پایش ،حلقه مفقوده باقی مانده سموم در محصولات كشاورزی

به گزارش ایرنا، دغدغه ای كه سالهای اخیر بیش از گذشته ذهن مردم را به خود مشغول كرده، احساس مزه سموم در برخی محصولات كشاورزی و یا شنیدن و دیدن رعایت نشدن دوره كارنس است.
'دوره كارنس یا همان مدت زمانی كه لازم است پس از سم پاشی، باقی مانده سموم در اثر عوامل طبیعی تجزیه شده و مقدار آن در سطح میوه و سبزی و سایر محصولات كشاورزی به حد قابل استفاده برسد'، به طور معمول از سوی كشاورزانی كه فقط دغدغه برگشت سرمایه و سوددهی را دارند رعایت نمی شود.
حتی استفاده مطلوب سموم و كودهای مجاز نیز با وجود اعلام آگاهی از سوی كارشناسان كشاورزی توسط كشاورزان رعایت نمی شود.
هر چند محصولات كشاورزی موجود در بازار هر هفته با هزینه های زیاد مورد نمونه برداری و سنجش قرار می گیرد اما این نتیجه در چرخه معیوب فقط در حد آمار و ارقام باقی می ماند و هرگز منتج به نتیجه نمی شود.
در حالی كه اتصال حلقه های جهاد كشاورزی، دانشگاه علوم پزشكی، استاندارد و سایر نهادهای مربوطه می تواند با برگشت دادن نتایج آزمایشات باقی مانده سموم، محصولات كشاورزی پر خطر را معدوم و از تكرار این اصل اساسی و تاثیرگذار در سلامت جامعه جلوگیری كنند.
ایرنا مركز كرمان بمنظور بررسی موانع موجود و راهكارهای لازم برای تكمیل حلقه مفقوده در تكمیل جدی تر شدن موضوع نظارتی بر باقی مانده سموم در محصولات كشاورزی كه سلامت مردم را در معرض تهدید قرار داده میزگردی را با حضور مسئولان و كارشناسان دو بخش كشاورزی و علوم پزشكی استان كرمان برگزار كرد.
** امحا نشدن محصولات كشاورزی پرخطر حلقه مفقوده نظارت
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد كشاورزی استان كرمان در این میزگرد گفت : برگشت داده نشدن نتیجه آزمایشات باقی مانده سموم به كشاورزان در قالب امحا كردن محصول پرخطر حلقه مفقوده نظارت مصرف سموم به صورت بی رویه است.
محمدرضا پورخاتون افزود: تهیه و تامین غذای سالم به میزان كافی از وظایف سازمان جهاد كشاورزی است و این سازمان بیشتر در حوزه آموزش بهره برداران كار انجام می دهد.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد كشاورزی كرمان با بیان اینكه گاهی كشاورزان برای ارتقای میزان برداشت محصول از سموم به میزان زیاد و در زمان های ممنوع استفاده می كنند گفت : نمونه برداری از محصولات بدون اقدامات بعدی بی نتیجه است.
وی بیان كرد: برگشت داده نشدن نتیجه آزمایشات باقی مانده سموم به كشاورزان در قالب امحا كردن محصول آزمایش شده، حلقه مفقوده نظارت مصرف سموم به صورت بی رویه است.
پورخاتون افزود: حلقه مفقوده ما این است كشاورز خود را مالك آب و زمین می داند و اگر نتیجه آزمایشات به كشاورز برگشت داده و محصولات پر خطر امحا شود كشاورز خود را ملزم به رعایت اصول مصرف سموم و كود می كند.
وی با اشاره به اینكه سازمان و ادارات مختلف در راستای تامین سلامت مواد غذایی اقدامات مختلفی انجام می دهند تصریح كرد: باید نتیجه این اقدامات با امحای محصولات كشاورزی پر خطر دیده شود.
پورخاتون گفت: كنترل سلامت محصولات كشاورزی باید از تولید كننده تا مصرف كننده ادامه پیدا كند لذا گاهی بعد از انجام آزمایشات و تایید سلامت مواد غذایی هنگام انتقال محصول دیده می شود دلالان از انواع قارچ كش ها در راه رسیدن محصول به دست مصرف كننده و دور از چشم كشاورز استفاده می كنند.
معاون تولیدات گیاهی جهاد كشاورزی كرمان بر بسته بندی محصولات كشاورزی پس از تولید به عنوان راهكاری به منظور سهولت در ردیابی محصول و همچنین ایجاد اشتغال تاكید كرد.
** تولید محصولات ارگانیك نخستین برنامه جهاد كشاورزی است
پورخاتون اظهار داشت: نخستین برنامه در تولید محصولات كشاورزی، تولید محصولات ارگانیك است كه به نوعی در این بخش خودكفا شده ایم.
وی به افزایش جمعیت جهان و تامین مواد غذایی مورد نیاز اشاره كرد و افزود : باید مواد غذایی به میزان كافی در اختیار مردم قرار گیرد تا ادامه حیات ممكن شود و این در حالی است كه داشتن محصول سالم تابع عوامل زیادی مانند آب، هوا و خاك سالم و همچنین مدیریت امور بر اساس برنامه ریزی كارشناسان كشاورزی است.
پورخاتون با تاكید بر اینكه سموم و كود تولیدی و وارداتی توسط سازمان جهاد كشاورزی بررسی و بعد از تایید وارد بازار می شود اظهار داشت: سازمان جهاد كشاورزی از زمانی كه یارانه از بخش تهیه سموم خارج شد از مقوله توزیع مستقیم دور شده و اكنون هیچ دخالتی به لحاظ توزیع سموم ندارد.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد كشاورزی كرمان با تاكید بر اینكه كشاورزی حرفه ای سخت و اما جذاب است گفت : شرایط اقلیمی حاكم بر كشور ما این كار را دشوارتر كرده است.
**شرایط اقلیمی فعلی و تهاجمی شدن آفات
ورخاتون به تغییرات اقلیمی و كاهش محصول پسته و سایر محصولات طی سال جاری اشاره كرد و گفت: بسیاری از آفات و بیماری ها در شرایط فعلی وضعیت تهاجمی به خود گرفته اند.
وی با اشاره به اینكه تاكنون 607 عامل آفت محصولات كشاورزی شناسایی و 319 نوع سم نیز تاكنون ثبت شده، گواهی دارد و توزیع می شود اضافه كرد: كشاورزان استان از طریق كارشناسان كشاورزی در مورد مضرات سموم و كودها اطلاع رسانی شده اند.
به گفته پورخاتون سه نوع سم پر خطر، متوسط و كم خطر داریم و اكنون سموم پر خطر از چرخه خارج شده و در صددیم سموم متوسط خطر را نیز از گردونه مصرف خارج كنیم.
وی ادامه داد: اكنون كشاورزان حدود 518 گرم در هكتار سم مصرف می كنند و این رقم نصف مصرف جهانی است.
** ضرورت پایش سموم در محصولات كشاورزی
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد كشاورزی استان كرمان نیز به وجود شبكه های مراقبت و پیش آگاهی در این استان اشاره كرد و گفت : این شبكه ها به مراقبت و پایش سموم در محصولات جالیزی و باغی می پردازند.
ناصر طاهری با تاكید بر اینكه جهاد كشاورزی در تولید محصولات سالم از نظر باقی مانده سموم حساس است اظهار داشت : سازمان حفظ نباتات با بسته بندی محصولات كشاورزی و نصب كد 16 رقمی محصول را قابل ردیابی می كند لذا این مهم سنجش باقی مانده سموم در محصولات كشاورزی را ممكن می كند.
وی با بیان اینكه كشاورز با توصیه و آموزش های كارشناسان كشاورزی از مضرات سموم و كود آگاه است گفت: تنها راه این است محصولات كشاورزی در سطح كلان قابل ردیابی باشد كه راه رسیدن به این مهم برندسازی و بسته بندی محصولات كشاورزی است و اجرای این طرح موجب خودكنترلی می شود.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد كشاورزی استان كرمان اظهار داشت: اراده ملی باید در زمینه بسته بندی و عرضه محصولات كشاورزی وجود داشته باشد تا این طرح به مرحله اجرا برسد.
وی گفت : سم یكی از نهاده هایی است كه باید در تولید محصول كشاورزی استفاده شود لذا باید برای رعایت دوره كارنس سم اجبار وجود داشته باشد تا كشاورزان ملزم به رعایت شوند.
**استفاده از سموم و كود یكی از راههای افزایش محصولات كشاورزی
طاهری به فقر موجود در كره خاكی اشاره و تصریح كرد: افزایش تولید در محصولات كشاورزی باید انجام شود و یكی از راههای افزایش تولید استفاده از سموم و آفت كش های شیمیایی است.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد كشاورزی استان كرمان با اشاره به اینكه تنها راه حفظ سلامت مواد غذایی استفاده از توصیه كارشناسان در دادن سم و كود به محصولات كشاورزی است تصریح كرد: با این روش می توان امنیت غذایی را نیز تامین كرد.
وی ادامه داد: افرادی كه می خواهند در زمینه توزیع واردات و تولید سموم دخالت كنند باید یكسری مقررات و ضوابط را رعایت كنند كه اخذ پروانه صلاحیت فنی، ارائه فاكتور توسط فروشنده، عرضه سموم مجاز، وجود پروانه صلاحیت فنی در فروشگاه از جمله این موارد است.
به گفته این كارشناس هر سمی كه وارد كشور می شود 2 نوع است یا مواد اولیه است یا به صورت كامل و بسته بندی شده وارد می شود كه زیر نظر سازمان حفظ نباتات است.
** سموم با رونویس غیرفارسی مجاز نیستند
طاهری با اعلام این مطلب كه كشاورزان باید توجه كنند سموم فاقد رونویس غیر فارسی مجاز نیستند ، تصریح كرد: كارشناسان سازمان جهاد كشاورزی به صورت دوره ای از فروشگاه های عرضه سموم بازدید می كنند و اگر مشكلی بود گوشزد و طبق قوانین برخورد می كنند.
وی با بیان اینكه سال گذشته حدود 30 فروشگاه عرضه سموم غیرمجاز در استان كرمان پلمپ شد ادامه داد: وظیفه ما ترویج و آموزش كشاورزی است تا با برخورد با عوامل بیماری زا و آفات، مبارزه تلفیقی علیه آفات را به كار ببندند.
طاهری بیان كرد: در كنترل عوامل خسارت زا باید مبارزات تلفیقی و در نهایت در صورت كنترل نشدن آفت از آفت كش های مجاز و با نظر كارشناسان گیاه پزشك استفاده شود.
** مصرف كود در استان كرمان كاهش داشته است
مدیرشركت خدمات حمایتی كشاورزی استان كرمان نیز گفت: این شركت خدماتی حمایتی رسالت تامین و توزیع نهاده های كشاورزی از جمله كود را بر عهده دارد و متولی تولید كود و نظارت بر توزیع آن سازمان آب و خاك كشور است.
محمد محسن قاسمی اظهار داشت: مصرف كود در سال 84 حدود 183 هزار تن بوده و این میزان اكنون به 57 هزار تن رسیده است.
وی تصریح كرد: كود و سم تولید داخل قبل از ورود به بازار در زمان دپو و ورود آنالیز می شود و تا زمان تایید نشدن استاندارد وارد بازار نمی شود.
مدیرشركت خدمات حمایتی كشاورزی استان كرمان بیان كرد: كودی كه خارج از كشور وارد می شود توسط شركت های بین المللی مورد بررسی و آنالیز قرار می گیرد ، اگر در مبادی های مختلف كود از یك فاصله زمانی بیشتر ماند مجدد نمونه باید مورد آنالیز قرار گیرد تا توزیع شود.
وی تصریح كرد: میزان كودهای توزیعی در استان كرمان یك چهارم كود مورد نیاز گیاه است در حالی كه نیاز عمومی استان 220 هزار تن كود است كه بخشی از این مقدار را بخش خصوصی تامین می كند.
**استفاده نامناسب از سموم خطرزا است
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشكی استان كرمان نیز با تاكید بر اینكه استفاده نامناسب از سموم خطرزا است ،گفت: در پنج دهه قبل دغدغه دولت ها تامین غذایی بود بعدا دولت های موفق به سمت تولید غذاهای ایمن رفتند.
محمد حسیبی اظهار داشت: به طور متوسط هر فرد ایرانی در سال 700 كیلو غذا مصرف می كند و تامین این مقدر غذا كار دشواری است لذا شگردهای تولید غذا اجرا می شود.
وی به تولید محصولات تراریخته، استفاده از كود، و سموم به عنوان راه های افزایش تولید محصولات كشاورزی اشاره كرد و گفت: استفاده از این موارد در راستای تولید و تامین غذا است.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشكی استان كرمان تاكید كرد: نبود فرهنگ استفاده سموم توسط كشاورزان و نا آشنایی با نحوه استفاده از سموم و كودها مشكلات زیادی برای سلامت مردم به وجود می آورد.
وی با اشاره به اینكه سازمان جهاد كشاورزی در راستای رفع مشكلات استفاده از سم و كود توسط كشاورزان تلاش می كند افزود: دغدغه دانشگاه علوم پزشكی نیز تامین سلامت مردم است و در این راستا محصولات تولید بخش كشاورزی را از نظر وجود سموم مورد آزمایش و پایش قرار می دهد.
حسیبی ادامه داد: طی سال های گذشته جدیت برای كنترل باقی مانده سموم و كنترل دوره كارنس در مصرف سم بیش از گذشته اهمیت پیدا كرد.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشكی استان كرمان تصریح كرد: سالهای قبل وزارت بهداشت و كشاورزی جداگانه كار می كردند لذا بعدها وزارت بهداشت با همكاری وزارت جهاد موظف شد امكان دسترسی مردم را از سلامت فراهم كنند.
** ضرورت كنترل قاچاق سم
حسیبی بیان كرد: دانشگاه علوم پزشكی هر هفته نمونه برداری از محصولات كشاورزی را در دستور كار دارد و با همكاری آزمایشگاه های همكار باقی مانده سموم در این محصولات مورد پایش قرار می گیرد.
وی به قاچاق سموم به عنوان یك دغدغه اشاره كرد و گفت: برخی از سموم در پایش مورد شناسایی قرار نمی گیرد لذا باید ورود سموم را نیز به صورت دقیق كنترل كرد.
این مقام بهداشتی به برخورد با داروخانه ها در توزیع داروی غیرمجاز و برخورد سختگیرانه قضایی اشاره كرد و گفت: سم شناسی ها شناسنامه دار شده اند و بدون پروانه فنی مجاز به توزیع سموم نیستند اما باید نظارت ها بیشتر شود.
وی تاكید كرد: اگر بتوانیم ورود سموم قاچاق را كنترل كنیم بسیاری از مشكلات برطرف می شود.
** كشاورزان دوره كارنس سموم را رعایت نمی كنند
حسیبی افزود: كشاورزان دوره كارنس را در زمان برداشت محصولات كشاورزی رعایت نمی كنند و البته هیچ ارگانی نیز بر این مهم نظارت نمی كند.
وی تصریح كرد: اداره استاندارد می گوید محصولات كشاورزی باید به سمت قانون بسته بندی بروند لذا بعد از بسته بندی برای كنترل و تایید سلامت تحویل اداره كل استاندارد داده شود.
حسیبی به صادرات محصولات كشاورزی به خارج از كشور اشاره كرد و گفت: كمبود و فقر امكانات از جمله لوازم آزمایشگاهی در كشور و استان كرمان یكی از موانع و مشكلات موجود بر سر راه سنجش و پایش مواد غذایی از نظر باقی مانده سموم است.
** باقی مانده 120 نوع سم در محصولات كشاورزی مورد پایش قرار می گیرد
كارشناس تخصصی تراریخته و صدور پروانه معاونت غذا و داروی علوم پزشكی استان كرمان نیز گفت: تا سال 95 حدود 60 سم مورد پایش قرار می گرفت و اكنون بیش از 120 سم مورد پایش قرار می گیرد.
هدی فرخی افزود: طرح پایش باقی مانده سموم سال 93 و 94 فقط در سر قطب های كشوری انجام می شد اما از سال قبل شهرهای كوچك تر نیز درگیر اجرای طرح شدند.
وی با اشاره به اینكه نتیجه آزمایشات انجام شده بر روی محصولات كشاورزی را نمی توان به صورت موردی و استانی اعلام كرد بلكه بعد از اطلاع وزارتخانه و بررسی اطلاع رسانی می شود.
فرخی میدان تره بار را بهترین محل نمونه برداری عنوان و تصریح كرد: برخی توزیع كنندگان اطلاعات كافی را به ما نمی دهند و این برای ما مشكل درست می كند.
**كرمان باید به آزمایشگاه پایش سموم در محصولات كشاورزی تجهیز شود
فرخی افزود: وجود آزمایشگاه همكار كه توانایی اندازه گیری باقی مانده سموم را داشته باشد در استان كرمان كه قطب كشاورزی كشور محسوب می شود لازم و ضروری است.
وی ادامه داد: اكنون محصولات به صورت منجمد برای آزمایشگاه همكار در قشم ارسال می شود
و ماهیانه بالغ بر 20 میلیون تومان برای انجام آزمایش های باقی مانده سموم به آزمایشگاه قشم پرداخت می شود.
برآیند گفته های كارشناسان امر در میزگرد ایرنا مركز كرمان حكایت از این دارد كه برای بهره وری بیشتر با توجه به افزایش جمعیتی چاره ای جز استفاده از سموم و كود شیمایی در تولید محصولات زارعی و باغی وجود ندارد لذا اگر با آگاهی بخشی به كشاورزان در رعایت دوره زمانی قبل و بعد از برداشت محصول و همچنین كنترل مبادی ورود غیر مجاز سموم بخوبی عمل كنیم می توانیم به مردم و در حقیقت مصرف كنندگان محصولات كشاورزی این اطمینان خاطر داده شود كه در این خصوص نگرانی نداشته باشند. قطعا رفع این نقیصه حلقه مفقوده كنترل و آگاهی بخشی از تولید به مصرف نیازمند یك همكاری بین بخشی است كه تحقق این مهم عزم و همت جهادگونه متولیان امور را بدور از هر گونه موازی كاری طلب می كند.
3029/9895/ 5054