به گزارش گروه تحلیل،تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، نمایندگان روسیه، چین و آمریكا 6 اردیبهشت در نشستی سه جانبه در مسكو روند صلح در افغانستان را مورد بررسی قرار دادند.
دراین نشست سه‌جانبه، «زلمی خلیل زاد»، نماینده ویژه آمریكا برای صلح افغانستان، «دنگ ژیان»، نماینده ویژه چین و «ضمیر كابلوف»، نماینده ویژه رئیس جمهوری روسیه در مورد روند صلح در افغانستان به گفت و گو پرداختند.
این نشست در حالی برگزار گردید كه مذاكرات مستقیم میان آمریكا و گروه طالبان در قطر تاكنون چند دوره برگزار شده و اخیرا نشست برای گفت‌وگوهای بین‌الافغانی كه قرار بود در آن نمایندگان دولت افغانستان و گروه طالبان در قطر دیدار كنند، لغو شد.
با توجه به اهمیت مذاكرات صلح افغانستان، پژوهشگر ایرنا با «پیرمحمد ملازهی» كارشناس مسائل افغانستان به گفت و گو پرداخت.
**سیاست دوگانه آمریكا در روند صلح در افغانستان
ملازهی در ابتدای این گفت و گو بیان داشت: آمریكایی ها در افغانستان به لحاظ نظامی نتوانستند به اهدافی كه مورد نظرشان بود دست پیدا كنند و در تحلیل شرایط اگر دقت كنیم به نظر می رسد كه دو عامل باعث شد كه امریكایی ها در افغانستان زمین گیر شوند یكی از این عوامل گروه طالبان و افراد مسلح افغانی، كه علیه آمریكایی ها می جنگند و عامل دیگر هم شرایطی كه در سطح منطقه وجود دارد و كشورهای ذی نفوذ در افغانستان هستند و به طوری مایل هستند كه آمریكایی ها در افغانستان زمین گیر شوند.
این كارشناس مسائل افغانستان اضافه كرد: آمریكایی ها در افغانستان سیاست دو گانه ای را در پیش دارند و از طرفی با طالبان وارد مذاكره می شوند و از طرف دیگر با قدرت های جهانی در حال برگزاری نشست هستند.
وی افزود: زلمی خلیل‌زاد فرستاده ویژه ایالات متحده به افغانستان چندین دور با طالبان وارد مذاكره شد هر چند دستاوردهای در سطح پایین داشت و همین كه توانست بر سر اصلی ترین خواسته طالبان كه خروج نیرو های نظامی آمریكا در این كشور است وارد مذاكره شود تا حدودی توانسته است موفقیتی كسب نماید.
این كارشناس همچنین اظهار داشت: هر چند تا دستیابی به صلح در افغانستان راه درازی در پیش داریم و نشست چند جانبه كه بین روسیه ، چین و قدرت های جهانی برگزار شد و هدف از برگزاری این نشست ها در این است كه واشنگتن از كشورهای شركت كننده می خواهد كه در روند صلح در افغانستان به امریكایی ها كمك كنند و به جنگ 17ساله این كشور با گروه شبه نظامی در افغانستان پایان دهند.
ملازهی اضافه كرد: آمریكایی ها می دانند كه بوجود آمدن صلح در افغانستان راه حل نظامی ندارد و باید با اصول دیپلماسی وارد شد. اكنون در شرایط فعلی نه طالبان موقعیتی دارند كه بنوانند مانند گذشته موفق به تصرف كابل شوند و حكومت اسلامی به زعم خودشان برقرار كنند و نه دولت اشرف غنی به دلیل مشكلاتی كه دارد می تواند گروه طالبان را از طریق نظامی حذف كند و راه حل فقط از طریق سیاسی امكان پذیر است و زمانی این مشكلات حل می شود و این كشور جنگ زده به صلح می رسد كه حداقل در سه سطح تفاهم در مورد مسائل این كشور بوجود آید.
وی همچنین بیان داشت: اول سطح تفاهم در این است كه در سطح افغانستان جناح های سیاسی،گروه های جهادی، و حزبی كه اختلاف نظر دارند بر سر قدرت به یك نوع هدف برسند و برای منافع ملی افغانستان یك هدف مشترك را دنبال كنند. و دیگر اینكه در سطح منطقه ای باید نوعی تفاهم بوجود آید و كشورهای همسایه افغانستان و كشورهای كه در این كشور صاحب نفوذ هستند مانند هند، عربستان، تركیه ، امارات و این كشورها به یك جمع بندی مشترك برسند تا به روند صلح در افغانستان كمك كنند.
این كارشناس بیان داشت: در سطح دیگری تا زمانی كه آمریكا روسیه و چین و اتحادیه اروپا به یك تفاهم نرسند افغانستان هم به صلح و ثبات دست پیدا نمی كند چون هر كدام از این سه سطح اگر مخالفت كنند هر نوع مذاكره و نشست در مورد صلح در افغانستان به شكست می انجامد.
**نقش چین و روسیه در روند صلح در افغانستان
ملازهی كارشناس مسائل افغانستان در این زمینه بیان داشت: سیاست علنی این كشورها در این است كه هر چه زودتر صلح در افغانستان به وجود بیاید ولی سیاست اعلام نشده ای هم دارند و واقعیت این است هر میزان كه امریكا در افغانستان زمین گیر شود و به طرف ناكامی و شكست نظامی پیش برود همانند اتحادیه شوروی سابق و به زور اسلحه از افغانستان بیرون رود این هم به نفع چین است و هم روسیه.
وی افزود: بنابر این دو كشور چین و روسیه سیاست دو گانه ای در قبال حضور آمریكا در افغانستان دارند، یك سیاست اعلام شده است كه امریكا از افغانستان خارج شود و سیاست دیگر اینكه آمریكا در افغانستان زمین گیر شود و شكست بخورد.
این كارشناس مسائل افغانستان در ادامه یادآور شد: هم روس ها و هم چینی ها به طالبان نزدیك شده اند و به آنان سلاح می دهند و این سیاست مشكلاتی را ایجاد كرده است و امریكایی ها از این سیاست دو گانه چین و روسیه آگاه هستند و دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی آمریكا از این موضوعات اطلاع دارند و تلاش دارند كه اگر خروج از افغانستان داشته باشند خروج آبرومندانه ای باشد نه خروجی همانند اتحادیه شوروی سابق كه شكست را پذیرفت و وقتی نیروهای خود را از افغانستان خارج كرد كل نظامی سیاسی آن كشور دچار بحران شد و بعد از اروپایی شرقی را از دست داد و سرانجام با فروپاشی در درون حاكمیت روبه رو شد و اتحادیه شوروی سابق تبدیل به كشورهای متعدد گردید.
وی همچنین خاطر نشان كرد: به نظر می آید كه آمریكایی ها با این تجربه، از خروج شوروی سابق از افغانستان ارزیابی درست دارند و به دنبال این هستند كه خروج آبرومندانه ای از افغانستان داشته باشند و البته خروج به این معنا نیست كه افغانستان را به طور كامل رها كنند، می خواهند جنگ تمام شود و طالبان شریك قدرت شوند و دولت مركزی شرایطی را بوجود آورد كه صلح در افغانستان برقرار شود و با دولت بعدی كه طالبان هم شریك آن هستند به تفاهمی برسند و چند پایگاه نظامی هم در افغانستان داشته باشند و سیاست های دیگری با چین روسیه و ایران مطرح است كه در افغانستان پایگاه نظامی داشته باشند.
**نقش زلمی خلیل زاده نماینده ویژه آمریكا در صلح افغانستان
ملازهی اضافه كرد: خلیل زاد یك افغان است كه در آمریكا تحصیل كرده است و جز جناح محافظه كار آمریكا شده و تابعیت این كشور را دارد و بعد به جناح راست گرایش پیدا كرده است و وزنه مهمی در سیاست های منطقه ای در افغانستان و شخصیت باسابقه ای از جمله سفیر و دیپلمات در سیاست امریكا بوده است با این موقعیت به نظر می رسد كه خلیل زاد آگاهانه پذیرفته است كه جهت روند صلح در افغانستان نقش میانجی را میان طالبان و دولت مركزی داشته باشد.
وی همچنین اظهار داشت: از عملكرد خلیل زاد می توان این برداشت را كرد كه سه مرحله در افغانستان برای روند صلح وجود دارد، یك اینكه امریكا و طالبان مذاكره كنند و بر اساس آن چیزی كه طالبان شرط و شروط گذاشته اند و با طالبان در مورد خواسته هایشان تا حدی به نتیجه رسیده اند و دوم اینكه خلیل زاد طالبان را با كشوری های با نفوذ در افغانستان بتواند در یك جا جمع نماید و یك راه حل منطقه ای ارایه دهد و نكته سوم اینكه مذاكرات بین افغانی را برگزار كند.
این كارشناس مسائل افغانستان بیان داشت: برای تسریع در روند صلح در افغانستان، از یك طرف دولت مركزی و از طرف دیگر طالبان و نیروهای مسلح هستند و طالبان با این دولت كنار نمی آید و دولت فعلی در این كشور را دست نشانده آمریكا می داند و حاضر به گفت گو نیست.
وی در پایان این گفت و گو بیان داشت:برای تسریع روند صلح با ثبات در افغانستان باید به خواسته های همه قومیت ها و گروه ها در افغانستان توجه كرد و این نیز نیاز به یك توافق بین المللی چه در سطح داخلی افغانستان و چه در سطح منطقه ای دارد.
**پژوهشم** ر.ت**1552
تهران-ایرنا- به باور برخی از تحلیل گران، مواضع آمریكا در مورد روند صلح در افغانستان مبهم و دوگانه است چرا كه از یك طرف با طالبان در حال مذاكره است و از سوی دیگر با قدرت های جهانی در حال نشست و گفت وگو است.
