«سمیرا كهك» روز شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار داشت: مقالات علمی متعدد و گزارش‌های رسمی زیادی وجود دارند كه سلامت این محصولات را تایید می‌كنند كه از جمله این گزارش‌ها می‌توان به تحقیق 10 ساله اتحادیه اروپا و گزارش انجمن سلطنتی اروپا و مقالات منتشر شده در مجلات پلاس وان و نیچر اشاره كرد كه همگی بر سلامت این محصولات صحه می‌گذارند.
وی افزود: سازمان بهداشت جهانی سلامت محصولات ترایخته‌ای كه در بازار تجارت جهانی قرار دارند را مورد تایید قرار می‌دهد زیرا این محصولات، ارزیابی‌های ایمنی زیستی را جهت تایید سلامت پشت سر می‌گذارند.
عضو هیات مدیره انجمن ایمنی زیستی ایران گفت: اكنون 24 كشور در دنیا تولیدكننده محصولات تراریخته و حدود 196 كشور از جمله اتحادیه اروپایی مصرف‌كننده این محصولات هستند.
كهك، كشورهای آمریكا، برزیل، آرژانتین، كانادا و هند را تولیدكنندگان عمده این محصولات اعلام كرد و افزود: البته كشورهایی مانند ژاپن و استرالیا هم محصولات تراریخته تولید می‌كنند.
وی اظهار داشت: آمریكا یك سری محصولات تراریخته تولید می‌كند كه فقط برای مصرف داخلی این كشور است و اصلا صادر نمی‌شود اما مازاد تولید برخی محصولات تراریخته مانند ذرت را به دیگر كشورها صادر می‌كند.
عضو هیات مدیره انجمن ایمنی زیستی ایران ادامه داد: براساس آمارهای سازمان‌های بین‌المللی و سازمان‌های ذی صلاح داخلی، چهار محصول عمده از نوع تراریخته شامل ذرت، سویا، كلزا و پنبه در بازار تجارت جهانی مبادله می‌شوند.
وی درباره نوع محصولات تراریخته وارداتی به ایران گفت: عمده محصولات تراریخته وارداتی به كشور، سویا و ذرت است كه به مصرف غذای دام می‌رسد.
دبیر شورای مشورتی مرجع ملی ایمنی زیستی افزود: از سوی دیگر روغن‌های خوراكی با منشا كلزا، سویا و ذرت نیز عمدتا از نوع تراریخته است كه مصرف غذای انسان دارند و گفته می‌شود ذرت‌هایی كه جهت تهیه اسنك‌های حجیم استفاده می‌شوند نیز از نوع تراریخته هستند.
براساس گزارش های رسیده حدود 15 سال است كه این محصولات وارد كشور ما می شوند.
** به زودی تمام شركت‌های تولید موادغذایی، برچسب‌های تراریخته را نصب می‌كنند
وی در پاسخ به این سوال كه چرا برخی محصولات تراریخته برچسب ندارند؟ گفت: براساس اظهارات مسئولان وزارت بهداشت، به زودی تمامی شركت‌های تولید مواد غذایی كه از محصولات تراریخته در تركیبات خود استفاده می‌كنند، ضوابط برچسب‌گذاری این محصولات را رعایت خواهند كرد.
كهك یادآور شد: براساس آئین‌نامه بند ب ماده 7 قانون ایمنی زیستی و اصلاحیه این آئین‌نامه كه اسفند ماه امسال از سوی معاون اول رئیس جمهوری ابلاغ شد و نیز تبصره ذیل بند چ ماده 31 قانون برنامه ششم توسعه، محصولات تراریخته نیازمند برچسب‌گذاری هستند.
وی افزود: بسیاری از شركت‌های تولیدكننده مواد غذایی برچسب‌گذاری این محصولات را انجام می‌دهند و بسیاری دیگر نیز در حال تهیه و به‌روزرسانی برچسب‌های خود هستند.
كهك درباره ارتباط روند رو به رشد بیماری‌ها در سال‌های اخیر با مصرف محصولات تراریخته، گفت: پاسخ به این سوال با توجه به اطلاعات موجود و تحقیقات انجام شده، منفی است.
وی افزود: این محصولات ارزیابی‌های ایمنی زیستی را پشت سر می‌گذارنند و بعد از تایید سلامتی، مجوز تولید گرفته و وارد بازار می‌شوند؛ فرآیندی كه حتی در مورد محصولات ارگانیك هم انجام نمی‌گیرد.
عضو هیات مدیره انجمن ایمنی زیستی ایران ادامه داد: افزایش بیماری‌ها می‌تواند ناشی از عوامل مختلف همچون آلودگی هوا، استفاده از محصولات ارگانیك تقلبی، استفاده از سموم شیمیایی خطرناك و استفاده بی‌رویه از كودهای شیمیایی در كشاورزی باشد.
وی به كشت محصولات تراریخته در كشور اشاره كرد و گفت: شنیده‌ها حاكی از این است كه پنبه تراریخته مقاوم به آفات و بی‌نیاز از مصرف سموم در حال ورود به بازار است.
كهك در پاسخ به این سوال كه آیا آزمایشگاهی برای تائید سلامت محصولات تراریخته در كشور وجود دارد؟، گفت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، 8 آزمایشگاه همكار و وزارت جهاد كشاورزی نیز دو آزمایشگا همكار در این زمینه دارند.
وی در پاسخ به اینكه آیا محصولات تراریخته وارداتی مورد ارزیابی مخاطره‌ای قرار می‌گیرد؟، بیان داشت: از سال 1393 در وزارت جهاد كشاورزی و از سال‌های دهه 80 در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، ضوابطی برای ارزیابی محصولات وارداتی تراریخته به كشور شكل گرفت.
دبیر شورای مشورتی مرجع ملی ایمنی زیستی بیان داشت: طبق شیوه‌نامه صدور مجوز وزارت جهاد كشاورزی، محصولات تراریخته‌ای كه با هدف مصرف خوراك دام وارد كشور می‌شوند، ضوابط سختگیرانه ایمنی زیستی را برای كسب مجوز طی می‌كنند.
كهك ادامه داد: از جمله اینكه كشور صادركننده محصول تراریخته باید خودشان مصرف‌كننده محصولات تراریخته باشند تا امكان صادرات به كشور ما فراهم شود، از سوی دیگر طبق ضوابط وزارت بهداشت، محصولات تراریخته‌ای كه برای مصارف انسانی قصد ورود به كشور را دارند باید مجوز غذای انسان از اتحادیه اروپا داشته باشند.
وی خاطرنشان كرد: البته ضوابط دیگری نیز هست و آزمایشگاه‌های همكار برای انجام امور ایمنی زیستی از جمله ردیابی و شناسایی رخدادهای تراریخته در هر دو وزارتخانه بهداشت و جهادكشاورزی وجود دارند.
كهك به مزیت‌های محصولات تراریخته اشاره كرد و گفت: برخی محصولات تراریخته با هدف ایجاد مقاومت به آفات و بیماری‌ها تولید می‌شوند، پژوهش‌های زیادی در جهان نشان داده‌اند كه كشت این نوع محصولات تراریخته، مصرف سموم شیمیایی خطرناك را كاهش می‌دهند.
وی افزود: نتایج یكی از این پژوهش‌ها كه در مجله Plos one منتشر شده، نشان می‌دهد كه كشت محصولات تراریخته، مصرف سموم شیمیایی آفت‌كش را به میزان 37 درصد كاهش می‌دهد.
كهك ادامه داد: از سوی دیگر برخی از این محصولات با هدف غنی‌سازی مواد غذایی با ویتامین‌ها و مواد معدنی همچون آهن تولید می‌شوند به گونه‌ای كه مصرف این محصولات می‌توانند مصرف قرص‌های مكمل ویتامین و مواد معدنی را كاهش دهد و با مصرف خوراكی سبزیجات، به میزان زیادی كمبود این مواد در بدن انسان جبران خواهد شد.
محصولات «تراریخته» یا «اصلاح‌شده ژنتیكی» براساس قانون ایمنی زیستی كشور «محصولات تغییریافته ژنتیكی» هستند كه با استفاده از پیشرفت‌های زیست فناوری نوین و به كاربردن ابزارهای مهندسی ژنتیك با الهام از طبیعت تولید می‌شوند.
صفات مفیدی همانند مقاومت به آفات و بیماری‌ها، مقاومت به سموم علف‌كش یا افزایش مواد معدنی و ویتامین‌ها از شاخصه‌های این محصولات است و آنها پس از طی مراحل ارزیابی‌های ایمنی زیستی و زیر نظر دستگاه‌های ذی صلاح، مجوز تولید را دریافت كرده و سپس وارد بازار می‌شوند.
علمی ** 1201 ** 1055
تهران- ایرنا- دبیر شورای مشورتی مرجع ملی ایمنی زیستی درباره عوارض احتمالی عوارض محصولات تراریخته برای مصرف‌كنندگان گفت: براساس پژوهش‌های متعددی كه در جهان منتشر شده، تاكنون هیچ ضرر اثبات شده‌ای در مورد محصولات تراریخته در حوزه سلامت و محیط زیست وجود ندارد.
