اینجا، آنجا، همه جا دستفروشان برای خودشان حكومت می كنند؛ اگر قبلا فقط لابه لای جمعیت داخل واگن های مترو مزاحمت ایجاد می كردند، این روزها دم ورودی یا داخل ایستگاه های مترو هم بساط می كنند و كسی هم كاری به كارشان ندارد.
دستفروشی بویژه طی سال های اخیر به دغدغه ای در كشور و پایتخت تبدیل شده اما این روزها باتوجه به نزدیكی به ایام پایانی سال، شدت بیشتری به خود گرفته است.
درحالی كه شهرداری تهران در برخی نقاط به دنبال ساماندهی این افراد نیز افتاده و فعالیت هایی در این زمینه اجرایی شده اما همچنان این مشكل به شكل مدیریت نشده مشهود است؛ هرچند برخی شهروندان از همین راه ارتزاق می كنند و به طور قطع باید این موضوعات نیز در مدیریت موضوع دیده شود.
به هرروی، موضوع دستفروشی بویژه در مترو كه این روزها مزاحمت ها برای مسافران این وسیله حمل و نقل عمومی را افزایش داده خود موضوعی جدا محسوب می شود كه جای بررسی ویژه دارد.
مترو وسیله ای برای جابه جایی مسافر است و حضور دستفروشان در آن می تواند در روند خدمات رسانی به مسافران اخلال ایجاد كند.
دستفروشی در ایستگاه ها یا داخل واگن های مترو روند سوار و پیاده شدن مسافران را مختل می كند، رفاه و آرامش مسافران را داخل ایستگاه و نیز واگن ها به هم می ریزد؛ گرچه ممكن است برخی شهروندان كه دنبال خرید جنس ارزان باشند بتوانند با سهولت نیازهایشان را - البته با خرید كالاهای ارزان و بی كیفیت- تهیه كنند اما در كلیت ماجرا، نمی توان از این پدیده در مترو دفاع كرد زیرا دردسرهای متولیان قطارشهری را هم در خدمات رسانی مناسب به مسافران بیشتر می كند.
**پای صحبت دستفروشان
یكی از دستفروشان مستقر در ورودی ایستگاه مترو تئاترشهر در گفت وگو با خبرنگار ایرنا می گوید كه برخی روزها تا 300هزارتومان درآمد دارد.
وی اظهار می دارد: باتوجه به ایام نوروز تعداد دستفروشان در مترو هم خیلی زیادتر شده است.
این شهروند ادامه داد: قبلا به صورت «قاچاقی» داخل واگن ها دست فروشی می كردیم اما الان با پهن كردن اجناس خود در محل سكوی انتظار مسافران نیز دستفروشی می كنیم.
** مردم در مترو بیشتر خرید می كنند
یكی دیگر از این دستفروشان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: بویژه در ساعت های عصر و شب خرید مردم در مترو بسیار بهتر است.
این جوان حدود 30 ساله می گوید كه 10 سال سابقه دستفروشی دارد و پس از سال ها كار در محدوده بازار و بوستان ها، از چهارسال گذشته در مترو اجناسش را می فروشد.
وی ادامه داد: تجربه ثابت كرده در مترو خرید مردم زیاد است و فروشم از صبح كه در خیابان و پارك ها این كار را انجام می دهم بیشتر است.
این دستفروش دلیل استقبال مردم در مترو را اینگونه توصیف می كند:زمانی كه كارمند، كارگر یا محصل و دانشجو خسته در حال رفتن به خانه است و اجناسی كه در مغازه های اطراف منزل از جمله جوراب، مسواك، خمیردندان، روسری، شال و سایر وسایل ریز را باید با قیمت چند برابر بخرد ترجیح می دهد مسافتی طی نكند و در داخل مترو این كار را انجام دهد.
این شهروند در پاسخ به پرسش ایرنا كه آیا واقعا اجناس ارزان شما كیفیت هم دارد، پاسخ داد: خب هرچقدر پول بدید، آش می خورید.
** مدیر مترو: مردم از دست فروشان نخرند
مدیرعامل شركت بهره برداری مترو تهران و حومه در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: وظیفه اصلی كاركنان این شركت خدمات حمل و نقلی مناسب به شهروندان است و در زمینه جمع آوری كامل دستفروشان نه نیرو داریم و نه بودجه كافی.
فرنوش نوبخت افزود: بهترین راهكار برای جمع آوری دستفروشان این است كه مردم از این افراد خرید نكنند.
وی در عین حال با بیان اینكه همواره طرح جمع آوری دستفروشان در دستور كار شركت مترو است مدعی شد: نیروهای انتظامی ایستگاه ها به محض ورود دستفروشان نسبت به جمع آوری این افراد اقدام می كنند اما بیشتر این دستفروشان بصورت قاچاقی و پنهانی وارد واگن ایستگاه های مترو می شوند.
به گفته نوبخت، بیشتر افراد دستفروش در زمینه فروش كالاهای ریز و كوچك اقدام می كنند كه همین امر منجر می شود كنترل و ساماندهی این افراد سخت باشد.
وی خاطرنشان كرد: بیشتر این دستفروشان به وسیله یك كیف دستی و وسایل كوچك قابل حمل به عنوان یك مسافر عادی وارد قطار مترو می شوند و در داخل قطار نسبت به فروش كالاهای خود اقدام می كنند.
** دستفروشان داخل ایستگاه ها جمع می شوند
مدیرعامل شركت بهره برداری مترو تهران همچنین درباره فعالیت دستفروشان در داخل ایستگاه ها و سكوهای انتظار مسافران نیز گفت: طرح مانیتورینگ ایستگاه های مترو حدود 20 روزی است كه در حال اجرایی شده و از طریق دوربین های مداربسته و ماموران حفاظت ایستگاه ها این دستفروشان جمع می شوند.
وی تاكیدكرد: تمامی دوربین های ایستگاه های مترو به روزرسانی شدند، كیفیت این دوربین ها افزایش یافته است و به محض مشاهده فعالیت دستفروشان در داخل ایستگاه ها ماموران نسبت به جمع آوری آنها اقدام می كنند.
نوبخت تاكید كرد: رسالت كار نیروهای شركت مترو تهران ارائه خدمات حمل و نقلی به شهروندان است و در زمینه ساماندهی دستفروشان در ایستگاه های مترو باید شهروندان به ما كمك كنند و با نخریدن از دستفروشان موجب شوند كه دیگر افراد دست فروش راغب نباشند به مترو بیایند.
وی یادآور شد: میزان خرید مسافران مترو به گونه ای است كه تعداد ورود دستفروشان به قطارهای مترو هر روز بیشتر شود و شهروندان باید در این زمینه همكاری كنند.
**نتیجه چه می شود؟
به گزارش ایرنا به طور معمول در بیشتر زمینه ها دچار افراط یا تفریط هستیم؛ یا با بگیر و ببندهای سفت و سخت و برخوردهای فیزیكی یك روز عده ای از دستفروشان را جمع می كنیم كه بازتاب های وسیعی هم در جامعه پیدا می كند یا كلا بی خیال موضوع می شویم و می گوییم «سری كه درد نمی كند را دستمال نمی بندند».
مرور موضوع دستفروشی در تهران طی چندسال اخیر نشان می دهد طی مقاطعی نحوه برخورد برخی عوامل شهرداری با دستفروشان چه در خیابان و چه در دیگر نقاط و انتشار فیلم آنها بازتاب های زیادی را در افكارعمومی ایجاد می كرد كه شاید همین موضوع، سبب شده طی سال های اخیر، مدیریت موضوع دستفروشی چندان با اجرای برنامه های علمی و عملیاتی و نیز مدیریت مناسب این مهم با رویكرد اجتماعی و توجه همزمان به نیازهای افرادی كه درگیر این موضوع هستند، همراه نباشد.
حتی گاه از برخی متولیان شهری طی سال های اخیر شنیده شده كه « تا دست به یك دستفروش می زنیم، زمین و زمان را به هم می دوزند و علیه ما بسیار جنجال به پا می شود»؛ از طرفی رواج این پدیده هم به این شكل بویژه در محل هایی كه سبب ایجاد اختلال در كار شهروندان می شود، زیبنده و قابل دفاع نیست.
مرور سخنان مدیرعامل بهره برداری مترو اما ابهام ها و پرسش هایی را مطرح می كند، نوبخت از یكسو می گوید كه نیرو و تجهیزات كافی برای برخورد با دستفروشان ندارند، از سویی می گوید كه با این پدیده برخورد می شود و این سخنان در حالی است كه همه مردم در ایستگاهها می بینند طی چند ماه یا حتی یكی دو سال اخیر، از شدت برخورد با دستفروشان در مترو كاسته شده است.
وی در حالی از كمبود نیرو سخن می گوید كه ابتدای تشدید دستفروشی در چند سال پیش در مترو، نحوه برخورد ماموران مترو با دستفروشان و سختگیری ها را شاهد بودیم و نیرو برای این نوع برخورد وجود داشت.
حتی چند سال پیش برخی رسانه ها خبری زدند كه به دنبال نحوه برخورد با یك دستفروش در مترو، وی خودكشی كرد.
در هر حال، به نظر می رسد همگان بر اصل موضوع كه آن هم «مدیریت» دستفروشی در مترو باشد اتفاق نظر دارند اما در نحوه عمل و شیوه های برخورد باید تامل و تدبیر بیشتری به كار گرفت.
بی شك منظور از برخورد با دستفروشان، دست به یقه شدن، كتك كاری، برخورد فیزیكی و اینچنین صحنه هایی نیست كه در مقاطعی مشاهده شده است؛ از طرفی، نمی توان دست روی دست هم گذاشت و اجازه داد روزی برسد كه دیگر، مسافران اجازه ورود به ایستگاههای مترو را به علت ازدحام و تعداد زیاد دستفروشان پیدا نكنند.
گزارش از سید محمد جواد آل داود
تهرام/7243/ 1008
تهران- ایرنا- دستفروشان صدای مسافران مترو تهران را درآورده اند؛ تعدادشان دیگر آنقدر زیاد شده است كه در برخی نقاط و بعضی زمان های شلوغی، ورود به داخل ایستگاه هم به سختی از بین دستفرشان و خریداران، انجام می شود.
