صنعت در همه جاي دنيا حتي در جوامع پيشرفته با وجود نظارت و كنترل هاي زياد تبعات بهداشتي و زيست محيطي خاص خود را دارد. بر همين اساس بايد از ضوابط و مقررات حاكم براي كاهش تبعات بهره جست و توليدكنندگان بايد با توجه به ضوابط حاكم، خطرات زيست محيطي فعاليت‌هاي صنعتي را به حداقل رسانند.
پسماند روي يا همان «كيك روي» واحدها و كارخانه‌هاي فرآوري روي كه سال‌هاست در نزديكي شهر زنجان دپو شده مدت‌هاست به مركز توجه بسياري از افراد، سازمان‌ها و فعالاني كه پيرامون محيط زيست فعاليت مي كنند تبديل شده و نگراني‌هايي را براي شهروندان ايجاد كرده است.
اين پسماندها كه از سال‌ها پيش در شهرك تخصصي روي دپو شده‌اند متولي مشخصي ندارد ولي در چندسال اخير سازمان صنعت، معدن و تجارت استان و ديگر مقامات مسوول به دنبال جانمايي و نگهداري صحيح از اين پسماندها برآمده اند. همچنين فرآوري كيك‌هاي روي كه بخشي از آنها داراي درصد روي است در دستور كار دولت قرار گرفته كه مي‌تواند نياز بسياري از واحدها را تامين كند و فرصتي براي واحدهاي فرآوري روي استان زنجان باشد.
فلزات سنگين
مديركل هماهنگي امور اقتصادي استانداري زنجان دپوي فعلي شهرك روي را حاوي فلزات سنگين دانست و گفت: پسماندهاي موجود در محوطه واحدهاي صنعتي مستقر در شهرك تخصصي روي زنجان به شكل استاندارد و در فضايي ايزوله دپو شده است، اما بخش زيادي از پسماندهاي دپو شده شهرك در محيط نامناسبي قرار دارند. در صورتي كه انتقال دپو به محل جديد سريعتر صورت نگيرد سلامت شهروندان را دچار خطر خواهد كرد.
محمد رضا آبي پور، حجم بالاي 5تن دپو را متعلق به 15 سال قبل دانست و عنوان كرد: وجود اين پسماندها در محل فعلي آلودگي آب‌هاي زير زميني را دارد و وزش باد باعث انتقال آن به محل زندگي مردم راسبب خواهد شد كه بسيار خطرآفرين است.
مدير كل هماهنگي امور اقتصادي استانداري زنجان اظهار كرد: پس از بررسي‌هاي انجام شده مصوبه شوراي عالي منابع طبيعي و محيط زيست منطقه مرصع براي انتقال اين پسماندها در نظر گرفته شده و كميسيون زيربنايي استان با اين مكان موافقت كردند و قرار است اين پسماندها به اين منطقه كه زمين آن مناسب‌سازي شده است انتقال يابد.
وي گفت: روزانه در حدود 200كاميون پسماند در شهرك روي دپو مي‌شوند كه اين حجم پسماند مي‌تواند تا 5 كيلومتر پيرامون را آلوده كند و نفوذ آن به آب‌هاي زيرزميني آسيب‌هايي جدي را در پي دارد بايد هر چه زودتر متوقف گردد.
معاون نظارت و پايش آلودگي اداره كل حفاظت محيط زيست استان زنجان، انتقال پسماند روي به روستاي مرصع را با توجه به استانداردهاي زيست محيطي مناسب ارزيابي كرد و عنوان داشت: پيش از اين پسماند روي در جاهايي كه شرايط استاندارد نداشت دپو مي شد كه با مكان يابي جديد و ارزيابي‌هاي صورت گرفته توسط سازمان محيط زيست تا آخر سال 97 فاز اول آن به بهره‌برداري خواهد رسيد.
علي اسدي مكان جديد براي دپوي پسماند روي را لازم دانست و افزود: با وجود فعاليت 60واحد صنعتي روي كه روزانه 2500الي3000تن پسماند توليد مي‌كنند، نگهداري اصولي پسماندها از نيازهاي اساسي استان است كه پس از بازيافت مجدد در داخل هر واحد صنعتي در محل جديد دپو خواهد شد.
نياز به دپوي مناسب
رييس هيات مديره شركت خدماتي شهرك روي گفت: وجود شهرك صنعتي تخصصي روي در6كيلومتري شهر زنجان و افزايش حجم هر روزه پسماند در اين شهرك مشكلات روزافزوني براي شركت‌ها ومردم شهر در پي دارد ما نيز اصرار به انتقال سريع پسماند به محل جديد را داريم.
عباس پناهي عنوان كرد: جهت انتقال پسماند روي درروستاي مرصع زميني به مساحت 60هكتاردر نظر گرفته شده است كه از نظر زيست محيطي مكان مناسبي براي انتقال پسماند محسوب مي‌گردد.
پناهي گفت: با وجود هزينه‌هاي انتقال 10برابري پسماند روي براي صاحبان شركت‌ها در پي آن هستيم هر چه سريعتر شرايط انتقال صورت گيرد زيرا مسايل زيست محيطي اين چالش بسيار مهم‌تر از منافع اقتصادي آن است.
وي در ادامه پسماند موجود را داراي ارزش فرآوري مجدد و بازيافت اعلام كرد و افزود: در شرايط كنوني نيز برخي از واحدهاي فرآوري از خاك مخلوط كم‌عيار انگوران كه 5درصد روي دارد استفاده مي‌كنند و استفاده از اين كيك‌هاي روي نيز مانند خاك كم عيار انگوران است.
پناهي گفت: با اجرايي شدن اين طرح، كارخانه‌ها با ظرفيت بيشتري فعاليت خواهند كرد، اشتغال در اين حوزه رو به افزايش مي‌رود و شرايط مناسبي در ميان واحدها و صنايع پايين‌دستي روي ايجاد خواهد شد.
وي در ادامه عنوان كرد: در سال‌هاي پيشين با وجود مدعيان براي تملك اين پسماند اختلاف نظرهايي وجود داشت در حالي كه نگهداري و ساماندهي اين پسماند توسط42 واحد مستقر در شهرك صنعتي روي صورت گرفته است، در صورتي كه تعيين تكليف و رفع مشكل شود پاك‌سازي و انتقال دپو به سرعت انجام خواهد گرفت.
عباس پناهي به وجود مقادير3 الي 4 درصد فلز در دپو پسماند روي اشاره كرد و افزود: به خاطركاهش توليد شركت‌ها در حال وارد كردن خاك از تركيه هستيم كه پيش‌بيني مي شود با بازيافت دپوي موجود 4درصد از توليد را افزايش دهيم و حجم پسماند دپو شده نيز تا حدودي كاهش مي‌يابد.
فائزه تقي لو، دوهفته نامه نداي شهروند، شماره 44.
3088/8068
زنجان به عنوان پايتخت صنعت سرب و روي ايران با وجود شهرك تخصصي روي و چندين مجموعه مختلف توليد و فرآوري مواد معدني يكي از استان‌هايي است كه به شدت در معرض آلودگي‌هاي صنعتي است.
