به گزارش ايرنا، دولت سبز شاكله اي است كه در جاي جاي اركان و عناصر آن، نگاه هوشمندانه به كار و فعاليت نهادينه شده و در سايه آن استفاده بهينه از انرژي آب، كاغذ، مواد سوختي، ضايعات اقلام مصرفي و ساير موارد براي توليد كالاها و خدمات مورد نياز جامعه به شكل هدفمندي اعمال شود كه برآيند آن حفاظت از منابع پايه محيط زيست در راستاي توسعه پايدار باشد.
قانونگذار در تدوين اين برنامه مترقي سهم قابل ملاحظه اي را در مشاركت جويي بخش خصوصي به عنوان تكميل كننده زنجيره مديريت سبز ديده اما پيوست هاي لازم در حوزه عملياتي رخ نداده و اين نقيصه موجب شده كه راهبرد مديريت سبز با همه اهميتي كه دارد ابتر بماند و در كارنامه عملياتي دستگاه هاي اجرايي و بخش خصوصي به طور كامل محقق نشود.
مديريت سبز الگويي ارزشمند در مصرف بهينه است كه رهبر معظم انقلاب پيوسته بر اجراي آن تاكيد دارند و تحقق اين مهم افزون بر مزاياي زيست محيطي تكميل كننده راهبردهاي اقتصاد مقاومتي است كه بايد تصميم سازان و مسئولان اجرايي با ظرافت و اهميت ويژه به آن بنگرند.
نظام مديريت سبز داراي دستور عمل اجرايي هشت بندي است كه موضوع هاي صرفه جويي در مصرف آب، حمل و نقل و سفرهاي كاري، مديريت مواد زائد جامد، انواع انرژي، ساماندهي مصرف كاغذ و بازيافت آن، صرفه جويي در هزينه هاي مخابراتي، مديريت تغذيه و پذيرايي در سازمان ها و تغييرات ضروري تاسيسات ساختماني را دنبال مي كند.
طرح دولت سبز نخستين بار سال 1382 در هيات وزيران در قالب بند پ تبصره 20 قانون بودجه كشور مصوب و الزام آور گرديد كه بر اساس آن سازمان حفاظت محيط زيست به عنوان دبيرخانه دولت سبز انتخاب شده و بايد سكانداري مفاد اين برنامه مترقي را با قوت و قدرت پي بگيرد.
آيين نامه اجرايي مديريت سبز (ماده 190 برنامه پنجم توسعه) بهمن سال 90 به تصويب هيات وزيران رسيد و بر اساس ماده 2 آن دستگاه هاي اجرايي و موسسات و نهادهاي عمومي غيردولتي موظف شده اند كه دامنه اطلاع رساني و بهبود سواد زيستي و صرفه جويي را با آموزش در بدنه نيروي انساني خود نهادينه كنند به طوري كه بهره وري در مديريت مصرف محقق شود.
با وجود اين الزام قانوني بسياري از دستگاه هاي اجرايي در استان مركزي هنوز تكاليف خود را در اين عرصه نمي دانند و يا به صورت ناقص به آن مي پردازند كه جاي تامل دارد.
كاركنان دستگاه هاي اجرايي بايد در زمينه برنامه مديريت سبز، بهينه سازي مصرف انواع حامل هاي انرژي، بهينه سازي مصرف آب، كاهش مصرف كاغذ با توجه به نوع فعاليت دستگاه ها و موسسات، مصرف بهينه مواد اوليه، مواد مصرفي و تجهيزات، كاهش توليد پسماند از طريق بهره گيري از فناوري هاي مناسب و افزايش بهره وري، بهبود نظام تعمير و نگهداري وسايل و تجهيزات به جاي تعويض، بازيافت ضايعات، تصفيه و بازچرخاني آب با سامانه هاي مناسب، استفاده از فناوري هاي پاك و سازگار با محيط زيست و مديريت پسماندهاي جامد با تاكيد بر تفكيك از مبدا مشاركت هدفمند داشته باشند و اين مولفه ها در ارتباطات سازماني به رفتار تبديل شود.
مديريت سبز در قانون بودجه دولت از سال هاي 1382و 1383 ديده شد و از سال 1384 موضوع آن به برنامه چهارم توسعه و پس از آن به برنامه هاي پنجم و ششم توسعه وارد شده اما در طول سال هاي گذشته جدي گرفته نشده و ارزيابي روند عملياتي آن نيز به صورت واضح و شفاف از سوي هيچ دستگاه اجرايي در استان مركزي جمع بندي نشده در حالي كه تحقق اهداف آن از شاخص هاي اساسي در پيشبرد برنامه هاي فرادستي اقتصادي به ويژه اقتصاد مقاومتي به شمار مي رود.
آيين نامه مديريت سبز از سال 92 و در دولت يازدهم مورد بازنگري قرار گرفته و ملاكي براي ارزيابي كار دستگاه هاي اجرايي قرار گرفته شده و اميد مي رود كه اين حوزه در بخش هاي دولتي و با كمك سازمان هاي مردم نهاد در شريان هاي بخش خصوصي گفتمان سازي هدفمند شود.
***نماينده سازمان هاي مردم نهاد در تدوين برنامه ششم توسعه گفت: مديريت سبز از اقدام هاي مهم در دايره مديريتي كشور محسوب مي شود كه در برنامه پنجم توسعه با هوشمندي به آن پرداخته شده و دستگاه هاي دولتي بايد استفاده از انرژي هاي نوين را مورد توجه قرار دهند اما گام هاي عملي آن لنگان به پيش مي رود.
«سياوش آقاخاني» افزود: سازمان مديريت و برنامه ريزي مسئوليت تامين اعتبار، برگزاري آموزش به كاركنان و پيگيري هاي مربوطه در خصوص مديريت سبز را عهده دار است.
وي بيان كرد: بحث مديريت سبز از سال 92 توسط معاون اول رئيس جمهوري به دستگاه هاي اجرايي ابلاغ شده اما تنها در راستاي اين طرح دوره هاي آموزشي برگزار شد و دستگاه ها به صورت جدي وارد نشدند و هنوز حساسيت لازم در خصوص اهميت آن جا نيفتاده است.
اين فعال زيست محيطي استان مركزي ادامه داد: سازمان مديريت و برنامه ريزي و اداره كل حفاظت محيط زيست اين استان در راستاي اجراي اين طرح بايد برنامه محور عمل كنند و نظارت هاي جدي داشته باشند چرا كه اين مقوله شعاري نيست و مادامي آثار آن ظاهر مي شود كه زنجيره اي از اقدام هاي هدفمند در قالب آن به بار بنشيند و پيگيري هاي لازم دنبال شود.
***مديرعامل شركت توزيع نيروي برق استان مركزي معتقد است: اين شركت در راستاي مديريت سبز در حوزه اداري سه الگوي نيروگاه تجديد پذير خورشيدي، بادي و ميكروتوربين هاي غرق آبي را در اولويت كار خود قرار داده است.
«محمد اله داد» افزود: 60 نيروگاه بزرگ و كوچك خورشيدي تاكنون در استان مركزي نصب شده كه بزرگترين آن يك مگاواتي و كوچكترين در خانوارهاي روستايي و 2 ميكروتوربين غرق آبي نيز در اراك و دليجان نصب شده است.
وي بيان كرد: شركت توزيع نيروي برق استان مركزي در سال 94 رتبه دوم مديريت مصرف و در سال هاي 95 و 96 نيز رتبه نخست مديريت مصرف را به خود اختصاص داده است.
مديرعامل شركت توزيع نيروي برق استان مركزي ادامه داد: بحث فرهنگ استفاده از دوچرخه به جاي خودرو در بين همكاران اين نهاد با جديت دنبال مي شود و روزانه 50 نفر از همكاران با دوچرخه تردد دارند.
اله داد اظهار داشت: بيش از 2 هزار كيلومتر از شبكه هاي سيمي استان مركزي به كابل خودنگه دار تبديل شده اند كه با اين اقدام شاخه زني درختان كاهش يافته است و شهر محلات به عنوان نمونه آزمايشي شهر كابلي ايران معرفي شده است.
او ادامه داد: شركت توزيع نيروي برق استان مركزي اقدام هاي مناسبي در راستاي حفظ پرندگان و عايق بندي كابل هاي فشار قوي انجام داده و دبيرخانه كاهش تلفات پرندگان در اراك شكل گرفته است.
***مدير گروه محيط زيست دانشگاه اراك نيز گفت: در قانون برنامه چهارم، ماده 38 برنامه پنجم و تبصره و قانون برنامه ششم توسعه به موضوع مديريت سبز پرداخته شده است.
«امير انصاري» افزود: همه دستگاه ها و نهادها بايد با نظارت محيط زيست اقدام هاي راهبردي در استفاده بهينه از منابع انرژي و فرهنگ سازي مديريت سبز داشته باشند.
وي بيان كرد: يك درصد اعتبارهاي دستگاه ها بايد در راستاي مديريت سبز هزينه شود و در اين راستا دانشگاه اراك عنوان هميار سبز دارد و كميته ها و كارگروه هاي مختلف را تشكيل داده است.
مدير گروه محيط زيست دانشگاه اراك ادامه داد: دانشگاه اراك در سال 95 جزو چهار دانشگاه برتر كشور در زمينه اقدام هاي مديريت سبز انتخاب شده و موفق به دريافت لوح سبز نيز شده است.
***سرپرست سازمان مديريت پسماند شهرداري اراك نيز گفت: با توجه به رشد جمعيت و توسعه فرهنگ شهرنشيني كه با تغييرات در الگوي مصرف شهروندان همراه بوده، سازمان مديريت پسماند تلاش هايي را براي اصلاح الگوي مصرف با فرهنگ سازي پايدار و اشاعه فرهنگ بهينه آموزش و جلب مشاركت عمومي به عنوان يكي از اقدام هاي هم راستا با مديريت سبز شهري به ثمر رسانده است.
«حميدرضا قناتي» افزود: افزون بر اجراي طرح تفكيك از مبدا پسماند خشك در خانوارها و مدارس، اكنون طرح جمع آوري پسماند خشك ادارات در دستور كار قرار دارد.
وي بيان كرد: مخزن هاي ذخيره سازي مخصوص كه داراي سه دريچه ورودي براي پسماندها است، طراحي و بر اساس مسيريابي و موقعيت قرارگيري ادارات در حال تدوين برنامه زمان بندي و اجرايي همراه با ارايه آموزش هاي لازم با استفاده از ابزارهايي مانند پوستر و آموزش حضوري است.
سرپرست سازمان مديريت پسماند شهرداري اراك ادامه داد: مركز آموزشي براي ارايه نكات مدنظر به منظور مديريت صحيح پسماندهاي شهري در اين سازمان تاسيس و آموزش هاي مد نظر به كاركنان ادارات ارايه مي شود.
قناتي تصريح كرد: دستور عمل ايمني و بهداشت حرفه اي براي كاركنان فعال در بخش خدمات شهري نيز تدوين شده كه با نظارت و پيگيري مستمر توسط پيمانكاران بخش خصوصي در حال اجرا است.
وي گفت: نظافت، پاكسازي معابر و جمع آوري پسماندهاي توليدي به صورت روزانه توسط پاكبانان اين سازمان انجام مي شود و اميد است مردم در زمينه داشتن شهر پاك با رعايت اصول زيست محيطي بيش از پيش تلاش كنند.
سرپرست سازمان مديريت پسماند شهرداري اراك اضافه كرد: پسماند خشك ادارات به وسيله هفت دستگاه خودرو وانت در پلي گون هاي تفكيك از مبدا در راستاي مديريت سبز جمع آوري مي شود.
***معاون توسعه مديريت و سرمايه انساني سازمان مديريت و برنامه ريزي استان مركزي هم گفت: بحث مديريت سبز نيازمند فرهنگ سازي است و همگرايي در سازمان ها بايد براي شاخص هاي آن انجام شود.
«رضوان گرامي» افزود: پرداختن به مقوله مديريت سبز در دستگاه هاي اجرايي نيازمند آموزش و فرهنگ سازي گسترده است و هنوز طيف هاي زيادي از دستگاه هاي اجرايي اطلاعات زيادي از مفاد آن ندارند.
وي بيان كرد: چك ليستي از سوي سازمان اداري استخدامي كشور با تنظيم سازمان محيط زيست كشور در خصوص مديريت سبز دستگاه هاي اجرايي تهيه شده كه شامل صرفه جويي در مصرف آب، انرژي، پسماند، آموزش و فرهنگ سازي است.
معاون توسعه مديريت و سرمايه انساني سازمان مديريت و برنامه ريزي استان مركزي ادامه داد: امتياز چك ليست هاي تعيين شده مشخص است و دستگاه هاي اجرايي بايد مستندهاي خود در اين راستا را وارد سامانه مديريت عملكرد دولت (تسما) كنند.
گرامي بيان كرد: وظيفه امتياز دهي مديريت سبز در دستگاه هاي اجرايي بر عهده اداره كل حفاظت محيط زيست است.
وي عنوان كرد: 55 دستگاه اجرايي استان مركزي پارسال در بحث ارزيابي مديريت سبز شركت داشتند كه 13 دستگاه اجرايي موفق به كسب امتياز كامل 30 شدند.
***رئيس سازمان مديريت و برنامه ريزي استان مركزي نيز گفت: مديريت سبز داراي آيين نامه است و دستگاه هاي اجرايي مي توانند يك درصد از اعتبارات خود را در اين راستا هزينه كنند.
«رقيه يادگاري» افزود: كاهش مصرف كاغذ، جداسازي كاغذ و استفاده كردن كاركنان دولت از وسايل نقليه جمعي از جمله مواردي است كه در راستاي مديريت سبز به آن تاكيد شده است.
وي بيان كرد: يكي از شاخص هاي ارزيابي سالانه دستگاه هاي اجرايي بحث مديريت سبز است كه دستگاه هايي كه به اين مهم توجه كنند امتياز اين بخش را كسب مي كنند.
***رئيس اداره نظارت و پايش اداره كل حفاظت محيط زيست استان مركزي هم گفت: آيين نامه مديريت سبز در كشور به تصويب رسيده و اين مهم در ارزيابي دستگاه هاي دولتي لحاظ مي شود اما نياز است كه اين مقوله به صورت برجسته تري مورد توجه قرار گيرد.
سيد «عليرضا شريفي» افزود: در آيين نامه مديريت سبز شاخص هاي ويژه در مديريت رفتاري ارزيابي مي شود و بحث آموزش هاي مديريت سبز دستگاه هاي دولتي در استان مركزي با جديت در دستور كار قرار دارد و پيش بيني شده اين آموزش ها تا پايان سال جاري در تمام دستگاه هاي اجرايي ارايه شود.
رئيس اداره نظارت و پايش اداره كل حفاظت محيط زيست استان مركزي ادامه داد: بر اساس بند هشت آيين نامه بند ز ماده 38 قانون برنامه پنج ساله ششم، دستگاه هاي اجرايي و موسسات غيردولتي مكلف هستند يك درصد از بودجه خود را به اجراي مصاديق مديريت سبز اختصاص دهند و بايد مقوله ضمانت هاي اجرايي نيز در اين راستا مورد توجه جدي قرار گيرد.
شريفي عنوان كرد: مديريت سبز بخشي نگر نيست و اقدام هاي هدفمند آن در سطوح مختلف دستگاه هاي دولتي و غيردولتي چون زنجيره اي پيوسته عمل مي كند بنابراين نياز است كه اين راهبرد به رفتار عملي تبديل شود و به طور جدي در فرهنگ سازماني و جامعه جا بيفتد و تداوم يابد.
وي گفت: كارگروه تخصصي مديريت سبز در گستره ملي تشكيل شده و در استان اين مهم در دست اقدام است اما هنوز براي آن نشستي برگزار نشده و مي طلبد كه آهنگ اقدام ها در اين زمينه تندتر شود.
رئيس اداره نظارت و پايش اداره كل حفاظت محيط زيست استان مركزي اضافه كرد: مديريت سبز در قانون پنج ساله ششم توسعه مورد توجه قرار گرفته و در ماده 38 آن دولت موظف است كه اقدام هايي را در اين زمينه اجرا كند و دستگاه هاي اجرايي و نهادهاي غيردولتي بايد در اين راستا گام هاي بلندي بردارند.
استان مركزي با دارا بودن 12 شهرستان داراي بيش از يك ميليون و 400 هزار نفر جمعيت است.
3005/6013/6033
گزارش از معصومه صفري
اراك -ايرنا - مديريت سبز، مجموعه اي از مطالعات ، اقدامات جامع، هدفمند و مستمر است كه در سطوح مختلف براي بخش هاي دولتي و خصوصي ديده شده تا مصرف بهينه از منابع پايه وحفاظت زيستي به صورت اصولي انجام گيرد اما تاكنون براي اين تكليف مهم، گفتمان سازي موثري انديشيده نشده است.
