اینترنت اشیا در حوزه كشاورزی و دامپروری

به گزارش روز پنجشنبه خبرنگار علمی ایرنا، اینترنت اشیا یعنی وصل كردن وسیله‌ها به یكدیگر از طریق اینترنت و اجازه دادن به آنها تا با ما و نرم‌افزارها و با دیگر وسایل ارتباط برقرار كنند.
قدمت مفهوم اینترنت اشیا در جهان نزدیك به 20 سال است و اولین بار كوین اشتون دانشمند انگلیسی به آن اشاره كرد؛ مفهومی كه بسترساز بخشیدن هویت دیجیتال به اشیای بی‌جان است و برای رفع نیازهای بشر، با شتاب قابل ملاحظه‌ای در حال نفوذ به حوزه‌های مختلف است.

** نیاز به غذا هر روز بیشتر از دیروز
جمعیت جهان هر روز رو به گسترش است كه نیاز به تامین غذا را چند برابر می‌كند. در مقابل این نیاز، منابع آب، انرژی و وسعت زمین‌های قابل كشت با محدودیت زیادی روبه‌رو هستند. این دو مساله در كنار یكدیگر باعث شده‌اند محیط زیست و منابع طبیعی تحت فشار قرار بگیرند و توازن آنها به هم بخورد.
با این اوصاف، روش‌هایی كه در گذشته استفاده می‌شدند دیگر پاسخگوی نیازهای بشر نخواهند بود. بنابراین باید روی استفاده بهینه از منابع و استفاده از روش‌های نوین كاشت، داشت و برداشت، متمركز شد؛ روش‌هایی كه نقش بسزایی در افزایش بهره‌وری دارند.
برای استفاده از روش‌های نوین باید با تكنولوژی همراه شد. اینترنت اشیا و برنامه‌های كاربردی مبتنی بر آن، یكی از راه‌های مطمئن پیش روست. راهكارهایی كه اینترنت اشیا در این حوزه ارائه می‌دهد، در نهایت به ایجاد ارزش افزوده برای مشتریان و كشاورزان منجر می‌شود. كارشناسان اعتقاد دارند كاهش هزینه، بهبود عملكرد، افزایش ذخیره منابع مالی و زمانی از مزایای استفاده كشاورزان از اینترنت اشیا است و رشد تولید سالیانه حداقل 20درصدی را به دنبال دارد.

**ضرورت استفاده از تصاویر ماهواره‌ای
استفاده از حسگرها در زمین‌های كشاورزی، این امكان را فراهم می‌كند تا كشاورز بتواند میزان رطوبت خاك، میزان استفاده از كود و سم، آبیاری هوشمند بر حسب نیاز محصولات متفاوت، سنجش میزان مواد معدنی و مغذی موجود در خاك را اندازه‌گیری و بر اساس آنها برای تولید یك محصول با كیفیت‌تر، برنامه‌ریزی و از وارد شدن مقدار زیادی سم به اكوسیستم گیاهان جلوگیری كند.
فناوری تصاویر ماهواره‌ای و سنجش از راه دور، تعیین شیب زمین و سطح زیر كشت، وضعیت جوی، میزان نور، رطوبت و وزش باد امكان كنترل و مدیریت محصولات را برای كشاورز مهیا می‌كنند.
كارایی اینترنت اشیا به همین جا ختم نمی‌شود. نصب تجهیزات رهگیری در ماشین‌های كشاورزی برای شخم زدن بهتر، كاهش گازهای مضر انتشاری ناشی از فعالیت‌های كشاورزی صنعتی و استفاده از تراكتورهای «خود ران» كه موجب صرفه‌جویی در وقت و هزینه كشاورزان می‌شود، از دیگر مزایای این تكنولوژی جدید است.
یكی از مشكلاتی كه كشاورزان با آن درگیرند و گاهی باعث از بین رفتن محصولات می‌شود، انبارهای میوه هستند. پایش محیطی محصولات در انبار به وسیله اینترنت اشیا این امكان را فراهم می‌كند كه كشاورزان بتوانند كیفیت محصول را در انبار رصد كنند تا نگهداری از آنها به بهترین شكل صورت بگیرد.

** از كاشت تا برداشت
«سهیل رادیوم» كه مدیریت پروژه اینترنت اشیا در بخش كشاورزی در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را برعهده دارد، می‌گوید: «پروژه‌ای كه ما در نظر داریم در دو سطح سنسورگذاری در مزرعه و تصاویر ماهواره‌ای انجام می‌شود و اطلاعات این دو در فضای ابری (رایانش ابری) تلفیق و تبدیل به یك خروجی می‌شوند.
برای رسیدن به نتیجه مطلوب، باید اطلاعاتی مانند رطوبت و دمای خاك و هوا، مقدار انرژی، باد و باران را به دست می‌آوردیم كه این كار را از طریق كار گذاشتن سنسورهای مختلف در كنار گیاهان مزارع انجام دادیم. علاوه بر سنسورها، اطلاعات ماهواره‌ای و پهپادی نیز داشتیم. این داده‌ها پس از تلفیق در فضای ابری و ورود به ابر كامپیوترها، به یك نقشه دلخواه در حوزه كشاورزی تبدیل شدند.
در این بین، سامانه‌ای توسعه داده شد كه می‌تواند در خصوص بیماری‌هایی كه در كمین محصول است، هشدار دهد و مشخص كند از كجا شروع می‌شود و منجر به چه چیزی خواهد شد. كشاورزان به دلیل این كه به طور مشخص از بیماری گندم باخبر نیستند، همه جا را سمپاشی می‌كنند و دقیقا همین‌جاست كه دستاوردهای استفاده از این سامانه آلارم (هشدار) مشخص می‌شود».
وی افزود: این جا بحث دو دستاورد مهم مطرح است؛ اول این كه مشخص می‌شود كشاورز به چه میزان سم نیاز دارد و به همان مقدار سم خریداری می‌كند و از آن جایی كه سم در كشور ما وارداتی است، اگر در مصرف آن صرفه‌جویی كنیم ارز كمتری از كشور خارج خواهد شد، دوم این كه گندمی را وارد چرخه زندگی مردم می‌كنیم كه سم نخورده و سالم است و این كار می‌تواند برای كشاورزان میلیاردها تومان صرفه‌جویی به همراه داشته باشد.

** قلاده‌ها برای سلامت دام
نظارت بر محیط دامداری و سلامت دام‌ها از آن دست اتفاقاتی است كه برای دامداران حائز اهمیت است. بیماری‌ها معمولا در بین دام خیلی سریع شیوع پیدا می‌كنند و منتقل می‌شوند. اما قلاده‌هایی كه به وسیله اینترنت اشیا به یكدیگر و به یك دستگاه مركزی متصل شده‌اند، می‌توانند شرایطی را فراهم كنند كه دامدار هر لحظه بتواند به سلامت و محلی كه دام در آن حضور دارد نظارت كند.
این قلاده‌ها می‌توانند مریضی دام را به اطلاع دامپرور برسانند تا قبل از تلف شدن آن، پزشك را خبر كند.
تجهیزات شیردهی هم كه به اینترنت اشیا مجهز هستند، باعث صرفه‌جویی در زمان و رعایت بهداشت در بالاترین سطح ممكن می‌شوند. این دستگاه می‌تواند میزان شیر دوشیده شده را اندازه‌گیری كند. از طرفی سنسورها می‌توانند میزان تولید مثل را افزایش بدهند.
مرجع: مركز روابط عمومی وزارت ارتباطات
علمی*م.ش*2017** 1055