ها اتهامات زیادی را متوجه كشور امارات ساخته اند.
رسانه های قطری ایجاد مشكل برای ورود و خروج بازیكنان قطری، راه ندادن تماشاگران قطری و كارشكنی هایی از این دست توسط اماراتی ها را در برنامه های مختلف خود مطرح كرده اند.
در این خصوص روزنامه قطری 'الرایه ' در گزارشی به بررسی وضعیت میزبانی كشور امارات متحده عربی در جام ملت های آسیا 2019 پرداخت و درباره میزبانی اماراتی ها از این مسابقات اسناد و مداركی را در خصوص ورود بازی های سیاسی به جریان های برگزاری مسابقات جام ملت های آسیا منتشر كرد. قطری ها با انتشار این گزارش عنوان كردند كه اماراتی ها با دلایلی ساختگی مانع ورود آن ها به خاك كشورشان شده اند.
رسانه قطری می گویند؛ اماراتی ها به یكی از خبرنگاران این كشور كه قصد داشت دیدارهای جام ملت های آسیا 2019 را پوشش دهد به دلیل مشكلات روادید اجازه ورود نداده اند و با اظهار نظری غیر طبیعی اظهار كرده اند كه گذرنامه او باید توسط مسئولان كنفدراسیون فوتبال آسیا چك شود و به نوعی مانع ورود او به خاك امارات شده اند.
همچنین خبرنگاری دیگر كه با روادید گردشگری برای تماشای دیدار ها آمده بود تا در طول برگزاری مسابقات گزارش هایی درباره این دیدار ها تهیه كند، به دلایلی نامعلوم بازداشت شد. این بار اما اماراتی ها دلیل مشكل ویزای این خبرنگار را اندازه عكس او عنوان كردند و در حالی كه روادید او با سایرین هیچ تفاوتی نداشت مانع حضور او در دیدار های جام ملت های آسیا 2019 شدند.
الرایه در ادامه می نویسد : در جریان برگزاری مسابقات جام ملت های آسیا به میزبانی امارات متحده عربی اصحاب رسانه به صورت متوالی و با روندی غیر معمول تحت تحقیقات امنیتی قرار گرفته و در این رابطه نقض حقوق شخصی از سوی مقامات اماراتی قابل مشاهده بود. اماراتی ها در تلاش بودند تا آدرس منزل، نوشته ها وگزارش های این افراد را زیر نظر داشته باشند.آنها به دلایل نامشخص نوشته های ورزشی قطری ها را به مسائل سیاسی مرتبط می كردند و با دستوری خودسرانه بیش از 12 ساعت این افراد را در خاك كشورشان در جایی همانند لابی فرودگاه حبس می كردند و در برخی اوقات اما این افراد كارهای بی شرمانه شان را از چشم مسئولان كنفدراسیون فوتبال آسیا دور می كردند.
این روزنامه قطری در ادامه نوشت: بسیاری از اماراتی ها از این ترفند مسئولان امنیتی كشورشان سود بسیاری بردند. قطری ها برای حضورشان در جام ملت ها از پیش هتل و بلیت هواپیما رزرو كردند و راه ندادن آن ها به خاك امارات سبب شد تا این هزینه ها بدون استفاده به جیب اماراتی ها واریز شود. همچنین آن ها باید به اجبار بلیت بازگشت را خودشان تهیه كرده و به خاك كشورشان بازگردند.
در چنین شرایطی بازی روز 27 دی عربستان و قطر كه در یك گروه هستند از حساسیت قابل اعتنایی برخوردار است. مناسبات پرتنش بحرین و امارات با قطر نیز همین حساسیت را می‌تواند در رویارویی‌های تیم‌های این كشورها ایجاد كند.
از چند روز مانده به برگزاری مسابقه كاربران فضای مجازی و شبكه های اجتماعی قطر ، با مقایسه عملكرد تیم خود و عربستان در مقابل تیم های كره شمالی و لبنان ، پیروزی بر تیم ملی فوتبال عربستان را قطعی می دانند.
این كاربران با گذاشتن پیام های امیدبخش در حساب های كاربری بازیكنان تیم ملی فوتبال قطر، از آنان خواسته اند تمام تلاش خود برای غلبه بر تیم ملی فوتبال عربستان را به كار بگیرند.
برخی كاربران دیدار با عربستان و غلبه بر این تیم را برای تیم قطر روحیه بخش خوانده و این مهم را به ویژه با توجه به میزبانی این كشور در جام جهانی فوتبال در سال 2022 بسیار مهم ارزیابی می كنند.
فعالان فضای مجازی و شبكه های اجتماعی با انتقاد از تحریم های اعمال شده علیه قطر از سوی كشورهایی مانند عربستان ، بحرین و امارات ، كشور خود را پیروز جنگی می دانند كه تحریم كنندگان برای به زانو در آوردن آنها آغاز كرده اند و می گویند ؛ همانطور كه تحریم كنندگان عایدی جز شكست اقتصادی و سیاسی از تحریم و محاصره خود به دست نیاوردند ، با مغلوبه شدن آنان در جنگ ورزشی سریال شكست آنان تكمیل خواهد شد.
وضع در آن سوی میدان هم دست كمی از شرایط در اردوگاه قطری ها ندارد چنانكه كاربران سعودی هم بسیار امیدوارند بعد از ماهها جنگ در فضای مجازی ، این بار پیروزی را در یك میدان حقیقی تجربه كنند.
گسترده تر شدن اختلافات سیاسی میان كشورها و دامن زدن به آن از سوی برخی مانند دولت های عربستان و امارات و كشاندن اختلافات سیاسی به دنیای ورزش در تضاد كامل با هدف اصلی ورزش به ویژه فوتبال است كه تفاهم ملت ها و فرهنگ ها را مد نظر دارد.
این شرایط نشان می دهد – حداقل در خاورمیانه - برای خارج كردن میدان های ورزشی از سایه سنگین سیاست راه درازی در پیش است .
از حمید رضا بانصیری
خاورم *1508**1586