به گزارش ایرنا، موقعیت جغرافیایی منطقه ای و بین المللی ایران در غرب آسیا، اقلیم متنوع آب و هوایی و نیروی كار جوان و دانش آموخته فرصت های بی نظیری در تولید و پرورش گل و گیاهان زینتی و دسترسی به بازارهای هدف صادراتی در اختیار ایران قرار داده است.
با وجود این ظرفیت، یك دهم درصد از گردش مالی صادرات گل و گیاه دنیا معادل 300 میلیارد دلار متعلق به ایران است و این امر تقویت زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری برای بهبود جایگاه ایران در صادرات گل و گیاهان را می طلبد.
شهرستان محلات از توابع استان مركزی به دلیل قرار گرفتن در مركز جغرافیایی كشور، ارتفاع یك هزار و 750 متری از سطح دریا، احاطه دشت به وسیله كوه های بلند و بافت خاك مناسب، از موقعیت ممتازی برای پرورش انواع گل و گیاهان زینتی برخوردار است.
سابقه گل كاری در محلات به 70 سال قبل می رسد و در این شهرستان 45 هزار نفری، افزون بر سه هزار نفر به صورت مستقیم در قالب 700 واحد تولید و پرورش گل و گیاهان زینتی مشغول به كار هستند.
سطح زیر كشت گل و گیاهان زینتی در استان مركزی 990 هكتار است كه حدود 90 درصد آن متعلق به شهرستان محلات است و 18 درصد از سطح زیر كشت گل كشور، 12 درصد از تولید گل شاخه بریده، 80 درصد تولید گل های فصلی نشائی، 21 درصد از تولید درخت و درختچه های زینتی و 14 درصد از گیاهان آپارتمانی كشور در محلات تولید می شود.
تولید و توسعه صادرات گل و گیاهان زینتی در محلات بسترساز افزایش درآمد ارزی حاصل از صادرات كالاهای غیر نفتی است اما با وجود این توانمندی منحصر به فرد، شهرستان محلات در تولید گل و گیاهان زینتی و بازاریابی هدفمند صنعت گل با چالش هایی مواجه است.
هزینه های بالای حمل و نقل، افزایش بهای تمام شده تولید گل، نبود بازار رقابتی، كمبود نقدینگی و سرمایه درگردش، آسیب های ناشی از تسهیلات با بهره سنگین برای شاغلان حوزه گل و گیاه، سنتی بودن گلخانه ها، كمبود نیروی انسانی ماهر، چالش های صادراتی از جمله موانع تولید گل در این شهرستان است.
مدیرعامل دهكده گل و گیاه محلات گفت: قیمت بالای نهاده ها، بهره های تسهیلات، كمبود نقدینگی و از همه مهمتر كمبود آب از عمده مشكلات كارآفرینان شاغل در این شهرستان است .
«سجاد خادمی» افزود: قیمت تمام شده تولید گل در ایران بسیار بالا است و در صورتی كه بخواهد به كشورهای دیگر صادر شود نیز هزینه جانبی حمل و نقل و بسته بندی نیز به آن افزوده می شود و محصول از حالت رقابت خارج می شود.
وی بیان كرد: برای همین است كه گلهای ایرانی با وجود كیفیت بالا توان رقابت در بازار را ندارند و قیمت محصول مشابه خارجی با قیمت پائین تر، باعث می شود كشورهای وارد كننده ترجیح دهند گلهای ارزانتری را با مقدار بیشتری خریداری كنند.
این تولید كننده گل و گیاه توضیح داد: برای تصاحب بازارهای رقابتی نیاز به عرضه گل در نمایشگاه های گل در كشورهای مختلف است كه در این راستا حمایت مستقیم دولت نیازاست.
وی ادامه داد: برای اینكه گل های تولیدی در این نمایشگاهها ی بین المللی به نمایش گذاشته شود نیاز به غرفه و هزینه حمل و نقل است كه هزینه های زیادی دارند كه شركت در آنها از عهده بهره بردار و تولید كننده گل بر نمی آید.
مدیر عامل دهكده گل و گیاه محلات گفت: واحدهای در حال ساخت روند كندی را در دهكده گل محلات طی می كنند، چرا كه مشكل كمبود آب و سند مالكیت باعث بی انگیزگی بهره برداران در این دهكده شده است.
خادمی افزود: اگر چه طرح آبرسانی به دهكده گل و گیاه از محل پساب تصفیه شده فاضلاب شهری 2سال گذشته به بهره برداری رسید اما، این آب از كیفیت لازم برخوردار نبود.
وی گفت: بهره مندی 30 لیتر در ثانیه از این منبع آبی برای گلخانه های موجود دیده شده بود در حالی كه 17 لیتر آن محقق شد و در تابستان امسال هم با خاموش شدن پمپ توسط آب و فاضلاب لطمه های بسیاری بر بهره برداران در دهكده گل وارد شد.
مدیرعامل دهكده گل و گیاه محلات گفت: گلخانه های فعال و گلخانه های در حال ساخت نیاز به آب دارند و وجود این مشكل باعث بی انگیزگی گلكاران شده است.
خادمی بیان كرد: مشكل دیگر دهكده گل محلات صدور سند مالكیت است كه باید توسط مسكن و شهرسازی و امور اراضی جهاد كشاورزی تعیین تكلیف شود.
وی با بیان اینكه برای سند دار شدن هر قطعه گلخانه بهره بردار باید 500 میلیون ریال هزینه كند، افزود: مشكل كمبود آب و سند مالكیت مهمترین مشكل بهره برداران در دهكده گل محلات است.
یك بهره بردار دیگر گل گفت: برخی از تولیدكنندگان كه سرمایه لازم برای نگهداری و عرضه مستقیم محصولات خود را ندارند، مجبور می‌شوند محصولات تولیدی خود را به واسطه‌ها و دلالان با قیمت بسیار پایین بفروشند.
غلامرضا محمدی افزود: واسطه‌ها و دلالان خرید گل و گیاهان، گلهای خریداری شده به قیمت پایین را با افزایش قیمت بیشتر به خریداران می فروشند.
وی ادامه داد: تولید بی كیفیت و غیر استاندارد به دلیل استفاده نكردن از دانش روز، توجه نكردن به بازاریابی و بسته بندی، بالا بودن هزینه تمام شده، سرمایه گذاری نكردن مناسب در بخش صادرات و ناتوانی در برندسازی از مشكلات گل و گیاه است.
این بهره بردار گل و گیاه زینتی گفت: موانع قانونی صادراتی و هزینه بالای حمل و نقل باعث كاهش صادرات گل و گیاه می شود ضمن اینكه هیچ یارانه صادراتی پرداخت نمی شود.
محمدی گفت: راه اندازی بازارچه دائمی گل را ازبهترین راه‌هایی است كه می‌تواند به تولیدكنندگان گل و گیاه در محلات كمك كند تا این افراد نیز بتوانند بدون دخالت واسطه‌ها درآمد مناسبی كسب كنند.
وی افزود: ایجاد پایانه صادراتی گل و گیاه در محلات نقش بسیار مهم و تأثیرگذاری در تعادل قیمت‌ها برای مشتریان و تولیدكنندگان خواهد داشت، اما اكنون در محلات كه قطب پرورش گل و گیاه كشور است، چنین پایانه‌ای وجود ندارد.
یك صادر كننده درخچه بید قرمز از محلات گفت: هزینه های بالای تولید، كارآفرینان این بخش را با مشكل مواجه كرده است چرا كه برای حمل یك محموله صادراتی بایستی، 500 میلیون ریال هزینه حمل پرداخت شود.
محمد سلطان محمدی افزود: حمل و نقل بهای بید های صادراتی امكان پذیر نیست مگر با واسطه و بر همین اساس تاكنون نتوانستم بهای محموله های صادراتی را دریافت كنم.
وی با بیان اینكه بید قرمز به دلیل گرانی در داخل مصرف ندارد و با هزینه های گزافی نظیر مزد كارگر این محصول را فراوری و بسته بندی كردم به امید اینكه با صادرات آن درآمدی كسب كنم.
وی ادامه داد: پنج محموله به وزن 100 تن صادر شده كه هر تنی می بایست 30 هزار دلار درآمد ارزی داشته باشد كه تاكنون سه میلیون دلار آن دریافت شده است.
سلطان محمدی افزود: به دلیل امكان پذیر نبودن نقل و انتقال ارز كار صادرات را با وجود هزینه های بالای برداشت و بسته بندی متوقف كردم .
مدیر جهاد كشاورزی محلات گفت: نخستین نمایشگاه دائمی گل كشور با سرمایه گذاری 150 میلیارد ریالی بخش خصوصی در این شهرستان ایجاد می شود.
«عبدالله محمودی» افزود: 50 هزار متر مربع زمین در جوار پایانه صادراتی محلات به منظور ساخت این نمایشگاه و بازار دائمی گل و گیاه واگذار شده است.
وی توضیح داد: این نمایشگاه ظرفیتی مهم در تكمیل صنعت گل و گیاه محلات است كه با مشاركت بخش خصوصی كلید می خورد و در طرح مصوب آن ایجاد 10 هزار متر مربع بازار گل و گیاه زینتی، 12 هزار متر مربع فضای نمایشگاهی دیده شده است.
مدیرجهادكشاورزی محلات توضیح داد: نمایشگاه ملی گل و گیاهان زینتی محلات قابلیت تبدیل شدن به نمایشگاه بین المللی را دارد و برگزاری سالانه این نمایشگاه در افزایش تولید، رونق صادرات و معرفی پتانسیل و توانمندی تولید گل و گیاهان زینتی محلات به صورت مستقیم اثر دارد.
محمودی افزود: تكمیل پایانه صادراتی در این شهرستان به عنوان زیرساخت مهم اقتصادی نیاز به 100 میلیارد ریال اعتبار دارد.
وی افزود: این میزان اعتبار برای تجهیز آزمایشگاه، سالن سورتینگ، بسته بندی مكانیزه و راه اندازی تجهیزات جانبی از قبیل سالن اجتماعات و آموزش نیاز است.
وی اظهارداشت: عملیات اجرایی پایانه صادراتی گل و گیاه محلات در سال 1383 در زمینی به مساحت 35 هزار مترمربع با هدف بهبود تولید و صادرات گل كلید خورده است.
مدیر جهاد كشاورزی محلات افزود: این پایانه صادراتی در مجموع دارای زیربنایی به مساحت هفت هزار و 200 مترمربع و در سه طبقه ایجاد شده است.
محمودی بیان كرد: 2 سالن سردخانه با حجم 600 مترمكعب و با ظرفیت 600 تن محصول سردخانه ای با دمای زیر صفر و بالای صفر درجه در آن راه اندازی شده كه واحد سردخانه آن فعال است و انواع پیاز گلهای شاخه بریده درآن نگهداری می شود.
وی امكانات دیگر این پایانه را شامل سالن حراج محصولات تولیدی با وسعت هزار و 440 مترمربع و سه انبار تجهیزات به مساحت 300 مترمربع عنوان كرد.
وی تصریح كرد: سالن حراج پایانه فعال است و انواع گلهای گلدانی و بید قرمز به جهت صادرات در آن بسته بندی می‌شود اما، نیازمند تجهیز به دستگاه های بسته بندی مكانیزه است.
وی ادامه داد: سازمان توسعه تجارت سه میلیارد ریال برای این پایانه صادراتی سرمایه گذاری كرده و ادامه كار توسط تعاونی گل و گیاه تكمیل و پس از سه سال به پایان رسید.
مدیر جهاد كشاورزی محلات توضیح داد: پیشرفت فیزیكی تاسیسات ساختمانی پایانه صادراتی محلات 90 درصد است و تاكنون 54 میلیارد ریال برای ساخت و تجهیز آن هزینه شده است.
محمودی گفت: پایانه صادراتی گل و گیاه زینتی محلات مدرنترین تجهیزات كشور در نوع خود است و تسریع در تكمیل آن به كیفیت خدمات صنعت گل كمك زیادی می كند.
رئیس پژوهشكده ملی گل و گایهان زینتی گفت: اقبال روز افزون مردم به گیاهان زینتی نقش مهمی در كسب درامد های ارزی به گل داده است و تولید گل و گیاهان زینتی جزو كشتهای فشرده و اقتصادی محسوب می شود كه از توانمندی بالایی در ایجاد درآمد ارزی، كارآفرینی و بهره بری نهاده ها به ویژه آب برخوردار است .
«محمد رضا شفیعی» افزود: گل های شاخه بریده و آپارتمانی، تولید گل و گیاهان زینتی در فضای سبز كشور نقش مهمی در پالایش هوا و آلودگی، تعدیل شاخص های آب و هوایی و افزایش نشاط روانی جامعه دارند.
وی افزود: با وجود توانمندی بالای صنعت گل پایین بودن سطح دانش نوین در تولید و پس از تولید یكی از محوری ترین چالشهای توسعه پایدار این صنعت می باشد در حالی كه ایجاد برتری رقابتی و افزایش توان صادراتی نیازمند استفاده از دانش نوین و فناوری جدید است .
وی بیان كرد: كشورهای تولید كننده عمده گل و گیاه همچون هلند با بهره گیری از دانش نوین، بهترین و با كیفیت ترین گل ها را تولید می كند در حالی كه صنعت گل كشور با این توانمندی و پتانسیل ها، جایگاه مناسبی در صادرات ندارد.
شفیعی گفت: در پژوهشكده ملی گل و گیاه زینتی 10 هیات علمی به پژوهش و تحقیق در گل و گیاه مشغول هستند در حالی كه ارقام مختلفی از گل و گیاه زینتی وجود دارد كه هر رقم می بایست توسط یك هیات علمی تحقیق و اصلاح نژاد شود.
رئیس پژوهشكده ملی گل و گیاه زینتی گفت: دولت می تواند با بسترسازی حمل و نقل رایگان گل از كشور به بازارهای هدف صادراتی سبب كاهش هزینه تمام شده و افزایش ارزش افزوده غیرنفتی شود.
وی بیان كرد: ایجاد یك نمایشگاه دائمی گل در محلات نیز می تواند در تولید و افزایش صادرات موثر باشد.
مدیركل دفتر امور گلخانه، گل و گیاهان زینتی وزارت جهاد كشاورزی پیشتر در دومین كنگره بین المللی گل و گیاهان زینتی در محلات بیان كرد: تولید گل و گیاه از سال 92 تا كنون حدود ٤٠ درصد افزایش یافته كه این امر نشان از پویایی اقتصاد در این بخش دارد اما این صنعت در صادرات جایگاه مناسبی ندارد.
«غلامرضا تقوی »اضافه كرد: گل و گیاه زینتی در سال گذشته برای كشور 22 میلیون دلار ارزآوری داشت اما، واردات این محصول ١٧ میلیون دلار بوده است.
تقوی بیان كرد: تلاش می شود كه واردات گل و گیاه به ١٠ میلیون دلار كاهش یابد و تراز تجاری برای این محصولات مثبت شود چرا كه بیش از ٦٠ درصد محصولات تولیدی گل و گیاه كشور، قابلیت صادرات دارد.
وی اظهارداشت: توسعه صادرات و بازاریابی مطلوب به تولید محصولات با كیفیت نیاز دارد تا قدرت رقابت در بازارهای جهانی فراهم شود.
تقوی بیان كرد: نبود زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری مهمترین دلیل ضعف در صادرات گل و گیاه است.
مدیركل دفتر امور گلخانه ها، گیاهان دارویی و قارچ خوراكی وزارت جهاد كشاورزی گفت: اقتصاد نوین دنیا به دنبال سود و درآمد بالا نیست بلكه تعدد گردش مالی را دنبال می كند و به هر میزان كه این گردش مالی بیشتر شود پایداری اقتصاد تثبیت شده و امروز در تولیدات گلخانه ای و گل و گیاه پنج مرتبه گردش مالی در طول سال روی می دهد.
تقوی، بر لزوم افزایش ضریب مكانیزاسیون، اتوماسیون در گلخانه ها و فضای باز، اصلاح و بازسازی عرصه پرورش به ویژه گلخانه های فرسوده با توجه به وجود دانش فنی، اعتبار و مجوزهای لازم تاكید كرد.
وی گفت: كشت گل و گیاه ظرفیت بالای صادراتی و ایجاد شغل را دارد و زنجیره تولید گل و گیاه در كشور می تواند حدود 40 هزار فرصت شغلی مستقیم ایجاد كند.
وی تاكید كرد: تولید در حوزه گل و گیاه كشور از سال 92 تا سال 96 به میزان 30 درصد افزایش یافته به طوری كه از نظر افزایش وسعت گلخانه 30 درصد، در فضای بازار 21 درصد، تولید گل های شاخه بریده 24 درصد، تولید گل های گلدانی 45 درصد، درختچه زینتی 71 درصد و در گل های فصلی و نشایی 24 درصد رشد داشته است.
تقوی اظهار داشت: شیب تمایل بهره برداران به سمت تولید گل های گلدانی است و این نوع محصول نیز برای صادرات مناسب است.
وی، بر تجاری سازی یافته های تحقیقاتی در بخش گل و گیاه تاكید كرد و افزود: تولید صادرات محور در بخش خصوصی از توجه ویژه به دانش روز و یافته های تحقیقاتی نشات می گیرد.
شهرستان محلات از توابع استان مركزی دارای 55 هزار نفر جمعیت است و قطب تولید گل و گیاهان زینتی كشور محسوب می شود.
7277/3075
گزارش از: افسانه آروند
خمین - ایرنا - محلات در استان مركزی به واسطه ظرفیت های بكر تولید گل و گیاهان زینتی به هلند ایران شهرت دارد و این شهرستان به عنوان یكی از خروجی های صادرات كشور، اكنون با تنگناهایی مواجه است.
