به گزارش خبرنگار حوزه آموزش ایرنا، كارنامه المپیادهای دانش آموزی پر از مدال های رنگارنگی است كه دانش آموزان در رشته های مختلف همچون فیزیك، شیمی ، زیست شناسی، ریاضی، كامپیوتر ، نجوم و اختر فیزیك در سطح ملی و جهانی به دست آورده اند و بچه های نخبه كشور در طول 4 دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ثابت كرده اند كه از توان و هوش بالایی برخوردار هستند.
باشگاه دانش پژوهان جوان به عنوان بخشی از مركز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان وزارت آموزش و پرورش متولی برگزاری مراحل گوناگون المپیادهای علمی، برگزاری آموزش دوره تابستانه و انتخاب و اعزام تیم‌ها به مسابقات جهانی است.
این باشگاه به طور جدی از سال 74 فعالیت خود را در این عرصه آغاز كرده كه ثمره و نتیجه آن وجود 6 هزار و 100مدال آور جهانی و كسب 731 مدال جهانی بوده است.
اكنون المپیادهای علمی و ادبی در 8 رشته ادبی، ریاضی، زیست شناسی، سلول‌های بنیادی و پزشكی بازساختی، شیمی، فیزیك، كامپیوتر، نجوم و اختر فیزیك در كشور برگزار می شود و به تازگی المپیاد جغرافیا نیز به این جمع اضافه شده است.
دانش آموزان گروه سنی تا 18 سال امكان شركت در المپیادها را دارند و برگزیدگان از مزایایی همچون معافیت از كنكور سراسری در رشته‌های مربوط برای مدال‌آوران طلایی هر رشته، اضافه شدن 10 درصد به تراز كنكور دانش‌آموزانی كه در المپیادهای علمی مدال‌های نقره یا برنز كسب كرده‌اند و همچنین طلایی‌هایی كه در رشته غیرمرتبط قصد ادامه تحصیل دارند، انجام خدمت سربازی (پسران) با انجام پروژه‌های علمی و تحقیقاتی، پرداخت وام‌های كم‌بهره برای خرید مسكن، خودرو و سفرهای تحقیقاتی از طرف بنیاد ملی نخبگان، امكان ادامه تحصیل در دو رشته به صورت همزمان در دانشگاه‌ها و امكان استفاده از سهمیه نخبگان در هنگام استخدام در مشاغل دولتی بهره مند می شوند.
اما صرف نظر از این مزایا، دانش آموزان المپیادی قادر خواهند بود تا نسبت به عمق‌دهی به مطالب نظری و نزدیك كردن یادگیری به استدلال و استنتاج، درك لذت یادگیری به دلیل نبودن اجبار و سرفصل‌های محدودكننده، ورود به جو رقابت و ایجاد هیجان سالم ، آموختن روش‌های یادگیری و برنامه‌ریزی شخصی كه در مراحل بعدی تحصیل بسیار مفید خواهد بود و تصمیم‌گیری در مورد رشته و شغل آینده در زمان مناسب، توانایی و مهارت لازم را به دست آورند.
از آغاز راه المپیاد تا كسب مدال جهانی، دانش‌آموزان باید 5 مرحله مسابقه را پشت سر بگذارند كه در هر مرحله نفرات برتر از سد آزمون، موفق عبور خواهند كرد و تعدادی از شركت‌كنندگان از گردونه رقابت حذف می‌شوند.
مرحله اول به صورت آزمونی كتبی و حضوری با سوالات چندگزینه‌ای از مباحثی كه كمیته‌های علمی باشگاه دانش‌پژوهان جوان مشخص كرده‌اند بهمن‌ماه هر سال برگزار می‌شود و به طور معمول 10 تا 15 درصد برتر از میان كل شركت‌كنندگان هر رشته از سد این مرحله عبور می‌كنند.
مرحله دوم اردیبهشت ماه برگزار می شود و نفرات پذیرفته شده در مرحله اول در آزمونی كتبی و حضوری كه دارای سوالات چند گزینه‌ای، كوتاه‌جوابی و تشریحی است شركت می‌كنند و در نهایت 40 نفر اول هر رشته پذیرفته می‌شوند و به دوره تابستانه باشگاه دانش‌پژوهان جوان راه می‌یابند.
در مرحله سوم شركت‌كنندگان دوره تابستانه در مقاطع مختلف آزمون‌های نظری و عملی گوناگون را پشت سر می‌گذارند و در پایان دوره، نفرات به ترتیب نمره‌های كسب شده مرتب می‌شوند. دو برابر تعداد نفرات مورد نیاز برای تیم اعزامی به مسابقات جهانی مدال طلا، و بقیه دانش‌آموزان برحسب نمرات خود، مدال‌های نقره و برنز كسب می‌كنند.
در مرحله چهارم نفراتی كه مدال طلای هر رشته را كسب كرده‌اند در یك دوره آموزشی چند ماهه پاییز و زمستان شركت می‌كنند و پس از ارزیابی‌های متعدد، تیم ملی ایران در آن رشته مشخص می‌شود و تیم‌های ملی المپیاد در تابستان به مسابقات بین‌المللی اعزام می‌شوند و در مرحله پنجم نیز اعضای تیم ملی كه همگی از طلایی‌های ایران هستند در مسابقات بین‌المللی شركت كرده و بنا بر امتیازاتی كه كسب می‌كنند رنگ مدال انفرادی و گروهی آن تیم مشخص می‌شود.
البته محدودیت هایی نیز برای شركت در المپیادهای علمی وجود دارد از جمله اینكه صرفا دانش‌آموزان دبیرستانی 15 تا 17 سال امكان حضور در المپیادهای دانش‌آموزی را دارند، دانش آموزان گرایش ریاضی -فیزیك فقط در المپیادهای ادبی، ریاضی، شیمی، فیزیك، كامپیوتر و نجوم، دانش‌آموزان گرایش تجربی فقط در المپیادهای ادبی، شیمی و زیست‌شناسی، دانش‌آموزان گرایش انسانی فقط در المپیاد ادبی و دانش‌آموزان فنی و حرفه‌ای رشته‌ی كامپیوتر فقط در المپیاد كامپیوتر می‌توانند شركت كنند.
از آنجا كه المپیادهای علمی از امروز (یكم بهمن ماه) با برگزاری المپیاد جغرافیا آغاز شده و رقابت در دیگر رشته ها نیز تا پنجم بهمن ادامه دارد، بر آن شدیم تا اطلاعات بیشتری درباره المپیادهای دانش آموزی را از مسئولان مربوطه جویا شویم به همین دلیل خبرنگار حوزه آموزش ایرنا به سراغ معاون مركز ملی پرورش استعداد های درخشان و دانش پژوهان جوان رفت و در گفت و گویی جزئیات این رویداد تشریح شد.
عنایت سالاریان روز دوشنبه در این رابطه اظهار داشت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و ایجاد فضایی مناسب برای شكوفایی استعدادها در كشور ، گزارشی از وضعیت رشته های علوم پایه در دهه اول انقلاب توسط وزارت آموزش و پرورش به امام راحل ارائه شد و در آن جلسه پیشنهاد شد كه یك دوره مسابقات ریاضی بین دانش آموزان سال چهارم رشته ریاضی برگزار شود.
وی افزود: در این راستا اولین مسابقه دانش آموزی با همكاری تعدادی از استادان ریاضی دانشگاه و گروه ریاضی دفتر برنامه ریزی و تالیف كتب درسی در فروردین 63 با حضور 90 دانش آموز دبیرستانی از سراسر كشور در شیراز برگزار شد و بعد از آن بود كه ایران دعوت نامه ای برای حضور در المپیاد بین المللی ریاضی در كوبا دریافت كرد.
معاون مركز ملی پرورش استعداد های درخشان و دانش پژوهان جوان با بیان اینكه تیم ایران متشكل از 6 دانش آموز برگزیده سومین مسابقه سراسری ریاضی كشور بعد از دیدار با رهبر معظم انقلاب اسلامی كه در آن زمان رئیس جمهور بودند، با موافقت ایشان عازم این مسابقات شدند، تصریح كرد: در آن رقابت ایران موفق به كسب یك مدال برنز شد و به مقام بیست و ششم رسید.
سالاریان بیان داشت: بعد از كسب این موفقیت در سطح بین المللی، تصمیم گرفته شد كه در سایر حوزه ها و رشته ها هم ایران مشاركت كند به همین دلیل در كنار المپیاد ریاضی، در رشته های فیزیك، شیمی، كامپیوتر، زیست شناسی، نجوم و اختر فیزیك و ادبی وارد این عرصه شدیم و اكنون نیز المپیاد جغرافیا به تعداد رشته های المپیاد دانش آموزی اضافه شده است.
وی در تشریح المپیادهای علمی امسال نیز با بیان اینكه از مجموع حدود 84 هزار دانش آموزی كه در المپیاد های علمی در 9 رشته شركت می كنند، 47 درصد دختر و 53 درصد پسر هستند، گفت: این المپیادها ساعت 9 صبح امروز اول بهمن ماه با برگزاری المپیاد جغرافیا آغاز شد و در مجموع برای آزمون المپیادهای 9 گانه 2 هزار و 509 حوزه داخلی و 49 حوزه هم در خارج از كشور در نظر گرفته شده است.
سالاریان با اشاره به اینكه همچنین 268 نفر از دانش آموزان نیز در آزمون خارج از كشور شركت می كنند، افزود: امسال برای اولین بار المپیاد جغرافیا به صورت ملی و بعد به صورت بین المللی به تعداد المپیادهای ما اضافه شد و برای سال اول حدود 5 هزار و 378 نفر شركت كردند.
معاون مركز ملی پرورش استعداد های درخشان و دانش پژوهان جوان با اشاره به اینكه تعداد دانش آموزان شركت كننده در المپیادهای علمی امسال به تفكیك رشته ها شامل 56 درصد از رشته علوم تجربی، 30 درصد ریاضی، 14 درصد علوم انسانی است، اضافه كرد: همچنین 53 درصد دانش آموزان شركت كننده در پایه دهم و 47 درصد در پایه یازدهم هستند.
سالاریان تعداد استان هایی كه بیشترین شركت كننده در المپیادهای دانش آموزی را داشته اند به ترتیب شامل تهران، مازندران، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، فارس، اصفهان و كرمانشاه اعلام كرد و گفت: در رشته ادبی با 10 هزار و 369 نفر 12 درصد، رشته ریاضی با 12 هزار و 115 نفر 15 درصد، زیست شناسی با 21 هزار و 497 نفر 26 درصد، رشته سلول های بنیادی با 3 هزار و 218 نفر 4 درصد، رشته المپیاد شیمی در مجموع با 14 هزار و 418 نفر 17 درصد، فیزیك با 7 هزار و 448 نفر 9 درصد است، كامپیوتر با 5 هزار و 770 نفر 7 درصد، رشته نجوم و اختر فیزیك با 3 هزار و 481 نفر 4 درصد و جغرافیا با 5 هزار و 378 نفر در مجموع 6 درصد كل شركت كنندگان المپیادهای علمی امسال را شامل می شوند.
به گفته وی در مجموع نسبت شركت كنندگان المپیاد امسال در مقایسه با سال گذشته بر اساس جمعیت دانش آموزی پایه دهم و یازدهم یك درصد افزایش داشته است.
معاون مركز ملی پرورش استعدادهای درخشان و باشگاه دانش پژوهان جوان در خصوص برنامه های آینده نیز توضیح داد: المپیاد ادبی از سال 1398 با كمك تعدادی از سازمان های فرهنگی مثل كتابخانه ملی، موسسه فرهنگی اكو، دانشگاه علامه طباطبایی، بنیاد سعدی و فرهنگستان ادب فارسی به صورت جهانی برگزار می شود.
سالاریان ادامه داد: همچنین در سال 2020 اولین المپیاد جهانی سلول های بنیادی به میزبانی و با ابداع ایران برگزار می شود و المپیاد نجوم كه پیش از این و به مدت 6 سال به صورت جداگانه برگزار می شد و چند سالی است كه متوقف شده و با المپیاد اختر فیزیك ادغام شده نیز از سال آینده بار دیگر مجزا خواهد شد.
وی با بیان اینكه المپیاد جدید علوم زمین نیز همزمان با مرحله دوم در سال آینده برگزار خواهد شد، عنوان كرد: علاوه بر این المپیادهای رباتیك و كسب و كار هم با كمك دانشگاه امیر كبیر در سال 98 در سطح ملی برگزار می شود.
معاون مركز ملی پرورش استعدادهای درخشان و باشگاه دانش پژوهان ادامه داد: سال آینده اولین المپیاد پژوهشی در ایران كه دومین آن در خاورمیانه به شمار می رود با عنوان المپیاد پژوهشی محیط زیست و انرژی به روش مجازی و در حدود 20 شاخه محیط زیستی و انرژی برگزار می شود.
سالاریان با تاكید بر اینكه ایجاد رشته های جدید در المپیادهای علمی با هدف توجه به علاقه مندی و سلایق دانش آموزان و علوم پایه و آشنایی بچه ها در سنین جوانی با مشاغل و رشته های مختلف در جهت تربیت نیروی انسانی خبره و مستعد صورت می گیرد، گفت: المپیادهای جدید دو ویژگی دارد اول مشاركتی بودن آنها است كه با همكاری سازمان ها و نهادهای مختلف برگزار می شود و دیگر اینكه هیچ یك از آنها تسهیلات حذف كنكور ندارند.
وی یادآورشد: تاثیر و نتایج برگزاری المپیادهای علمی در سال های مختلف قابل سنجش نیست و همین اندازه كه می تواند یك رقابت و جوش و خروش علمی و پژوهشی در میان دانش آموزان ایجاد كند جزء نقاط مثبت آن است.
معاون مركز ملی پرورش استعدادهای درخشان و باشگاه دانش پژوهان جوان در خصوص اینكه كدام یك از المپیادها اكنون در سطح ملی و یا بین المللی برگزار می شود نیز اظهار داشت: برخی از المپیادها صرفا در سطح ملی برگزار می شود كه از امتیاز حذف تسهیلات كنكور برخوردار نیست مثل المپیاد سلول های بنیادی و همچنین المپیاد ادبی كه از امتیاز حذف تسهیلات كنكور برخوردار است.
سالاریان اضافه كرد: اما 6 المپیاد فیزیك، شیمی، زیست شناسی، ریاضی، كامپیوتر، نجوم و اختر فیزیك اكنون در سطح بین المللی برگزار می شود و قرار است المپیاد جغرافیا نیز به این جمع بپیوندد و المپیاد پژوهشی كه سال آینده اولین دوره برگزاری خود را تجربه خواهد كرد نیز سطح بین المللی دارد.
علمی**1883**1440
تهران- ایرنا- اگر دستاوردهای انقلاب اسلامی را در زمینه های مختلف جستجو كنیم بی تردید سهمی از موفقیت ها به دانش آموزان نخبه ایرانی باز می گردد كه در مجامع بین المللی و المپیادهای علمی بارها بر سكوی افتخارات ایستاده اند.
