اصرار ترامپ براي خروج از توافق موشكي با روسيه

به گزارش گروه تحليل، تفسير و پژوهش هاي خبري، «دونالد ترامپ» رئيس جمهوري ايالات متحده در ادامه اقدامات خارق العاده خود چندي قبل اظهار داشت از معاهده موشكي-هسته اي مهمي كه سال ها قبل ميان رهبران ايالات متحده و اتحاد جماهير شوروي امضا شده بود خارج مي شود.
ترامپ پيوسته مسكو را متهم كرده است كه برخلاف معاهده «منع توليد موشك‌ هاي هسته ‌اي ميانبرد» (INF) كه در سال 1987 ميان «رونالد ريگان» و «ميخائيل گورباچف» به امضا رسيد، موشك هايي را با برد بيشتر از 500 كيلومتر توليد مي كند كه قادر به حمل كلاهك هاي هسته اي نيز هستند.
به اعتقاد رسانه ها منظور اصلي ترامپ موشك هاي جديد M729 - 9 روسيه مي باشد. مقام هاي غربي مي گويند برد اين موشك ها به بيشتر از 2500 كيلومتر مي رسد اما مسكو تاكيد دارد برد موثر موشك ها زير 500 كيلومتر است. مسكو حتي اين موشك را براي برخي نمايندگان نظامي كشورها و خبرنگاران به نمايش گذاشت.
بر اساس مفاد اين پيمان، مسكو و واشنگتن به صورت اختياري توليد موشك هاي هسته اي خود را كه بردي بين 500 تا 5500 كيلومتر داشت متوقف كردند و بسياري از اين موشك ها را همان زمان نابود ساختند.

**جرقه مسابقه تسليحاتي مسكو واشنگتن در آينده نزديك؟
دولت آمريكا چند ماه قبل خروج واشنگتن از پيمان منع توليد موشك‌ هاي هسته ‌اي ميانبرد ( موسوم بهINF) را به دليل نقض توافق از سوي مسكو اعلام كرد و اكنون براي يك دوره كوتاه اجراي آن را معلق كرده است. درحالي كه روسيه اين اتهام ها را از اساس رد مي كند، «مايك پومپئو» وزير امور خارجه آمريكا مدعي شد اگر مسكو به تعهدات خود در اين پيمان پايبند باقي نماند، كاخ سفيد تا شش ماه ديگر به طور كامل از آن خارج مي شود.
در دو ماه اخير آمريكا مشغول انجام مذاكراتي با روسيه بر سر تغيير يا چگونگي حفظ اين معاهده بود. با اين حال مقام هاي روس و برخي تحليلگران هدف دونالد ترامپ را موضوعي فراتر از اين موشك ارزيابي مي كنند و مقصود نهايي وي را خروج كامل از تعهدات و ارتقاي زيرساخت هاي موشكي و هسته اي اين كشور مي دانند.
حال آمريكا تهديد كرده است در اين صورت واشنگتن هم ساخت موشك‌ هاي ميانبرد هسته اي را در دستور كار خود قرار مي دهد. روزنامه «گاردين» نوشت با تاييد خروج آمريكا از اين توافق هسته اي، رئيس جمهوري اين كشور تاكيد كرد «ما پس از اين اقدام براي توسعه گزينه هاي نظامي خود به سمت جلو حركت مي كنيم تا به اقدامات موشكي مشكوك روسيه پاسخ دهيم».
به نوشته اين روزنامه انگليسي ترامپ با اين حال همه درها را نبست و براي نجات پيمان مهلت 180 روزه اي را به روسيه داد تا همه موشك هاي خود را كه موجب نقض اين پيمان مي شوند نابود كند. ايالات متحده از سال 2013 ادعاهاي مشابهي را عليه كرملين در زمينه نقض معاهده موشك هاي ميانبرد مطرح كرد و مسكو نيز بارها اين اتهام ها را رد و به تازگي هم اعلام كرد برد موشك مورد مناقشه فوق 480 كيلومتر است.
يك مقام آمريكايي اين دوره 6 ماهه را آخرين فرصت براي روسيه عنوان كرد و افزود: اگر مسابقه تسيحاتي به وجود آيد اين روسيه است كه باعث تضعيف ساختار امنيت جهاني مي شود.
ترامپ هم در بيانيه كاخ سفيد به روسيه هشدار داد با همكاري ناتو و متحدان خود هر گونه برتري نظامي را كه مسكو بر اثر اقدامات غيرقانوني خود كسب كرده است، نابود خواهد كرد.
نخستين نشانه از شكنندگي اوضاع آن است كه گرچه پيش از اين كاخ كرملين اعلام كرده بود آغازگر فروپاشي اين توافق مهم نخواهد بود اما پس از آ‌ن ‌كه كاخ سفيد اعلام كرد از 13 بهمن عضويت در اين معاهده موشكي را به حالت تعليق در مي آورد، مسكو نيز اجراي آن را متوقف كرد. «ولاديمير پوتين» رئيس جمهوري روسيه عصر روز شنبه اعلام كرد «روسيه هم از پيمان منع موشك‌ هاي ميانبرد اتمي خارج مي‌شود».
تارنماي نشريه «فوربس» در گزارشي آورده است كه خروج آمريكا از توافق موشكي، مسابقه تسليحاتي جديدي را به راه مي اندازد. با شكست آخرين دور از مداكرات آمريكا-روسيه، رئيس جمهوري آمريكا آشكارا تاييد كرد كه به دنبال دفاع از شهرهاي ايالات متحده با توسعه بيشتر موشكي است.
به اعتقاد فوربس، مسكو و واشنگتن درحال كنار گذاشتن توافق ها همچون يك لباس قديمي و بدقواره هستند. جورج بوش در دهه 1990 از معاهده موشك هاي بالستيك (امضاشده در سال 1972) خارج شد. در پاسخ به بوش، پوتين هم از پيمان كاهش تسليحات استراتژيك (امضاشده در سال 1993) خارج شد. اكنون با مرگ پيمان INF محدوديت ها بر سر توسعه موشك هاي ميانبرد به طور كلي برداشته مي شود.

**مسابقه تسليحاتي؛ تهديدي جدي براي اروپا
گفته مي شود يكي از مهمترين اهداف از امضاي پيمان منع توليد موشك هاي هسته اي ميانبرد تامين امنيت اروپا در دوره جنگ سرد بوده است. اكنون با اين اقدام كاخ سفيد نه تنها اين امنيت متزلزل مي شود بلكه رقابت تسليحاتي شديدي همچون چند دهه قبل ميان آمريكا و روسيه در خاك اروپا آغاز مي شود. البته ترامپ هم چندان بي ميل نيست كه با ايجاد فضايي ناامن، اروپايي ها را به سوي خود و پذيرش درخواست هاي كاخ سفيد در مقابل مسكو ترغيب كند.
يكي از نگران ترين كشورهاي اروپايي، آلمان است كه به نوشته خبرگزاري «رويترز» به سرعت «هايكو ماس» وزير امور خارجه خود را پس از اعلام نظر واشنگتن به مسكو گسيل كرد. وي حتي در صفحه توئيتر خود پيام گذاشت كه «بدون اين پيمان، امنيت كمتري وجود خواهد داشت». وي در سفر خود به مسكو هم تاكيد كرد معاهده منع موشك هاي ميانبرد هسته اي (INF) اروپا را امن تر كرده است.
نگراني از تندروي بيشتر ترامپ و نزديكان وي بيشتر هم شده است. روزنامه گاردين نوشته است متحدان اروپايي واشنگتن بسيار عصبي هستند زيرا نابودي توافق فوق ممكن است باعث تكرار روزهاي سخت دهه 1980 ميلادي شود و خاك اروپا به جولانگاه مسابقه تسليحاتي موشك هاي كوتاهبرد و ميانبرد تبديل گردد.
نگراني هايي حتي فراتر از موشك هاي ميانبرد هم مطرح هستند. هنوز هيچ يك از مقام هاي آمريكايي اشاره اي را در مورد موافقت يا مخالفت با پيمان موشكي استارت جديد سال 2010 (New Start treaty) كه زرادخانه دو قدرت بزرگ هسته اي را تحت كنترل در مي آورد ارائه نكرده اند. آمريكا و روسيه متعهد شده بودند محدوده 1550 كلاهك هسته اي استراتژيك را تا سال 2021 رعايت كنند. اكنون زمان زيادي تا پايان دوره استارت جديد وجود ندارد تا براي يك دوره 5 ساله ديگر آن را تمديد كرد.
شبكه خبري «سي.ان.ان» هم خارج شدن ايالات متحده از توافق موشكي را به ضرر اروپا ارزيابي كرد و افزود ترامپ از طريق همكاري واقعي با متحدان خود در ناتو و اعمال فشار مشترك بر روسيه مي تواند مانع مسكو در اين فرايند شود. اما ترامپ مانع گفت وگوهاي ناتو در مورد پيمان INF شد تا ايالات متحده خود را به صورت كامل در مسير خروج از پيمان قرار دهد.
به نوشته فوربس، دو نسل از توافق هاي موشكي و تسليحاتي تاكنون از داغ شدن تنور جنگ سرد جلوگيري كردند. اين معاهده ها قابل اعتمادترين امنيت هسته اي را با تلاش و صبر چند دهه اي در كنار ديپلماسي هوشمندانه به بار آوردند. اين شبكه امنيت ساز كه موجب كاهش مسابقه تسليحاتي و توليد قارچ هسته اي (ابر ناشي از انفجار اتمي) شد اكنون به مخاطره افتاده است.
پژوهش**9130**1552