سیل شیراز و محاكمه در دادگاه غیابی

به گزارش ایرنا، این موضوع در شیراز از ابراز گفتاری و زبانی به ابراز عملی و اقدام های فوریتی برای میهمان نوازی و مهربانی با مسافران نوروزی و آسیب دیدگان سیل تجلی یافت تا جایی كه گفته شد شیرازه هویت ملی ایرانیان در شیراز مستحكم تر شد.

** جمع آوری امضا به جای جمع آوری كمك
همزمان با اقدام ها برای گره گشایی از مشكلات آسیب دیدگان سیل 5 فروردین دروازه قرآن و در حالی كه خسارت سیلاب 6 فروردین نیز به حجم فعالیت ها برای مدیریت سیل افزود، برخی در تدارك امضا برای شكواییه ای اینترنتی برای مجازات مقصران حادثه برآمدند.
در همین حال، شمار زیادتری از پویش های اینترنتی و شبكه های اجتماعی بودند كه به جای نگاه كردن از كنار گود به میدان حادثه سیل، خود در تكاپوی جمع آوری كمك ها و اقلامی بودند كه در هنگامه بحران، به جای امضا می توانست سرپناه و مامنی برای محل زندگی سیل زدگان باشد. آنچه مسلم است آسیب دیدگان سیلاب 6 فروردین محله سعدی و دیگر نقاط شیراز، در این هنگامه به 'امضاء' نیازی ندارند و به اقدام های عملی نیازمندترند.
به گفته مسئول شورای فرهنگی اجتماعی شهرك سعدی شیراز كه از نظر سیاسی، دیدگاه متفاوتی با مدیریت ارشد استان فارس و شورا و شهرداری شیراز دارد، در حل بحران سیل این محله نه تنها همه دستگاه ها پای كار بودند بلكه در این مسیر 'همدل' بودند.

** صدور حكم قبل از بررسی كارشناسی
در حالی كه شمار زیادی از فعالان اجتماعی در تدارك تهیه نوشت افزار و تجهیزات آموزشی از دست رفته دانش آموزان و مدارس محله سعدی بودند و مجاری رسمی اظهارنظر نهایی درباره علت و عوامل حادثه سیل شیراز نداشتند، جمع آوری امضا همچنان دغدغه گروهی بود كه در زمان انتشار شكواییه خود حكم اولیه را نیز صادر كرده بودند؛ همچنانكه در این شكواییه اینترنتی نوشتند: 'سیل شیراز به طور قطع حاصل ندانم كاری‌ها، قصور و كوتاهی برخی مسئولان مربوطه است.'
این صراحت بیان در این شكواییه صداقت بانیان آن را كه گفته اند: 'بدور از هرگونه پیش‌داوری و بدور از هرگونه دسته‌بندی‌ها و طیف‌بندی‌های سیاست‌زده و منفعت‌طلبانه' در تدارك امضا برای این طومار هستند را تامل برانگیز می كند.
این ظن و گمان زمانی قوی تر می شود كه برخی فعالان سیاسی اجتماعی با دیدگاه متفاوت نسبت به مدیریت شهری و شورای شهر شیراز، بی پروا انگشت اتهام را به سمت و سوی این گرایش سیاسی بردند.
غفلت از این كه دست اندازی در طبیعت به عنوان یكی از عوامل اصلی سیل دروازه قرآن شیراز محصول دوران مدیریت دهه های گذشته این شهر توسط گروه های مختلف سیاسی است و این كه همه مسئولیت ها در این زمینه به پای مسئولان فعلی شهر نوشته شود، پرده از شائبه انتخاباتی بودن این هجمه ها برداشت. آن هم در شرایطی كه انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی كمتر از یكسال دیگر برگزار می شود.

** نگاهی به گزارش كمیته حقیقت یاب شورای شهر
گزارش حقیقت یاب شورای اسلامی شهر شیراز گویای آن است كه عوامل موثر بر سیل دروازه قرآن، چند وجهی است و از این رو، نسبت دادن صرف این عوامل به یك نهاد و دستگاه، اهداف سیاسی و یا پوشاندن نقش دیگر عوامل را تداعی می كند.
كم توجهی برخی سازمان ها و دستگاه های مسئول به زمان تمركز سیلاب، یكی از علل وقوع تلفات انسانی در این سیل بوده است.
در گزارش كمیته حقیقت یاب شورای اسلامی شهر شیراز آمده است: بر اساس فیلم های دریافتی از دوربین‌های كنترل تصویری كه ضمیمه گزارش كمیته حقیقت یاب این شوراست، بارندگی شدید از ساعت 11:32روز پنجم فروردین 98 شروع شد و تا ساعت 11:46 به طول انجامید.
بر اساس این گزارش كه در جلسه علنی شورای شهر شیراز قرائت شد، در این 14 دقیقه، 17 الی 24 میلی متر باران باریده، در حالی كه سیلاب در ساعت 12:12 دقیقه به محدوده دروازه قرآن رسیده است و تا ساعت 12:22 به طول انجامیده، یعنی 26 دقیقه زمان تمركز سیلاب بوده است كه زمان كافی برای اطلاع رسانی و تخلیه مسیر خروجی بلوار قرآن محسوب می شود.
گزارش كمیته حقیقت یاب می افزاید:' در طرح جامع مهار سیلاب كه در سال 69 تهیه شده، دبی در نظر گرفته شده برای سیلاب در محل دروازه قرآن حدود 14 متر مكعب در ثانیه تعیین شده همچنین یك خط انتقال با لوله 1400 تا 2000 میلی متر و یك حوضچه آرامش و دریاچه تاخیری سیلاب به حجم ذخیره 50 هزار متر مكعب برای تاخیر سیل به مدت یك ساعت پیش بینی شده است. در اجرای طرح یاد شده كه یك دوره بازگشت 100 ساله برای آن تعیین شده، دریاچه تاخیری سیلاب ساخته نشده و طرح به صورت ناقص اجرا شده است.'
عبدالرزاق موسوی عضو شورای اسلامی شهر شیراز و رئیس كمیته حقیقت یاب این شورا افزود: با توجه به سیل سال 83 ضرورت بازنگری طرح و مطالعات حوضه آبریز دروازه قرآن مشخص و به همین سبب در سال 87 با عقد قرارداد با مهندسان مشاور، آمایش مطالعات بعدی انجام شد.
وی ادامه داد: شركت آمایش با توجه به پیشینه مطالعات قبلی، سیل پیش آمده و تكمیل اطلاعات در گذر زمان در حوزه هواشناسی، میزان دبی حداكثری آب 100 ساله را در مطالعات 12/63 متر مكعب بر ثانیه و شدت بارندگی را حدود 8/24 میلی متر بر ساعت در نظر گرفت.
موسوی اضافه كرد: نتیجه این مطالعات، پیشنهاد ایجاد و ساخت 2 بند تاخیری در ارتفاعات بالادست حوزه شهری و تكمیل خط انتقال آب سیلاب با افزایش یك خط دیگر به قطر 60 سانتی متر بود كه این مطالعات نیز به دلیل عدم تایید نهایی و سایر موارد مدیریتی به اجرا نرسید.
وی، با اشاره به اینكه در سال 1391 مجددا از سوی مهندسان مشاور شركت آبسار، مطالعات این حوضه انجام شد، گفت: نتیجه مطالعات و ارقام به دست آمده، تقریبا مشابه مطالعات شركت آمایش بود كه پیشتر انجام شده بود و در این طرح نیز ضرورت ساخت 2 بند تاخیری دو باره پیش بینی شده كه این طرح نیز اجرا نشده است.
رئیس كمیته حقیقت یاب شورای اسلامی شهر شیراز بیان داشت: دست اندازی های بالا دست و به صورت خاص عملیات راهسازی جاده خرامه به زیبا شهر نیز باعث ایجاد خاكریزهای دست ریز شده است و حجم سیلاب در بارش های اخیر نیز باعث شسته شدن خاك های دست ریز و غلظت بالای رسوبات در سیلاب و در نتیجه قدرت بیش از حد تصور سیلاب در تخریب خودروهای در مسیر شد.
موسوی، حجم بارندگی بی سابقه همراه با عدم تناسب دبی كانال موجود با دبی آب ورودی به مخزن (حوضچه) را باعث سرریز آب به خارج از مسیر و جاری شدت سیلاب در بلوار مجاور دروازه قرآن دانست و افزود: حجم سیلاب جاری شده از سمت غرب دروازه قرآن نیز این وضعیت را تشدید كرد.
او بیان كرد: كارشناسان، وسعت حوضه آبریز دروازه قرآن را حدود 28 هزار هكتار اعلام كرده اند كه با توجه به حدود 17 الی 24 میلی متر بارش در 14 دقیقه و با در نظر گرفتن 26 دقیقه زمان تمركز سیلاب و شیب تند مسیر، دبی سیلاب ورودی به كانال دروازه قرآن حدود 70 متر مكعب بر ثانیه بوده است كه به هیچ عنوان كانال موجود كه حداكثر برای عبور آب به میزان 20 متر مكعب بر ثانیه طراحی شده، پاسخگوی انتقال این حجم آب نبوده است.

** چرا طومار اینترنتی لازم نبود
محاكمه غیابی عوامل حادثه سیل شیراز در طومار اینترنتی در حالی است كه سازوكارهای رسمی و حاكمیتی برای بررسی و پیگرد مسائلی از این دست در كشور وجود دارد.
حضور دادستان كل كشور در محل حادثه سیل دروازه قرآن گویای اهمیتی است كه دستگاه قضایی برای آلام خانواده های جانباختگان و آسیب دیدگان این حادثه قائل است و در جایی كه سازوكار رسمی پیش بینی شده و انتظار است به دور از احساسات، رای عادلانه ای را صادر كند، نیازی به طومارهای شكواییه دیده نمی شود.
شكواییه اینترنتی به همین دلایل مورد اقبال رسانه های فارس قرار نگرفت و این رسانه ها با خودداری از دامن زدن به احساسات، در انتظار نتایج نهایی بررسی دستگاه قضایی و كمیته های حقیقت یاب تشكیل شده در سطح استان و شهر شیراز ماندند.
در چنین شرایطی، بانیان این شكواییه كه با كمتر از چهار هزار امضا، اقبال كمی را در جامعه 80 میلیونی ایران داشته اند، سعی در اتهام زنی به رسانه ها برآمدند و آنها را به 'كم كاری' متهم كردند، موضوعی كه واكنش فعالان رسانه ای فارس را به دنبال داشت.

** این موج مهربانی است كه ماندگار شد
سیل شیراز هرچند سیل اتهام زنی ها را نیز بر خود سوار كرد اما در نهایت، این موج مهربانی و میهمان نوازی مردم این شهر بود كه این سیلاب ها را مقهور خود كرد و این ناسپاسی ها، هرگز از اهمیت موج مهربانی نخواهد كاست.
وظیفه مسئولان و تك تك شهروندان این شهر فرهنگی است كه بذر مهربانی كه در طلیعه بهار طبیعت در شهرشان كاشته اند را صیانت و به همراه سنت دیرین میهمان نوازی خود حفظ و مراقبت كنند.
2027 / 1876