وقتی رودخانه حریمش را پس می گیرد

به گزارش ایرنا، عامل اصلی وقوع سیل لرستان، گذشته از بارندگی 100 میلی متری، بیداری و خروش رودهای استان بود، آن چنان وحشیانه شهر و روستاها را در بر گرفت كه امروز به جز تصاویری از این مناطق، خاطره ای از روزهای آبادانی آنها برجای نمانده است.
سیل لرستان طبق برآوردهای نخستین، حدود 15 هزار میلیارد ریال به زیرساخت و بخش های مختلف خسارت زد و 15 نفر را به كام مرگ كشاند.
در این میان ضرورت حراست و دست درازی نكردن به بستر و حریم رودخانه ها جایگاه پررنگی پیدا كرده و همه واقف شده اند كه اگر حریم رودخانه ها در ساخت و سازها رعایت می شد، امروز رودخانه های خروشان و سهمناك برای بازپس گیری حریمشان این چنین به زندگی مردم نمی تاختند.
رودخانه هایی همچون «خرم رود، كرگانه، كشكان، سیمره، تیروه، ماربره» و ده ها رودخانه فصلی و بین شهری با سیل فروردین ماه بیدار شدند و حریم واقعی خود را پس گرفتند و این چنین بار دیگر خشم و قدرت طبیعت را به انسان یادآوری كردند.
گفته می شود در سیل اخیر 1.5 میلیارد متر مكعب روان آب از لرستان عبور كرده و دبی بسیاری از رودخانه چند برابر افزایش یافته كه همین امر موجب شد رودخانه ها از بسترهای تنگی كه انسان برای آنها ساخته بود خود را رها كنند و به اصل خود بازگردند.
بازپس گیری قلمرو رودخانه ها هزینه سنگینی برای مردم داشت، آب، برق و گاز هزاران نقطه شهری و روستایی قطع شد و راه ها یكی پس از دیگری تخریب و زمین های كشاورزی در آب غوطه ور شدند، سدهای بسیاری تخریب و منازل و ساختمان های هزاران نفر به آوار تبدیل شد.
قیمت این حوادث تلخ به ارزش فراگرفتن درس عبرتی بود تا تجدید نظر اساسی در ساخت و سازها و رعایت حریم رودخانه ها انجام شود.
یكی از این روخانه ها كرگانه خرم آباد بود كه به دلیل خشكسالی های طولانی تنها نام آن باقی مانده بود، رودخانه ای كه با سیل امسال جان تازه گرفت و هرچه را در مسیر بود با خود برد.
به گفته مدیرعامل شركت آب منطقه ای لرستان، در این سال ها ساخت و سازهای غیرمجاز در بستر این رودخانه انجام و چندین پرونده تخلفاتی نیز تشكیل شده بود اما این روند نابخشودنی دست درازی به طبیعت همچنان ادامه داشت تا اینكه خود رودخانه ها دست به كار شدند تا دست انسان را از دامن طبیعت كوتاه كنند.
استاندار لرستان می گوید: برخی از واحدهای سیل زده نباید در محل كنونی بازسازی یا دوباره احداث شوند چرا كه در بستر و یا حریم رودخانه قرار دارند كه باید با جانمایی جدید، از این حریم ها حفظ شوند.
سید موسی خادمی با تاكید بر تامین مكان مناسب و تخصیص تسهیلات به این واحدها تاكید می كند: اداره كل راه و شهرسازی با همكاری آب منطقه ای نسبت به تعیین بستر و حریم رودخانه ها ازجمله در پلدختر و معمولان اقدام كنند تا مجوزهای جدید ساخت و ساز بر این اساس صادر شود.
مدیركل راه و شهرسازی لرستان نیز گفت: مطالعات آب منطقه ای لرستان بر مبنای دوره بازگشت صدساله رودخانه ها بوده در حالی كه دوره بازگشت سیل اخیر دست كم 500 سال بوده است.
رضا خالقی با تاكید بر به روز رسانی این مطالعات افزود: حریم و بسیتر رودخانه ها با طرح جامع انطباق ندارند كه به دستور وزیر راه و شهرسازی، بازنگری طرح جامع دو شهر پلدختر و معمولان انجام می شود.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در حساب كاربری توئیتر خود در این‌باره نوشت: وقتی قوانین طبیعت را نشناسیم، بحران همیشه در كمین است سال‌ها قبل، اداره پست پلدختر در حاشیه و‌ حریم رودخانه بنا شده ‌بود.
محمدجواد آذری جهرمی در ادامه گفت: از مدیران پست خواستم به‌جای بازسازی، این ساختمان را تخریب كنند و ساختمان جدید را در مكانی مناسب و امن بسازند. امیدوارم سایر مسئولین هم به این موضوع توجه كنند.
رئیس كمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز معتقد است چنانچه وزارت نیرو اقدام به موقعی درخصوص رفع تصرف های حریم رودخانه و سدسازی انجام می داد، خسارت سیل در لرستان كمترمی شد.
محمدرضا رضایی اظهارداشت: طبق قانون، وزارت نیرو در قبال حفاظت و محافظت بستر رودخانه ها و تعیین حریم مكلف است در حالی كه یكی ازعوامل ورود سیل به شهر و روستاهای لرستان تصرف بستررودخانه و ساخت و سازدر این مكان ها بود.
رئیس كمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی بیان كرد: همچنین سدهایی كه لرستان از قبل تعریف شده و جز وظایف وزارت نیرو بوده انجام نشده كه اگر احداث می شد خسارت وارده به استان كاهش می یافت.
بدون شك در روزهای و ماههای آینده بسیار بیشتر از ضرورت رعایت حریم و بستر روددخانه ها خواهیم شنید چراكه به نظر می رسد با اتفاق ناگوار سیل در لرستان همه به اهمیت این موضوع واقف شده اند كه دست درازی به حریم طبیعت تبعات جبران نشدنی خواهد داشت.
7269/6060