بازار گوشت قربانی شبكه معیوب توزیع شد

به گزارش ایرنا، قیمت هر كیلوگرم گوشت قرمز در حالی در سطح بازار به 80 تا 110 هزار تومان رسیده است كه به گفته مسئولان امر در كنار تولید داخل، روزانه بیش از 150 تن انواع گوشت گرم گوسفندی و گوساله یخ زده وارداتی عرضه می شود.
طبق آمارهای پیشین، نیاز سالانه كشور به گوشت قرمز نزدیك 940 هزار تن بود كه 90 درصد آن از محل تولیدات داخلی و 10 درصد آن از محل واردات تامین می شد اما اكنون با افزایش جمعیت و بالا رفتن تقاضا نیاز مصرفی به یك میلیون تن در سال رسیده كه به نظر می رسد 85 درصد آن از محل تولیدات داخلی و 15 درصد از محل واردات تامین می شود.
كارشناسان، نوسان نرخ ارز به دلیل تحریم ها را از دلایل اصلی بروز نوسان در بازار گوشت قرمز می دانند؛ به عقیده آنان كاهش عرضه دام در بازار داخلی، پدید آمدن بازار دوم خارجی برای دام زنده و افزایش چند برابری قاچاق دام زنده به كشورهای عربی از نتایج بروز نوسان ارزی در بازار این محصول است.
در سایه این رخدادها، اكنون با وجود تزریق حداقل روزانه 150 تن انواع گوشت وارداتی و نیز تولید داخلی نه تنها عطش بازار سیراب نمی شود بلكه مردم نیز از توزیع نامناسب این محصول و اینكه نمی توانند گوشت تنظیم بازاری از فروشگاهها خریداری كنند، گلایه دارند.

** قیمت گوشت در كشورهای همسایه چقدر است؟
به تازگی امیررضا دهقانی نیا مدیر كل ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز اعلام كرده است: میزان قاچاق دام در هشت ماهه پارسال، 166 هزار و 394 راس بود كه این میزان در هشت ماهه ابتدایی امسال به 926 هزار و 477 راس دام رسیده كه نسبت به سال گذشته رشد 4.5 برابری را نشان می دهد.
وی می گوید: «در گذشته قاچاق دام به صورت ورودی از مرزهای شرقی بود كه به دلیل لحاظ نشدن ضوابط بهداشتی دام مورد توجه قرار می‌گرفت، اما اكنون شرایط تغییر پیدا كرده و دام جزو كالا‌های مشمول قاچاق خروجی شده است و بیشترین قاچاق دام به كشور‌های همسایه از جمله عراق صورت می‌گیرد».
گزارش ها حاكی از آن است كه اكنون قیمت هر كیلوگرم دام زنده در كشور بین 26 تا 28 هزار تومان است در حالی كه هر كیلوگرم دام زنده قاچاق دو تا سه برابر قیمت داخلی به فروش می رسد بنابراین انگیزه برای قاچاق توسط دلالان و واسطه گران فزایش قابل توجهی پیدا كرده است.
تولید دام سبك زنده توسط دو گروه دامپروران صنعتی و سنتی (عشایری و چراگاه ها) تولید می شود كه تفاوت قیمتی زیادی با یكدیگر دارند كه گفته می شود بخش عمده قاچاق دام زنده به دلیل حضور در شهرهای مرزی توسط دامپروران سنتی صورت می گیرد.

** شبكه توزیع معیوب است
برخی دست اندركاران صنعت گوشت قرمز، یكی از دلیل دیگر افزایش قیمت گوشت قرمز را ناشی از معیوب بودن شبكه توزیع بویژه در استان ها می دانند و بر این باورند كه استانداری ها و سازمان های صنعت، معدن و تجارت در استان ها در زمینه توزیع مناسب گوشت اهتمام جدی ندارند.
به عقیده آنان، با وجود عرضه گوشت تنظیم بازاری در فروشگاه های زنجیره ای و ارایه حواله های دریافت این محصول به نهادها و دستگاه های دولتی مختلف، در واقعیت گوشت به میزان كافی در بازار عرضه نمی شود تا قیمت ها را متعادل كند.
گزارش ها نشان می دهد گوشت وارداتی به میزان لازم به كشور وارد می شود اما در وزن های بالا در حالی در اختیار برخی فروشگاه ها قرار می گیرد كه حتی ظرفیت نگهداری این میزان گوشت وارداتی را ندارند.
مشكل دیگر اینجاست كه در فروشگاه های زنجیره ای گاهی گوشت قرمز وارداتی در اختیار مردم قرار نمی گیرد و آنها ناچارند برای خرید این محصولات بارها به این فروشگاه ها مراجعه كنند یا در صف های طولانی بایستند درحالی كه به گفته مسولان امر تمامی فروشگاه های زنجیره ای دارای سهمیه بندی روزانه گوشت وارداتی هستند بنابراین به نظر می رسد كمبودی در این زمینه نباید وجود داشته باشد.

** نظارت ها كافی نیست
در چند هفته های اخیر با اینكه دولت به صورت مستمر تلاش كرده با عرضه بیشتر كالا، بازار گوشت قرمز را متعادل كند، توفیق چندانی در كار دیده نمی شود؛ مردم در فروشگاه های عرضه كننده گوشت تنظیم بازاری با این مشكل مواجه هستند كه هیچ محدودیتی از نظر تعداد عرضه به افراد وجود ندارد و عده ای با حجم بالا گوشت خریداری می كنند و در مواردی هم كه محدودیت هایی اعمال می شود، برخی به دفعات در صف می ایستند تا به میزانی كه می خواهند گوشت بخرند.
اغلب این افراد را رستوران داران تشكیل می دهند كه گوشت تنظیم بازاری می خرند اما محصول نهایی یعنی غذای تهیه شده را به قیمت گوشت آزاد به مشتری می فروشند.
از این رو مردم انتظار دارند در شرایطی كه ارز دولتی بابت تهیه این گوشت های وارداتی هزینه می شود، بر توزیع آن نیز نظارت كافی وجود داشته باشد تا همه مردم از آن بهره مند شوند.
با این اوصاف این بی نظمی ها سبب شده تا عده ای از افراد سودجو و دلال در بازار سخن به میان آورند كه سبب شده كمبود گوشت قرمز در بازار شده اند تا قیمت ها را بالا نگه دارند.
برخی شهروندان در تماس تلفنی با ایرنا اظهار كرده اند كه گرانی های اخیر موجب شده تا گوشت قرمز از چرخه مصرفشان خارج شود و حتی امكان تهیه این محصول با قیمت تنظیم بازاری هم را ندارند ؛ به گفته آنان بارها برای خرید گوشت به فروشگاه های عرضه كننده مراجعه كرده اند اما به محض آغاز توزیع در ساعت های مقرر، به سرعت گوشت تمام شده و بسیاری دست خالی برگشته اند.

** حجم عرضه بیشتر می شود
حمید ورناصری مدیرعامل شركت پشتیبانی امور دام كشور چندی پیش به خبرنگار ایرنا گفته بود: اكنون در كنار عرضه گوشت گرم تولید داخل، روزانه 150 تن گوشت وارداتی نیز عرضه می شود كه تلاش داریم با افزایش حجم واردات انواع گوشت گوسفندی گرم، گوساله منجمد، گوساله گرم و دام زنده گوسفندی از رومانی بازار این محصول را تامین و تنظیم كنیم تا مردم بتوانند محصولات پروتئینی مورد نیاز خود را با قیمت های مناسب تری خریداری كنند.
به گفته وی، قیمت هر كیلوگرم لاشه گوشت گوسفندی گرم (تازه) در میادین میوه و تره بار و تعاونی های مصرف 37 هزار و 500 تومان، گوشت تفكیكی بین 48 تا 49 هزار تومان و گوشت گوساله منجمد 29 هزار تومان است.
وی می گوید قرار است ماهانه ۲۰۰ هزار راس دام زنده وارد كشور شود كه می تواند شرایط بازار گوشت را متعادل كند.

** عرضه دام توسط پرواربندی ها بزودی قیمت گوشت را متعادل می كند
مختار عباسی رئیس مركز اصلاح نژاد دام كشور درباره شرایط پیش آمده در بازار گوشت قرمز به خبرنگار ایرنا گفت: ما در تولید گوشت قرمز خودكفا نیستیم بنابراین امسال 855 هزارتن گوشت قرمز تولید و در حال عرضه به بازار است ضمن آنكه سالانه 120 هزارتن از محل واردات تامین می شود.
وی علل گرانی گوشت قرمز را افزایش نرخ نهاده های دامی ناشی از نوسان نرخ ارز، كاهش عرضه دام داخلی به كشتارگاه ها، رشد قاچاق دام زنده، كاهش اندك جمعیت دام سبك به دلیل خشكسالی ها و چرخه فصلی، فضای روانی حاكم بر بازار، نقص در شبكه توزیع گوشت وارداتی و نبود نظارت های كافی بر بازار عنوان كرد.
وی افزود: آمارها نشان می دهد به دلیل افزایش بیش از حد قاچاق دام زنده، عرضه دام به كشتارگاه های كشور 9.4 درصد كاهش پیدا كرده است كه این امر می تواند در قیمت این محصول تاثیر داشته باشد.
عباسی اضافه كرد: در سال های گذشته ما شاهد واردات دام زنده از مرزهای شرقی كشور بودیم كه اكنون به دلیل نوسان نرخ ارز این واردات نیز متوقف شده و در مقابل دام زنده نیز از كشور خارج می شود.
این مقام مسئول در معاونت امور دام وزارت جهاد كشاورزی عرضه دام در فصل زمستان را كاهشی دانست و تصریح كرد: در این فصل كمترین میزان جمعیت را هر ساله داریم زیرا تولید مثل دام سبك چرخه فصلی دارد و زایش ها در دی و بهمن ماه انجام می شود و در اردیبهشت ماه جمعیت بالای دامی داریم.
وی افزود: امسال در بخش دامپروری مشكلی در بخش بروز بیماری ها، حذف غیرمنتظره دام و تلفات نداشته ایم كه این امر در قیمت این محصول تاثیر داشته باشد.
وی واردات گوشت قرمز را مناسب دانست و گفت: سال گذشته 87 هزارتن واردات گوشت قرمز انجام شد كه امسال این میزان به 106 هزارتن رسید و همچنان وزارت جهاد كشاورزی و شركت پشتیبانی امور دام كشور تمهیداتی را برای افزایش واردات و متعادل شدن بازار اندیشیده اند.
عباسی افزود: برای پایان سال دام برخی پرواربندی ها به بازار عرضه می شود كه به نظر می رسد با افزایش واردات بازار متعادل شود.

** عرضه مستقیم گوشت وارداتی تنها راهكار تنظیم بازار این محصول است
«منصور پوریان» رئیس شورای تامین دام كشور نیز به خبرنگار ایرنا گفت: اكنون سبد كامل انواع گوشت گرم گوساله، منجمد گوساله، گرم گوسفندی، منجمد گوسفندی و دام زنده به كشور وارد می شود و نگرانی در این خصوص نداریم.
وی اظهار داشت: ادامه افزایش واردات می تواند كل نیاز داخلی كشور را نیز تامین كند بنابراین افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار عللی همچون افزایش بی رویه قاچاق دام زنده، معیوب بودن شبكه توزیع گوشت وارداتی و عدم نظارت ها را به همراه دارد كه موجب افزایش روز افزون قیمت ها می شود.
وی تصریح كرد: با وجود تولید داخلی و واردات مناسب باید تفاوت قیمت عرضه گوشت تولید داخل با گوشت وارداتی حداكثر 10 هزار تومان باشد درحالی كه این دو محصول تفاوت نرخ چشمگیری در بازار با یكدیگر دارند.
رئیس شورای تامین دام كشور بر این باور است كه ممنوعیت صادرات مشروط منجر به افزایش بی رویه قاچاق دام شده به طوری كه قبل از ممنوعیت در مجموع سالانه نزدیك 600 هزار راس دام از كشور صادر می شد اما با نوسان نرخ ارز این رقم قابل توجه است.
وی درباره معیوب بودن شبكه توزیع گوشت وارداتی گفت: شركت پشتیبانی در امر واردات گوشت قرمز خوب عمل كرده اما در بحث شبكه توزیع و عرضه این محصولات به بازار توسط فروشگاه های زنجیره ای، حواله های دستگاه های مختلف چندان موفقیتی نداشتیم زیرا عرضه این حجم از واردات نتوانسته منجر به كاهش قیمت گوشت در بازار شود.
وی معتقد است تنها راهكار برای كاهش قیمت گوشت قرمز در بازار، ایجاد پایگاه های عرضه مستقیم گوشت قرمز وارداتی با نرخ های تنظیم بازاری است كه این محصولات به طور مستقیم به دست مردم برسد و دست دلالان و سودجویان كوتاه شود.
پوریان علت دیگر گرانی گوشت در بازار را احتكار دانست و گفت: ممكن است برخی برای بالا رفتن قیمت گوشت در بازار، اقدام به نگهداری این محصولات در سردخانه ها كنند كه این امر در قیمت ها تاثیرگذار است.
وی درباره عرضه گوشت وارداتی در فروشگاه های زنجیره ای افزود: اكنون مشكلی در توزیع گوشت قرمز در میادین میوه و تره بار نداریم و حتی فروشگاه های زنجیره ای نیز به صورت روزانه سهمیه خود را از شركت پشتیبانی امور دام كشور دریافت می كنند اما این كه به چه دلیل در برخی فروشگاه ها گوشت وارداتی با نرخ های تنظیم بازار كم است یا نیست باید بررسی شود.
وی درباره تاثیر سقوط اخیر هواپیمای حامل محموله گوشت وارداتی در بازار گفت: در سانحه اخیری كه برای هواپیمای حامل گوشت وارداتی رخ داد میزان این محموله حدود 30 تا 40 تن بود كه ممكن است برای یك روز در بازار تاثیر داشته باشد اما به طور كلی در نرخ این محصول تاثیر ندارد.
پوریان بر این باور است كه دولت باید با ابزارهای لازم و تشدید نظارت ها از قاچاق دام زنده، با عرضه گوشت قرمز وارداتی در پایگاه های مستقیم عرضه كالا از حضور دلالان و سودجویان جلوگیری كند تا بازار این محصول آرام شود.

از: هما همت خواه
**9186*2025