تاریخچه زمین خواری به قدمت شهرنشینی است و گسترش شهرنشینی زمین خواری و تخریب اراضی كشاورزی و طبیعی برای تبدیل به مناطق مسكونی را رشد و افزایش داده است.
در ایران نیز شدت رشد این پدیده به حدی بود كه قانونگذاران كشور از دهه 30 برای حفظ حقوق عمومی و اراضی ملی و طبیعی دست به كار شدند. قوانین 'ثبت اراضی موات اطراف شهر تهران' در سال 1331، مالیات بر اراضی بایر در سال 1352 و زمین شهری در سال 1361 برای مبارزه با زمین خواری تصویب شدند اما به رغم وجود قانون های متعدد برای جلوگیری از زمین خواری باز هم زمین خواران به روش های خاص خود همچون خوره و موریانه به جان طبیعت و سرمایه های طبیعی افتاده اند و اراضی ملی را به انحصار خود در می آوردند.
دستگاه قضا، سازمان امور اراضی، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، جهاد كشاورزی، سازمان محیط زیست و دیگر دستگاه های مرتبط همواره اقداماتی برای مبارزه با زمین خواری و آزادسازی اراضی ملی و طبیعی در دستور كار دارند و با راه اندازی واحدهای گشت مختلف سعی می كنند جلوی تخریب سرمایه های ملی را بگیرند اما زمین خواران همچنان فعالند.
در خراسان رضوی نیز هشت میلیون هكتار اراضی ملی وجود دارد كه شش میلیون هكتار از این میزان دارای سند مالكیت است و پارسال 800 هكتار از زمین‌های ملی این استان رفع تصرف شد و نوروز امسال نیز اكیپ گشت مشترك شورای حفظ حقوق بیت المال برای صیانت از اراضی ملی و منابع طبیعی همچون سال های قبل فعال بود.
* شناسایی هزار و 384 مورد تغییركاربری غیرمجاز
مدیر امور اراضی سازمان جهاد كشاورزی خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از شناسایی هزار و 384 مورد تغییر غیرمجاز كاربری زمین كشاورزی طی پارسال در استان خبر داد و افزود: برای تمامی این موارد تخلف، پرونده تشكیل و به محاكم قضایی ارجاع داده شده است.
حمید قزاقی افزود: در این مدت سه هزار و 973 مورد قلع بناهای غیر مجاز نیز انجام شده است كه تمامی این موارد در مراحل اولیه ساخت بوده اند.
وی با بیان اینكه میزان تخلفات، تغییر كاربری و جرایم مربوط به اراضی كشاورزی طی سال گذشته كاهش یافته است ادامه داد: 213 مورد تغییر غیرمجاز كاربری زمین های كشاورزی استان طی تعطیلات نوروز امسال نیز شناسایی و برخورد قانونی با آنها انجام و از ادامه تغییر كاربری شان جلوگیری شد.
مدیر امور اراضی سازمان جهاد كشاورزی خراسان رضوی گفت: طی تعطیلات نوروز امسال 36 گروه بازرسی در دو میلیون و 700 هزار هكتار از عرصه های كشاورزی خراسان رضوی عهده دار گشت و كنترل تخلفات بودند.
قزاقی با بیان این كه شهرهای دارای بیشترین میزان تغییر كاربری غیرمجاز زمین های كشاورزی در استان شامل مشهد، طرقبه، شاندیز و چناران هستند افزود: در این مدت 78 مورد قلع بنا و 55 مورد تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز صورت گرفت.
وی اضافه كرد: در این ایام 252 مورد عملیات ساخت و ساز غیرمجاز نیز در خراسان رضوی متوقف شد.
* رفع تصرف 800 هكتار اراضی ملی
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: طی پارسال با تلاش نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی خراسان رضوی 800 هكتار از زمین های ملی استان رفع تصرف شد.
علیرضا صحرایی افزود: هشت میلیون و 200 هزار هكتار از مجموع 11 میلیون و 300 هزار هكتار مساحت خراسان رضوی را عرصه منابع طبیعی و حوزه فعالیتی اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری این استان تشكیل می دهد.
فرمانده یگان حفاظت اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: در تعطیلات نوروز امسال 20 ویلای غیرمجاز در عرصه های منابع طبیعی استان با همكاری شورای حفظ حقوق بیت المال تخریب شد.
سرهنگ امین رمضانیان افزود: همچنین طی این مدت 71 سازه غیر مجاز با همكاری شورای یاد شده قلع و قمع شد.
وی اضافه كرد: در این مدت علاوه بر جلوگیری از تخریب، تصرف و چرای غیر مجاز، احكام قضایی نیز در خصوص تخلفات ساخت و ساز در عرصه های منابع طبیعی صادر و اجرا شد.
او گفت: در مجموع در ایام نوروز امسال 45 پرونده قضایی در این خصوص در خراسان رضوی تشكیل شده است كه موضوع 25 فقره از آنها چرای غیر مجاز دام، 15 فقره از آنها وقوع و رفع تجاوز در اراضی ملی و پنج فقره از آنها قطع درخت و بوته كنی است.
* رفع تصرف 230 هزار متر مربع در مشهد
مدیركل نظارت بر ساخت و سازها و كمیسیون ماده 100 شهرداری مشهد نیز در خصوص اقدامات شهرداری برای رفع تصرف در این كلانشهر گفت: از ابتدای سال 1398 تا كنون 230هزارمتر مربع شامل 91 باغ ویلا و پلاك هایی كه دارای تخلف از قوانین حفظ كاربری و كمیته صیانت از حریم كلانشهر مشهد بودند با حضور دستگاه های متولی، رفع تصرف و اراضی به حالت اولیه تغییر كاربری داده شد.
مسعود ایاز افزود: این اقدام در راستای پیشگیری از تصرف اراضی ملی و دولتی و جلوگیری از تخریب اراضی زراعی و كشاورزی در حریم شهر مشهد و همچنین برخورد با افرادی كه قانون و حقوق بیت المال را نادیده می گیرند صورت گرفت.
وی اضافه كرد: هرگونه تفكیك، تغییر كاربری و ساخت و ساز در اراضی حریم شهر مشهد مستلزم اخذ مجوز از دستگاه های ذیربط از جمله جهاد كشاورزی و شهرداری مشهد است.
* در صیانت از اراضی ملی تعارف نداریم
دادستان عمومی و انقلاب مشهد نیز در روزهای پایانی پارسال در جریان فعال شدن گشت های شورای حفظ حقوق بیت المال خراسان رضوی اعلام كرد: در دفاع از حقوق عمومی و صیانت از اراضی ملی با هیچ كس تعارف نخواهیم داشت و در چارچوب قانون با مجرمان و متخلفان در هر جایگاهی كه باشند برخورد خواهیم كرد.
غلامعلی صادقی افزود: در یك دوره زمانی نظارت های لازم در خصوص میراث طبیعی شهر مشهد در ارتفاعات جنوب این شهر انجام نشد و امروز شاهد افراشته شدن برج هایی در قسمتی از این اراضی هستیم.
وی ادامه داد: البته با فرمایشات مقام معظم رهبری در اسفندماه 1393 در خصوص حفظ ارتفاعات جنوب شهر، از تخریب بیشتر این كوه ها و ساخت و ساز در آن جلوگیری شده است و دستگاه قضایی به طور قطع با متصرفان این ارتفاعات برخورد خواهد كرد.
دادستان عمومی و انقلاب مشهد گفت: پرونده مجموعه‌ای كه برج هایی را در بخشی از این كوهها ساخته بودند نیز جهت رسیدگی قضایی به شعب تحقیق ارسال شده است.
صادقی افزود: دستگاه قضایی همواره از سرمایه گذاری مشروع در چارچوب قانون دفاع كرده است اما اینكه مسئولان به بهانه جذب سرمایه گذاران به ویژه برج سازان بدون رعایت ضوابط، پروانه ساخت و ساز در هر نقطه از شهر صادر كنند پذیرفتنی نیست و مصداق تضییع حقوق عمومی است.
وی تاكید كرد: قوه قضائیه بر اساس بند دوم اصل 156 قانون اساسی باید در خصوص 'احیای حقوق عامه و گسترش عدل و آزادیهای مشروع' اقدام كند كه مقابله با زمین خواری از مصادیق این امر است كه این كار در دادسرای مشهد آغاز شده است و با قدرت دنبال می‌شود.
1922/7505
مشهد- ایرنا- تعرض به اراضی ملی و زمین خواری از پدیده های تخریبی و رو به گسترش در قرن حاضر است و طعم تخریب اراضی ملی و طبیعی به مذاق زمین خواران چنان شیرین آمده است كه هر روز عطش آنها برای زمین خواری شدیدتر می شود.
