دیدگاه كارشناسان: راه سیل با جابه جایی شهرك سعدی بسته شود

سیلاب اخیر شیراز خسارت جانی سنگینی در دروازه قرآن و زیان مالی هنگفتی به اهالی كم بضاعت محله سعدی این شهر وارد كرد.
سازه های شهری در محل دروازه قرآن در حالی ساخته شده كه در گذشته این محل تنگه و مسیر عبور سیلاب بوده كه ادامه این رودخانه از محله سعدی نیز می گذشته كه در سالهای گذشته در مسیر سیلاب در محله سعدی خانه سازی شده است.
سیلاب ششم فروردین 98 در شیراز سر از خانه های اهالی محله سعدی درآورد، جایی كه ساكنین آن قشر بی بضاعت جامعه و در طول سالیان سال با تلاش بسیار ملزومات یك زندگی معمولی و یا محقر را فراهم آورده اند.
به گفته مسئولان استان فارس بسیاری از خانه های این منطقه بصورت غیرمجاز و ناایمن و در مسیر عبور سیلاب ساخته شده اند.

** غیر مجاز در حد 90 درصد
هرچند مدیر كل دفتر فنی استانداری فارس آماری از شمار خانه های غیر مجاز در شهرك سعدی بیان نكرد اما گفت: 90 درصد ساختمان هایی كه در سیل ششم فروردین ماه امسال شهرك سعدی شیراز آسیب دیدند، ساختمان های غیرمجاز بودند.
امیر حسین جمشیدی در گفت و گو با ایرنا افزود: محله سعدی جزو سكونتگاه های غیررسمی است كه بدون پروانه ساختمانی و بدون تهیه طرح های شهرسازی به مرور زمان شكل گرفته و مربوط به دوره اخیر هم نیست.
وی اظهار داشت: خیلی از این ساخت و سازها رای كمیسیون ماده 100 برای تخریب را دارد كه با توجه به تعداد زیاد پرونده های تخریب و تبعات اجتماعی كه ممكن است به دنبال داشته باشد كارگروهی در استانداری فارس تشكیل دادیم و در حال جمع بندی هستیم تا ببینیم از این تعداد واحدهای غیرمجاز مسكونی در شهرك سعدی چه تعداد رای كمیسیون ماده 100 مبنی بر تخریب را دارد.
مدیر كل دفتر فنی استانداری فارس گفت:برنامه ریزی بر این است كه جابه جایی صورت بگیرد و محلی مناسب را برای ساكنان ساختمان های غیرمجاز در نقطه مناسب درنظر بگیریم تا بتوانیم ساخت و سازهای غیرمجاز را به یك مكان مناسب انتقال دهیم.
وی ادامه داد: شهرداری وظیفه كنترل بر روند ساخت و سازها را دارد و مرجع رسیدگی به تخلفات ساخت و ساز نیز كمیسیون ماده 100 است كه جلسات این كمیسیون تشكیل می شود و اكثر ساخت و سازها نیز منجر به صدور رای شده و غالبا نیز حكم تخریب است اما به دلایلی از جمله مسایل اجتماعی، تاكنون احكام اجرا نشده است.

** آمارهای بنیاد مسكن
بنیاد مسكن انقلاب اسلامی فارس اعلام كرد: 400 فقره خسارت كلی به دلیل بروز سیل ششم فروردین 98 به خانه های محله سعدی وارد شده است و این خانه ها باید دوباره ساخته شوند.
همچنین بنا به اعلام این بنیاد 2100 واحد نیازمند تعمیر و بهسازی در این شهرك هستند.

**اهالی هراس دارند
هاجر ستوده یكی از اهالی محله سعدی است كه به خبرنگار ایرنا گفت: از زمانی كه سیلاب در شیراز به وقوع پیوسته دیگر امنیت خاطر و آرامشی برای اهالی محله سعدی نمانده است و با اندك بارانی هراس وجود آنها را فرا می گیرد.
این زن ساكن محله سعدی گفت: بسیاری از خانه های محله سعدی در بستر رودخانه ای كه در گذشته در این منطقه وجود داشته ساخته شده و ما كه حدود پنج سال پیش در این محل خانه خریداری و ساكن شده ایم از این موضوع كاملا بی اطلاع بودیم و بعد از سیلاب متوجه این مساله شدیم.
وی ادامه داد: لازم است دستگاه های متولی با تملك منازلی كه در مسیر سیلاب قرار دارند و اسكان اهالی در منطقه ای دیگر، از تكرار این ماجرای تلخ در آینده جلوگیری كنند و هراسی را هم كه هر روزه در دل اهالی این منطقه بعد از سیل بوجود آمده بزدایند.

**واهمه های جاری
خانم شعبانی یكی دیگر از اهالی محله سعدی است كه در گفت و گو با خبرنگار این رسانه با اشاره به جاری شدن سیلاب در ششم فروردین 98 گفت: بعد از سیل، با كمترین بارندگی وحشت تمام اعضا خانواده و خصوصا فرزندانم را فرا می گیرد و همه اعضای خانواده ام بیش از ضرر مالی، متحمل زیان روحی و روانی شده اند و به یكباره موهای سرم سفید شده است.
او كه در ششم فروردین منزلش دچار آبگرفتگی و تمام وسایل زندگی شان نابود شده،ادامه داد: دخترم كوچكم كلاس سوم دبستان است كه بعد از بروز سیلاب هر شب با دلهره و ترس ناشی از تكرار این رخداد سر به بالین می گذارد.
خانم شعبانی نیز درخواست دارد كه مسئولان فكری برای انتقال منزل این خانواده به مكانی ایمن كنند.

**تاكید استاندار بر انتقال دراز مدت محل سكونت آسیب دیدگان
استاندار فارس شامگاه یكشنبه 16 اردیبهشت 98 در جلسه با معتمدین،هیئت امنای مساجد و اهالی شهرك سعدی گفت: خانه ها و سازه هایی كه در مسیر رودخانه و در محله سعدی ایجاد شده باید تملك،تخریب و آزادسازی شود و در این مسیر مباحث حقوقی و یا اوقافی نیز وجود دارد كه باید برطرف شود.
عنایت الله رحیمی در این دیدار با بیان اینكه الحاق اراضی اطراف آرامگاه سعدی در سه سال گذشته از سوی مسولان مربوط در حال پیگیری بوده اظهار داشت: قسمتی از اراضی اطراف آرامگاه سعدی و خصوصا در ضلع شرقی این بنا باید به این مجموعه اضافه و ساكنین نیز در نقاط دیگری اسكان داده شوند.
استاندار فارس ادامه داد: در شرایط كنونی تعمیراتی برای ساكنین آسیب دیده محله سعدی در منزل فعلی آنها انجام می شود تا آنها بصورت موقت در منازل خود اقامت داشته باشند تا در دراز مدت انتقال ساكنین در مسیر سیلاب محله سعدی به نقطه امن انجام گیرد.

** جلوگیری از تكرار زیان
مسئول شورای فرهنگی ورزشی شهرك سعدی شیراز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: بسیاری از آسیب دیدگان محله سعدی اكنون با واهمه و ترس از تكرار این رخداد زندگی می گذرانند و اگر دوباره سیلابی در این محله جاری شود قطعا ساكنینی كه اكنون آسیب دیده اند دوباره متضرر خواهد شد.
محمدرضا هاجری افزود: بهترین راه حل برای جلوگیری از تكرار این رخداد در محله سعدی ساخت 600 تا 700 واحد مسكن جدید و انتقال خانوارهای آسیب دیده از سیلاب به این منازل است.
وی با بیان اینكه حدود 700 خانه در محله سعدی اغلب در پی بارندگی دچار آبگرفتگی هستند،اظهار داشت: انتقال خانوارهای آسیب دیده از این محل و تخریب خانه هایی كه در معرض آبگرفتگی هستند و تبدیل این واحدهای مسكونی به فضای سبز تنها راه حل اصولی جلوگیری از رخدادهای مشابه ششم فروردین 98 است.

**آسیب دیدگان موافقند
وی با اعلام اینكه خانوارهای آسیب دیده با طرح انتقال منازلشان از این محل موافق هستند،گفت: هزار و 400 خانه تاكنون برای طرح توسعه آرامگاه سعدی شیراز تملك شده و ساكنین آنها به محل های دیگر منتقل شده اند و مردم همانگونه كه در این طرح همكاری كرده اند در طرح ایمن سازی محله سعدی در مقابل سیلاب نیز همكاری خواهند كرد.

** انتقال طی یكسال
هاجری عنوان كرد: طرح انتقال خانوارهای در معرض آسیب سیلاب محله سعدی طرح زیاد بزرگی نیست كه نیاز به اجرای دراز مدتی داشته باشد بگونه ای كه اگر مسولان پای كار باشند این طرح طی یكسال آینده می تواند به بهره برداری برسد.
وی ادامه داد: معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه وعده احداث دو هزار واحد مسكونی در مناطق آسیب دیده از سیلاب در شمال كشور و دو هزار واحد نیز در استان كرمان را داده و می توان با ساخت هزار واحد در شیراز هم از حوادث مشابه پنجم وششم فروردین 98 جلوگیری كرد و همچنین بافت فرسوده این منطقه را احیا و خطر سازه های ناایمن محله سعدی نیز برطرف خواهد شد.

**زمین هست
مسئول شورای فرهنگی ورزشی شهرك سعدی شیراز اظهار داشت: زمینی به وسعت چهار هكتار در محله سعدی و روبه روی پمپ بنزین این محله وجود دارد كه ظرفیت ایجاد شهركی با حداقل 700 واحد مسكونی را دارد ضمن اینكه می توان ایجاد فضای سبز و مكان های فرهنگی نیز در این مجتمع مسكونی پیش بینی كرد.

** لزوم شناخت حوزه آبریز محله سعدی
محمد جواد عابدینی،رئیس دانشكده مهندسی دانشگاه شیراز با بیان اینكه این دانشكده مكاتبات بسیاری با ادارات و دستگاه های مختلف در خصوص بررسی وضعیت محله سعدی در دو ماه گذشته داشته ،گفت: اظهارنظر كارشناسی در خصوص وضعیت و ایمنی محله سعدی در برابر سیلاب نیازمند بازدید و شناخت حوزه آبریز محله سعدی است.
عابدینی اظهار داشت: مسیری كه رسالت دفع آبهای سطحی حوزه آبریز بالادست محله سعدی را بر عهده داشته از محله سعدی عبور می كرده اما در طول سالیان اخیر در كنار این مسیر خانه سازی شده است.
وی با بیان اینكه مسیر رودخانه پر شده و به جای آن وظیفه انتقال سیلاب به كانالی با عرض كمتر از دو متر واگذار شده، اضافه كرد: ششم فروردین 98 كه سیلاب در محله سعدی جاری شد یك دستگاه خودرو پراید در یكی از تقاطع های كانال انتقال آب با معبر عمومی محله سعدی سقوط كرده كه مسیر عبور آب بند آمده و به همین دلیل سیلاب از داخل این كانال پس زده و سر از منازل مردم در آورده است.
استاد دانشگاه شیراز به بازدیدش از محله سعدی بعد از بروز سیلاب اشاره و عنوان كرد: در بعضی از خانه های ساكنین محله سعدی رد آب به ارتفاع یك مترو 80 سانتی متر بر دیوارها را مشاهده كردم.

** انتقال اولین و بهترین راهكار
وی انتقال خانه های در مسیر سیلاب در محله سعدی را راه حل مناسبی برای ایمن سازی این منطقه در برابر سیلاب دانست و اظهار داشت: بهترین راه حل تملك خانه های ساخته شده در مسیر رودخانه در محله سعدی و تخریب و بازگشایی مسیل اصلی رودخانه است كه سیلاب در آینده بتواند به راحتی از مسیر اصلی خود در این منطقه عبور و به پایین دست هدایت شود.
عابدینی با بیان اینكه اگر قرار نیست قدمی در خصوص بخش شهری و تخریب منازل در مسیر سیلاب محله سعدی برداشته شود گام بعدی را انجام كارهای آبخیزداری در این منطقه عنوان كرد و گفت: باید از خیز برداشتن آب در محله سعدی جلوگیری شود كه برای این منظور احداث یكسری مخازن ذخیره آب در این منطقه ضروری است كه در زمان وقوع سیل تاخیری در رسیدن آن به محله سعدی صورت گیرد تا وقت بیشتری برای اطلاع رسانی و هشدارهای لازم ایجاد شود.
وی با تاكید بر لزوم اصلاح مسیرهای انتقال آب در محله سعدی،ادامه داد: حوزه آبریز مجاور محله سعدی كه اكنون آرامستان بهشت احمدی در بخشی از آن واقع شده بسیار وسیع است و ظرفیت عظیمی برای مواجهه با سیلاب شیراز و ذخیره آب در این محل است.
رئیس دانشكده مهندسی دانشگاه شیراز اضافه كرد: بدون توجه تخصصی به سطح حوزه آبریز محله سعدی مجوز ساخت و ساز در این منطقه داده شده كه اكنون همین مساله به مشكل بزرگی برای شیراز بدل گشته است.

** آب و برق دارند اما مجوز ندارند
وی با بیان اینكه تمام منازلی كه در مسیر سیلاب در محله سعدی ساخته شده اند از آب،برق و گاز شهری بهره مند هستند،اظهار داشت: مگر می شود این منازل از تاسیسات زیربنایی بهره مند باشند اما مجوز ساخت و ساز و سند نداشته باشند؟!

**شهرسازی را شوخی گرفتیم
عابدینی با بیان اینكه شهرداری و شهرسازی در كشور ما شوخی گرفته شده در صورتی كه باید دغدغه سلامت و جان مردم برای مسئولان اهمیت داشته باشد،افزود: به دلیل ناپایداری مسولیت‌ها در ارگان ها و دستگاه های مختلف حتی بی اطلاعی نسبت به مسیرهای اصلی عبور سیلاب در شیراز و محله سعدی نیز وجود دارد.
او با اشاره به اینكه شرح خدمات طرح جامع آبهای سطحی شیراز تهیه و در حال طی مراحل نهایی است و بزودی به دست مشاور و پیمانكار قوی سپرده خواهد شد كه اجرایی شود،اظهار داشت: حق شهروندان شیرازی است كه بدانند در زمان سیلاب عمق آب در هر منطقه از سطح این شهر چه میزان خواهد بود و وظیفه مدیریت شهری است كه به این سوال مردم پاسخ درست دهد.
استاد دانشگاه شیراز اضافه كرد: بیمه سیلاب نیز امر بسیار مهمی است كه باید این فرهنگ در بین مردم و شهروندان نهادینه شود.

**پیشگیری بهتر از آسیب
وی عنوان كرد: بنا به اظهارات مسئولان مربوطه در وزارت راه و شهرسازی ،سیلاب اخیر در سطح كشور برای هر فرد ایرانی حدود 500 هزار تومان هزینه دربر داشته كه جمعا بیش از 42 هزار میلیارد تومان برای كشور خرج برداشته كه آیا بهتر نیست رقم های بسیار كمتری از این میزان را صرف پیشگیری از چنین رخدادهایی كنیم؟
سیلاب پنجم فروردین 98 در شیراز موجب جان باختن 21 نفر از هم وطنان شد و در روز بعد نیز سیل به حدود 800 خانه در شیراز خسارت وارد كرد كه اغلب این منازل نیز در محله سعدی واقع شده است.
9873 /1876
گزارش از محمدامین افشارپور