به گزارش ایرنا، عبور از فرقه گرایی (درگیری ادیان و مذاهب و قومیت ها)، عبور از تجزیه طلبی (ناكامی همه پرسی جدایی طلبانه در اقلیم كردستان عراق) و تولد یك بسیج فراگیر مردمی (الحشد الشعبی) به باور عراقی ها از مصادیق همان مثلی است كه می گوید: 'عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد'.
یورش داعش در تابستان 2014 با همه تبعات سنگینی كه برای منطقه داشت اما به اعتقاد قاطبه كارشناسان، معادلات جغرافیای سیاسی تازه ای بر منطقه ایجاد كرد و الحشد الشعبی كه این روزها دوباره زمزمه انحلال آن در عراق رونق گرفته از درون همین تحول منطقه ای بیرون آمده است.
دست كم به باور خود عراقی ها، شكل گیری بسیج مردمی (الحشد الشعبی) در نوع خود شبیه یك معجزه است زیرا در برهه ای كه عراق از حیث توان نظامی فروپاشیده بود و كشور در آستانه سقوط كامل به دست گروه تروریستی داعش قرار داشت، با فتوایی از طرف مرجعیت عالی دینی عراق به رهبری آیت الله «سید علی سیستانی» در 23 خرداد 93، این تشكیلات شكل گرفت.
الحشد الشعبی در اندك زمانی معادله نظامی را علیه گروه تروریستی داعش تغییر داد و توانست در همه میادین جنگ بر بزرگترین و مخوف ترین گروه تروریستی جهان كه از حمایت ها و كمك های بین المللی و منطقه ای و در راس آن آمریكا و عربستان سعودی برخوردار بود، و خود آمریكایی ها می گفتند، شكستش 30 سال زمان می برد در عرض كمتر از سه سال پیروز شود.
با وجود نقش تعیین كننده ای كه الحشد الشعبی از همان ابتدای تشكیل در عقب راندن داعش داشت اما آمریكا و متحدان عربش در داخل و خارج عراق، از قدرت نظامی این تشكیلات جدید نظامی نگران شدند و از همان بحبوبه جنگ با داعش طرح تضعیف و در نهایت انحلال الحشد الشعبی را كلید زدند.
طرفداران انحلال، نخست مدعی بودند كه الحشد یك نیروی ضابطه مند عراقی نیست و به دلیل پیوند یا زندگی سابق اغلب فرماندهان این تشكیلات مردمی در جمهوری اسلامی ایران، همواره كوشیده اند از این تشكیلات به عنوان بازوی نظامی ایران در عراق یاد كرده و به این صورت، وجهه این نیروی بومی عراق را تخریب كنند.
گرچه بیش از یك میلیون داوطلب مبارزه با داعش طی یكهفته بعد از صدور فتوای جهاد آیت الله سیستانی، درخواست پیوستن به الحشد الشعبی كردند اما در نهایت با رایزنی هایی كه با فرمانده وقت كل قوای مسلح عراق صورت گرفت، موافقت شد كه تعداد این نیروها یكصد هزار نیروی جنگی باشد.
طیف اصلی بدنه الحشد الشعبی كه اكثریت را تشكیل می دهد، نیروهای داوطلب مردمی هستند كه اكثریت جنگجوها از این طیف اند، اما این عده عملا فاقد آموزش نظامی كافی بودند و بعد از آموزش های اولیه، روانه میادین جنگ شدند.
طیف دوم، نیروها و فرماندهان گروه های مقاومت اسلامی بودند كه علیه اشغال نظامی امریكا در عراق (2003 تا 2011) شكل گرفته بودند و تجربه ذیقیمتی در مبارزه خصوصا جنگ خیابانی داشتند و جزو نیروهای ویژه الحشد الشعبی به شمار آمدند.
طیف سوم نیروها و فرماندهان دوره جهاد 25 ساله علیه رژیم صدام بودند كه به دلیل زندگی طولانی مدت در جمهوری اسلامی ایران و مشاركت در جنگ های منظم و نامنظم علیه این رژیم، اندوخته نظامی مهمی داشتند و باعث شد تا هدایت طراحی جنگ با داعش را به دست گیرند.
مجموعه این سه طیف كه تركیبی از نیروهای جوان و با تجربه بود، تشكیلاتی نظامی فوق العاده ای را در عراق ایجاد كرد و توانست معادله جنگ را به سرعت تغییر دهد.
احزاب اثرگذار و دولت وقت عراق برای مقابله با مخالفان الحشد الشعبی به سرعت تدابیر لازم برای ضابطه مند كردن این تشكیلات را آغاز كردند كه شامل حكم حكومتی نخست وزیر و فرمانده وقت كل قوای مسلح عراق در 5 اسفند 94 است كه الحشد الشعبی را به عنوان یكی از یگان های مسلح عراق قلمداد كرد.
پارلمان عراق نیز قانون ویژه الحشد الشعبی را در 6 آذر 95 به تصویب رساند تا راه بر منتقدان بسته شود.
به رغم اینها، برخی از شخصیت ها و جریان ها در داخل همسو با خواست آمریكا و متحدانش و در راس آنها عربستان سعودی، همچنان خواهان انحلال الحشد الشعبی بودند اما وقتی این تلاش ها به سرانجام نرسید، مطالبات خود را از انحلال به ادغام تغییر مسیر دادند.
«حیدر العبادی» نخست وزیر و فرمانده وقت كل نیروهای مسلح عراق در پاسخ به این فراخوان ها در چند مناسبت تاكید كرد كه الحشد الشعبی با فتوای مرجعیت عالی دینی عراق ایجاد شده و تنها با فتوای مرجعیت عالی دینی عراق، قابل انحلال است.
اكنون كه نزدیك دو سال از زمان پیروزی بر گروه تروریستی داعش می گذرد و آرامش و امنیت دوباره به عراق باز گشته، همزمان با تلاش های جدید آمریكا در گنجاندن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در فهرست تروریسم ادعایی خود، برخی شخصیت های عراقی بار دیگر زمزمه قدیمی انحلال را از سرگرفته اند.
«ایاد علاوی» رهبر فراكسیون الوطنیه كه در انتخابات پارلمانی 22 اردیبهشت 97 برخلاف انتظارش، دچار شكست سنگین شد و تعداد كرسی های بیشتری را در مقایسه با دوره قبل از دست داده، به تازگی این زمزمه جدید را در عراق راه انداخته است.
او در چند مصاحبه كه برخی از آنها با رسانه های عرب زبان آمریكایی بوده، خواهان انحلال الحشد الشعبی و ادغام نیروهایش در دیگر تشكیلات نظامی عراق شده است.
آنچه جای تعجب دارد و برخی از ناظران و حتی در شبكه های اجتماعی نیز به طور گسترده ای به آن اشاره شده، اینكه امثال علاوی چرا بر انحلال الحشد الشعبی كه دارای وجهه قانونی و درچارچوب دولت مركزی عراق است، اصرار می كنند اما نسبت به برخی از تشكیلات نظامی مشابه كه تحت امر برخی احزاب و رهبران سیاسی و خارج از كنترل فرمانده كل قوای مسلح عراق هستند، سكوت می كنند.
به دنبال این اظهارات علاوی بود كه رسانه های كشورهای متحد آمریكا در منطقه نیز به سرعت به این موج خبری پیوسته و پیرامون آن با هدف تخریب و تضعیف جایگاه الحشد الشعبی، برنامه سازی های مختلفی كردند.
همزمان دیگر همفكر سیاسی علاوی در عراق موازی با این فراخوان علاوی، طرح عقب نشینی نیروهای الحشد الشعبی را از مناطق آزاد شده از دست داعش را مطرح كرد.
«صالح مطلك» رهبر جبهه گفت وگو ملی در اظهاراتی خبری متعاقب سخنان علاوی به یكی از رسانه های بومی عراق گفته بود كه نیروهای الحشد الشعبی در مناطقی كه قبلا دست داعش بوده اند، مقبولیت عمومی ندارند و باید از این مناطق عقب نشینی كنند.
این دو اظهار نظر كه همزمان با گنجاندن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست تروریسم عنوان شده، از نگاه ناظران بی ارتباط بهم نیست.
آمریكایی ها از بعد از انتخابات پارلمانی 22 اردیبهشت 97 درعراق كه گروه های انتخاباتی نزدیك به الحشد الشعبی، بیشترین آرا را به دست آوردند، طرح تضعیف الحشد الشعبی را بطور جدی تر دنبال كردند.
به باور كارشناسان در عراق، آمریكایی ها نخست با زدن بازوهای الحشد الشعبی یعنی گروه های مقاومت اسلامی آغاز كردند و سه گروه مهم «كتائب حزب الله»، «عصائب اهل الحق» و «النجبا» را در فهرست تروریسم قرار دادند.
یك سیاستمدار عراقی در واكنش به همه این اقدامات آمریكا و متحدانش در منطقه در صفحه شخصی اش در فیسبوك نوشته است كه سپاه پاسداران، حزب الله لبنان و الحشد الشعبی عراق مایه امید ملت ها و پایه ثبات برای منطقه هستند.
«محمد سعدون الصیهود» افزوده است كه علت دشمنی آمریكا و صهیونیست ها با الحشدالشعبی، حزب الله لبنان و سپاه پاسداران آن است كه این نیروها مانع تحقق اهداف طرح های آمریكایی صهیونیستی در منطقه شده اند.
این نماینده پیشین پارلمان عراق طرح مسائلی چون درخواست انحلال الحشد الشعبی، قرار دادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست تروریسم و اعمال تحریم علیه حزب الله لبنان را تنها خدمت به رژیم صهیونیستی دانست.
الحشد الشعبی در واكنش به فراخوان های جدید برای انحلالش یا خروج از مناطق آزادشده از دست داعش، با خونسردی دریك بیانیه ای گفته است كه الحشد الشعبی، بخشی از نیروهای مسلح عراق و تحت امر فرمانده كل قوای مسلح عراق است و هرگونه حمله به این نیرو، حمله به كلیت نیروهای مسلح عراق است.
در بیانیه با تكذیب همه ادعاهای مطرح شده گفته شده است كه الحشد این را حق قانونی خود می داند كه افرادی را كه درصدد تخریب وجهه عمومی این تشكیلات هستند و به این تشكیلات اتهام باطل می زنند، تحت پیگرد قضایی قرار دهد.
الحشد الشعبی در میدان عمل نیز برای اینكه اثبات كند، این تشكیلات می تواند در همه بحران ها بهترین نیروی قابل اعتماد عراق باشد، در جریان سیلاب های اخیر، كارایی خود را در میدان برخورد با بلایای طبیعی به اثبات رساند و احترام و محبت بیش از پیش عراقی ها را كسب كرد.
این تشكیلات توانست از شمال تا جنوب عراق با بكارگیری نیروها و ماشین آلات دوره جنگ با داعش، مسیر سیلاب ها را در عراق تغییر داده و از غرقاب شدن برخی روستا و تخریب مزارع جلوگیری كند.
یكی از مهمترین اقدامات این تشكیلات در جریان بحران سیلاب های عراق، حفاظت از روستاها و صدها هكتار مزارع در استان های دیاله، واسط، میسان و بصره و محافظت از یكی از میادین نفتی بزرگ عراق به نام میدان «مجنون» از خطر سیلاب ها بوده است.
كارشناسان معتقدند كه فراخوان های انحلال یا حتی تضعیف الحشد الشعبی – چه در داخل و چه خارج از عراق - به دلیل اینكه پشتوانه این تشكیلات، ملت عراق و فتوای مرجعیت عالی دینی است، ره به جایی نمی برد.
با وجود این انتظار می رود كه مخالفان و منتقدان الحشد الشعبی - در داخل و خارج عراق - كه از طرح انحلال ناكام شده اند، همچنان سیاست تخریب این بازوی نظامی عراق را دنبال كنند اما همه این سیاست ها در صورتی كه به در بسته بخورد، آیا آنگونه كه برخی ناظران در عراق گفته اند، آمریكا را به تیر تركش آخرش یعنی گنجاندن الحشد الشعبی در فهرست تروریسم خواهد كشاند؟
كارشناسان اعتقاد دارند كه حتی اگر نام الحشد الشعبی در كنار سپاه پاسداران و گروه های مقاومت اسلامی در فهرست تروریسم آمریكا گنجانده شد، معادله ژئوپلتیك جدید حاكم بر منطقه را تغییر نخواهد داد زیرا با اضافه كردن نام این گروه های ضد تروریسم به فهرست تروریسم ادعایی آمریكا، واشنگتن روز به روز بیشتر خود را در مقابل ملت های منطقه قرار می دهد.
خاورم *10*353*380*
بغداد – ایرنا – عراقی ها می گویند داعش با حمایت آمریكا و اعراب خلیج فارس آمد تا عراق را نابود كند اما از دل همه مصیبت ها و خساراتی كه آفرید، ناخواسته چند دستاورد بزرگ برای این كشور به ارمغان آورد كه به مذاق دشمنان عراق خوش نیامده است.
