رمضان، موسمی كه فطرت انسانی با معرفت الهی متبلور می شود

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ رمضان، فرصت نزول رحمت و مغفرت پروردگار بر بندگانی است كه با به زنجیر كشیدن شیطان نفس و با كسب معرفت الهی، خلوص بندگی را به تصویر می كشند و این ضیافت ملكوتی در شب های پرفیض قدر به اوج خود می رسد، شب هایی كه پروردگار عالمیان آن را برتر از هزار ماه می داند و این جشن عبودیت با عید شكرگزاری فطر پایان می یابد و بندگان با استحكام بخشیدن به پیوند میان خود و خالق بی همتا ظرفیت های عالی انسانی را به كمال می رسانند و بدین ترتیب فطرت انسانی و خداجوی خویش را بازمی یابند.

خداوند در آیه 185 سوره بقره درباره جایگاه و فضیلت ماه مبارك رمضان می فرماید:«ماه رمضان ماهی است كه قرآن در آن نازل شده برای هدایت بشر و برای راهنمایی و امتیاز حق از باطل، پس هر كه دریابد ماه رمضان را باید آن را روزه بدارد و هر كه ناخوش یا در سفر باشد(به شماره آنچه روزه خورده است) از ماهای دیگر روزه دارد، كه خداوند برای شما حكم را آسان خواسته و تكلیف را مشكل نگرفته و خواسته تا اینكه عدد روزه را تكمیل كرده و خدا را به عظمت یاد كنید كه شما را هدایت فرمود، باشد كه (از این نعمت بزرگ) سپاسگزار شوید.»

«تدبر و تلاوت آیه های قرآن، شب زنده داری، به جای آوردن نمازهای مستحبی، مراقبت از گوش و چشم و زبان در برابر گناه، استغفار، خواندن دعا و ذكر و دستگیری از نیازمندان» از جمله مهمترین آداب ماه رمضان به شمار می رود كه حضرت محمد(ص) و ائمه اطهار(ع) نسبت به آن سفارش بسیار كرده اند. روزه در حقیقت پرهیز و امساك از خوردن و آشامیدن نیست بلكه تزكیه نفس و انقلابی درونی به شمار می رود كه روزه داران با دل بریدن از علایق دنیوی، جسم و جان خویش را در زلال رحمت الهی جلا می بخشند و بدین ترتیب، شایسته حضور در این ضیافت بزرگ می شوند.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا در آستانه ماه مبارك رمضان با «محمدباقر خراسانی» مدیر مجمع عالی حكمت اسلامی و مدرس حوزه و دانشگاه گفت وگو كرده است:

- متن این گفت وگو را در ادامه می خوانیم:
**ضرورت آمادگی برای ورود به ماه رمضان
پیش از ورود به محفل و ضیافتی بزرگ چون ماه مبارك رمضان به آمادگی هایی نیاز است از آن جایی كه در این ضیافت، میزبان خداوند و میهمانان آن تمام بندگان هستند به مقدمه و پیش زمینه های خاصی نیاز است، بنابر آموزه های موجود در دین اسلام و همچنین سفارش ائمه اطهار(ع) برای افزایش ظرفیت درونی و كسب آمادگی های روحی و معنوی به منظور حضور در فضای معنوی ماه رمضان، مومنان می بایست بهره كافی را از فرصت رجب و شعبان ببرند و با روزه داری و نیایش، بستر حضوری آگاهانه را در این ضیافت الهی فراهم آورند و با خودسازی بهره لازم را از بركات آن كسب كنند تا كرختی و سستی جسمی و آلودگی به گناه مانع از درك لذت حقیقی ورود به این ماه نشود.

بهترین و بیشترین بهره از این ضیافت نصیب افرادی می شود كه با تمام وجود از آن استفاده كنند و تنها به نماز خواندن و روزه گرفتن اكتفا نكنند و عقل و بدن خویش را از آلوده شدن به گناه بازدارند.

درك ظرفیت فضای معنوی ماه رمضان از اهمیت بسیاری برخوردار است این مهم سبب می شود تا اعتقاد و باور لازم در فرد به وجود آید تا به لحاظ فكری و گفتاری آمادگی و شایستگی حضور در محضر الهی را پیدا كند و از اعمال و برنامه‌های توصیه شده در این ماه بهره بیشتری را بدست آورد، لازمه این موضوع آن است كه از قبل این اعتقاد و باور در فرد تقویت شود كه در یك ضیافت خاص، می خواهند وارد شوند.

**ماه رمضان؛ موسم زدودن زنگار گناه
مومنان با روزه داری، شب زنده داری و نیایش های عارفانه خود، زنگار گناه را از قلب می زدایند و قلب و وجود خویش را از محبت هرچه غیر از معبود بی همتا است پاك می كنند. آنان با درك حقیقت ماه ضیافت الهی بر خوان گسترده پروردگار می نشینند و در پرتو فضایل بی شمار این ماه در نبرد با هواهای نفسانی، خود را از هر گونه گناه و پلیدی پاك می كنند و در پیشگاه خالق خویش حاضر می شوند.

حضرت محمد(ص) در آخرین جمعه ماه شعبان با ایراد خطبه ای شیوا به بیان جایگاه و اهمیت ماه رمضان می پردازد كه نمونه ای آشكار از اعتقاد و علاقه پیامبر(ص) را به این ماه به تصویر می كشد و ایشان با بیان فضایل خاص رمضان، آن را سراسر رحمت و محبت خاص معبود به بندگان خود ارزیابی و رمضان را همانند مسافری عزیز توصیف می كنند كه از سفر برگشته و همگان چشم انتظار آن هستند اما مومنان باید آمادگی پذیرش این مهمان را داشته باشند و می فرمایند: «ماه رمضان به سمت شما می آید» مناجات امام سجاد(ع) در دعای ابوحمزه ثمالی نیز بیانگر نگرش والای ایشان به این ماه است. تفاوتی كه میان این میهمانی با دیگر میهمانی ها دارد این است كه این ضیافت بزرگ خود بر بندگان وارد می شود و ماهی سراسر آمرزش، بركت و مغفرت است كه در آن خداوند، شیطان را به زنجیر می كشد و همه چیزهایی را كه بر ذهن و فكر انسان تاثیر مخرب می گذارند و از یاد و فكر خدا غافل می‌كنند به زنجیر می كشند.

** رمضان، موسم استجابت دعا
رمضان، موسم استجابت دعا است اما بركت و رحمت این ماه شامل حال فردی خواهد شد كه به طور حقیقی، بتواند عظمت آن را درك كند. در این ماه افراد با شركت در نماز جماعت، انجام دادن فرایض(واجبات و مستحبات) و كمك به همنوعان و نیازمندان تلاش می كنند تا مكارم و ارزش های اخلاقی را در وجود خود افزایش دهند.

خداوند با زبان پیامبر می فرماید من همه موانع را برطرف می كنم تا شما از بركات این ماه به بهترین وجه بهره ببرید. رحمت و مغفرت ماه رمضان در شب های قدر به اوج خود می رسد، اهمیت این شب ها در حدی است كه امام علی(ع) با پاشیدن آب به صورت فرزندان، اجازه نمی دادند تا آنها بخوابند تا بدین ترتیب از بركت و عظمت این شب ها بهره مند شوند چرا كه این بزرگواران به جایگاه و بزرگی این ماه ایمان و باور داشتند.

** لحظه های معنوی رمضان؛ فرصت تعامل افراد خانواده
افزایش تعامل میان افراد خانواده در لحظه های معنوی افطار و سحر به تقویت بنیان خانواده می انجامد و این یكی دیگر از مزایای ماه مبارك رمضان به شمار می رود تا آنها اوقات بیشتری را با هم سپری كنند و با رسیدگی به مشكلات یكدیگر، زمینه بروز ناهنجاری ها و آسیب ها را از میان ببرند. خداشناسی، تزكیه نفس، تعدیل اراده در امور دنیوی، رعایت اصول اخلاقی و اجتماعی از جمله مسایلی است كه از راه تحكیم كانون خانواده ها به دست می آید. در واقع رمضان سبب می شود تا انسان در برابر سختی ها پایداری كند و بر صبر و شكیبایی خویش بیافزاید و اجازه ندهد، هیچ گونه لغزشی او را تهدید كند. افراد باید با قلبی آكنده از پاكی و انگیزه ای الهی توفیق حضور در این مهمانی را بیابند. معبود بی همتا، تمامی اعمال و رفتار نیك انسان ها را در این ماه به عنوان عبادت می پذیرد و این ماه، زمان مغفرت و بازگشت از گناهان به سمت پاكی ها و زدودن قلب ها از سیاهی است.

در ماه رمضان نهایت لطف، محبت و رحمانیت مضاعف خداوند نسبت به بندگان تجلی می یابد پروردگار عالمیان با واجب كردن روزه چند هدف متعالی را دنبال و در سوره بقره هدف از روزه داری را این گونه بیان می كند: «با تقوا شوید شاید به خدا نزدیك تر شوید» از دیگر دستاوردهای ماه رمضان به لحاظ اجتماعی، آن است كه روزه داران با تجربه گرسنگی و تشنگی از مشكلات و رنج نیازمندان آگاه می شوند و بروز و ظهور احسان و نوع دوستی در این ماه، گوشه هایی از آثار معنوی و عرفانی این ماه است نمود این احسان با گستراندن سفره های اطعام و همچنین در عید فطر و با پرداخت زكات فطریه آغاز می شود و مومنان كه فطرت و قلب آنها بر اثر نیایش، خودسازی و تزكیه نفس جلا یافته است، برای یك سال دیگر، مستمندان را در پرتو مهر و محبت خویش قرار می دهند. خداوند در این ماه جرات و توان گذشتن از مال را به بندگان خود اعطا می فرماید. ماه مبارك رمضان یك نوع تمرین و ممارست به شمار می رود كه تقوای انسان را تقویت و تكامل بخشد تا بتواند نسبت به هر آنچه خداوند حرام می داند، مقاوم شود و در نتیجه در پناه قرب و رحمت الهی قرار گیرد.

در رمضان بر پایه آموزه های دینی و اخلاقی درهای رحمت الهی بر بندگان گشوده می شود و این بركات، تاثیرهای گسترده ای را در رفتار افراد جامعه برجای می گذارد و می تواند نقش شگرفی در كاهش تمایل قشرهای مختلف به طرف گناه و بزه های اجتماعی داشته باشد.

** رمضان فرصتی برای اتحاد و همدلی مسلمانان
ماه رمضان فرصت مغتنمی برای اتحاد و همدلی میان مسلمانان است تا با تاكید بر اصول مشترك چون قرآن، پیامبر(ص)، ماه رمضان و شب های قدر اندیشه و افكار مسلمانان را اتحاد ببخشیم و گسترش نگاه تقریبی و پافشاری بر اصول مشترك اتحاد و انسجام را در جهان اسلام تقویت كرد، شاید امام خمینی(ره) بهترین استفاده را از این موسم با ابداع روز جهانی قدس داشتند، روزی كه تمام آزادیخواهان در جهان با هدف و برنامه ای مشترك بر مبارزه با استبداد و استكبار تاكید می كنند. نگاه تقریبی به این معنا نیست كه ما از اعتقادات خود عقب نشینی كنیم بلكه می توان با حفظ اعتقاد در جهت ارتقای وحدت مسلمانان حركت كرد.

پژوهشم**2059**9131