به گزارش ایرنا، با اینكه مقام های مسئول در زمینه محیط زیست و امور آب آذربایجان شرقی و كارشناسان رسمی دادگستری استان و كشور، گزارشی در مورد آلودگی زیست محیطی كارخانه «كاوه سودا»، ارایه نكرده اند و رصدهای لازم و پایش های زیست محیطی به طور مداوم و متناوب از این مجتمع انجام می شود، اما برخی رسانه ها با تكیه بر اظهارات برخی افراد و همچنین برخی اهالی روستاهای اطراف، اعلام كرده اند كه آلودگی های زیست محیطی این واحد بیش از حد استاندارد بوده و در این زمینه مسئولان محیط زیست استان را به كوتاهی متهم می كنند.
البته در بررسی این موضوع باید گفت كه نظیر كارخانه كاوه سودا در كشورهای تركیه، ایتالیا و آمریكا فعالیت می كنند و طبق اعلام كارشناسان محیط زیست و مدیریت كارخانه «كاوه سودا»، نحوه تصفیه پساب و فیلتراسیون در این واحد مشابه و یا در برخی موارد بهتر از كشورهای خارجی بوده و جای نگرانی نیست.
اخیرا مدیركل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در بازدید از فعالیت این مجتمع و كنترل رعایت موارد تذكر داده شده از سوی محیط زیست به آن اعلام كرد: فعالیت های كاوه سودا تحت نظارت و كنترل بوده و به طور دوره ای مورد بررسی قرار می گیرد.
حمید قاسمی گفت: كارشناسان محیط زیست به صورت مداوم پساب، پسماند و فعالیت های این شركت را كنترل كرده و در صورت نیاز تذكرات لازم را به مسئولان شركت ارایه می كنند.
وی افزود: نظارت مداوم به صورت دوره ای و ماهانه چهار بار از سوی اداره كل محیط زیست آذربایجان شرقی بر فعالیت های این كارخانه انجام می شود و همچنین برداشت های فصلی از چاه های اطراف این كارخانه تا محل انتقال به دریاچه ارومیه از طریق آزمایشگاه های معتمد انجام می شود و نتایج آن به سازمان انتقال می یابد.
وی به گزارشات و اخبار منتشر یافته اخیر در خصوص آلایندگی های كاوه سودا اشاره كرد و گفت: موارد ابلاغی سازمان حفاظت محیط زیست به این واحد در رابطه با لاگُن ها و مدیریت پسماند طبق برنامه مدیریت زیست محیطی پیش می رود.
مدیركل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی گفت: لاگن های این واحد از نوع ترسیبی و تبخیری است كه از ابتدای شروع به فعالیت كارخانه تا به امروز 15 لاگن ترسیبی در این واحد ایجاد شده و از این تعداد هفت لاگن از مدار خارج و به فضای سبز و زمین كشاورزی تبدیل شده است.
قاسمی ادامه داد: 2 لاگن دیگر نیز امسال از مدار خارج می شود و به دلیل رسوبات ریزدانه ای، نفوذ آب این لاگن ها در سفره های زیرزمینی به شكل حداقل ممكن است.
وی گفت: همچنین از ابتدای شروع به فعالیت كارخانه تا به امروز 9 لاگن تبخیری در این واحد ایجاد شده كه در حال حاضر 6 لاگن ایزوله شده و بزودی یك لاگن از مدار خارج می شود و 2 لاگن دیگر نیز تا پایان سال 98 ایزوله خواهد شد.
وی اضافه كرد: لاگن از مدار خارج شده به صورت نیمه ایزوله بوده و برای آب های سطحی و بارانی در جهت جلوگیری از انتقال آنها به لاگن ها مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
مدیركل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی به پسماند های این واحد صنعتی اشاره كرد و گفت: محل پسماند ها حدود 70 هكتار است كه پس از انجام آنالیزهای مربوطه از پسماند تولیدی و با رعایت مسائل زیست محیطی از جمله ایجاد لندفیل مناسب و كنترل آب های سطحی و ایجاد چاه پیزومتری با ارائه گزارش برنامه مدیریت زیست محیطی تایید و سپس صادر می شود.
قاسمی افزود: به گفته مدیران كاوه سودا، بسترسازی و ایزوله محل پسماند تا پایان امسال به اتمام رسیده و مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت.
وی در خصوص مدیریت آب های زیرزمینی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: مدیریت آب های زیرزمینی بر عهده امور آب بوده و این سازمان پس از نظارت، كنترل و نمونه برداری های مورد نیاز در صورت مشاهده موارد مشكوك به هر گونه آلودگی، موارد را به اداره محیط زیست گزارش می كند.
وی گفت: بعد از موارد پیش آماده از سوی این واحد در سال 1389، تاكنون از طرف امور آب گزارشی مبنی بر آلودگی آب های زیرزمینی در اثر فعالیت «كاوه سودا» به محیط زیست داده نشده است.
وی ادامه داد: در مكان هایی از این واحد كه احتمال آلودگی بالاست، چاه های پیزومتری حفر و سامانه آنلاین بر روی آنها نصب خواهد شد.
قاسمی گفت: با توجه به رسوبات لاگن ها، مطالعات نصب دستگاه «تیكنر» از ابتدای امسال شروع و كاوه سودا متعهد شده است كه تا پایان شهریور سال آینده این دستگاه نصب شود.
وی گفت: همچنین در حال حاضر سه دستگاه فیلتر پرس در راستای حل مشكل رسوبات لاگن ها نصب شده است.
وی تاكید كرد: اقدامات پیشگیرانه و كنترلی محیط زیست استان نه تنها در مورد این واحد، بلكه در مورد دیگر واحدها نیز طبق استانداردها بوده و هر واحدی در رعایت این موارد كوتاهی كند از سوی محیط زیست مورد مواخذه قرار می گیرد.
معاون نظارت و پایش مدیركل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی نیز با اشاره به پتانسیل بالای آلودگی های زیست محیطی كارخانه كاوه سودا در مراغه گفت: فرایندهای این شركت به لحاظ ایجاد آلودگی به صورت مستمر نظارت و كنترل می شود.
حسن عباس نژاد افزود: اداره كل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی فارغ از هرگونه مسایل سیاسی و اقتصادی و بر اساس وظیفه ذاتی خود جهت رفع مشكلات زیست محیطی، نظارت علمی، فنی و عملی را بر فعالیت های واحدهای تولیدی و صنعتی سرلوحه خود قرار داده و شركت كاوه سودا نیز خارج از این موضوع نمی باشد.
وی اظهار داشت: در حال حاضر كارشناسان محیط زیست نظارت های كامل، مستمر و اساسی بر روند فعالیت این شركت انجام می دهند و مسئولین شركت نیز بر تعهدات خود مبنی بر صیانت از محیط زیست پایبند بوده و در مواقع لزوم هشدارهای لازم از سوی محیط زیست داده می شود.
عباس نژاد ادامه داد: پساب این شركت بر اساس طرح اولیه در لاگن ها، رسوب گیری و ترسیب شده و سپس پساب خنثی شده از طریق لوله به محل های مشخص شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست در حاشیه دریاچه اورمیه هدایت می شود و بر این روند سازمان آب منطقه ای نیز نظارت مستمر دارد.
وی افزود: با توجه به بررسی های كارشناسی صورت گرفته، پارامترهای فیزیكی و شیمیایی این پساب با پارامترهای فیزیك و شیمیایی دریاچه اورمیه مطابقت نزدیك داشته و به همین علت مجوز انتقال به حاشیه دریاچه صادر شده است.
معاون نظارت و پایش مدیر كل حفاظت محیط زیست استان گفت: برای جلوگیری از نشت احتمالی پساب، تاكنون تعداد 6 لاگن از لاگن های موجود این واحد ایزوله شده و مابقی نیز در دست اقدام است و تا پایان سال 98 تمامی لاگن های كارخانه كاوه سودا ایزوله خواهند شد.
عباس نژاد افزود: آب های زیرزمینی اطراف این كارخانه نیز هر سه ماه یك بار توسط سازمان آب منطقه ای كنترل می شود و بر اساس آخرین نتایج ارسالی از این سازمان مشكلی در آب های زیرزمینی مشاهده نشده و تاكنون گزارشی رسمی در خصوص آلودگی آب های زیرزمینی منطقه وصول نشده است.
وی اضافه كرد: كارشناسان و كاركنان محیط زیست آذربایجان شرقی بر حسب وظایف سازمانی و ایجاد گشت های پایش شبانه همواره بر فعالیت واحدهای صنعتی و تولیدی و خدماتی نظارت مستمر داشته و با اثبات هرگونه آلایندگی در این واحدها موضوع را وفق ضوابط مورد عمل سازمان حفاظت محیط زیست پیگیری و برخورد لازم را انجام خواهد داد.
مدیر كارخانه «كاوه سودا» نیز با حضور در ایرنای دفتر مراغه و ارایه مدارك و اسنادی دال بر آلوده نبودن پسماند این كارخانه كه از سوی محیط زیست استان و كارشناسان رسمی دادگستری نیز تایید شده است، گفت: كاوه سودا آلودگی زیست محیطی و حرفه ای نداشته و شوری پساب آن یك سوم شوری دریاچه ارومیه است و هر شكایتی كه از این مجتمع در مورد آلودگی این واحد به مراجع مختلف از سوی افراد مختلف شده به نفع این شركت خاتمه یافته است.
سعید حسنی اظهار داشت: اندازه گیری عوامل زیان آور محیط كار سالانه از سوی نهادهای متولی سنجش و نتایج آن به نهادهای مربوطه ارائه می شود.
وی افزود: همچنین سالانه آزمایش های متعددی از كارگران و كاركنان این مجتمع به صورت مستمر انجام و كنترل می شود.
وی اعلام كرد: شركت كاوه سودا بزرگترین كارخانه تولید كننده كربنات سدیم و شركت آسافلوت بزرگترین مجموعه تولید شیشه در كشور است و بیش از 2 هزار نفر به صورت مستقیم در این مجتمع فعالیت می كنند.
حسنی به ضوابط محیط زیستی این مجتمع اشاره كرد و گفت: قبل از اینكه جواز احداث این مجتمع در سال 1383 صادر شود، استعلام های لازم انجام و مجوزهای لازم از سوی ادارات متولی صادر شده بود.
وی گفت: امور آب سالانه 4 بار و محیط زیست ماهانه یك بار پساب كارخانه را مورد پایش قرار می دهند و در گزارش های این دو نهاد هیچ نوع آلودگی گزارش نشده است و مطرح شدن خطرناك بودن پساب این واحد توهمی بیش نیست.
حسنی افزود: در زمینه هدایت و تصفیه پساب های صنعتی نیز همكاری های مطالعاتی و تحقیقاتی با شركت های مشاوره ای بین المللی از جمله یك شركت آلمانی در حال انجام بوده و در این ارتباط با دانشگاه های تبریز، صنعتی سهند، ارومیه و مراغه نیز همكاری داریم.
مدیر این واحد صنعتی اضافه كرد: این مجتمع شامل 5 واحد تولیدی و 20 واحد معدنی است و مواد اولیه مورد نیاز از معادن مراغه، ملكان، مهاباد، آذرشهر، بناب، عجب شیر و اسكو تامین می شود.
حسنی ادامه داد: نمك و آهك مواد اولیه شركت كاوه سودا هستند و سالانه بیش از 500 هزار تن نمك از دریاچه ارومیه برداشت می شود، این در حالیست كه در آمریكا و از دریاچه سالت لیك (saltlake) كه شوری آن یك پنجم دریاچه ارومیه است سالانه 50 میلیون تن نمك برداشت می شود و اشتغالزایی آن بیش از 700 هزار نفر است.
وی با اشاره به شبكه حمل و نقل گسترده در این مجتمع ادامه داد: در زمینه حمل و نقل 800 كامیون در این مجموعه فعالیت می كنند و روزانه بیش از 100 دستگاه كامیون تولیدات كارخانه را حمل كرده و بیش از 400 دستگاه كامیون نیز مواد اولیه مورد نیاز را جابجا می كنند.
وی اضافه كرد: با راه اندازی این كارخانه و مجتمع و براساس آمار انجمن صنفی رانندگان، بیشتر كامیون داران منطقه فعال هستند و اشتغال زایی مناسبی در این بخش انجام شده است به طوری كه راننده كامیون بیكاری در منطقه وجود ندارد.
حسنی همچنین به اخبار منتشر شده در خصوص آب مصرفی از سوی این كارخانه اشاره كرد و گفت: 60 میلیون مترمكعب ظرفیت سد علویان شهرستان مراغه است كه از این مقدار 10 میلیون مترمكعب برای مصارف صنعتی است و سهم مجتمع كاوه سودا و آسافلوت از این رقم نیز حدود 7 میلیون مترمكعب است.
وی ادامه داد: آبیاری فضای سبز ایجاد شده در محوطه این كارخانه نیز با همین آب انجام می شود اما آب بهای مصرفی طبق تعرفه صنعتی پرداخت می شود.
حسنی افزود: در طول 2 سال اخیر با استفاده از طرح بازچرخانی آب مصرفی، بیش از 30 درصد در مصرف آب این مجتمع صرفه جویی شده است.
در همین حال نماینده مردم تبریز، اسكو و آذرشهر نیز در تازه ترین اظهارنظر خود درباره كارخانه كاوه سودا، خواستار تشكیل تیمی مستقل از سوی مراجع صلاحیت دار علمی برای بررسی بحران زیستی كاوه سودا در مراغه شد و گفت: ادامه فعالیت كاوه سودا غیر‌قانونی است.
احمد علیرضا بیگی با بیان اینكه آلایندگی شدید زیست محیطی صنایع شیمیایی كاوه سودای مراغه در سكوت مسئولان حفاظت محیط زیست ادامه دارد، اظهار داشت: مجوزی كه سال 88 به كاوه سودا داده شد برای پیشگیری از گسترش بحران زیست محیطی پس از شكست لاگن‌ها بود تا دامنه خسارت به آب و خاك منطقه محدود شود و ادامه فعالیت این واحد آلاینده براساس مجوزی كه در شرایط بحرانی از سوی دستگاه‌های مسئول داده شده، غیر‌قانونی و نادرست است.
وی افزود: مجوزی كه برای كاوه سودا برای مدیریت پساب بسیار خطرناكش در لاگون داده شده نه تنها محل ایراد و سوال است، بلكه بركه‌های خاكی كه این شركت به عنوان لاگون عنوان می‌كند نیز محل اشكال است، چرا كه لاگون تعریف مخصوص خود را دارد و باید كاملا ایزوله و غیرقابل نفوذ باشد.
نماینده مردم تبریز، اسكو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی با بیان اینكه در مجوزی كه سازمان حفاظت محیط زیست به این شركت داده، محل احداث لاگون‌ها در نقطه مشخص تعیین شده است، اظهار داشت: شركت كاوه سودا باید با رعایت استانداردهای لازم نسبت به احداث آنها اقدام می‌كرد.
احمدعلیرضا بیگی، نماینده فعلی مردم تبریز، اسكو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی، در زمان شكسته شدن لاگون های كارخانه كاوه سودا در سال 1388، استاندار آذربایجان شرقی و نماینده عالی دولت در این استان بود.
پرداختن به مشكلات و معضلات زیست محیطی، اگر بدون غرض ورزی های شخصی و فارغ از منافع فردی و سیاسی باشد، به رفع این مشكلات و داشتن محیط سالم برای زندگی نسل های آینده منجر می شود.
هم اكنون بیش از 350 هزار تن كربناب سدیم سالانه به عنوان مواد اولیه صنایع شوینده و شیشه در كارخانه كاوه سودا تولید می شود و آسافلوت به عنوان یكی از بزرگترین تولیدكنندگان شیشه و آیینه كشور، محصولات تولیدی خود را به 45 كشور جهان صادر می كند.
كارخانه «كاوه سودا» در سال 1389 به دلیل شكسته شدن لاگون های تبخیری آن برای تصفیه پساب و آلایندگی ناشی از نفوذ پساب آن به منابع آب زیرزمینی، مدتی تعطیل شد.
در آن زمان گفته شد كه500 هكتار از اراضی كشاورزی شهرستان بناب و 300 هكتار از اراضی كشاورزی مراغه به دلیل حادثه شكسته شدن لاگون های «كاوه سودا» آلوده شده است.
احتمال آلایندگی این واحد تولیدی در هفته های اخیر بار دیگر آن را در صدر اخبار رسانه های آذربایجان شرقی قرار داد.
شهرستان مراغه با حدود 263 هزار نفر جمعیت در 127 كیلومتری تبریز، مركز آذربایجان شرقی واقع است.
3077/518
مراغه - ایرنا - «كاوه سودا» به عنوان بزرگترین كارخانه تولید كننده كربنات سدیم كشور كه به طور مستقیم برای بیش از یكهزار نفراشتغالزایی كرده، با وجود استدلال سازمان های ذیربط مبنی بر نبود آلودگی زیست محیطی در آن، در هفته های اخیر به اتهام آلایندگی سوژه رسانه ها شده است.
