اویغورها و دعوای دیپلماتیك چین و تركیه

به گزارش ایرنا تركیه روز شنبه با متهم كردن پكن به اذیت و آزار اقلیت مسلمان اویغور، از چین خواسته بود تا بازداشتگاه هایی كه اویغورها در آنها نگهداری می شوند را تعطیل كند طبق اعلام كارشناسان سازمان ملل، حدود یك میلیون اویغور و سایر اقلیت های ترك زبان چین در این اردوگاه ها كه به «اردوگاه های بازآموزی» معروف شده اند زندگی می كنند.
پكن می گوید هدف از ایجاد این اردوگاه ها، همگونی اقلیت ها با آموزه های كمونیسم و جامعه است اما منتقدان معتقدند هدف چین جذب اقلیت ها و سركوب مذاهب و آداب فرهنگی مغایر با ایدئولوژی حزب كمونیست و فرهنگ مسلط 'هان' است این موضوع در روزهای اخیر موجب ایجاد تنش در روابط بین تركیه و چین شده است.
وزارت خارجه تركیه روز شنبه به ظن مرگ یك شاعر پرآوازه اویغور به نام «'عبدالرحیم هیات'» در یك بازداشتگاه در چین بیانیه ای صادر كرد اما چین سریعا به آن واكنش نشان داد و با انتشار كلیپی ویدیویی از این شاعر و نوازنده معروف اویغوری، اعلام كرد كه این نوازنده تار زنده است و در سلامتی كامل بسر می برد.
این بیانیه از شدت گرفتن نقض حقوق اویغورها در «منطقه خودمختار اویغورهای شین جیانگ» در دو سال گذشته انتقاد كرده بود.
دولت تركیه می گوید بیش از یك میلیون اویغور كه بی دلیل بازداشت شده اند در ندامتگاه ها و زندان ها مورد شكنجه و بازآموزی سیاسی قرار گرفته اند بیانیه وزارت خارجه تركیه گفته بود سیاست همگون سازی سازمان یافته اویغورها توسط چین «شرم بزرگی برای بشریت» است.
هزاران نفر از مردم تركیه نیز با برگزاری تظاهرات، از مسلمانان اویغور چین حمایت كردند مردم شهرهای مختلف تركیه از جمله استانبول، بورسا، قونیه و آدانا روز یكشنبه سیاست های دولت چین ضد مسلمانان اویغور را محكوم كردند تظاهركنندگان از دولت تركیه خواستند برای توقف فشارها بر اویغورها تلاش كند.
به دنبال این تظاهرات در تركیه، در هلند و تعدادی از كشورهای اروپایی نیز گروهی از مسلمانان با برپایی تظاهراتی به سیاست‌های دولت چین علیه اویغورهای این كشور اعتراض كردند.
اما به دنبال بالا گرفتن احساسات ضد چینی در تركیه، رسانه های این كشور اقدام به انتشار كلیپی ویدیویی از این نوازنده و شاعر اویغور كه در تركیه بسیار شناخته شده است كردند، او در این كلیپ می گوید كه در سلامت كامل بسر می برد و به خاطر زیر پا گذاشتن قانون، در مرحله تحقیق است.
این دوتار نواز چینی كه به مقام استادی این ساز رسیده است به خاطر خواندن ترانه ای با عنوان 'شهیدان جنگ' كه در آن جوانان را به یاد مقاومت و مبارزه های پدرانشان می اندازد به زندان و شركت در اردوگاه های كار اجباری محكوم شده بود.
وزارت خارجه چین هم در برابر اظهارات وزارت خارجه تركیه ساكت ننشست و با انتقاد از اظهارات مقامات تركیه درباره منطقه خودمختار اویغور 'شین جیانگ' خاطر نشان كرد: اقدام تركیه اشتباه و غیر مسئولانه است و چین قاطعانه مخالف انتقاد بی پایه بر اساس دروغ است.
'هوا چون اینگ' روز دوشنبه در پكن اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه تركیه درباره مسلمانان اویغور را «بسیار بد» توصیف كرد و افزود: سفارت چین در تركیه در اولین فرصت به این اظهارات واكنش نشان داده و چین مراتب اعتراض خود را به تركیه ابلاغ كرده است.
او با اشاره به اینكه سخنگوی وزارت خارجه تركیه در اظهارت خود گفته است كه موسیقیدان معروف اویغور در دومین سال زندان خود درگذشته است گفت: حقیقت این است كه او نه تنها زنده است، بلكه وضع سلامتیش نیز بسیار خوب است.
به گفته وی اظهارات مضحك و دروغ تركیه كه یك فرد زنده را مرده قلمداد می كند، انتقاد بی پایه از چین و اقدامی اشتباه و غیرمسئولانه است و ما به طور جدی مخالف چنین اقداماتی از تركیه هستیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه چین تاكید كرد: از دهه نود قرن بیستم، سه نیروی شر در داخل و خارج از چین هزاران حادثه تروریستی در شین جیانگ به پا كردند كه باعث تلفات شماری از مردم بی گناه شد.
'هوا' تاكید كرد: شین جیانگ با عبرت گرفتن از تجربیات جامعه بین المللی در مبارزه با تروریسم و با توجه به وضعیت محلی، مبارزه با تروریسم و نابودی افراط گرایان را در پیش گرفته و به نتاج موثری دست یافته است. او ادامه داد: مردم قومیت های مختلف 'شین جیانگ' از آزادی اعتقادات مذهبی برخوردار و بر اساس قانون، دارای حق استفاده از زمان خود هستند حقوق فرهنگی مردم اقوام مختلف شین جیانگ نیز مورد حفاظت و احترام قانون قرار دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفت: تركیه خود كشوری چند ملیتی است كه با تهدید تروریسم هم مواجه است در پیش گرفتن معیار دوگانه در مبارزه با تروریسم، به خود تركیه آسیب وارد می كند چین امیدوار است تركیه با درك درست از سیاست و تلاش های چین، با اقدام عملی دست به افزایش اعتماد و همكاری با چین بزند.
آساق**1904**