پروین اعتصامی، نخستین شاعر زن ایرانی با شهرت فرامرزی

به گزارش ایرنا، رخشنده اعتصامی، معروف به پروین اعتصامی، در 25 اسفند 1285 در خانواده ای فرهنگی در تبریز چشم به جهان گشود و زیر نظر پدرش یوسف اعتصامی آشتیانی (اعتصام الملك) از رجال نامی و نویسندگان و مترجمان مشهور اواخر دوره قاجار تربیت یافت و شعر و شاعری را فراگرفت.
تبریز به مناسبت سالروز تولد پروین، 25 اسفند ماه، از دیروز میزبان جشنواره بین المللی 2 روزه ای با حضور جمعی از ادبا و پژوهشگران حوزه ادب فارسی از ایران و 6 كشور خارجی از جمله تركیه، پاكستان، بنگلادش و جمهوری آذربایجان بود كه آیین اختتامیه آن امشب برگزار شد.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین اختتامیه جشنواره بین المللی پروین با بیان اینكه آوازه پروین اعتصامی از مرزهای ایران فرا رفته است، گفت: شعر پروین درك درستی از اصلاح جامعه دارد.
محسن جوادی، افزود: هیچ جامعه ای اصلاح نمی شود مگر اینكه مردم آن جامعه روح شفقت و مهربانی را در درون خود پیدا كنند و تا چنین روحی در بین مردم رواج نیابد با عدالت محض هم نمی شود جامعه را درست كرد.
وی اظهار داشت: پروین درك درستی از این مشكل داشت و در پی رواج اخلاق اجتماعی، روح مهربانی و شفقت در جامعه بود.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینكه پروین یك استثنا بود، گفت: قرن ها بود تاریخ ایران تجربه شاعر بزرگ زن را تجربه نكرده بود و پروین اعتصامی این كمبود دیرینه را با حضور خود جبران كرد و بر غنای ادب ایرانی افزود.
جوادی ادامه داد: با وجود اینكه قالب های شعر پروین بیشتر سنتی بود، ولی از لحاظ مضمون و محتوا به شعر مدرن دنیا و آثار كلاسیك نیز آشنایی داشت و از آن ها الهام می گرفت.
وی با بیان اینكه تبریز خاستگاه و زادگاه ستارگان بلند آوازه ای در ادب، علم و دانش است و تاریخ غنی در این زمینه دارد، یادآوری كرد: غفلت مسئولان فرهنگی كشور و بزرگان و مسئولان تبریز از آموزش، نقد و پژوهش در فرهنگ و ادب موجب می شود تا دیگر نام های بلندی در تاریخ ایران دوباره تكرار نشود.
جوادی افزود: تبریز نام بلندی در عرصه دانش و فرهیختگی دارد و بدون محافظت و توجه از آن ها نمی شود انتظار داشت كه چنین چهره هایی رشد یابند و باید نام این شهر همیشه بلندآوازه در عرصه دانش و فرهنگ این كشور بماند.
نماینده مردم تبریز، اسكو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی نیز در این جشنواره با بیان اینكه پروین اعتصامی در جامعه مهجور مانده است، گفت: باید پیش از این به جنبه ها و ویژگی های زندگی این شاعره بلند آوازه ایرانی پرداخت می شد.
زهرا ساعی، افزود: پروین اعتصامی در زمانی فعالیت می كرد( رضا شاه پهلوی) كه زن ها در آن زمان فضا و امكانات لازم را برای فعالیت نداشتند و به این قشر برای تحصیل و نشر ایده ها و افكارشان توجه نمی شد.
وی با اشاره به اینكه پروین اعتصامی بیشتر تحت تاثیر افكار دهخدا و ملك الشعرای بهار بود، اظهار داشت: بررسی اشعار پروین می نشان می دهد كه وی علاوه بر اشراف به ادبیات سنتی و كلاسیك ایرانی دارای رگه هایی از ادبیات سایر كشورهای دنیا نیز است.
نماینده مردم تبریز، اسكو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی گفت: حق طلبی و حق گویی پروین اعتصامی و پیگیری حقوق زنان، وجهه شعری وی را بارز می كند.
ساعی ادامه داد: شعر پروین دارای ویژگی و امتیاز ماندگاری بود و توانست ادبیات سنتی ایران و سبك مناظره را احیا كند.
وی یادآوری كرد: پس از تاكید رهبر معظم انقلاب بر لزوم توجه به زندگانی پروین اعتصامی در قالب فیلم و سریال، از سال گذشته برخی از كارگردانان به این موضوع در قالب فیلم و سریال پرداخته اند.
ساعی افزود: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران فضا برای رسیدن پروین اعتصامی به جایگاه واقعی خود فراهم شد و باید چنین جشنواره هایی بیشتر برگزار شود.
نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز نیز در این جشنواره گفت: رمز توفیق این زن فرهنگی و ادب فارسی علاوه بر استعداد ذاتی معجزه تربیت و توجه پدر وی بود.
حجت الاسلام محمدعلی آل هاشم افزود: با وجود محدودیت در امكانات تحصیلات و نبود مدارس دخترانه برای پروین، پدش به تربیت وی همت كرد و پروین را به مقامی كه در خور او بود، رساند.
وی با اشاره به زندگینامه پروین اعتصامی، اظهار داشت: این شاعر آزاد در آن زمان پیشنهاد ورود به دربار را با بلند نظری خود نپذیرفت و مدال درجه 3 لیاقت وزارت معارف ایران را رد كرد.
امام جمعه تبریز با بیان اینكه پروین اعتصامی در قصاید خود پیروی سبك متقدمین به ویژه ناصر خسرو بود، گفت: اشعار وی بیشتر شامل مضامین اخلاقی و عرفانی است و موضوعات حكمتی و اخلاقی را با چنان زبان ساده و شیوایی بیان می كند كه خواننده را از هر طبقه تحت تاثیر شعر خود قرار می دهد.
حجت الاسلام آل هاشم با اشاره به مهارت و سبك پروین اعتصامی ادامه داد: وی تحت تاثیر سعدی و حافظ بوده و اشعارش تركیبی از سبك های خراسانی و عراقی است.
وی با بیان اینكه پروین اعتصامی بزرگ ترین شاعر زن ایرانی است كه در طول تاریخ ادبیات فارسی ظهور كرده است، گفت: پروین بیش از 150 قصیده و مثنوی دارد و دیوان اشعار وی شامل 6 هزار و 500 بیت از قصیده، مثنوی و قطعه است چندین بار تجدید چاپ شده است.
استاندار آذربایجان شرقی نیز در این جشنواره با بیان اینكه آگاهی و دانش در جامعه ما نسبت به پروین و خصوصیات اخلاقی و شخصیتی وی به شدت محدود است، گفت: بخشی از آن به خصوصیات اخلاقی و خلوت گزینی از حضور در محفل ادبی و بخشی نیز در اثر غفلت از پرداختن به این شاعر پرآوازه برمی گردد.
محمدرضا پورمحمدی، افزود: پروین در 40 سال بعد از انقلاب اسلامی تا حدودی به جامعه شناسانده شده و قبل از آن در حق این شاعر مضایقه شده است.
وی اظهار داشت: با مطالعه دیوان اشعار وی می توان به روحیات اخلاقی، رفتاری و دلبستگی وی به ویژه به پدرش به عنوان معلم، سرمشق و الگویش پی برد.
استاندار آذربایجان شرقی از پژوهشگران، صاحب نظران و اندیشمندان خواست ظلم ستیزی و نگاه سیاسی پروین اعتصامی به مباحث مسائل زمان خود را بررسی و مطالعه كنند.
در این آئین 6 كتاب با موضوع پروین اعتصامی رونمایی شد و از اشعار و مقالات و آثار خوشنویسی و نقاشی برگزیده هیات داوران جشنواره با اهدای تندیس و هدایای نقدی تجلیل شد.
8023/518