مشاهدات میدانی خبرنگار ایرنا حاكیست كه كشاورزان برنجكار در حوزه آبریز هراز از جمله شهرستان های آمل ، بابل ، فریدونكنار و بابلسر خزانه گیری بذر برنج را به صورت گسترده با پوشش نایلونی آغاز كرده اند.
خزانه گیری ، مرحله دوم از كشت و كار برنج پس از شخم و شیار است كه بر اساس بررسی های میدانی امسال در این مناطق از اوایل دی آغاز شد و بر پایه آمار جهاد كشاورزی تا كنون 70 درصد شالیزارهای استان آب تخت شده است.
به طور سنتی تا پیش از رواج كشت دوم برنج در مازندران ، كشت و كار این محصول آب دوست از اواخر اسفند با شخم و شیار شالیزارها آغاز و خزانه گیری در ماه فروردین انجام می شد.
كارشناسان كشاورزی بهترین زمان برای خزانه گیری برنج را نیمه اول فروردین می دانند ، اما در یك دهه اخیر به دلیل تغییرات آب و هوایی و از سه سال پیش با هدف كشت دوم ، شمار زیادی از شالیكاران از دهه دوم اسفند خزانه گیری را آغاز می كردند كه این اقدام امسال به دهه اول اسفند كشیده شده است.
تا قبل از سال 1392به طور معمول خزانه گیری برنج از اوایل فروردین آغاز و بوته شالی از دهه سوم اردیبهشت به زمین اصلی برای نشاكاری منتقل می شد، اما این فرایند با هدف كشت مجدد و استفاده از روان آب های زمستانه سال به سال به جلوتر آمده است.
پارسال حدود 25 هزار هكتار از زمین های شالیزاری مازندران دوباره نشاكاری و 35 هزار هكتار نیز به روش ' دونوچ ' یا پرورش ساقه شالی كشت شد.
** سرما ، مهم ترین تهدید
رئیس اداره برنج سازمان جهاد كشاورزی مازندران روز سه شنبه به خبرنگار ایرنا گفت كه به دلیل سرما ، خزانه گیری قبل از دهه سوم اسفند با خطر پذیری بالایی رو به رو است و تاكید كارشناسی بر این است كه كشاورزان از بیستم اسفند اقدام به خزانه گیری كنند.
ابراهیم قربان نژاد با اشاره به این نكته كه حداكثر ماندگاری نشا برنج در خزانه باید 30 تا 35 روز باشد و سپس باید به زمین اصلی منتقل شود ،ادامه داد : در این شرایط ، با توجه به سردی هوا به طور یقین رویش نشاء شالی با مشكل مواجه می شود و این خطر پذیری بالایی برای كشاورز دارد.
وی توضیح داد : بهترین زمانی كه بر اساس كشاورزی فنی برای خزانه گیری پیشنهاد و توصیه می شود ، از نیمه اول فروردین است ، اما در یك دهه اخیر به دلیل تغییرات آب و هوایی برخی از شالیكاران از دهه سوم اسفند نیز خزانه گیری را آغاز می كنند.
قربان نژاد كشت دوم برنج در مازندران را فقط به روش دونوچ یا همان رتون مورد تایید مركز توسعه و تحقیقات برنج استان مازندران دانست و گفت : هنوز كشت دوباره برنج توصیه نمی شود.
كشت برنج به روش رتون یا دونوج از پرورش دوباره ساقه های شالی پس از برداشت محصول اول به دست می آید.
رییس اداره برنج جهاد كشاورزی مازندران با تاكید بر این كه پرورش ساقه بهترین روش كشت و مورد تایید مركز تحقیقات برنج است ، توضیح داد : شالیكارانی كه خارج از توصیه فنی خزانه گیری را با هدف كشت دوباره برنج آغاز كردند ،بدانند كه علاوه بر كاهش عملكرد در كشت اول ، با خطر پذیری بالای كشت دوم با توجه به تغییرات اقلیمی و كمبود آب مواجه می شوند.
پارسال دهها هكتار از شالیزارهای مناطق مركزی و شرقی مازندران به خاطر كمبود آب حتی زیر كشت اول قرار نگرفت و تعداد زیادی از كشاورزان هم موفق نشدند كشت دومشان را به ثمر برسانند.
رئیس اداره برنج سازمان جهاد كشاورزی مازندران به فعالیت بانك نشاء برای تامین بوته شالی برای شالیكاران نیز اشاره كرد و گفت: اگرچه بوته شالی در بانك نشاء از سرما در امان است، اما به دلیل وجود سرمای اواخر اسفند و ابتدای فروردین خطر سوختگی بوته ناشی از سرمای آب و خاك محتمل است.
نشاء برنج در بانك نشاء در فضای سربسته با استفاده از خاك و آبیاری قطره ای و در دمای مناسب رشد پیدا می كند و انجام نشاء آن فقط از طریق دستگاه نشاء كار میسر است.
** خودزنی به خاطر سود بیشتر
معاون موسسه تحقیقات برنج كشور هم در باره خزانه گیری زودهنگام برنج در استان به شالیكاران هشدار داد و از آنان خواست برای این كار عجله نكنند.
عبدالرحمان عرفانی به خبرنگار ایرنا گفت : با توجه به سرمای هوا ، بوته شالی در خزانه رویش مناسبی را نخواهد داشت و به اصطلاح علمی سن نشاء برنج در خزانه به دلیل سرما و نوسانات دمایی بالا رفته و در فرایند رشد، مقاومت علیه بیماری ها و مقدار تولید دچار اختلال می شود.
وی توضیح داد : بذرهای خود مصرفی و یا گواهی شده از اهمیت بالایی در تولید برخوردارند و كشاورزان باید نسبت به انجام درست و بموقع خزانه گیری دقت لازم را داشته و به توصیه های كارشناسی به صورت جدی توجه كنند.
عرفانی به تولید و توزیع یكهزار و 600 تن بذر گواهی شده انواع ارقام بومی طارم و پرمحصول برای سال زراعی جاری در مازندران اشاره كرد و گفت : تولید بذر گواهی شده برای سال زراعی جاری نسبت به سال گذشته 2 برابر شده است.
مازندران سالانه با تولید حدود یك میلیون تن ، 42درصد برنج كشور را تامین می كند.
6990/1654
ساری - ایرنا - خزانه گیری برنج در حالی این روزها به امید رساندن شالیزارها به كشت دوم در بخش هایی از مازندران آغاز شده كه كارشناسان مركز توسعه تحقیقات برنج پیش از این با توجه به تغییرات اقلیمی نسبت به پیامدهای این كار به كشاورزان هشدار داده بودند.
