به گزارش روز سه‌شنبه گروه اخبار علمی ایرنا، با تغییر فصل، تغییرات آب و هوایی، پوشش گیاهی و ذرات معلق در هوا نیز تغییر می‌كند. این چرخه طبیعی اثرات مهمی بر بدن دارد، همان‌طور كه آنفلوآنزا و سرماخوردگی بیماری‌های شایع زمستان و بیماری‌های گوارشی اغلب در تابستان دیده می‌شوند، بیماری های سیستم تنفسی در بهار شیوع بیشتری دارند. آسم و آلرژی دو عارضه شایع در بهار قلمداد می‌شوند.
** آسم
آسم آلرژیك تقریبا 50 درصد بزرگسالان مبتلا به آسم و 90 درصد كودكان مبتلا به آسم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. آسم یك بیماری شایع و غیر مسری است كه در آن مجاری تنفسی ملتهب شده و ورود و خروج هوا دشوار می‌شود. آسم آلرژیك اغلب در فصل بهار به دلیل وجود آلرژن‌های خاص دیده می‌شود و حساسیت بیشتری در مجاری تنفسی به‌وجود می آورد.
حملات آسم به صورت تنگی نفس و خس خس سینه بروز می‌كند. در این بیماری مزمن، پوشش لوله‌های برونش متورم می‌شوند، مجاری تنفسی تنگ شده و جریان هوای داخل و خارج شده از ریه كاهش می‌یابد.
علل آسم به‌طور كامل شناخته‌شده نیست، علاوه بر آلرژن‌های محیطی مانند گل‌ولای و گرده، عواملی مانند مواد حساسیت‌زا، دود سیگار و مواد شیمیایی سبب تحریك این عارضه می‌شوند.
از مهمترین عوامل محرك بیماری آسم می‌توان به موارد زیر اشاره كرد:
- نگهداری حیوانات خانگی و به طور كلی تماس با موی حیوانات
- استفاده از لباس‌های پوست و پشم طبیعی
- گرد و غبار موجود در خانه و مبلمان
- دود ناشی از تنباكو
- آلودگی هوا
- انواع محرك‌های شیمیایی
- لوازم بهداشتی شیمیایی
- انواع آلرژن مانند گرده
شرایطی مانند استرس، احساس خشم و ترس می‌تواند این عارضه را تشدید كند.
برخی از مهمترین راهكارهای مقابله با آسم آلرژیك ناشی از فصل بهار عبارتند از:
- كاهش رطوبت به كمتر از 40 درصد
- استفاده از ماسك فیلتركننده
- اجتناب از قرار گرفتن‌های غیر ضروری در محیط آزاد
- استفاده از تهویه هوا در منزل
- تمركز و مدیریت استرس
- استفاده از مواد طبیعی با خاصیت ضد التهابی مانند زردچوبه، سیر، زنجبیل و مكمل‌های امگا 3
** آنفلوآنزای معده
آنفلوآنزای معده یا گاستروانتریت ویروسی، به التهاب و عفونت روده و معده گفته می‌شود. این عارضه برخلاف نامش هیچ ارتباطی با آنفلوآنزا ندارد و بر اثر ویروس های مختلفی از جمله نورو ویروس، روتاویروس و آدنوویروس ایجاد می‌شود. معمولا این بیماری مسری بر اثر تماس با فرد آلوده و مصرف آب و غذایی آلوده، اماكن عمومی و شلوغ به وجود می آید.
احساس درد در ناحیه شكم (روده و معده)، باد گلو، نفخ، اسهال، مدفوع سبز رنگ، سوء هاضمه، حالت تهوع، استفراغ، كاهش آب بدن، لرز، خشكی دهان، انسداد معده، احساس تشنگی بیش از حد، خشكی دهان، تب، ضعف، كاهش اشتها، تعریق، سردرد، كاهش ادرار و كاهش وزن از مهمترین علایم این بیماری هستند.
هیچ درمان پزشكی برای این عارضه وجود ندارد و بیمار پس از حدود 10 روز بهبود می‌یابد. ولی برخی عوامل در تسریع روند بهبود موثر هستند از جمله :
- شستشوی منظم دست‌ها ؛ شستشوی منظم دست‌ها به ویژه پس از ورود به منزل و پیش از صرف غذا ضروری است.
- نوشیدن آب سالم به میزان كافی ؛ نوشیدن آب كافی و آب رسانی به بدن باید در طول بیماری مورد توجه قرار گیرد؛ چراكه به دلیل اسهال و استفراغ، آب بدن كاهش می‌یابد. برخی محققان مصرف الكترولیت‌های حاوی نمك و مواد معدنی را مفید می دانند.
- نوشیدن آب میوه‌های اسیدی مانند آب پرتقال ممنوع است.
- اگر كودك شیرخوار به این عارضه مبتلا شده است، با مشورت پزشك از مصرف شیر اجتناب شود.
- از مصرف لبنیات، كافئین، غذاهای تند، پرادویه و چرب، نیوكوتین و مشروبات الكلی خودداری شود.
- سبزیجات و میوه ها قبل از مصرف خوب شسته شوند.
- گوشت و مرغ در مدت زمان بیشتری طبخ شود و از مصرف كباب خودداری شود.
** گلودرد استرپتوكوكی
این عارضه، گلودرد ناشی از باكتری استرپتوكوك است. این عارضه می‌تواند در تمام فصول سال رخ دهد؛ اما شیوع آن در پاییز و بهار بیشتر است.
این بیماری مسری معمولا از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده یا تماس با مخاط بینی و دهان آلوده، اشتراك گذاشتن ظروف و غذا و لمس اشیای آلوده به باكتری به‌وجود می‌آید.
معمولا برای درمان این عارضه آنتی‌بیوتیك تجویز می‌شود.
برخی از مواد غذایی حاوی آنتی بیوتیك از جمله سیر، عسل، پیاز و دارچین در بهبود علائم نقش دارند، ولی بیماری به‌اندازه‌ای جدی است كه آنتی بیوتیك‌های شیمیایی تجویز می‌شود.
** اختلال عاطفی فصلی
اختلال عاطفی فصلی (Seasonal Affective Disorder) یا به اختصار SAD اغلب در زمستان دیده می‌شود ولی در بهار نیز می‌تواند فرد را مبتلا كند. معمولا بر اثر این عارضه، در فرد علائم افسردگی دیده می‌شود.
در ابتدا وجود این عارضه به صورت علمی با شك مواجه بود، ولی در موسسه ملی بهداشت روان آمریكا به رسمیت شناخته شد.
با برخی راهكارها می توان به مقابله با این عارضه پرداخت از جمله :
- گرفتن مشاوره
- دوری از استرس
- ورزش و پیاده روی
- معاشرت با افراد شاد
- تبعیت از رژیم غذایی سالم
- مسافرت
- متعادل نگه‌داشتن دمای خانه
- استفاده از نور خورشید
- نگهداری گل و گیاه
- گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش
** آلرژی فصلی
آلرژی فصلی و آلرژی غذایی رایج‌ترین نوع آلرژیست. به گزارش كالج آسم و ایمونولوژی آمریكا (ACAAI) حدود 50 میلیون آمریكایی از آلرژی فصلی رنج می برند. چمن، گرده و گل و لای، مهمترین عوامل آلرژی زا هستند كه به آب ریزش، عطسه، سرفه، سوزش چشم و خارش منجر می‌شوند.
سلول‌های ایمنی بدن آنزیمی ترشح می كنند كه باعث تورم بافت‌ها و گشاد شدن عروق خونی می‌شود. دلیل تورم و قرمزی پوست نیز همین است؛ همچنین این آنزیم می‌تواند باعث بروز مشكلات تنفسی، شوك و حمله قلبی شود. دلیل تمام واكنش های آلرژیك همین آنزیم است و میزان آن در زنان بیشتر از مردان است.
واكنش های آلرژیك در افراد مختلف متفاوت است و می‌تواند شامل خارش و كهیر، تهوع یا استفراغ، درد معده و اسهال باشد. در موارد شدیدتر تورم زبان و لب ها و گلو، تنگی نفس، مشكل بلع، درد قفسه سینه و كاهش ناگهانی فشار خون دیده می شود. گاهی تورم مجاری تنفسی یا زبان می‌تواند منجر به خفگی شود.
تنفس عمیق، خواب كافی، اجتناب از عوامل تحریك كننده از قبیل علف، گیاهان، حیوانات خانگی و انواع آفت كش‌ها و مصرف مواد غذایی كه به درمان آلرژی بهار كمك می كنند از جمله پیاز، روغن ماهی در كاهش علائم آلرژی موثر است.
گزارش از سپیده كاشانی
علمی **9259** 1055
تهران- ایرنا- آسم، آلرژی فصلی، آنفلوآنزای معده، گلودرد استرپتوكوكی و اختلال عاطفی فصلی شایع‌ترین بیماری‌های دیده شده در فصل بهار هستند.
