سابقه فعاليت تعاوني در ايران به سال 1303 باز مي گردد اما از نظر تشكيل و ثبت فعاليت تعاوني هاي رسمي مي توان سال 1314 را آغاز فعاليت تعاوني ها دانست زيرا در اين سال اقدام به تشكيل نخستين شركت تعاوني روستايي منطقه داور آباد گرمسار شد و مبناي تشكيل اين شركت قانون تجارت سال 1311 بود كه در چند ماده سخن از شركت هاي تعاوني مطرح كرده بود.
محدوده فعاليت تعاوني ها پيش از انقلاب به گستردگي امروز نبود.
پس از انقلاب اسلامي و خواست مردم مبني بر تحقق عدالت اجتماعي بخش تعاون جايگاه مهمي در قانون اساسي به خود اختصاص داد و در سال 1370 پس از تصويب قوانين مربوط به بخش تعاوني تمام سازمانها و ادراتي كه بطور موازي در اين زمينه فعاليت داشتند به استثناي سازمان تعاون روستايي در هم ادغام شدند و همه وظايف و اختيارات آنها به وزارتخانه جديدي به نام وزارت تعاون واگذار شد.
* ايجاد تعاوني با هدف مشاركت مردم در اقتصاد
مدير كل تعاون، كار و رفاه اجتماعي خراسان رضوي به خبرنگار ايرنا گفت: پيش از انقلاب هيچ تشكل كارگري و كارفرمايي در اين استان فعالين تداشت ولي اكنون 989 تشكل كارگري و 189 تشكل كارفرمايي در اين استان فعاليت دارد كه ايجاد آنها بر اساس قانون كار مصوب سال 1369 مي باشد.
محمد سنجري افزود: توسعه و ارتقاي شاخصهاي رفاه اجتماعي، كاهش نرخ آسيب هاي اجتماعي، پايداري و تعادل بين منابع و مصارف صندوق هاي بيمه اجتماعي، گسترش و ارتقاي بيمه هاي اجتماعي از جمله اهداف وزارت تعاون است.
وي اظهار داشت: در سال 57 تعداد 274 هزار و 812 نفر زيرپوشش بيمه تامين اجتماعي بودند و امروز اين تعداد با 10 برابر افزايش به 2 ميليون و 753 هزار و 545 نفر رسيده است. تعداد مستمري بگيران اصلي و تبعي هم در سال 57 تعداد 23 هزار و 236 نفر بود كه امروز 377 هزار و 576 نفر و 16،2 برابر شده است.
وي با بيان اينكه صندوق بيمه اجتماعي روستاييان و عشاير هم بعد از انقلاب تاسيس شد افزود: هم اينك 146 هزار و 898 خانوار عشايري و روستايي زير پوشش و 9 هزار و 720 خانوار روستايي و عشايري استان مستمري بگير اين بيمه هستند.
مدير كل تعاون، كار و رفاه اجتماعي خراسان رضوي ادامه داد: تعداد مراكز توانبخشي معلولان هم از يك مركز به 165 مركز و تعداد كلينيك هاي مددكار اجتماعي سازمان بهزيستي از عدد صفر به 46 كلينيك رسيده است.
سنجري اظهار داشت: ايجاد تعاوني هاي جديد در زمينه هاي مختلف و مشاركت دادن بيشتر مردم در اقتصاد از جمله دستاوردهاي انقلاب اسلامي است كه تاكنون 23 تعاوني مرزنشينان و چهار تعاوني دانش بنيان با هدف بهبود وضعيت معيشت مردم مناطق مرزي و بهبود كسب و كار ايجاد شده است و سه تعاوني دانش بنيان در زمينه صنعت و يك تعاوني در زمينه توليد و توزيع فعاليت مي كند.
* افزايش 112 برابري تعاوني ها
مدير تعاون اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعي خراسان رضوي هم با اشاره به جايگاه تعاون در قانون اساسي گفت: اصل 44 قانون اساسي به بخش تعاون در كنار بخش دولتي و خصوصي اشاره مي كند و به تشكيل شركتها و موسسات تعاوني توليد و توزيع شهري و روستايي بر اساس موازين اسلامي تاكيد دارد.
اسماعيل سلطانخواه افزود: تعاوني ها تا سال 57 در زمينه اعتبار، تامين نياز مصرف كننده، تامين نياز توليد كننده، تامين نياز صنفي، حمل و نقل و مسكن فعاليت مي كردند كه تعداد آنها 60 تعاوني با اشتغالزايي چهار هزار و 475 نفر و با 86 هزار و 370 عضو بوده است.
وي ادامه داد: بعد از انقلاب علاوه بر شاخه هاي اين تعاوني ها، بخش معدني، كشاورزي، فرش دستباف، عمراني، صنعتي، سهام عدالت، خدمات، توليدي توزيعي هم به تدريج اضافه شد و اكنون تعداد 13 هزار و 800 تعاوني در استان به ثبت رسيده است.
وي افزود: مجموع اشتغالزايي اين تعاوني ها هم اكنون 108 هزار و 72 نفر با عضويت سه ميليون و پنج هزار نفر مي باشد.
مدير تعاون اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعي خراسان رضوي گفت: هم اكنون بيشترين تعداد تعاوني ها در زمينه خدمات، كشاورزي و صنعت به ترتيب با دو هزار و 320 ، هزار و 580 و 940 تعاوني است. پيش از انقلاب در هيچكدام از اين گرايشها فعاليت تعاوني وجود نداشت.
* طرح هاي مختلف اداره تعاون
مدير كارآفريني و اشتغال اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعي خراسان رضوي هم گفت: ارتقاي سواد كارگران در بنگاههاي داراي 50 كارگر و بيشتر نسبت به پيش از انقلاب يك و نيم برابر شده و از 65 درصد به 98 درصد رسيده است.
محمد امين بابايي افزود: نسبت شاغلان دانش آموخته دانشگاهي به كل شاغلان استان هم از سه و نيم درصد در سال 57 به 24 و نيم درصد در سال 97 رسيده است كه نشانگر رشد هفت برابري است.
وي اظهار داشت: برخي از مسئوليتها به تدريج به اين اداره كل واگذار شده است كه از جمله آنها مي توان به تشكيل و واگذاري دبيرخانه كارگروه اشتغال استان از سازمان برنامه و بودجه در سال 1384 اشاره كرد.
وي ادامه داد: راه اندازي و صدور مجوز فعاليت مراكز مشاوره و خدمات كارآفريني در استان نيز از سال 90 انجام شد كه در حال حاضر 18 مركز فعال در اين بخش وجود دارد، راه اندازي و صدور مجوز فعاليت مراكز كاريابي و مشاوره شغلي هم از سال 1379 صورت گرفت كه اكنون 70 مركز كاريابي در استان فعاليت مي كند.
7507 / 6053
مشهد- ايرنا- تعاون از جمله امور مورد توجه اسلام و قانون اساسي است و در چهل سال عمر انقلاب اسلامي نيز اين موضوع مورد توجه بسيار قرار گرفته و خدمات مختلف در اين بخش انجام شده است.
