روزنامه دنياي اقتصاد در يادداشتي به قلم كامبيز مهدي زاده، آورده است: امروزه سياست كه عاملي مهم در وزن ژئوپليتيك نقاط مختلف جهان است، جاي خود را به اقتصاد داده و به همين دليل باعث اهميت اقتصاد در عرصه راهبردهاي منطقهاي و فرامنطقه‌اي شده است. از اين‌رو امروزه در گروه‌بندي‌هاي نوين، ژئوپليتيك پس از اقتصاد حرف اول را در دنيا مي‌زند. سوالي كه در اينجا مطرح مي‌شود اين است كه ژئواكونومي چيست و چه ارتباطي با توسعه مناطق داراي اهميت بالا از جمله سواحل مكران دارد؛ ابتدا بايد تعريفي كوتاه از ژئواكونومي ارائه داد. ژئواكونومي در واقع از تركيب سه عنصر جغرافيا، قدرت و اقتصاد شكل گرفته است. ژئواكونومي زمينه‌هاي اقتصاد پايه مناطق و نواحي است، يعني سرزمين‌هايي كه در اقتصاد بين‌الملل نقشي حياتي ايفا مي‌كنند.
در تعريفي ديگر و ساده‌تر مي‌توان ژئواكونومي را تاثير داده‌هاي جغرافيايي بر داده‌هاي اقتصادي دانست كه در اين صورت، اين داده‌هاي جغرافيايي كه ثروت عظيم ملي را تشكيل مي‌دهند به دو قسمت تقسيم مي‌شوند:
1. داده‌هاي جغرافياي طبيعي مانند كوه، دشت، دريا، سواحل صخره‌اي يا ماسه‌اي، جنگل، رودخانه، كوير، عمق سواحل باران و برف و آب و هوا.
2. داده‌هاي جغرافياي مصنوعي از جمله پل، راه‌آهن، اسكله‌ها، ايجاد بندرگاه‌ها و پايگاه‌هاي لجستيك، انبارها و ساير زيرساخت‌ها و فاكتورهاي اقتصادي مانند سرمايه‌گذاري و گسترش زيرساخت‌هاي اقتصادي كه اهميت بسيار وافري دارند.
داده‌هاي جغرافياي طبيعي كه سواحل مكران از اين حيث داراي اهميت است شامل موارد زير است:
1. خط ساحلي زيبا و خيره‌كننده
2. كوه‌هاي بياباني كه به دريا ختم مي‌شوند
3. كوه‌هاي مريخي
4. تالاب صورتي
5. گل‌افشان‌ها
6. درخت‌هاي مكرزن
اما سواحل مكران صرفا شامل داده‌هاي جغرافياي طبيعي نيست؛ بلكه به لحاظ جغرافياي مصنوعي بسيار داراي حائز است كه سطح ژئواكونوميك اين سواحل را تا حد زيادي ارتقا مي‌دهد. داده‌هاي جغرافيايي مصنوعي شامل ظرفيت بالقوه مكران براي توسعه زيرساخت‌ها در اين منطقه است. اما اگر به پاسخ درباره تاكيد مقام معظم رهبري بر توسعه سواحل مكران كه در ابتداي اين نوشته مطرح شد بازگرديم به اين نتيجه مي‌رسيم كه دليل اين امر، اهميت سواحل مكران هم به لحاظ ژئواكونومي و هم ژئواستراتژي است.
موقعيت جغرافيايي و استراتژيك درياي مكران به‌دليل قرارگرفتن در خارج از محدوده خليج‌فارس و تنگه هرمز باعث مي‌شود كه كمتر در معرض تنش‌هاي منطقهاي و بين‌المللي قرار بگيرد. بر خلاف محيط‌زيست خليج‌فارس، درياي عمان و اقيانوس هند با پيوند دادن ما به آب‌هاي آزاد اين امكان را فراهم مي‌سازند كه توان تحرك ميان آب‌هاي اقيانوسي ايران افزايش يابد. درست است كه تفكر راهبردي دفاعي ايران در جنوب بر خليج‌فارس متمركز است اما به عقيده بنده چنانچه عقبه عملياتي ايران قبل از ورود به خليج‌فارس از درياي عمان طراحي شود توان استراتژيك ايران افزايش مي‌يابد كه از اين طريق مي‌تواند معادلات منطقهاي را تغيير دهد. آب‌هاي اين منطقه به دليل عمق استراتژيك ممتازي كه دارند قدرت ايران را در برخورد با چالش‌هاي ژئواستراتژيك ارتقا مي‌دهند؛ عمق استراتژيكي كه برخي از كشورهاي منطقه از آن برخوردار نيستند. به همين دليل است كه در آينده‌اي نزديك بيشتر از مكران خواهيم شنيد. نبايد از اهميت ژئواكونوميك مكران غفلت كرد، چراكه توسعه شرق كشور نقش مهمي در اقتصاد كشور بازي خواهد كرد.
*منبع: روزنامه دنياي اقتصاد،1397،11،9
**گروه اطلاع رساني**1893**9131
تهران- ايرنا- پاسخ درباره تاكيد مقام معظم رهبري بر توسعه سواحل مكران را بايد در اهميت ژئواكونومي و ژئواستراتژي در اقتصاد و سياست بين‌الملل جست‌وجو كرد. امروزه اقتصاد در عرصه راهبردهاي منطقهاي و فرامنطقه‌اي اهميت بالايي پيدا كرده است.
