به گزارش ايرنا، سيل يكي از پديده هاي طبيعي همه ساله در اكثر نقاط جهان خصوصا در ايران به وقوع مي پيوندد و به اعتقاد كارشناسان اين رشته در صورت شناخت دلايل بروز اين حادثه مي توان تا حدودي از ميزان خسارت ان كاست.
با اين وجود، سيلي كه اخيرا دربيشتر استان هاي كشور جاري شد خسارت هاي زيادي به زيرساخت هاي شهري، روستايي و نيز مردم وارد كرده اما اين حادثه نه تنها تهديد بلكه فرصت و تلنگري شد تا از اين پس مسئولان دست اندركار با برنامه ريزي بهتر، مديريت جدي تر و نظارت بيشتر اجازه ندهند رفتارهاي نامهربانانه با طبيعت انجام گيرد و به اين شكل زندگي مردم به مخاطره بيفتد.
مازندران نيز مانند ديگر استان هاي كشور از وقوع اين پديده طبيعي بي نصيب نبود بطوريكه در سيل 27 اسفند سال گذشته و 12 فروردين امسال خسارات سنگيني به بخش هايي از اين استان خصوصا مناطق مركزي وارد شده است.
كارشناسان و صاحب نظران، دست اندازي به طبيعت مانند تخريب بي رويه جنگل ها، مراتع، تغيير كاربري هاي غيرمجاز اراضي جنگلي ، كشاورزي، دخل و تصرف به حريم و بستر رودخانه ها را از عمده ترين عوامل وقوع سيل در اين استان مي دانند.
رئيس اداره مهندسي و مطالعات اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري غرب مازندران دراين باره مي گويد: مي توان با شناخت عوامل سيل خيزي و نيز آنچه كه باعث تشديد خسارت اين پديده مي شود، راهكارهاي اساسي و اصولي ارائه كرد و شدت سيل را مهار و خسارت هاي ناشي از آن را كاهش داد.
محمد رسول رجبي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: سيل در حقيقت يك پديده طبيعي بوده به خودي خود بلا نيست و آنچه اين پديده را تبديل به بلا كرده فعل و انفعالات بشري است كه آنها را بوجود آورده است.
اين كارشناس منابع طبيعي، ساخت وسازهاي بي رويه، از بين بردن پوشش گياهي، دخل و تصرف به حريم و بستر رودخانه ها، تغييركاربري هاي غيرمجاز و نيز برداشت هاي بيش از حد متعارف شن و ماسه از بستر رودخانه ها را از علت هاي اصلي وقوع سيل در اين منطقه بيان كرد.
وي گفت: نتيجه اين بي مهري ها با طبيعت آن شد كه امروز مشاهده شده جريان آب در رودخانه ها از مسيرطبيعي اش خارج و اراضي پشت رودخانه ها را فراگيرد و خسارت هاي جبران ناپذيري به بخش هاي مختلف وارد نمايد.
به گفته رجبي، بررسي ها و تحليل هاي كارشناسي نيز مويد آن است كه عمده سيلاب هاي رخ داده در كشور متاثراز بارش ها درحوزه آبخيز بوده است كه به شكل طغيان در آبراه ها و رودخانه ها نمايان مي شود.
وي گفت: نكته ديگر آنكه در فرآيند سيل با يك نگرش سيستماتيك حدود سه مولفه اصلي نقش اساسي ايفا مي كند و آن اينكه ورودي سيستم كه بارش بوده پيش بيني، مقدار ، شدت و مدت آن از سوي سازمان هواشناسي اعلام مي شود.
اين كارشناس منابع طبيعي اضافه كرد: خروجي سيستم دبي جريان رودخانه يا همان سيلاب نيز وزارت نيرو اندازه گيري مي كند و آخرين مولفه كه همان حوزه آبخيز مي باشد فرآيند تبديل بارش به رواناب را برعهده دارد كه با توجه به سطح حوزه آبخيز، خصوصيات پوشش گياهي، بويژه خاك و شرايط شيب منطقه عكس العمل متفاوتي نسبت به بارش نشان مي دهد.
به گفته رجبي، با اين نگاه، مي توان كانون هاي بحراني سيل خيز را شناسايي و در بعد پيشگيري ، مقابله و مهار سيل برنامه ريزي كرد.
** شناسايي نقاط بحراني راهكار اساسي پيشگيري از سيل
فرماندار چالوس، شناسايي كانون هاي بحراني و سيل خيز را يكي از راهكارهاي اساسي براي پيشگيري از بروز اين بلاي طبيعي معرفي و تاكيد كرد كه اعضاي ستاد مديريت بحران بايد بدون تاخير دراين حوزه فعاليت كنند.
محمد ناصر زندي در نشستي كه بتازگي با موضوع ساماندهي رودخانه هاي چالوس در فرمانداري شهرستان برگزار شد، گفت كه به مسئولان دستگاه هاي اجرايي از جمله منابع طبيعي و آبخيزداري، شهرداري ها ، منابع امور آب و حتي بنياد مسكن انقلاب اسلامي ماموريت داده شد تا پايان اين ماه كانون هاي بحراني وقوع سيل را شناسايي و به فرمانداري گزارش دهند.
فرماندار چالوس گفت: قطع و جمع آوري درختان افتاده مزاحم در مسير و بستر رودخانه ها يكي از دلايل بروز خسارت در جريان بارندگي هاي شديد است كه لازم است براي جمع اوري انها برنامه ريزي شود.
زندي، خواستار تهيه نقشه هاي تطبيقي با هدف بررسي وضعيت رودخانه ها در پنج دهه گذشته و قياس آن با وضعيت كنوني ، شناسايي واحدهاي مسكوني، صنعتي و تجاري غيرمجاز در حريم رودخانه ها، بازديد از وضعيت سدهاي انحرافي چالوس و سياه بيشه ، لايروبي مجدد رودخانه ها با هدف پيشگيري ازجريان احتمالي سيل در اين شهرستان شد.
** وجود درختان مزاحم عامل طغياني شدن رودخانه ها و وقوع سيل
شهردار چالوس نيز گفت: اگرچه امسال براي ساماندهي رودخانه با هدف پيشگيري از وقوع سيل حدود 35 ميليارد ريال اعتبار پيش بيني شده وهم اكنون پيمانكار مشغول فعاليت است ولي كانون هاي بحراني فراواني وجود دارد و ممكن است با هر بارندگي شديد سيلي در اين شهر رخ دهد و خرابي هايي به بار آورد.
جعفر ردايي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا ، وجود درختان مزاحم افتاده و ايستاده در بستر و حريم رودخانه ها يكي از نقاط سيل خيز معرفي كرد و افزود: طي بازديدي كه با همراهي برخي از مسئولان بويژه دادستان اين شهر از مناطق اين شهر بويژه خيابان ورزش صورت گرفت با مشاهده درختان مزاحم در بستر و حريم رودخانه چالوس پي به اين ادعا بردند.
وي ادامه داد: در بالادست رودخانه چالوس نيز سرشاخه ، زباله و نيز نخاله هاي فراواني ديده مي شود بنابراين بايد به گونه اي برنامه ريزي كرد تا بتوان هفته اي يكبار اين زباله ها را جمع آوري نمود.
شهردار چالوس ابراز اميدواري كرد كه با دريافت مجوز قطع درختان بتوان بزودي آن ها را قطع كرد منتهي سست شدن پايه هاي پل كمربندي چالوس به علت آب بردگي ديواره، بستر و كف رودخانه ممكن است هرلحظه اين پل تخريب شود هرچند در اين حوزه اقداماتي هم صورت گرفته ولي بايد با جديت موضوع پيگيري شود.
**ايجاد سازه هاي غيراستاندارد بر روي رودخانه ها
مدير منابع امور آب شهرستان هاي نوشهر ، چالوس و كلاردشت نيز گفت: شايد در اين سال ها در يك دوره زماني شاهد كاهش نزولات جوي و نيز پائين آمدن ميزان دبي يا خشك شدن برخي از نهرها و رودخانه ها در اين شهرستان ها بوده ايم ولي عده اي افراد سودجو اقدام به ايجاد سازه هاي با ارتفاع كم به روي اين رودخانه ها كردند.
در شهرستان هاي نوشهر، چالوس و كلاردشت حدود 22 رودخانه فصلي و دائمي به طول حدود 550 كيلومتر جريان دارد كه در ميان انها رودخانه هاي چالوس و سردابرود حفاظت شده است.
حامد عبداللهي افزود: به عنوان نمونه سيلي كه در تيرماه سال 90 در كلاردشت رخ داد پس از اسيب شناسي نقاط قوت و ضعف پي برده شد كه عده اي از افراد با ايجاد پل هاي با ارتفاع كم بر روي رودخانه ها باعث گرفتگي نهرها و نيز طغياني شدن رودخانه ها و در نهايت وقوع سيل شدند.
وي اظهار داشت: هم اكنون سازه هاي غيرمجاز در حريم رودخانه ها نيز وجود دارد كه بنوعي باعث طغياني شدن رودخانه ها شده و بايد براي تخريب آن ها برنامه ريزي و اقدام كرد.
**وجود بناهاي غيرمجاز در حريم رودخانه ها
فرماندار رامسر نيز گفت: بر اساس برنامه ريزي صورت گرفته ساخت و سازهاي غيرمجاز در حريم رودخانه ها براي كاهش خسارات به هنگام جاري شدن سيل تخريب خواهند شد.
بر اساس گزارش هواشناسي، رامسر جزو پرباران ترين شهرستان هاي غربي مازندران است و رودخانه هاي فصلي و دائمي اين منطقه پس از بارندگي شديد باافزايش دبي آب رو به رو مي شوند كه احتمال جاري شدن سيل وجود دارد.
بارندگي شديد به مقدار 300 ميلي متر طي 24 ساعت در 13 مهر ماه پارسال، باعث طغياني شدن رودخانه ها و نيز جاري شدن سيل در رامسر شد كه حدود 152 ميليارد تومان به اين شهرستان خسارت زد.
محمد آزاد در گفت و گو با خبرنگار ايرنا با ابراز نگراني از افزايش دما در ماههاي آينده و نيز آب شدن برف در ارتفاعات و احتمال وقوع سيل در اين شهرستان به خبرنگار ايرنا گفت: امروز بيشترين دل نگراني و دغدغه اعضاي ستاد مديريت بحران پيشگيري از بلاياي طبيعي و كاهش خسارات ناشي از آن است و يكي از مهم ترين كارها اين است حريم رودخانه ها آزاد شود.
فرماندار رامسر افزود: بناهاي غيرمجاز در حريم رودخانه ها پس از شناسايي كامل و با هماهنگي دستگاه قضايي تخريب خواهد شد تا زيرساخت هاي حوزه شهري و روستايي و زندگي مردم در معرض تهديد سيل قرار نگيرد.
براساس آمار موجود، حدود 30 شاخه رودخانه طغياني در شهرستان هاي غربي مازندران جاري است و رودخانه هاي چالكرود،صفارود ، ترك رود، صفارود، نسارود و پلنگ رود جزو رودخانه هاي شهرستان رامسر هستند كه با هر بارندگي شديد طغيان مي كنند و در نهايت سيل و سيلاب اين شهرستان را در بر مي گيرد.
مدير امور منابع آب شهرستان هاي عباس آباد، تنكابن و رامسر نيز پيش از اين در گزارشي به ايرنا، تجاوز و تصرف حريم و بستر رودخانه ها و ساخت و سازهاي غيرمجاز را از علت هاي طغياني شدن رودخانه ها در اين شهرستان ها دانست و گفت كه به عنوان نمونه به خاطر همين اعمال خلافكارانه عده اي از افراد، عرض يكي از رودخانه ها به حدود 25 متر كاهش يافته كه هم اكنون با ساماندهي آن به عرض 100 متر رسيد.
فرماندار رامسر با انتقاد از بي تدبيري مسئولان ادوار گذشته نسبت به عدم برخورد با متصرفان حريم رودخانه هاي اين شهرستان ، افزود : دولت هم بتازگي دستور داده تا هرچه سريع تر ساخت وسازهاي غيرمجاز در حريم رودخانه هاي شناسايي و نسبت به جا به جايي آن ها در قالب طرح مطالعاتي در دستور كار نهادهاي اجرايي قرار گيرد.
رئيس جمهوري هم اخيرا به وزير كشور دستور داد تا استانداران با همكاري شهرداري ها مكان ها و ساختمان هاي درمعرض خطر سيل را شناسايي و گزارش دقيقي را به هيات وزيران ارائه دهند.
فرماندار رامسر گفت كه برهمين اساس به تمامي مسئولان دستگاه هاي مرتبط و نيز اعضاي ستاد مديريت بحران شهرستان نيز توصيه و تاكيد شده تمامي نقاط بحراني و سيل خيز را شناسايي و بدون اتلاف وقت به فرمانداري گزارش دهند و كوتاهي در اين زمينه پذيرفته نيست .
7078 / 1602/1899
نوشهر- ايرنا - غرب مازندران با 8 شهرستان از ديرباز تاكنون شاهد حوادث متعددي مانند سيل بوده و بنا به تاكيد كارشناسان و مسئولان ذيربط ضرورت دارد تا براي جلوگيري از تكرار اين حوادث تلخ، كانون هاي بحراني سيل شناسايي و تدبيري براي پيشگيري از آن انديشيده شود.
