به گزارش روز دوشنبه خبرنگار ايرنا از مسكو، سال ها پيش افزايش بودجه نظامي همزمان با افزايش تنش ها ميان شوروي سابق و آمريكا رهبران بلوك شرق و غرب، در نهايت منجر به فروپاشي اقتصادي شوروي شد.
اما به نظر مي رسد اين بار روس ها مسير شوروي را نمي روند چرا كه بودجه نظامي روسيه در سال 2018 نسبت به يك سال پيش از آن 3.5 درصد كاهش يافته است حال آنكه تنش ها با آمريكا و غرب در خصوص مسائل مختلف بيشتر شده و حتي آمريكا از پيمان منع گسترش موشك هاي كوتاه و ميانبرد نيز خارج شده است.
اكنون پنج كشور آمريكا، چين، عربستان سعودي، هند و فرانسه در صدر كشورهايي هستند كه بيشترين هزينه را براي بخش نظامي خود انجام مي دهند.
انستيتو بين المللي تحقيقات مسائل صلح استكهلم به تازگي اعلام كرده است كه بودجه نظامي روسيه براي دومين سال متوالي كاهش مي يابد و به 61.4 ميليارد دلار مي سد كه از اين نظر در مكان ششم جهاني قرار خواهد گرفت.
اين تحليل به آن معنا است كه روسيه براي نخستين بار از سال 2006 در بين پنج كشور با بالاترين بودجه نظامي قرار نخواهد گرفت و اين در پي تصميم مقامات كرملين بوجود آمده است.
بر اساس اطلاعات انستيتو بين المللي تحقيقات مسائل صلح استكهلم، روسيه با اجراي برنامه مدرن سازي نظامي از سال 2010 تا 2015 بودجه نظامي خود را هر سال 4.9 درصد افزايش داده است.
از سال 2016 هزينه هاي نظامي روسيه رو به كاهش گذاشته است اما كاهش بدهي هاي دولتي دربرابر شركت هاي صنايع دفاعي روسيه، سالانه هزينه هاي نظامي را 7.2 درصد افزايش داد، اگر اين پرداخت ها نبود، بودجه نظامي روسيه 11 درصد كاهش مي يافت.
در سال 2018 هزينه هاي نظامي روسيه همچنان كاهش يافت و حدود 3.5 درصد كمتر شد هر چند كه ازنظر رقمي نسبت به شاخص سال 2009، 27 درصد بيشتر به حساب مي آيد.
بر اساس تحقيقات انستيتوي سوئدي، بودجه نظامي روسيه بالاترين بودجه در اروپاي شرقي است به طوري كه پارسال بودجه نظامي روسيه 88 درصد بودجه ارتش هاي منطقه را تشكيل مي داد.
اين در حالي است كه هزينه هاي نظامي كشورهاي جهان در سال گذشته افزايش يافت و به يك هزار ميليارد و 822 ميليون دلار رسيد كه بالاترين سطح بودجه هاي نظامي از سال 1988 ميلادي است.
در شرايط كنوني اين رقم 76 درصد بيشتر از شاخص سال 1998 است كه پايين ترين رقم از زمان پايان جنگ سرد به حساب مي آيد.
مجموع هزينه هاي نظامي به طور متوسط 21 درصد توليد ناخالص ملي كشورهاي جهان را تشكيل مي دهد كه 239 دلار براي هر نفر است.
آمريكا، چين، عربستان، هند و فرانسه پنج كشوري هستند كه بيشترين هزينه نظامي را دارند و بودجه نظامي آنها 60 درصد بودجه نظامي كشورهاي جهان را تشكيل مي دهد.
نان تيان يك كارشناس انستيتو بين المللي تحقيقات مسائل صلح استكهلم معتقد است كه پارسال آمريكا و چين به اندازه نصف بودجه نظامي كشورهاي جهان صرف ارتش هاي خود كردند از اين رو هزينه هاي نظامي در عرصه جهاني به صورت كلي طي سال 2018 بالا رفت.
براي نخستين بار از سال 2010 هزينه هاي نظامي آمريكا 4.6 افزايش يافت و به 649 ميليارد دلار رسيد كه برابر با مجموع هزينه هاي نظامي هشت كشور است كه پس از آمريكا در جدول بالاترين بودجه هاي نظامي قرار دارند.
به گفته اود فلران رئيس برنامه هاي تحقيقات هزينه هاي نظامي انستيتو استكهلم، رشد بودجه نظامي آمريكا با اجراي برنامه جديد خريدهاي تسليحاتي ارتش آمريكا كه در سال 2017 توسط دولت ترامپ تاييد شد، تحقق يافت.
چين كه در رديف دوم بودجه نظامي در عرصه جهاني قرار دارد در سال 2018 هزينه هاي نظامي خود را پنج درصد افزايش داد و به 250 ميليارد دلار رساند.
اين كشور بيست و چهارمين سال متوالي است كه بودجه نظامي خود را افزايش مي دهد. هزينه هاي نظامي چين در سال 2018 تقريبا 10 برابر اين شاخص در سال 1994 بود و 14 درصد حجم بودجه هاي نظامي كشورهاي جهان را تشكيل مي داد.
به عقيده رئيس برنامه هاي تحقيقات هزينه هاي نظامي انستيتو استكهلم، رشد بودجه نظامي چين سبب سرعت بخشيدن به رشد اقتصادي اين كشور شده است. چين از سال 2013 هر ساله 1.9 درصد توليد ناخالص ملي خود را براي هزينه هاي نظامي اختصاص داد.
ناتو و كشورهاي با هزينه هاي نظامي بالا (در بلوك غرب) در مجموع 936 ميليارد دلار بودجه نظامي داشتند كه 53 درصد هزينه هاي نظامي جهان را شامل مي شد.
بالاترين رشد بودجه نظامي كشورهاي جهان به آمريكا تعلق دارد كه در سال 2018 ،27.8 ميليارد دلار افزايش يافت و بيشترين كاهش به عربستان سعودي تعلق دارد كه 4.6 ميليارد دلار از بودجه نظامي خود كاست.
تركيه در سال گذشته بودجه دفاعي خود را 24 درصد افزايش داد و به 19 ميليارد دلار رساند.
شش كشور با بالاترين سنگيني بودجه نظامي بر توليد ناخالص ملي شامل عربستان سعودي با 8.8 درصد، عمان 8.2 درصد، كويت 5.1 درصد، لبنان 5 درصد، اردن 4.7 درصد و اسراييل 4.3 درصد بود.
كشورهاي اروپاي شرقي و مركزي با سرعت بالا هزينه هاي نظامي خود را افزايش مي دهند و در بين آنها لهستان با 11.6 ميليارد دلار(8.9 درصد)، اوكراين 4.8 ميليارد دلار (21 درصد) در بالاترين سطح قرار دارند.
پيتر وزمان يك كارشناس ارشد انستيتو استكهلم در اين باره گفته است: رشد هزينه هاي نظامي در اين كشورها بر اثر افزايش تهديد نظامي از سوي روسيه بود.
اين در حالي است كه هزينه هاي نظامي روسيه براي دومين سال متوالي كاهش مي يابد.
بودجه نظامي كشورهاي آسيايي و اقيانوسيه نيز در 30 سال اخير روند رو به رشد داشته است و در سال گذشته مجموع هزينه هاي نظامي در اين منطقه 507 ميليارد دلار بود كه 28 درصد بودجه نظامي كشورهاي جهان را شامل مي شود.
هند بالاترين بودجه نظامي در منطقه را (بعد از چين) داشته و هزينه هاي نظامي اين كشور در سال 2018، 66.5 ميليارد دلار بود كه 3.1 درصد بيشتر از رقم سال گذشته است.
رشد بودجه نظامي پاكستان نيز 11 درصد بود كه به 11.4 ميليارد دلار رسيد.
سيمون وزمان كارشناس برنامه هاي تحقيقات بودجه نظامي انستيتو مسائل صلح استكهلم در اين باره گفته است: افزايش تنش بين كشورهاي آسيايي و نيز تشنج در روابط آمريكا و چين عامل اصلي رشد هزينه هاي نظامي در منطقه آسيا است.
اروپام*391*1346**
مسكو - ايرنا - آمارهاي جديد نشان مي دهد كه روسيه با وجود تشديد تهديد ها از آمريكا و ناتو، ميزان بودجه نظامي خود را 3.5 درصد كاهش داده و از رديف پنج كشور با بالاترين بودجه نظامي خارج شده است.
