به گزارش ایرنا، روز جهانی آب 22 مارس مصادف با دوم فروردین از سوی سازمان ملل نامگذاری شده است و سازمان ملل متحد، شعار روز جهانی آب 2019 را «آب برای همه» تعیین كرد.
نخستین بار این روز، در سال 1992 میلادی، در كنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل در شهر ریودوژانیرو كشور برزیل به طور رسمی مطرح شد و در این كنفرانس از همه كشورها خواسته شد تا برای اجرای بیانیه شماره 21 سازمان ملل، این روز را به عنوان روز ترویج و آگاه سازی مردم در مورد آب اختصاص دهند.
در خانه های اكثر ما ایرانیان، مایه ارزشمند حیات بی رحمانه نه مصرف بلكه به سادگی هر چه تمام اسراف می شود؛ اسراف آب در جامعه به اندازه ای رواج دارد كه تصور در بین ما این چنین است كه گویا آخرین نسل دارای حق زندگی هستیم و دیگر هیچ موجودی وجود نخواهد داشت.
اگر مصرف آب به درستی صورت نگیرد و همچنان هدر رود، به طور قطع، جامعه با مشكلات زیادی در تامین مایه حیات مواجه می شود.
مصرف درست و بهینه آب به طور مسلم جوامع بشری را از بحران یا كمبود مایه حیات در امان نگه می دارد و نسل بعدی را از غم نبود این مایه ارزشمند رها می سازد.
بحران یا كمبود آب برابر با محرومیت و فقدان دسترسی خیلی از مردم به ویژه نسل آینده به آب سالم و كافی است و با توجه به فرهنگ غنی در ایران، ایرانیان به چنین موضوعی هرگز راضی نخواهند شد.
روز جهانی آب هر سال در ایران مصادف با تعطیلات نوروزی است، این در حالی است كه با مراجعه به تاریخ معلوم می شود كه ایرانیان در گذشته روز سیزدهم اسفند هر سال را كه «نوروز آب ها» نام داشته به كنار چشمه ها و رودها می رفتند و با برپا كردن مراسم خاصی، عطر و گلاب در آبها می افشاندند، بر همین اساس سیزدهم اسفندماه روز ملی آب در ایران نامگذاری شده است.
افزایش جمعیت و به طبع آن افزایش مصرف آب، قطع بی رویه درختان، رشد فزاینده شهرسازی و صنایع آلوده كننده آب، شیوه های نامناسب و غیراصولی كشاورزی، احداث سدهای مخزنی و ایجاد دریاچه های مصنوعی همگی از علت های نابودی چرخه منظم آب در جهان است كه نوعی تهدید جدی برای جوامع بشری محسوب می شود.
ایران كشوری با اقلیم كم آب و خشك و دارای منابع آب محدود است. حجم نزولات جوی نقاط كره زمین به ازاء هر كیلومتر مربع 830 هزار متر مكعب است در حالی كه این میزان نسبت به وسعت خشكی های ایران تنها 250 هزار مترمكعب است.
از سویی دیگر، درصد بالایی از آب های موجود در ایران، غیرقابل استفاده و شور است كه روز به روز میزان آن ها در حال افزایش است.
از طرفی برداشت بی رویه آب های زیرزمینی شیرین از طریق چاه های عمیق و نیمه عمیق طی این سال ها به خاطر رشد فزاینده جمعیت، سبب كاهش میزان آب شیرین و افزایش آب های شور شده است.
تبدیل آب های شور به شیرین به دلیل هزینه زیاد، مقرون به صرفه نیست، بنابراین با استمرار صرفه جویی عمومی، برنامه ریزی دقیق و مدیریت كلان، استفاده بهینه از آب و جلوگیری از هدر رفتن منابع موجود، باید كمبود آب را جبران كرد و تحقق این مساله در وهله اول نیاز به اشاعه فرهنگ مصرف بهینه از این مایه حیات دارد.
كمبود آب در استان سمنان به دلیل اُفت سطح آب های زیرزمینی و خشكی چشمه سارها هر روز وخیم تر می‌شود؛ سمنان اكنون با كمبود 143 میلیون مترمكعبی آب در سال مواجه بوده و به دلیل بی‌آبی 13 دشت از 26 دشت استان ممنوعه است.
سهم آب های زیرزمینی از تامین آب در این استان سمنان بین 70 تا 80 درصد است در شرایطی كه اگر این میزان 40 درصد باشد بحران محسوب می شود.
متوسط سرانه مصرف آب در كشور حدود 204 لیتر در شبانه روز و در سمنان 250 لیتر است كه یكی از دلایل آن خشكی هوا و تبخیر بالاست و بر اساس آمارها، بیش از 45 درصد نواحی این استان با چالش كمبود آب مواجه هستند و حفر بی رویه چاه ها، در مناطقی منجر به فرونشست زمین شده است و این چالش، توسعه شهرها در این استان را با مشكل مواجه كرده و مانع اصلی در اجرای برنامه های اقتصادی و طرح های توسعه ای است.
در استان سمنان حدود یك میلیارد و 250 میلیون مترمكعب آب در سال تولید می شود كه 87 درصد در بخش كشاورزی، حدود هشت درصد در بخش صنعت و خدمات و حدود پنج درصد در بخش آشامیدنی مصرف می شود.
** كم آبی و خطر تخلیه فلات مركزی از جمعیت
رئیس مجمع نمایندگان استان سمنان گفت: در چند سال گذشته اقدام های بسیار موثری برای اصلاح الگوی مصرف در بخش های مختلف انجام شد كه اجرای طرح سامانه نوین آبیاری در اراضی كشاورزی و هوشمند سازی چاه ها نمونه ای از این اقدام ها است.
احمد همتی افزود: كمبود آب در سمنان محسوس است و برای رفع این چالش باید اقدام مستمر و همه جانبه ای از سوی مسئولان امر انجام داد.
وی بیان كرد: مشاركت مردمی برای تحقق برنامه های مدیریت مصرف آب ضروری است.
همتی خاطرنشان كرد: حجم آب های زیرزمینی و سطحی در سمنان رو به كاهش است و حفر چاه های نیمه عمیق و عمیق برای دسترسی به منابع زیرزمینی در آینده مشكلات زیست محیطی فراوانی برای استان به بار می آورد.
نماینده مردم شهرستان های سمنان، مهدیشهر و سرخه در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: باید با اتخاذ راهكارهای موثر برای جلوگیری از مهاجرت مردم از فلات مركزی كشور اقدام كرد.
همتی تصریح كرد: اگر برای رفع كم آبی در استان سمنان اقدامی نشود در آینده خروج تدریجی جمعیت از این منطقه رخ می دهد.
** ضرورت اشاعه اصلاح الگوی مصرف
مدیرعامل شركت آب منطقه ای سمنان گفت: اصلاح الگوی مصرف در بخش كشاورزی، صنایع و آب آشامیدنی از اقدام های موثر در رفع چالش كم آبی در استان سمنان است و به معنی واقعی در این منطقه از كشور نهادینه شود.
ایرج حیدریان افزود: سند توسعه استان سمنان برای اجرای طرح های اشتغال آفرین در بخش های مختلف اقتصادی براساس آمایش آب محور باشد.
وی با اشاره به نیاز سمنان به افزایش نرخ بهره وری آب در بخش كشاورزی، خاطر نشان كرد: نصب سامانه های نوین آبیاری در اراضی كشاورزی سمنان به معنای واقعی علمیاتی و آب در این بخش از اقتصاد این استان به صورت اصولی مدیریت شود.
حیدریان تصریح كرد: در بخش صنعت باید طرح بازچرخانی در بخش فاضلاب اجرایی شود و از این آب برای آبیاری فضای سبز نواحی و شهرك های صنعتی استان سمنان استفاده شود.
مدیرعامل شركت آب منطقه ای استان سمنان خاطر نشان كرد: در بخش آب آشامیدنی هم باید طرح های بازچرخانی به معنای واقعی در استان اجرا شود.
** كم آبی مانع افزایش جمعیت استان سمنان است
نماینده ولی فقیه در استان سمنان گفت : بحران كمبود آب در بخش صنعت، معدن و كشاورزی این استان جدی است و مسئولان با همدلی برای رفع این چالش اقدام كنند.
آیت الله سید محمد شاهچراغی خاطرنشان كرد: یكی از علت های اساسی پایین بودن جمعیت متناسب با وسعت سرزمینی در سمنان كمبود آب است.
وی اظهارداشت: رونق اقتصادی و كاهش آمار بیكاری در استان در گرو تامین آب پایدار است.
عضو مجلس خبرگان رهبری یادآور شد: تعداد قابل توجهی از واحدهای صنعتی و تولیدی سمنان به دلیل كمبود آب در چند سال گذشته تعطیل و باعث بیكاری جوانان شده است.
امام جمعه سمنان گفت: حدود 30 سال پیش، در شرایطی كه با حفر 13 متر از عمق زمین به آب دسترسی داشتیم امروز باید 300 متر برای رسیدن به آب چاه حفر كنیم و این زنگ خطر و هشداری بزرگ برای منطقه محسوب می‌شود.
** سرانه بالای مصرف آب در استان سمنان
مدیرعامل شركت آب منطقه ای سمنان افزود: سرانه مصرف آب به صورت روزانه در استان سمنان 250 لیتر بر ثانیه است در حالی كه این رقم در كشور 204 لیتر برثانیه است.
حیدریان ادامه داد: كشورهای هلند، لهستان، آلمان با وجود آنكه از بارش های قابل توجهی برخوردار هستند اما سرانه مصرف آب در این كشور به ترتیب 129 و 98 لیتر است و استاندارد مصرف آب در كشور ایران باید به 150 لیتر كاهش یابد.
** كاهش منابع زیر زمینی و سطحی آب به مردم گوشزد شود
مدیرعامل شركت آب و فاضلاب شهری سمنان با بیان اینكه منابع آبی موجود این استان را باید با مصرف اصولی مدیریت كرد، گفت: مساله كاهش تدریجی منابع زیرزمینی و سطحی آب در استان سمنان باید به مردم گوشزد شود.
محمد طاهری افزود: اكنون كم آبی در بخش خانگی این استان به عنوان یك چالش مطرح نیست اما برای صرفه جویی باید رویكرد اصلاح الگوی مصرف همواره به مردم یادآوری شود.
** بهره وری را جایگزین استخراج بی رویه آب كنیم
مدیرگروه تلفیق و بیلان شركت آب منطقه ای سمنان گفت: چاه های غیرمجاز در این استان وجود ندارد و 90 درصد چاه های این استان مجهز به كنتور است.
محمد ابراهیم ذاكری تاكید كرد: اضافه برداشت از چاه های آب به خاطر تغییر اقلیم و خشكسالی ها چالش اصلی استان سمنان در مدیریت منابع آبی است.
وی تصریح كرد: كاهش میزان برداشت از آب های زیرزمینی نیازمند فرهنگ سازی، زمینه سازی قانونی و فنی است.
مدیرگروه تلفیق و بیلان شركت آب منطقه ای سمنان یادآور شد: اكنون در كشور آب بهره وری نمی شود بلكه استخراج می شود و این دو اصل باید جایگزین هم شوند تا به تعادل مطلوبی در حفظ منابع آبی برسیم.
9891/6103
سمنان- ایرنا- مصرف درست و بهینه مایه ارزشمند حیات در زمان كنونی با توجه به تغییرات اقلیمی و خشكسالی ها در ایران، از محرومیت نسل آینده در داشتن آب سالم و كافی جلوگیری می كند؛ غمی كه نباید برای آیندگان به ارث بگذاریم.
