به گزارش ایرنا، بدون تردید این دستاورد علمی از جمله رخدادهای قابل اعتنا و غیر قابل انكار در 40 سالگی انقلاب اسلامی است، دستاوردی كه گام های اساسی به سوی استقلال و خودكفایی علمی و تولید علم برای میهن اسلامی را به ارمغان خواهد آورد.
پروفسور علی اصغر خدادوست چشم پزشك معروف و صاحب ایده و سبك در جراحی چشم در واپسین روزهای عمر در جمع خبرنگاران توصیه ای خردمندانه داشت و تاكید كرد صاحبان علم و اندیشه در شیراز نگذارند چراغ علم افروزی در حوزه چشم پزشكی خاموش شود و مشعل علم از دست دانشمندی به دست دانشمندی دیگر برسد و دستاوردهای علمی را گسترش دهند.
همین شد كه اكنون شاهد به بار نشستن پژوهش های علمی و تلاشهای شبانه روزی متخصصین این حوزه در جراحی چشم هستیم و برای نخستین بار در كشور و در خاورمیانه كار جراحی چشم و پیوند شبكیه مصنوعی با تلاش دكتر محسن فروردین عضو هیات علمی و فوق تخصص شبكیه در شیراز به بار نشست و رویای دیدن را به چشم های نابینا هدیه داد .
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شیراز ، استاد چشم پزشكی و سرپرست تیم پیوند شبكیه تاكنون بر روی چهار بیمار نابینا اعجاز دوباره دیدن را با پیوند شبكیه از رویا به واقعیت تبدیل كرده است.
** نخستین بانویی كه رویای دوباره دیدن را تجربه كرد
صبح پنجشنبه ۲ آذر سال 1396 ، نخستین عمل پیوند شبكیه مصنوعی با هدف درمان بیماران مبتلا به كوری مطلق، توسط پزشكان فوق‌تخصص چشم در شیراز بر روی خانم فرحناز ژولیده فطرت با موفقیت انجام شد ، سخنان اولیه این بانوی شیرازی هنگامی كه پانسمان چشمش را بر می داشتند ، دستی كه به آسمان بر افراشت ، اشك هایی كه ریخت و پژواك زمزمه دعایی كه بر لب داشت هنوز در اذهان تازه و ماندگار است.
این چشم پزشك شیرازی و فوق تخصص شبكیه در مراسم رونمایی از نخستین عمل جراحی پیوند شبكیه مصنوعی در شیراز، با اشاره به پیشینه این شهر در زمینه پزشكی و تخصص چشم‌پزشكی، گفت: پیوند شبكیه در شیراز گامی تازه در جهت دستیابی متخصصان به تازه های پزشكی در زمینه جراحی چشم است ، عمل پیوند شبكیه مصنوعی حدود 700 میلیون تومان هزینه دارد كه به صورت رایگان بر روی این بانو در شیراز انجام گرفت.
وی با بیان اینكه انجام این عمل فوق تخصصی برای نخستین‌بار در شیراز یك افتخار است، گفت: عمل جراحی برای دو بانوی دچار اختلال و ناهنجاری‌های چشمی، در بیمارستان‌های پارس و خلیلی شیراز و به شكل كاملا رایگان انجام شده است.
رئیس تیم پیوند شبكیه مصنوعی با تاكید بر اینكه با وجود بالا بودن هزینه اما همت خیرین نیز والا است، گفت: كارهای نو در ابتدا هزینه‌های بالایی دارد، اما به مرور و با تجاری‌سازی شدن آنها، زمینه فراگیری فراهم می‌شود.
فروردین با اشاره به اینكه هر دو عمل در یك روز انجام شده است، گفت: 250 عمل این‌چنینی در جهان انجام شده، اما در هیچ جای دنیا سابقه ندارد كه یك تیم در یك روز 2 عمل پیوند را انجام دهد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شیراز افزود: پیش بینی ما این است كه 12 هزار بیمار با نابینایی مطلق و 10 هزار بیمار كه دچار كم‌بینایی شدید هستند، امكان دریافت پیوند شبكیه را داشته باشند.
فروردین با اشاره به اینكه این عمل تنها در 2 كشور خاورمیانه انجام می‌شود، گفت: ما اولین كشوری هستیم كه با استفاده از متخصصان داخلی این عمل فوق تخصصی را انجام داده‌ایم؛ كشور دوم از متخصصان خارجی استفاده می‌كند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شیراز افزود: زیبایی كار پیوند شبكیه مصنوعی این است كه نابینایانی كه درك ضعیفی از نور داشتند، انتخاب شدند. نتیجه هم بیش از حد انتظار ما بوده است.
فروردین ادامه داد: تلاش و پیشرفت در این عرصه ادامه خواهد داشت و سامانه شبكیه مصنوعی به عنوان چشم بیونیك یا ایمپلنت شبكیه شناخته می‌شود و می‌تواند با ایجاد تحریك الكتریكی سطح شبكیه موجب القای درك بینایی در فرد نابینا شود؛ این فرآیند اكنون در بیمارانی كه با تحلیل رفتگی یا آسیب شدید شبكیه مواجه هستند، كاربرد دارد.
این استاد دانشگاه علوم پزشكی شیراز، از دكتر راحت، دكتر عطارزاده، دكتر مهریار، دكتر اشرف، دكتر آفرید و دكتر نوروز زاده به عنوان اعضای این تیم یاد و از آنها قدردانی كرد.
** پیوند شبكیه در شیراز تداوم دارد
فروردین با بیان اینكه از پارسال تا كنون شمار پیوند شبكیه در شیراز به چهار مورد رسیده است گفت: این عمل جراحی تا كنون بر روی چشم یك بیمار مرد و سه بیمار زن انجام شده ، یك مورد جراحی در بیمارستان خلیلی و سه مورد با موفقیت در بیمارستان پارس شیراز انجام شده است ، همه این چهار مورد جراحی با موفقیت به پایاین رسیده و فصل جدیدی در جراحی های چشم در شیراز گشوده است .
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شیراز با تاكید بر اینكه هزاران نفر وجود دارند كه میتوانند داوطلب دریافت شبكیه مصنوعی باشند گفت: محدودیت های تامین كست های الكترونیك و تجهیزات پزشكی و هزینه بالای انجام اعمال جراحی باعث شده كه حركت پیوند شبكیه در شیراز به كندی پیش برود .
فروردین اضافه كرد : اكنون 200 نفر برای انجام عمل پیوند شبكیه درشیراز شنایایی شده اند و در نوبت پیوند قرار دارند و كارهای اولیه برای انجام پیوند شبكیه مصنوعی بر روی چشم آنها انجام شده است .
** حمایت بیمه ها و مجمع خیرین تامین سلامت راهگشای مشكلات مالی پیوند شبكیه
فروردین بر لزوم حمایت مالی سازمان های بیمه گر و كمك مجمع خیرین تامین سلامت برای گره گشایی مالی و پیشبرد برنامه های پیوند شبكیه تاكید كرد و گفت: پیوند شبكیه یك عمل جراحی لوكس نیست و كاری ضروری است ، این عمل بینایی از دست رفته را به چشم باز میگرداند و میزان موفقیت آن بستگی به حمایت مالی و تامین تجهیزات دارد از این رو لازم است سازمان های بیمه گر و مجمع خیرین تامین سلامت و دیگر خیرین به میدان بیایند و از پیوند شبكیه پشتیبانی مالی داشته باشند .
وی با بیان اینكه بیمارانی كه در شیراز پیوند شبكیه شده اند از شهرهای شیراز ، اصفهان و تهران بوده اند گفت: بنا بر این خیرین سایر استان ها و شهرها نیز لازم است در این كار مشاركت داشته باشند ، پیوند شبكیه در شیراز اگر به عنوان یك اقدام علمی پا بگیرد منفعت ان شامل همه نقاط كشور خواهد شد و همه بیماران و افرادی كه در لیست انتظار در شهرهای مختلف حضور دارند از این موهبت بهره مند می شوند .
** جلوگیری از رقابت های نادرست ، حركت به سمت دانش جمعی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شیراز با بیان اینكه جرقه پیوند شبكیه برای نخستین بار در شیراز زده شد و اكنون این مهم به نام شیراز ثبت شده است ، شاید در مناطق دیگر هم استعدادهایی برای انجام پیوند شبكیه ایجاد شود ، ما بدون تردید از توسعه علم استقبال می كنیم اما همگان را به هوشیاری و تامل بیشتر دعوت می كنیم.
وی ادامه داد: رقابت نا صحیح و عملی كه موجب بروز خدشه به علم شود را نمی پذیریم ، خراب كردن اعتماد مردم با جمع آوری پول به نام این بیمار و آن بیمار را نمی پذیریم و با ان مخالفیم ، اعلام شماره حساب در فضای مجازی برای كمك به برخی بیماران به بهانه جراحی چشم را نمی پذیریم و آن را نوعی شیادی قلمداد می كنیم ، كمك به بیماران باید از مجرای قانونی و همراه با نظارت انجام شود .
**جمع آوری 2 میلیارد تومان به بهانه كمك به جراحی چشم
فروردین با بیان اینكه چندی پیش با اعلام فراخوان برای كمك به جراحی چشم یك پسر بچه بیش از 2 میلیارد تومان وجه در فضای مجازی جمع آوری شد گفت: در نهایت با دخالت پلیس فتا این موضوع خاتمه یافت، نباید در فضای مجازی شرایطی ایجاد شود كه از احساسات پاك مردم سوء استفاده شود.
سرپرست تیم پیوند شبكیه در شیراز افزود: مردم ما در شرایط بد اقتصادی نیز وقتی پای بازگشت بینایی كودكی در میان باشد از نان خود می زنند و كمك می كند اما متاسفانه رقابت های ناصحیح در عدم تشخیص اولویت ها باعث می شود كه چنین سرمایه هایی حبس و بایكوت شود و دراختیار مصرف كننده واقعی و نیازمند واقعی قرار نگیرد، بازگشت دو میلیارد تومان سرمایه مردمی به چرخه واقعی جراحی چشم و كمك به نیازمند مسایل و مشكلات حقوقی فراوان دارد ، بنا بر این درخواست ما این است كه مردم از مجرای واقعی و مستند به نیازمندان كمك كنند.
وی اضافه كرد: نباید با رفتن به بی راهه و رقابت نا صحیح به شاكله علم چشم پزشكی خدشه و صدمه وارد كنیم ، دانش چشم پزشكی دامنه ای وسیع دارد كه با اعتماد عمومی اعتبار دارد ، اعتمادی كه مردم به چشم پزشكان دارند بسیار ستودنی و قابل ارزش است ، نباید با ورود غیر علمی به این عرصه توسط عده ای سودجو اعتبار و اعتماد عمومی مخدوش شود .
** پیوند شبكیه گامی در جهت درمان نابینایی مطلق
رئیس دانشگاه علوم پزشكی شیراز نیز با تصریح اینكه دانشگاه وظیفه تولید علم و تربیت متخصصان را عهده‌دار است، گفت: امروز ایران و خصوصا شیراز در مباحث تخصصی و فوق تخصصی پزشكی، جایگاه خوبی دارد، پیوند شبكیه گامی در جهت درمان نابینایی مطلق است كه به همت متخصصان علوم پزشكی و چشم پزشكی شیراز كلید خورده است .
دكتر علی بهادر با تاكید بر اینكه روند رو به رشد دانشگاه علوم پزشكی شیراز تداوم خواهد داشت، این شهر را قطب پیوند شبكیه نامید و گفت: البته دانشگاه محلی برای تولید و آموختن علم و محلی برای تولید ثروت از توسعه علم است كه متخصصان جوان باید دراین حوزه بیش از پیش ورود كنند و نیازهای جامعه را رفع نمایند .
وی انجام عمل پیوند شبكیه مصنوعی را گامی بلند برای درمان بخشی از بیماران مبتلا به نابینایی مطلق دانست و اظهار امید واری كرد كه با توسعه علوم چشم پزشكی در شیراز افق تحقق رویای درمان نابینایی مطلق به واقعیت بپیوندد.
** چگونگی انجام عمل پیوند شبكیه در شیراز
نخستین عمل جراحی پیوند شبكیه مصنوعی به همت تیم چشم‌پزشكی دانشگاه علوم پزشكی شیراز به مدت 5 ساعت طول كشید با تجهیزات و امكانات گران‌قیمت انجام شد ، در مجموع عمل پیند شبكیه یك عمل جراحی گران قیمت است.
پارسال یك خانم 40 ساله با نابینایی مطلق و خانم دیگری با ٣٣ سال سن نیز با شرایط مشابه مورد این عمل جراحی قرار گرفتند كه برای نخستین بار در جهان دو عمل جراحی در این زمینه، توسط یك تیم در یك روز انجام شد.
در این عمل دوربین كنار چشم بیمار، تصاویر را به صفحه‌ای كه روی مركز شبكیه نصب‌شده است، منتقل می‌كند كه طبق گفته سرپرست تیم چشم‌پزشكی دانشگاه علوم پزشكی شیراز، پس از انجام جراحی تمرینات توان‌بخشی، فرد ابتدا تا حدود یك متر را می‌بیند؛ این شیوه عمل در بیمارانی كه به‌طور مطلق فاقد دید هستند، استفاده می‌شود، ونیز بیمارانی كه دچار شب‌كوری بسیار پیشرفته باشند.
در این شیوه كه از پیچیده‌ترین و پیشرفته‌ترین شیوه‌های عمل جراحی چشم است 6 تا 7 ساعت طول می‌كشد، دستگاهی در كنار چشم بیمار تعبیه می‌شود كه گیرنده تصاویری است كه توسط دوربین از محیط ضبط و از طریق كابل به یك پردازنده روی شبكیه انتقال می‌یابد و درنتیجه تحریك‌های الكتریكی كه روی شبكیه ایجاد می‌كند، توسط مغز بیمار به درك بینایی تبدیل می‌شود و بیمار مطلقاً كور، توانایی پیدا می‌كند كه به تنهایی راه برود و فعالیت‌های خود را انجام بدهد.
هر چند این دید خیلی بالا نیست، اما برای بیماری با این درجه از مشكل چشمی برای پزشكان كه آغازگر این حركت علمی هستند موجب افتخار است.
نتایج این جراحی عالی ارزیابی شده و به مرور زمان بینایی بیماران بیشتر می‌شود؛ مغز برای دریافت پیام باید تمرین بیشتری داشته باشد، در حال حاضر بیماران با كمك عینك مخصوص قادر هستند كه به تنهایی راه بروند و فعالیت‌های خود را انجام بدهند.
** نور چشم و امید دوباره زندگی
فرحناز ژولیده فطرت، یكی از افرادی است كه در شیراز عمل پیوند شبكیه مصنوعی چشم بر روی وی انجام شده است. قبل از عمل جراحی، آرزوی وی دیدن چهره دخترش پس از ۱۲ سال بود.
12 سال از آخرین باری كه چهره دخترش را دیده بود، می‌گذشت. آخرین تصویری كه در ذهنش ثبت شده مربوط به چهار سالگی دخترش بود.
ژولیده فطرت،برای نخستین بار بعد از برداشتن پانسمان چشمش، شكرگزاری به درگاه خداوند را بر زبان جاری كرد و اشك ریخت ، گریه شوق و شادی او بعد از 12 سال نابینایی همه افرادی كه در مقابل او بودن را به گریه وداشت ، دیدن رنگ زرد برای نخستین بار بعد از 12 سال انعكاس نور زرد آفتاب در زندگی این بانوی شیرازی بود.
6113 / 2027
شیراز- ایرنا- بازگشت بینایی از دست رفته و تصور دوباره دیدن و چشم گشودن به جهان هستی هر چند تصوری دور از ذهن است اما با پیوند شبكیه در شیراز محقق شده و این رویا به واقعیت پیوسته است.
