نشست دو روزه رؤسای پارلمان از 17 كشور عربی و نمایندگانی از دیگر پارلمان ها به میزبانی اردن با شعار «قدس پایتخت ابدی دولت فلسطین» یكشنبه این هفته آغاز و دوشنبه با صدور بیانیه پایانی به كار خود خاتمه داد.
اتحادیه پارلمانی عرب به عنوان یكی از زیرمجموعه های اتحادیه عرب در سال 1974 به منظور بررسی راه های همبستگی كشورهای عربی تشكیل شد و در آن سال نمایندگانی از پارلمان های اردن ، بحرین ، تونس ، سودان ، سوریه ، فلسطین ، كویت ، لبنان ، مصر و موریتانی شركت كردند و اكنون تمام 22 عضو اتحادیه عرب در آن حضور دارند و دبیرخانه این اتحادیه پیش از بحران سوریه، در این كشور قرار داشت .
رؤسای پارلمانی عرب با تاكید بر پایان دادن به منازعات در خاورمیانه در بیانیه خود تصریح كردند كه بازگشت امنیت و ثبات به منطقه تنها با پایان اشغالگری صهیونیست ها محقق می شود. تشكیل كشور فلسطین به پایتختی قدس در مرزهای 1967 و تضمین بازگشت آوارگان فلسطینی نیز از جمله موارد مورد تاكید در بیانیه یاد شده است.
در ادامه بیانیه پایانی بیست و نهمین نشست اتحادیه پارلمانی عرب آمده است : یكی از مهمترین گام ها برای حمایت از فلسطین، توقف اشكال مختلف عادی سازی و سازشكاری با اشغالگران اسرائیلی است. علاوه بر این بر لزوم یكپارچگی تلاش ها برای حمایت از آرمان فلسطین و اتخاذ تدابیر لازم برای مواجه با طرح هایی كه خواهان نابودی این آرمان هستند ، تاكید شده است.
با وجود صدور این بیانیه و شعار اصلی نشست، در جریان برگزاری آن دو دستگی میان برخی اعضا به خاطر نگاه ها و مصالح و منافع ایجاد شد و اكنون سوال اینجاست كه در نشستی كه به نام قدس پایتخت ابدی فلسطین است و نمایندگان اعراب با علم و اطلاع قبلی در آن حضور می یابند، چنین بیانیه ای چه تاثیری بر فلسطین و سرنوشت آن بعد از هفتاد سال دارد.
پیش از این نیز نشست های مشابهی از سوی اعراب با نام فلسطین و تحولات مربوط به آن برگزار شده بود، ولی هیچ تاثیری در سرنوشت این كشور اشغالی نداشت .
پیش از نشست اردن، نشست فوق العاده اجلاس پارلمانی عرب 31 تیر ماه 1397 در قاهره پایتخت مصر و بنا بر درخواست دولت كویت برای حمایت از ملت فلسطین در برابر جنایت های رژیم اشغالگر در غزه و مخالفت با قانون صهیونیستی و نژادپرستانه «كشور یهود» برگزار شد.
در نشست اردن كشورهایی مانند عربستان، امارات و مصر با گنجاندن بندی در بیانیه نهایی نشست اتحادیه پارلمانی عرب مبنی بر رد هرگونه عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی مخالفت كرده و در مقابل مابقی 19 عضو این اتحادیه از جمله اردن به عنوان میزبان و رئیس آن، خواستار این اقدام البته بر روی كاغذ و بیانیه شدند.
باید در نظر داشت كه افكار عمومی جهان با وجود برخی گرایش های شدید ناسیونالیستی در بین برخی كشورهای عرب، نسبت به تحولات و اوضاع خاورمیانه چنین برخوردهایی را از زمان اشغال فلسطین از سوی رژیم صهیونیستی در سال های 1948 تا امروز شاهد بوده است كه هیچ تاثیری در سرنوشت مردم فلسطین نداشته و ندارد و اگر این وضعیت ادامه یابد، هیچگاه نمی تواند قدمی عملی برای آوارگان فلسطینی و پایان اشغال خانه و كاشانه آنان داشته باشد.
ایجاد چنین وضعیتی ناشی از وجود دو علت و زمینه اصلی است كه موجب شده تا هیچ قدم موثری نتوان برای فلسطین و فلسطینیان برداشت كه برخی از نسل های آن در دوره آوارگی چشم از جهان بستند و نسل های بعدی آن نیز چندان امیدی به نتیجه مطلوب با اقدامات جهان عرب كه نمونه آن را این روزها در اردن شاهد بودیم ، ندارند.
اولین عامل نبود اتحاد عملی و سیاست جدی از سوی كشورهای عرب نسبت به موضوع فلسطین و اولویت دادن به آن به عنوان موضوع اول است . چنین سیاستی نیز از آنجا ناشی می شود كه برخی از این اعراب به خاطر مشكلات درونی مانند بحران های سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی به دنبال حل آنها هستند و برخی دیگر سرشار از ثروت های نفتی موجود تمایل چندانی به درگیر كردن خود با دیگر قدرت ها و رژیم صهیونیستی در اربتاط با موضوع فلسطین ندارند و بیشتر تلاش می كنند تا همه طرف ها را به صورت علنی و پشت پرده با خود همراه كرده تا اموراتشان بگذرد.
انتشار برخی اخبار در ارتباط با وجود روابط پنهان میان رژیم صهیونیستی و برخی اعراب در سال های اخیر و رفت و آمدهای غیرعلنی مقام های این رژیم به پایتخت های عربی برخی كشورهای حاشیه خلیج فارس ، دیدارهای مخفیانه در كنفرانس ها و همایش ها همه از آنجا ناشی می شود كه سران تعدادی از كشورهای عربی چندان اهمیتی به موضوع فلسطین و سرنوشت این كشور نمی دهند و بیشتر به دنبال زد و بدهای خود با قدرت های بزرگ و كشورهای با نفوذ برای حفظ نظام های سنتی ، كهن و پادشاهی هستند و سخنان «تسیپی لیونی» وزیر خارجه سابق رژیم صهیونیستی در ارتباط با روابط خود با اعراب چنین زد و بندهایی را واضح و روشن می كند.
البته موضوع دیگری كه باید در نظر داشت، افكار عمومی در جهان عرب است كه هیچگاه چنین سیاست ها و اقدام هایی را از سوی دولت های خود نمی پذیرند وهمواره بر لزوم اقدام برای فلسطینی ها تاكید داشته و حتی برخی مواقع حركت های مردمی و برپایی كمپین هایی را نیز در این خصوص شاهد هستیم و علت در پیش گرفتن سیاست های مزبور از سوی تعدادی از دولت ها ترس از افكار عمومی و بروز مشكلات از سوی مردم است.
«عاطف الطراونه» رئیس پارلمان اردن هم در همین ارتباط با رد درخواست عربستان، امارات و مصر در اجلاس اخیر تاكید كرد : ملت های عربی همگی و به تنهایی نزدیكی و عادی سازی روابط با اسرائیل را رد كرده و اتحادیه پارلمانی عرب نیز تابع اراده ملت ها است.
در نشست اردن نمایندگان سوریه ، لبنان و فلسطین نیز در یك موضع گیری قاطع هرگونه عادی سازی روابط با اسرائیل را رد كرده و بر ضرورت وجود بندی مبنی بر این موضع در بیانیه نهایی این نشست تاكید كردند.
«مرزوق الغانم» رئیس مجلس كویت هم در این نشست با تأكید بر ضرورت تحرك برای حمایت از مساله قدس در سطح بین المللی، خواستار مقابله با عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی و «حرام دانستن» آن به لحاظ سیاسی شد.
علت دوم هم تهدید از سوی رژیم صهیونیستی به خاطر برخی برخوردهای نظامی و سیاسی با كشورهای مختلف در سایه حمایت های آمریكا و انگلیس است كه قدرت هرگونه ابتكار عمل از اعراب را به صورت عملی گرفته است.
سخن آخر این كه در سال های اخیر تنها یك اقدام عملی توانسته تا اسراییل را با وجود سوابق درگیری های نظامی علیه كشورهایی مانند مصر و وارد كردن ضربات نظامی به آنها ناكام كند و آن مقاومت و حضور در جبهه مقاومت برای احقاق حقوق فلسطینیان و فلسطین است.
در سایه وجود چنین جبهه ای شامل چند كشور منطقه مانند ایران ، سوریه و لبنان و برخی جنبش های جهادی و مبارز در فلسطین، اكنون اسراییل جرات حتی تهدید آنان را ندارد و نمونه آن را می توان در برخورد با «جنبش مقاومت اسلامی فلسطین» (حماس) در چند ماه گذشته شاهد بود كه به محض آغاز درگیری و روانه شدن موشك ها به سمت مناطق اشغالی از سوی حماس قبل از 48 ساعت تل آویو درخواست آتش بس كرد و وزیر جنگ آن نیز مجبور به استعفا شد .
از داود پورصحت
خاورم*1436**1651
بیروت - ایرنا - 'اتحادیه پارلمانی عرب' دوشنبه گذشته برخلاف درخواست عربستان، امارات و مصر در بیانیه پایانی با تاكید بر لزوم توقف عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی، تاكید كرد كه هرگونه راه حلی كه حقوق فلسطیینان را نادیده بگیرد، قابل قبول نیست.
