هر ساله قبل از آغاز فصل برداشت برگ سبز چای در نیمه اول اردیبهشت ماه، نرخ تضمینی خرید به منظور حمایت از كشاورزی و صنعت چایكاری از سوی شورای عالی اقتصاد تعیین و به كارخانه های چایسازی ابلاغ می شود كه این نرخ ، برای سرنوشت چای و چایكاری بسیار مهم و تعیین كننده است.
قیمت برگ سبز چای به نوع برداشت و مرغوبیتی كه دارد و در بهترین حالت یك غنچه و دو برگ محسوب می شود، به دو رقم درجه یك و درجه دو با قیمتی متفاوت تقسیم می شود.
از دیدگاه كارشناسان سازمان چای؛ نرخ تضمینی برگ سبز كه در راستای سیاست های حمایتی وزارت جهاد كشاورزی انجام می گیرد، نوعی قیمت گذاری پایه ای برای حمایت از كشاورزان و تولیدكنندگان است و به منزله قیمت واقعی برگ سبز محسوب نمی شود. برای فصل زراعی جاری، قیمت خرید تضمینی هر كیلوگرم برگ سبز چای درجه یك 32 هزار و 750 ریال و برگ سبز درجه دو 18 هزار و 492 ریال تعیین شده كه نسبت به سال قبل، به ترتیب 20 و 21 درصد افزایش دارد.
اگرچه امسال برای نخستین بار، تعدادی كارخانه چای سازی، برگ سبز چای را بیشتر از نرخ تضمینی اعلام شده از سوی شورای عالی اقتصاد از كشاورزان چایكار خریداری می كنند و این امر، توافقی بین چایكاران و صاحبان كارخانه هاست و سازمان چای كشور نیز به منظور رقابتی كردن خرید برگ سبز با پرداخت تسهیلات و عقد قرارداد با چند كارخانه، از آنها خواسته كه قیمت برگ سبز را بیشتر از قیمت تضمینی و با قیمت واقعی از كشاورزان خریداری كنند.
** افزایش قیمت برگ سبز، دغدغه همیشگی چایكاران
شماری از كشاورزان چایكار معتقدند با توجه به وضعیت اقتصادی و افزایش قیمت بسیاری از كالاها ، باید قیمت برگ سبز چای نیز افزایش یابد تا بهره برداری از چای، مقرون به صرفه باشد.
یك چایكار روستای سطلسر لاهیجان قیمت برگ سبز بویژه برگ سبز درجه دو كه بیشترین برگ سبز چایكاران را تشكیل می دهد ، اندك می داند و می گوید: هر كارگر بابت چیدن هر كیلوگرم برگ سبز، 700 تا 900تومان مزد می گیرد و حدود یكصد تومان هم هزینه حمل و نقل هر كیلوگرم برگ سبز تا كارخانه است ضمن اینكه هزینه های جانبی نظیر هرس ، كود، قیمت ابزارهای برداشت چای و ... نیز به آن افزوده می شود.
زینعلی شافعی می افزاید: با افزایش قیمت ها و هزینه هایی كه وجود دارد، قیمت فعلی برگ سبز چای غیر اقتصادی است.
عبدالله محمدپور دیگر چایكار دهستان لیل لاهیجان كه در حال برداشت چین اول از باغ دو هكتاری خود است، می گوید: افزایش قیمت ها ، هزینه كود، هزینه برداشت، حمل و نقل و ... با نرخ فعلی تعیین شده هماهنگی ندارند و باید تجدیدنظر صورت گیرد.
وی با بیان اینكه از چهار كیلوگرم برگ سبز چای، یك كیلوگرم چای خشك بدست می آید، می افزاید: یك كیلوگرم چای خشك در لاهیجان 550 هزار ریال به فروش می رود در حالیكه قیمت چای درجه دو 18 هزار و 492 ریال نرخ گذاری شده كه این دو نرخ، هیچ تناسبی با هم ندارند.
محمد گلی كه باغداری خرد در روستای علیسرود لاهیجان است نیز می گوید: چایكاری با نرخ فعلی صرفه اقتصادی ندارد زیرا هزینه های داشت و برداشت آن بالاست و باید قیمت خرید برگ سبز افزایش یابد تا این فعالیت كشاورزی برای چایكار مقرون به صرفه باشد در غیر اینصورت باغ های چای متروكه و رها خواهند شد.
رحمت صادقی چایكار روستای امیركلایه كتشال لاهیجان نیز تفاوت قیمت برگ چای درجه یك و درجه دو را زیاد می داند و می گوید: لازم است توجه داشته باشیم كه تحویل چای درجه یك به كارخانه ها، حدود یك هفته است و بقیه ایام، برگ سبز تحویل داده شده، به عنوان درجه دو منظور می شود.
وی نیز معتقد است افزایش نیافتن قیمت برگ سبز چای، منجر به رهاشدن باغ های چای از سوی كشاورزان در آینده ای نه چندان دور خواهد شد و می افزاید: اگر كمك های بلاعوض دولت به چایكاران ادامه و از طرفی هم قیمت چای افزایش یابد؛ در كنار ارائه تسهیلات ارزاق قیمت و با بهره كم جهت هرس و بهزراعی، می توان به آینده صنعت چای امیدوار بود.
** لزوم تعیین قیمت برگ سبز چای متناسب با تورم سالانه
مدیر اجرایی اتحادیه كارخانه های چایسازی شمال كشور نیز به ایرنا گفت: افزایش 20 درصدی بهای برگ سبز چای در سال جاری ، اندك است و چایكاران و صاحبان كارخانه های چایسازی رضایتی در این خصوص ندارند.
محمد صادق حسنی افزود: باید قیمت برگ سبز چای به تناسب تورم سالانه افزایش یابد و دولت در افزایش برگ سبز چای از نظر كارشناسان و ذینفعان نیز استفاده كند و در فرایند قیمت گذاری، مشكلات چایكاران در نظر گرفته شود.
وی ادامه داد: اتحادیه كارخانه های چایسازی شمال قیمت پیشنهادی سازمان چای كه بهای هر كیلوگرم برگ سبز درجه یك را 36 هزار ریال و درجه دو را 24 هزار و 50ریال تعیین كرده بود، می پذیرد ولی این مهم تا حال حاضر به تصویب نرسید.
صادق حسنی با یادآوری رها شدن باغ های زیادی طی دو دهه اخیر، افزایش نیافتن قیمت برگ سبز چای را تهدیدی برای صنعت چایكاری دانست و سرنوشت پیش گفته را در زمان كنونی نیز محتمل خواند.
** حمایت سازمان چای از خریدهای بالاتر از نرخ مصوب برگ سبز
رئیس سازمان چای كشور نیز به ایرنا گفت: ارزش اقتصادی برگ سبز چای بیش از قیمت تضمینی است كه از سوی شورای عالی اقتصاد تعیین شده و به بیانی بهتر؛ این نرخ نوعی قیمت پایه و اقدامی برای حمایت از چایكاران است و به منزله قیمت واقعی برگ سبز نیست.
وی خواستار خرید برگ سبز بیش از قیمت تضمینی از سوی صاحبان كارخانه های چایسازی شد و افزود: قیمت واقعی برگ سبز چای باید بصورت تعاملی بین چایكاران و صاحب كارخانه های چایسازی تعیین و اعمال شود و هر قیمتی كه بالاتر از قیمت تضمینی باشد، مورد حمایت سازمان چای خواهد بود.
استان های گیلان و مازندران 25 تا 28 هزار هكتار باغ چای دارند و 90 درصد این باغ ها در گیلان واقع هستند.
برداشت برگ سبز چای هر ساله در سه چین بهاره ، تابستانه و پاییزه صورت می گیرد كه چین بهاره از اوایل اردیبهشت ماه، تابستانه از نیمه دوم خردادماه و چین پاییزه در شهریور و مهرماه انجام می شود.
لاهیجان در 40 كیلومتری شرق مركز استان گیلان واقع شده و سازمان چای و پژوهشكده چای كشور در این شهرستان قرار دارند.
6029/2007
لاهیجان - ایرنا - حدود دو دهه قبل، هكتارها باغ چای، رها شد و این صنعت مهم استان های شمالی كشور آسیبی جدی دید، در حالیكه طی سال های اخیر و با همت و حمایت دولت، باغ های متروكه چای به چرخه تولید بازگشته اند؛ این بار، تهدید پیشین با جلوه ای دیگر، بر سر باغ های چای سایه گسترده است.
