اخبار جديد از آن حكايت دارد كه ديابت پنجمين عامل مرگ در ميان ايرانيان است. اين در حالي است كه رييس مركز جامع ترميم زخم و بافت و متخصص زخم ديابتي مي‌گويد: برآوردها نشان مي‌دهد كه در سال 50 تا 100هزار عمل جراحي در كشور بابت زخم پاي ديابتي انجام مي‌شود. ديابت يا بيماري قند يك اختلال سوخت‌و‌سازي (متابوليك) در بدن است. در اين بيماري توانايي توليد هورمون انسولين در بدن از بين مي‌رود يا بدن در برابر انسولين مقاوم شده و بنابراين انسولين توليدي نمي‌تواند عملكرد طبيعي خود را انجام دهد. نقش اصلي انسولين پايين آوردن قند خون با سازوكارهاي مختلف است.
ديابت دو نوع اصلي دارد؛ در ديابت نوع يك، تخريب سلول‌هاي بتا در پانكراس منجر به نقص توليد انسولين مي‌شود و در نوع دو، مقاومت پيش‌رونده بدن به انسولين وجود دارد كه درنهايت ممكن است به تخريب سلول‌هاي بتاي پانكراس و نقص كامل توليد انسولين منجر شود. در ديابت نوع دو مشخص است كه عوامل ژنتيكي، چاقي و كم‌تحركي نقش مهمي در ابتلاي فرد دارند.
**كاهش سوخت گلوكز
در ديابت، سرعت و توانايي بدن در استفاده و سوخت‌و‌ساز كامل گلوكز كاهش مي‌يابد، از اين‌رو ميزان قند خون افزايش يافته كه به‌آن هايپرگليسمي مي‌گويند. وقتي اين افزايش قند در درازمدت در بدن وجود داشته باشد، سبب تخريب رگ‌هاي بسيار ريز در بدن مي‌شود كه مي‌تواند اعضاي مختلف بدن همچون كليه، چشم و اعصاب را درگير كند. همچنين ديابت با افزايش ريسك بيماري‌هاي قلبي عروقي ارتباط مستقيمي دارد؛ لذا غربالگري و تشخيص زودرس اين بيماري در افراد با ريسك بالا مي‌تواند در پيشگيري از اين عوارض مؤثر باشد. تشخيص و همچنين غربالگري ديابت با انجام آزمايش قند خون ميسر است.
**هزينه‌هاي بيماري ديابت
آقاي دكتر غلامرضا اسماعيلي‌جاويد، رييس مركز جامع ترميم زخم و بافت و متخصص زخم ديابتي در گفت‌و‌گو با خبرنگار روزنامه «صبح‌نو» با اشاره به موضوع افزايش ديابت در كشور، مي‌گويد: ديابت جزو يكي از بيماري‌هاي شايع در كشور است، به صورت يك سونامي در سال‌هاي آينده شاهد بروز بالاتر از بيماري در كشور خواهيم بود.
وي با تأكيد بر اينكه بيماري ديابت هزينه‌هاي بسيار زيادي براي بيماران، جامعه و نظام سلامت دارد، مي‌افزايد: ديابت بيماري‌اي است كه ريشه در سبك زندگي دارد، مهم‌ترين عاملي كه مي‌تواند در شيوع اين بيماري نقش داشته باشد، افزايش كالري و كاهش تحرك است.
**تغيير عادت‌هاي غلط غذايي
آقاي دكتر جاويد در ادامه با بيان اينكه به‌دليل سبك زندگي سن شيوع بيماري ديابت كاهش يافته است، گفت: بيماران مبتلا به ديابت تلاش مي‌كنند كه زندگي طولاني‌تري داشته باشند، به همين دليل اگر نتوانند سبك زندگي و عادت‌هاي غلط غذايي خود را تغيير دهند، قطعاً بيماري آن‌ها كنترل نخواهد شد.
وي ادامه مي‌دهد: اگر بيماري ديابت به درستي كنترل نشود عارضه زيادي براي كليه، چشم، قلب، سيستم عصبي و اندام‌ها دارد. مهم‌ترين عارضه ديابت را مي‌توان مربوط به پاي فرد ديابتي در نظر گرفت كه علائم و نشانه‌هاي آن اختلال حس، تغيير شكل و زخم‌هايي است كه در پاي افراد ايجاد مي‌شود.
**زخم پا
رييس مركز جامع ترميم زخم و بافت و متخصص زخم ديابتي تأكيد مي‌كند: زخم‌هايي كه در پاي افراد ديابتي ايجاد مي‌شود پرهزينه‌ترين عارضه در بين عوارض ديابت است.
به گفته دكتر جاويد، آمار شيوع بيماري ديابت در كشور نزديك به 10درصد است كه بر اساس اين آمار هم‌اكنون نزديك به هشت ميليون نفر ديابتي در كشور داريم، از اين تعداد حداقل 50 الي 60درصد در طول درمان به‌دليل كنترل‌هاي نامناسب دچار اختلالات حس در اندام‌هاي تحتاني از جمله پا مي‌شوند.
وي اضافه مي‌كند: نزديك به سه تا چهار ميليون نفر بيمار ديابتي دچار مشكل اختلالات حسي در پا مي‌شوند. همچنين 30 تا 40درصد از اين افراد در طول زندگي دچار زخم پا مي‌شوند كه بر اين اساس حدود يك ميليون نفر از بيماران ديابتي دچار زخم مي‌شوند كه شايع‌ترين عارضه بيماري ديابت است.
رييس مركز جامع ترميم زخم و بافت و متخصص زخم ديابتي تأكيد مي‌كند: بر اساس آمارهاي به دست آمده از كشورهاي توسعه‌يافته درصد قابل توجهي از بيماران ديابتي كه دچار زخم پا مي‌شوند، به‌دليل انجام ندادن درمان‌هاي مناسب و عدم كسب آموزش‌هاي درست از برخي پزشكان و پرستاران دچار قطع عضو مي‌شوند.
برآوردها نشان مي‌دهد كه 50 الي 100هزار عمل جراحي در سال در كشور بابت زخم پاي ديابتي انجام مي‌شود. اين آمارها نشان مي‌دهد كه اگر در سال‌هاي آينده نتوانيم در حوزه ديابت پيشگيري كنيم به شدت بايد در بخش از كار افتادگي بيماران، مرگ زودرس و باري كه بايد جامعه و خانواده تأمين كند، هزينه بپردازيم.
زندگي بسياري از افراد قطع عضوي دچار مشكل مي‌شود به همين دليل ميزان مرگ‌و‌مير به شدت افزايش پيدا مي‌كند. بر اساس مطالعاتي كه در كشورهاي توسعه‌يافته انجام شده بيماراني كه به مرحله قطع عضو مي‌رسند، به شدت در معرض مرگ زودرس هستند و بايد پيشگيري‌هاي جدي در زمينه بيماري ديابت در كشور انجام شود.
دكتر جاويد در ادامه با بيان اينكه با آموزش صحيح به بيماران ديابتي مي‌توانيم اين بيماري را كنترل كنيم، مي‌گويد: با توجه به شيوع 8 الي 10ميليون ديابتي در كشور تربيت پزشك، متخصص، فوق تخصص غدد در اين زمينه كارساز نيست به همين منظور بايد از الگوهاي كشورهاي توسعه‌يافته براي تربيت كارشناسان آموزشي و خدماتي و همچنين تغيير سبك زندگي استفاده كنيم.
رييس مركز جامع ترميم زخم و بافت و متخصص زخم ديابتي ادامه مي‌دهد: قبل از تشخيص بيماري ديابت مي‌توانيم بيماري را كنترل كنيم. با وجود پزشكان محدود فوق تخصص داخلي و ديابت و متخصص نمي‌توانيم بيماري را كنترل كنيم، به همين منظور نيازمند بسيج عمومي در قشرهاي مختلف هستيم تا بتوانيم با اين سونامي ديابت مبارزه كنيم.
**چاقي يكي از علت‌هاي ديابت
آقاي دكتر باقر لاريجاني، رييس پژوهشگاه علوم غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشكي تهران با اشاره به روند رو به گسترش بيماري‌هاي غيرواگير در جهان مي‌گويد: 80درصد مرگ‌و‌ميرهاي مربوط به اين گروه از بيماري‌ها مربوط به چهار بيماري ديابت، سرطان، بيماري‌هاي تنفسي و قلبي و عروقي است.
وي با اشاره به وقوع 82درصد مرگ‌ها در ايران براثر بيماري‌هاي غيرواگير، مي‌افزايد: بيش از 76درصد بار بيماري‌ها در كشور به بيماري‌هاي غيرواگير اختصاص دارد. پنجمين علت مرگ در ايران به بيماري ديابت اختصاص دارد، لذا عزمي ملي براي كنترل بيماري‌هاي غيرواگير در كشور وجود دارد.
رييس پژوهشگاه علوم غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشكي تهران با اشاره به اهداف سند ملي بيماري‌هاي غيرواگير بيان مي‌كند: ثابت نگه داشتن ميزان شيوع ديابت و چاقي يكي از اهدافي است كه در اين سند دنبال مي‌شود و مورد تأكيد سازمان بهداشت جهاني نيز هست.
**افزايش ديابت تا سال2045
لاريجاني با بيان اينكه پيش‌بيني مي‌شود شيوع ديابت تا سال2045، به ميزان 48درصد در جهان افزايش يابد، تأكيد مي‌كند: بار اين بيماري‌ها تا سال2045 افزايش خواهد يافت. هزينه ديابت در دنيا در سال2017 برابر 727بيليون دلار برآورد شده بود كه اين ميزان تا سال2045 به 776بيليون دلار مي‌رسد. هزينه ديابت در منطقه مديترانه شرقي و شمال آفريقا در سال2017 براي هر بيمار ديابتي 1282دلار و كل هزينه ديابت حدود 17درصد كل بودجه بهداشتي و معادل 50بيليون دلار تخمين زده شده و قاعدتاً مرگ‌و‌مير ناشي از اين بيماري‌ها نيز در منطقه افزايش خواهد يافت.
نايب‌رييس كميته ملي بيماري‌هاي غيرواگير با اشاره به روند فزاينده ديابت در جهان، مي‌گويد: شيوع ديابت در منطقه ما، 8.10درصد است و با روند فزاينده‌اي كه دارد، پيش‌بيني مي‌شود تا سال2045 به 12.1درصد برسد. ميزان شيوع ديابت در منطقه خاورميانه بيش از ساير مناطق و در زنان بيش از مردان است.
منبع: روزنامه صبح نو؛ 1397.12.01
گروه اطلاع رساني**9370**2002
تهران- ايرنا- كارشناسان حوزه سلامت در گفت وگو با «صبح نو» مي گويند: ديابت جزو يكي از بيماري‌هاي شايع در كشور است، به صورت يك سونامي در سال‌هاي آينده شاهد بروز بالاتر از بيماري در كشور خواهيم بود. شيوع ديابت در منطقه ما، 8.10درصد است و با روند فزاينده‌اي كه دارد، پيش‌بيني مي‌شود تا سال2045 به 12.1درصد برسد.
