هر ساله قبل از آغاز فصل برداشت برگ سبز چاي در نيمه اول ارديبهشت ماه، نرخ تضميني خريد به منظور حمايت از كشاورزي و صنعت چايكاري از سوي شوراي عالي اقتصاد تعيين و به كارخانه هاي چايسازي ابلاغ مي شود كه اين نرخ ، براي سرنوشت چاي و چايكاري بسيار مهم و تعيين كننده است.
قيمت برگ سبز چاي به نوع برداشت و مرغوبيتي كه دارد و در بهترين حالت يك غنچه و دو برگ محسوب مي شود، به دو رقم درجه يك و درجه دو با قيمتي متفاوت تقسيم مي شود.
از ديدگاه كارشناسان سازمان چاي؛ نرخ تضميني برگ سبز كه در راستاي سياست هاي حمايتي وزارت جهاد كشاورزي انجام مي گيرد، نوعي قيمت گذاري پايه اي براي حمايت از كشاورزان و توليدكنندگان است و به منزله قيمت واقعي برگ سبز محسوب نمي شود. براي فصل زراعي جاري، قيمت خريد تضميني هر كيلوگرم برگ سبز چاي درجه يك 32 هزار و 750 ريال و برگ سبز درجه دو 18 هزار و 492 ريال تعيين شده كه نسبت به سال قبل، به ترتيب 20 و 21 درصد افزايش دارد.
اگرچه امسال براي نخستين بار، تعدادي كارخانه چاي سازي، برگ سبز چاي را بيشتر از نرخ تضميني اعلام شده از سوي شوراي عالي اقتصاد از كشاورزان چايكار خريداري مي كنند و اين امر، توافقي بين چايكاران و صاحبان كارخانه هاست و سازمان چاي كشور نيز به منظور رقابتي كردن خريد برگ سبز با پرداخت تسهيلات و عقد قرارداد با چند كارخانه، از آنها خواسته كه قيمت برگ سبز را بيشتر از قيمت تضميني و با قيمت واقعي از كشاورزان خريداري كنند.
** افزايش قيمت برگ سبز، دغدغه هميشگي چايكاران
شماري از كشاورزان چايكار معتقدند با توجه به وضعيت اقتصادي و افزايش قيمت بسياري از كالاها ، بايد قيمت برگ سبز چاي نيز افزايش يابد تا بهره برداري از چاي، مقرون به صرفه باشد.
يك چايكار روستاي سطلسر لاهيجان قيمت برگ سبز بويژه برگ سبز درجه دو كه بيشترين برگ سبز چايكاران را تشكيل مي دهد ، اندك مي داند و مي گويد: هر كارگر بابت چيدن هر كيلوگرم برگ سبز، 700 تا 900تومان مزد مي گيرد و حدود يكصد تومان هم هزينه حمل و نقل هر كيلوگرم برگ سبز تا كارخانه است ضمن اينكه هزينه هاي جانبي نظير هرس ، كود، قيمت ابزارهاي برداشت چاي و ... نيز به آن افزوده مي شود.
زينعلي شافعي مي افزايد: با افزايش قيمت ها و هزينه هايي كه وجود دارد، قيمت فعلي برگ سبز چاي غير اقتصادي است.
عبدالله محمدپور ديگر چايكار دهستان ليل لاهيجان كه در حال برداشت چين اول از باغ دو هكتاري خود است، مي گويد: افزايش قيمت ها ، هزينه كود، هزينه برداشت، حمل و نقل و ... با نرخ فعلي تعيين شده هماهنگي ندارند و بايد تجديدنظر صورت گيرد.
وي با بيان اينكه از چهار كيلوگرم برگ سبز چاي، يك كيلوگرم چاي خشك بدست مي آيد، مي افزايد: يك كيلوگرم چاي خشك در لاهيجان 550 هزار ريال به فروش مي رود در حاليكه قيمت چاي درجه دو 18 هزار و 492 ريال نرخ گذاري شده كه اين دو نرخ، هيچ تناسبي با هم ندارند.
محمد گلي كه باغداري خرد در روستاي عليسرود لاهيجان است نيز مي گويد: چايكاري با نرخ فعلي صرفه اقتصادي ندارد زيرا هزينه هاي داشت و برداشت آن بالاست و بايد قيمت خريد برگ سبز افزايش يابد تا اين فعاليت كشاورزي براي چايكار مقرون به صرفه باشد در غير اينصورت باغ هاي چاي متروكه و رها خواهند شد.
رحمت صادقي چايكار روستاي اميركلايه كتشال لاهيجان نيز تفاوت قيمت برگ چاي درجه يك و درجه دو را زياد مي داند و مي گويد: لازم است توجه داشته باشيم كه تحويل چاي درجه يك به كارخانه ها، حدود يك هفته است و بقيه ايام، برگ سبز تحويل داده شده، به عنوان درجه دو منظور مي شود.
وي نيز معتقد است افزايش نيافتن قيمت برگ سبز چاي، منجر به رهاشدن باغ هاي چاي از سوي كشاورزان در آينده اي نه چندان دور خواهد شد و مي افزايد: اگر كمك هاي بلاعوض دولت به چايكاران ادامه و از طرفي هم قيمت چاي افزايش يابد؛ در كنار ارائه تسهيلات ارزاق قيمت و با بهره كم جهت هرس و بهزراعي، مي توان به آينده صنعت چاي اميدوار بود.
** لزوم تعيين قيمت برگ سبز چاي متناسب با تورم سالانه
مدير اجرايي اتحاديه كارخانه هاي چايسازي شمال كشور نيز به ايرنا گفت: افزايش 20 درصدي بهاي برگ سبز چاي در سال جاري ، اندك است و چايكاران و صاحبان كارخانه هاي چايسازي رضايتي در اين خصوص ندارند.
محمد صادق حسني افزود: بايد قيمت برگ سبز چاي به تناسب تورم سالانه افزايش يابد و دولت در افزايش برگ سبز چاي از نظر كارشناسان و ذينفعان نيز استفاده كند و در فرايند قيمت گذاري، مشكلات چايكاران در نظر گرفته شود.
وي ادامه داد: اتحاديه كارخانه هاي چايسازي شمال قيمت پيشنهادي سازمان چاي كه بهاي هر كيلوگرم برگ سبز درجه يك را 36 هزار ريال و درجه دو را 24 هزار و 50ريال تعيين كرده بود، مي پذيرد ولي اين مهم تا حال حاضر به تصويب نرسيد.
صادق حسني با يادآوري رها شدن باغ هاي زيادي طي دو دهه اخير، افزايش نيافتن قيمت برگ سبز چاي را تهديدي براي صنعت چايكاري دانست و سرنوشت پيش گفته را در زمان كنوني نيز محتمل خواند.
** حمايت سازمان چاي از خريدهاي بالاتر از نرخ مصوب برگ سبز
رئيس سازمان چاي كشور نيز به ايرنا گفت: ارزش اقتصادي برگ سبز چاي بيش از قيمت تضميني است كه از سوي شوراي عالي اقتصاد تعيين شده و به بياني بهتر؛ اين نرخ نوعي قيمت پايه و اقدامي براي حمايت از چايكاران است و به منزله قيمت واقعي برگ سبز نيست.
وي خواستار خريد برگ سبز بيش از قيمت تضميني از سوي صاحبان كارخانه هاي چايسازي شد و افزود: قيمت واقعي برگ سبز چاي بايد بصورت تعاملي بين چايكاران و صاحب كارخانه هاي چايسازي تعيين و اعمال شود و هر قيمتي كه بالاتر از قيمت تضميني باشد، مورد حمايت سازمان چاي خواهد بود.
استان هاي گيلان و مازندران 25 تا 28 هزار هكتار باغ چاي دارند و 90 درصد اين باغ ها در گيلان واقع هستند.
برداشت برگ سبز چاي هر ساله در سه چين بهاره ، تابستانه و پاييزه صورت مي گيرد كه چين بهاره از اوايل ارديبهشت ماه، تابستانه از نيمه دوم خردادماه و چين پاييزه در شهريور و مهرماه انجام مي شود.
لاهيجان در 40 كيلومتري شرق مركز استان گيلان واقع شده و سازمان چاي و پژوهشكده چاي كشور در اين شهرستان قرار دارند.
6029/2007
لاهيجان - ايرنا - حدود دو دهه قبل، هكتارها باغ چاي، رها شد و اين صنعت مهم استان هاي شمالي كشور آسيبي جديد ديد. در حاليكه طي سال هاي اخير و با همت و حمايت جدي دولت، باغ هاي متروكه چاي به چرخه توليد بازگشته اند؛ اين بار، تهديد پيشين با جلوه اي ديگر، بر سر باغ هاي چاي سايه گسترده است.
