مهشید رابطیان روز یكشنبه در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا اظهار داشت: فردی كه به یك شیء یا موقعیت خاص فوبیا دارد در هنگام مواجهه با آن دچار اضطراب شدید می شود یا با حالت حمله پانیك (هول) می شود.
وی اضافه كرد: اختلال رفتاری فوبیا در اكثر افراد مبتلا همچون عذاب آوری، شوك، دلشوره، ترس و اضطراب ایجاد می كند. آثار فوبیا در بین زنان 2 برابر مردان است. تاثیر ژنتیك و محیط بر روی فردی كه به این اختلال رفتاری مبتلا است را می توان در ترس از بلندی و ارتفاع، مسافرت با هواپیما، مواجه شدن با حیوانات، وزش باد و طوفان، آتش، رگبار و رعد و برق، شنا كردن، سوار شدن در آسانسور و پله برقی، تاریكی، بیماری، درگیری یا دیدن خون، به خوبی مشاهده كرد.
این روانپزشك گفت: درمان نشدن فوبیا با توجه به اینكه شروع این اختلال رفتاری در دوران كودكی است، به احتمال بسیار تا بزرگسالی ادامه خواهد داشت. بنابراین افرادی كه احساس می كنند در این موارد مشكل دارند برای درمان موثر و رفع آن به مشاور و یا روانپزشك مراجعه كنند.
وی ادامه داد: بهتر است كه فوبیا (ترس) بچه ها در همان دوران كودكی از بین برود. به طور كلی افراد هنگام مواجه شدن با شرایط و موقعیت های ترسناك دچار اضطراب، تپش قلب، رنگ پریدگی، تعریق بدن به خصوص كف دست ها، افت فشار خون و ضربان قلب و گرفتگی عضلانی می شوند. اما گاهی این علایم نشان دهنده ترس از یك موقعیت ثابت و همیشگی است كه هیچ دلیل عقلانی هم ندارد و تحت عنوان فوبیا شناخته می شود.
رابطیان اضافه كرد: تا كنون صدها مورد انواع فوبیا شناسایی شده و فقط یكی از آنها ترس است. بعضی متخصصان علت بروز این اختلال روانشناختی را عوامل ژنتیكی عنوان می كنند، عده ای بر این باورند دلیل مشخصی برای بروز انواع فوبیا وجود ندارد. گروهی هم معتقدند فوبیای والدین یا اقوام نزدیك می تواند به بچه ها منتقل شود، حتی اگر كودك به طور مستقیم با عامل ایجاد كننده ترس روبه رو نشده باشد.
وی گفت: وقتی كودك متوجه می شود مادرش از گربه می ترسد به طور ناخودآگاه به محض دیدن و نزدیك شدن به این حیوان از خود عكس العمل نشان می دهد. اما كودكی كه با یك حیوان خانگی بزرگ شده یا اعضای خانواده نسبت به حیوانات مهربان هستند، ترسی از آن ندارد.
* انواع روش های درمان
رابطیان روش های درمانی كه تا كنون برای رفع اختلال فوبیا شناخته شده را شامل رفتار درمانی، هیپنوتراپی و درمان مجازی عنوان كرد و افزود: رفتار درمانی یكی از موثرترین روش های درمان این اختلال است. در این روش، بیمار در معرض فهرست از پیش تعیین شده ای از محرك های اضطراب زا با شدت اضطراب زایی كم به زیاد، قرار می گیرد.
وی افزود: در حین روش، درمانگر می تواند از دارو یا تكنیك های ریلكسیشن برای القای آرامش به فرد استفاده كند. یعنی در مرحله اول فرد برای مواجهه با عامل محرك زای اضطراب با نمره پایین مسلح می شود و سپس در معرض آن عامل به صورت واقعی یا ذهنی قرار می گیرد. بعد از اینكه در این مرحله اضطراب فرد از بین رفت، قدرت بیشتری برای ورود به مراحل بعدی پیدا می كند.
*هیپنوتیزم
این روانپزشك افزود: هیپنوتیزم یا خواب مصنوعی یك روش درمانی موثر و شاخه ای از علم روانشناسی است كه به دلیل استفاده نكردن هیچ گونه داروی شیمیایی و بدون هر عوارضی می تواند سلامت بیمار را تضمین و به درمان بسیاری از بیماری های روانی و اختلالات هیجانی و عاطفی آن پرداخت.
وی اظهار داشت: برای درمان فرد مبتلا به فوبیا از طریق هیپنوتیزم، درمانگر (هیپنوتراپیست) از انواع سناریوها برای تلقین موثر به ضمیرناخودآگاه بیمار خود استفاده می كند. با ایجاد حالت ریلكسیشن و خلصه بیمار آمادگی پذیرش تلقین و برنامه ریزی ذهنی را پیدا می كند. برنامه ذهنی در هیپنوتیزم طوری طراحی می شود كه فرد از این به بعد هر چه به مورد فوبیای خود نزدیك شود امنیت و آرامش بیشتری را احساس می كند.
رابطیان گفت: از درمانهای مجازی به صورت شبیه سازی در صفحه كامپیوتر استفاده می شود. در این برنامه فرد مبتلا با شیء یا موقعیت مورد هراس مواجه می شود و به تدریج با آن تعامل می كند.
اجتمام * 1417 * 3063
تهران- ایرنا- یك روانپزشك كودك و نوجوان گفت: فوبیا یا ترس و هراس مفرط، اختلال رفتاری است كه از دوره كودكی شروع شده و در صورت عدم درمان به موقع احتمال دوام آن تا بزرگسالی خواهد بود.
