به گزارش ایرنا، فرش دستبافت استان مركزی در سال های نه چندان دور از رشته های اقتصادی مهم استان مركزی بود و به لحاظ درآمدزایی و ارزش افزوده ومصادیق هنری در عرصه تولید و اقتصاد ایران و استان نقش افرین بود و نیاز است كه با شیوه های موثر احیای این هنر صنعت از حاشیه به متن صورت پذیرد.
مستندات موجود حاكی از آن است كه فلسفه شكل گیری سلطان آباد (شهر كنونی اراك) هنرصنعت فرش، رشته های وابسته و تجارت آن بوده است و تولید فرش دستبافت یكی از پایه های اصلی تجارت خارجی این خطه محسوب می شده به طوری كه هنوز اسناد كمپانی های مهم در این زمینه موجود است اما با همه این موضوعات قصه پر غصه فرش استان مركزی امروز به دلایلی در چنگال ركود گرفتار است.
شناخت جایگاه و بررسی آسیب شناسانه ابعاد و زوایای مختلف فرش استان مركزی ضرورتی است كه برای تدوین برنامه كارآمد و نقشه راهبری آینده این هنرصنعت به عنوان یك ظرفیت بالقوه احساس می شود.
فرش دستبافت ساروق اراك در سال 1393 با پیگیری های مقامات استانی و كشوری در سازمان جهانی مالكیت فكری ( wipo) به ثبت جهانی نشان جغرافیایی رسید كه این مهم نقش به سزایی در معرفی هر چه بیشتر این صنعت استان داشت.
*** نگاهی گذرا به تاریخچه فرش دستبافت استان مركزی
فرش دستبافت بر اساس شواهد، تاریخ و اطلاعات جمع آوری شده محصولی از ذوق و هنرمندی مردم ایران زمین است و قدمت این دستبافت های رنگارنگ و زیبا به حدود دو هزار و 500 سال قبل باز می گردد.
فرش بافی در استان مركزی قدمتی 200 ساله دارد، فرش ساروق آوازه نیكویی در جهان دارد و بیشتر كشورهای صاحب هنر، فرش ساروق را به خوبی می شناسند و امروزه هم هنوز زیراندازهای دست بافت این منطقه مورد توجه كشورهای مختلف دنیا است.
در دهه های اخیر برخی كشورها نظیر چین، مراكش و هند با الگوبرداری از فرش های تولیدی اراك با روش نوین و برنامه ریزی دقیق در تولید فرش وارد شده و بسیاری از تولیداتشان را به نام تجاری ساروق به دنیا عرضه می كنند.
اصالت و ظرافت های هنری، طرح و نقش های فرش دست بافت اراك، در موزه های معروف دنیا جهانگردان بی شماری را به خود جذب می كند.
این آثار بی بدیل معرف بخش مهمی از فرهنگ و تمدن این مرز و بوم و جایگاه خاص اراك درقریحه هنری و ظرفیت فرهنگی است، شهرت دست بافته های استان مركزی به ویژه اراك از اواسط حكومت ناصرالدین شاه حضوری قابل لمس یافته آوازه جهانی می یابند.
رئیس خانه فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزی معتقد است: موقعیت جغرافیایی و استراتژیك سلطان آباد (اراك فعلی) و قرار گرفتن آن در مسیر راه های بازرگانی و تجاری كشور شرایطی خاص بوده كه این منطقه به قطب تجارت فرش تبدیل شده و تعداد زیادی از تجار و بازرگانان نخبه این رشته از كشورهای مختلف را در خود گردآورده بود.
«محمد هاشم» ریاحی بیان كرد: به علت ارزش اقتصادی فرش در سال 1266 هجری شمسی شركت سوییس زیگلر در سلطان آباد اقدام به گشایش نمایندگی كرد و تشكیلات اداری و انبارداری و چرخه مراحل فنی مواد اولیه را در این منطقه رونق داد.
وی تاكید كرد: بافت قالی و قالیچه های نفیس با طرح های خاص از دیرباز به صورت حرفه ای و سازمان یافته دراراك و بخش های گسترده ای از استان مركزی رونق داشته و قالی مناطق مشك آباد و ساروق با طرح های بند ریحان، گل حنا، بوته، لیلیان و گل مرغ زبانزد بوده است.
این پیشكسوت فرش استان مركزی ادامه داد: رج شمار رایج فرش های استان مركزی از 20 تا 70 را شامل می شود كه این نشانه ظرافت و تخصص و پویایی این هنر در استان است.
ریاحی تاكید كرد: فرش اراك با رنگ های دوغی ساروق، آبی فراهان و روناسی مشك آباد شهرت جهانی یافته است.
وی افزود: رونق و نبوغ ویژه در رنگرزی از نقاط قوت صنعت فرش اراك است و استفاده از روناس، برگ مو، پوست انار، پوست گردو و اسپرك، رایج بوده ودر رنگرزخانه ها تا گذشته ای نه چندان دور بوی رنگدانه های طبیعی به مشام می رسید.
یك طراح فرش در اراك نیز گفت: فرش استان مركزی به خصوص خطه ساروق اراك تنوع مناسبی از طرح دارد و تفكرمداری و ذوق هنرمندانه ویژگی بارز آن است كه طرح های این منطقه را برجسته كرده است.
«زهره صالحی» افزود: لیلیان و بند ریحان در زمره طرح های مشهور فرش روستایی و لچك ترنج، افشان، شاه عباسی، جنگلی، شكارگاه، درختی و پیچ، خشتی، شیخ صفی، اسلیمی، گل حنا، ماهی، تك بته، نقشه عظیمی، بته میر، شاخ بزی، مستوفی و گل ریز در رسته نقشه های شهری استان مركزی است.
*** فرشبافی هنری نمادین از طبیعت
توافق عوامل طبیعت را می توان در نقوش فرش دستبافت به خصوص نقشه های فرش استان مركزی به خوبی دید، نقوشی كه از خطوط عمودی، افقی و دیگر نقش های هندسی و خطوط زاویه دار تشكیل شده است.
خطوط طراحی فرش اراك تدوام نقوش اساطیری است كه ریشه در روزگارانی بسیار دور دارد و وجود نگاره ها و طرح هایی از قبیل ترنج و درخت، لاله باز، لاله بسته و برگ مو، هر كدام نشانه ای از خواست باطنی بافندگان برای سرسبزی و خرمی محیط زیست است.
حاشیه لوزی در فرش اراك نشانه ای از حركت آب در یك جوی باریك یا داخل حوضچه و وجود نقش گل خورشیدی در گلیم ها حكایت از بركت خورشید و زایندگی خاك است كه نزد بافندگان روستایی قابل احترام است.
نقش بوته جقه یا بوته ترمه كه حالت درخت سرو خمیده را دارد و در عین حال سمبل نجات و زندگی در بافته های روستایی و عشایر است به دلیل سربلندی و استقامت یكی از نمادهای زندگی است.
بوته جقه به عنوان سمبل زندگی در طرح های بیشتری اعم از قالی، گلیم و پارچه رسوخ كرده و در ارتباط با عواطف و حالات روحی بافنده به اشكال مختلفی متجلی شده است و بوته جقه های پشت به هم نقش قهر و بوته های رو به هم نقش آشتی را دارد و در اندازه های متفاوت یكی از درون دیگری، نقش مادر و بچه را دارد.
نقوش خوشه گندم، درختان افشان یا كاج ها، نیاز بافندگان به سرسبزی محیط و طول عمر را نشان می دهد.
فرش ها و گلیم های بافته شده در هر منطقه از نظر طرح، بافت و رنگ آمیزی، مختصات خاص منطقه خود را دارند و تلفیق هوشمندانه طرح ها در فرش اراك، عامل كلیدی در شهرت جهانی آن بوده است.
چله كشی ، رفوگری، رنگرزی، طراحی و پرداخت فرش نیز در دو قرن اخیر به عنوان حرفه های جانبی فرش اراك از رونق برخوردار بوده اند.
*** وضعیت كنونی تولید فرش دستبافت
با تند شدن آهنگ صنعت در اراك از سال 1340 تجربه جدید و تغییرات زیرساختی درآمدی و تولیدی با استقرار واحدهای تولیدی و صنعتی آغاز شد كه در این تجربه جدید ظرفیت وسهم هنر صنعت فرش رنگ باخت.
هرچند كه مسیر جدید تولید و درآمد استان به دلیل بی برنامگی و توسعه نامتوازن امروز با پیامدهای عمیق آلایندگی محیطی اراك همراه شده اما هنر صنعت فرش با سرمایه اندك و ظرفیت اشتغالزایی بالا و سازگاری با محیط زیست به حاشیه رانده شده است.
امروز هنوز سوسوی كمرنگ این هنرصنعت در استان مركزی زنده مانده كه باید به مدد حمایت و برنامه ریزی زنده و پویا شود.
معاون توسعه تجارت خارجی سازمان صنعت،معدن و تجارت استان مركزی گفت: بیش از 30 هزار بافنده فرش در این استان شناسایی شده كه 14 هزار و 520 بافنده قالی دستبافت در نقاط مختلف استان مركزی تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند.
«جعفر اصغری» افزود: 12 هزار متر مربع فرش سال 97 در نقاط مختلف این استان بافته شد كه شهرستان های اراك، دلیجان، خمین و محلات بیشترین تولید دست بافت سنتی استان مركزی را داشته اند.
وی ادامه داد: میزان تولید فرش در استان مركزی بر اساس عرضه این تولیدات در فروشگاه ها و نمایشگاه های فرش محاسبه می شود و بسیاری از بافندگان تولیدات خود را به دلایل مختلف برای فروش عرضه نمی كنند كه با احتساب این مهم بیش از 20 هزار متر فرش در استان مركزی بافته شده است.
معاون توسعه تجارت خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزی اظهار داشت: 50 میلیارد ریال تسهیلات كم بهره (چهار درصد) به عنوان مشاغل خانگی پارسال برای بافندگان فرش این استان جذب شد كه 518 متقاضی شخصی و تعداد قابل توجهی كارگاه بافندگی فرش به بانك های عامل معرفی و تسهیلات دریافت كردند.
اصغری افزود: سقف پرداخت تسهیلات برای متقاضیان شخصی 100 میلیون ریال و برای كارگاه های بافندگی فرش نیز 700 میلیون ریال در نظر گرفته شده بود.
وی بیان كرد: در بازرسی از شهرستان ها و روستاهای مراكز تولید فرش پارسال بیش از 43 هزار و 850 بافنده فرش كه دارای كارت بافندگی از سازمان صنعت، معدن و تجارت بودند شناسایی و به بیمه تامین اجتماعی معرفی شدند.
معاون توسعه تجارت خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزی افزود: یك هزار و 325 كارت قالی بافی سال گذشته در نقاط مختلف استان صادر شد كه نسبت به سال 1396 بیش از 33 درصد افزایش داشته است.
اصغری ادامه داد: استان مركزی ظرفیت بالایی در تولید فرش دارد به طوری كه فرش ساروق با ثبت جهانی جان تازه ای به این صنعت استان بخشیده است، بنابراین ارایه تسهیلات و حمایت همه جانبه از فعالان این عرصه در اعطای تسهیلات، بازاریابی و فروش محصولات در دستور كار سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزی قرار دارد.
وی بیان كرد: اگرچه به طور متوسط سالانه بیش از 12 هزار مترمربع انواع قالی دستبافت در استان مركزی تولید می شود اما این مهم جای رشد و توسعه بیشتری در استان دارد و فعالان و علاقه مندان به این عرصه می توانند با مراجعه به سازمان صنعت، معدن و تجارت نسبت به دریافت تسهیلات اقدام كنند تا تولید قالی دستبافت استان هر سال بیشتر از گذشته شود.
*** سند راهبردی توسعه فرش باید در استان مركزی عملیاتی شود
استاندار مركزی در خصوص هنر صنعت فرش این خطه در گفت و گو با ایرنا، گفت: سند راهبردی توسعه صنعت فرش در این استان باید عملیاتی شود و محور برنامه های فعالان این عرصه قرار گیرد.
سید«علی آقازاده» افزود: نیازسنجی ها و سلایق مختلف بازارهای داخلی و خارجی به خوبی در سند راهبردی توسعه فرش استان دیده شده و فعالیت در این عرصه با عملیاتی شدن برنامه ها نظام مندتر می شود.
وی ادامه داد: فعالان تجاری دست بافته های سنتی، بافندگان، رنگرزها و نقاش ها باید سند راهبردی توسعه فرش استان را در اختیار داشته باشند و با تمام ظرفیت در مسیر رسیدن به اهداف این سند حركت كنند.
استاندار مركزی بیان كرد: بخش دولتی توان حمایت های مالی از فعالان عرصه فرش را ندارد اما، می تواند در بخش های نظارتی و هماهنگ كننده در پیشبرد اهداف سند توسعه فرش استان موثر باشد.
آقازاده گفت: صنعت فرش از دیرباز در ایران اسلامی و به خصوص استان مركزی منبع درآمد ارزشمندی برای مردم و برای نظام حاكمیتی كشور بوده و این صنعت در سال های اخیر با مشكلاتی مواجه شده كه بخش دولتی و خصوصی باید دست در دست یكدیگر داده و مشكلات این بخش را حل كنند.
وی بیان كرد: در گذشته ای نه چندان دور صنعت فرش دستبافت ایران به خصوص استان مركزی در همه نقاط دنیا شناخته شده بود و صادرات این هنر صنعت نقش موثری در بالا بردن تولید ناخالص ملی داشت و اكنون نیز مسئولان صنعتی و فرهنگی باید نسبت به احیای موقعیت فرش ایرانی بیش از پیش بكوشند.
استاندار مركزی افزود: احیای فرش دستبافت استان مركزی با نقش آفرینی بیشتر و تربیت هنرمندان ماهرو قوی تر در این عرصه، این هنر شناخته شده ایرانی را كه ریشه در تمدن ایران زمین دارد حاصل می شود.
*** حمایت از تولید فرش اشتغال پایدار را به دنبال دارد
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزی نیز گفت: ایجاد اشتغال اصلی ترین دغدغه دولتمردان است كه برخی بسترها برای آن وجود دارد اما باید به احیای فرش در استان مركزی به عنوان مهد این هنرصنعت توجه ویژه شود.
«محمدرضا حاجی پور» افزود: سند راهبری توسعه صنعت فرش استان مركزی با مشاركت و نظریه پردازی تمامی فعالان استان تدوین شده و حركت در مسیر راهبردهای این سند بدون شك احیای این صنعت را هم در استان و هم در كشور به دنبال دارد.
وی اضافه كرد: این سند در چهار فصل عملیاتی نگاهی به فرش دستبافت ایران و شماری از كشورها، فرش دستبافت استان مركزی، برنامه استراتژیك هنر فرش استان مركزی، چشم انداز، اهداف و استراتژی های سند راهبردی فرش این استان تدوین شده است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزی گفت: نیاز سنجی، تدوین، اجرا و ارزیابی برنامه های آموزشی، افزایش كیفیت فرش دستبافت استان مركزی، به كارگیری روش های نوین بازاریابی، بهسازی زیرساخت های فیزیكی، ایجاد بانك اطلاعات، استفاده بهینه از ظرفیت های موجود نهادهای مرتبط، ایجاد انگیزه در فعالان صنعت فرش، انجام مطالعات امكان سنجی، بازاریابی و رونق بخشیدن به نشان های تجاری شناخته شده، بررسی و ساماندهی مراحل تامین مواد اولیه، تولید فرش و فروش و ایجاد تشكلی برنامه محور به عنوان مدیریت متمركز این صنعت 10 راهبرد سند توسعه صنعت فرش استان مركزی است.
*** صادرات فرش
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزی گفت: فرش اراك به ایتالیا، روسیه و كشورهای حوزه خلیج فارس صادر می شوداما پیش از این ارسال محموله های صادراتی زیراندازهای سنتی نفیس این خطه به آمریكا، آلمان، لبنان و كانادا نیز بود.
«محمدهاشم ریاحی» ادامه داد: با توجه به كیفیت بالای فرش اراك، قیمت آن نسبت به سایر نقاط كشور بیشتر است و همین امر موجب شده مشتریان فرش این منطقه در گروه خاصی قرار بگیرند.
وی افزود: طرح، رنگ و نقشه فرش اراك سال ها است كه تغییر چندانی نكرده و توجه به ذائقه مخاطب و تغییر نگرش در نقشه های فرش می تواند تحول شگرفی در صادرات فرش دستبافت استان مركزی داشته باشد.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزی بیان كرد: سال 1395 بیش از یك میلیون و 400 هزار دلار فرش دستبافت در سال گذشته از استان مركزی به نقاط مختلف جهان صادر شد كه این مهم در سال های اخیر بی سابقه است.
ریاحی اظهار داشت: در سال های بعد از آن صادرات فرش استان از گمركات این استان بیش از یك میلیون دلار برآورد می شود و افزایش صادرات فرش در دستور كار سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزی قرار دارد.
وی بیان كرد: با توجه به اینكه تعداد قابل توجهی از فعالان فرش دستبافت استان مركزی تولیدات خود را از گمركات دیگر استان ها به خصوص استان تهران به دیگر نقاط جهان صادر می كنند، نمی توان آمار دقیقی از صادرات این محصول ارائه كرد و و تنها راه برای این كار اظهار نامه های فعالان و كارگاه داران فرش است.
*** صادرات 500 هزار دلاری فرش دستبافت از یك شركت تعاونی
مدیرعامل شركت تعاونی تولید فرش دستبافت فراهان در گفت و گو با ایرنا، گفت: بیش از 500 هزار دلار فرش پارسال از این كارگاه به نقاط مختلف جهان صادر شد و در صورت نبود مشكلات و مراودات ارزی امسال این مهم 2 برابر می شود.
«مجتبی فراهانی» افزود: شرایط تولید فرش در استان مركزی هر سال بهتر از سال گذشته می شود و اكنون شركت تعاونی فرش فراهان بر اساس وجود سفارش تولید می كند و تولیدات این شركت به هیچ عنوان انبار نمی شود.
وی ادامه داد: شركت تعاونی فرش فراهان یك كارگاه متمركز در اراك و 15 كارگاه غیر متمركز در روستاهای بخش مشك آباد اراك از جمله معصومیه، مالك آباد، ابراهیم آباد، شهرجرد، مشهد میقان، ده نمك و داودآباد دارد و بیش از 300 نیروی انسانی در این كارگاه فعالیت می كنند.
مدیرعامل شركت تعاونی تولید فرش دستبافت فراهان بیان كرد: نوآوری در بافت و احیای نقشه های قدیم استان مركزی به خصوص منطقه فراهان و ساروق رویكرد اصلی این شركت تعاونی است و استقبال بی نظیری نیز از سوی مردم در این راستا شده است.
فراهانی اظهار داشت: سالانه بیش از 2 هزار مترمربع فرش دستبافت در كارگاه های متمركز و غیر متمركز شركت تعاونی تولید فرش دستبافت فراهان انجام می شود.
*** مشكلات و راه حل ها
مدیرعامل اتحادیه فرش دستبافت استان مركزی گفت: پایین بودن میزان دستمزد بافنده ها مهمترین مشكل عرصه تولید فرش دستبافت است كه این مهم تنها با فروش بیشتر در نتیجه تبلیغاتی و بازاریابی از سوی مسئولان محقق می شود چرا كه بافنده ها توانایی بافت و تامین مواد اولیه و بازاریابی را در یك زمان ندارند و از مسئولان انتظار می رود در عرصه بین المللی نسبت به بازاریابی فرش استان تلاش كنند.
«غلامعباس جیریایی» افزود: دستمزد هر متر مربع فرش 120 رج 10 میلیون ریال و دستمزد یك متر مربع فرش 160 رج حدود 35 میلیون ریال برآورد می شود كه در صورتی كه یك بافنده روزانه هشت ساعت قالی بافی كند بافت یك متر مربع قالی 160 رج بیش از چهار ماه به طول می انجامد.
وی، نبود آمار دقیق میزان تولید و تعداد بافنده ها یكی دیگر از مشكلات قالی بافی در استان مركزی عنوان كرد و گفت: در صورت برخورداری از آمار دقیق می توان نسبت به تولید سالانه هدفگذاری و نسبت حل مشكلات بافنده ها نیز قاطعانه تصمیم گرفت.
مدیرعامل اتحادیه فرش دستبافت استان مركزی اضافه كرد: سالانه 80 تن مواد اولیه قالی دستبافت در استان مركزی از سوی این اتحادیه توزیع می شود كه این مهم 80 درصد نیاز بافنده ها را تامین می كنند و 20 درصد مابقی نیز با برخورداری از كارگاه های رنگرزی در مجموعه كارگاهی شخصی نیاز خود را تامین می كنند.
جیریایی بیان كرد: اتحادیه فرش در شهرستان های اراك، خمین، محلات، دلیجان، ساوه، شازند، تفرش، آشتیان و فراهان مستقر است و بیش 13 هزار نفر عضو این اتحادیه و شركت های تعاونی وابسته هستند.
وی بیان كرد: فرش استان مركزی با نقشه های قدیمی معرفی شده اما این نقشه ها امروز در حال كمرنگ شدن و از بین رفتن است و طراحان خوش ذوق باید با نیاز امروز جامعه این بخش را متحول و كارآمد كنند.
یكی از بافنده های فرش دستبافت استان مركزی گفت: دستمزد بافندگان بسیار پایین است در صورتی كه این كالا با قیمتی بالا در بازار عرضه می شود.
«مریم فراهانی» افزود: بافت فرش موجب بیماری هایی اسكلتی از جمله آرتروز می شود بنابراین بافندگان باید مورد توجه و حمایت جدی قرار گیرند.
وی افزود: بیمه قالی بافان، ارایه تسهیلات به بافندگان، آموزش به بافی، راه اندازی مجتمع های قالی بافی و كلاس های تخصصی از جمله اقدامات برای برطرف شدن مشكلات صنعت فرش در استان مركزی است.
این بافنده فرش استان مركزی اظهار داشت: ایجاد كارگاه های تولیدی تاثیر به سزایی در اشتغالزایی بافندگان خواهد داشت زیرا در این مراكز بافندگان جمع شده و با انگیزه بیشتری اقدام به بافت فرش می كنند.
وی بیان كرد: ایجاد كارگاه تولید فرش در شهرك های صنعتی در صورت داشتن برخی امكانات از جمله مهدكودك برای نگه داری فرزندان بافندگان، وسیله حمل و نقل و امكانات رفاهی خوب است تا بافنده بدون دغدغه به بافت فرش اقدام كند.
مدیرعامل شركت تعاونی روستایی ارمغان صنعت طره باف اراك نیز افزایش قیمت مواد اولیه را یكی از مشكلات اصلی صنعت فرش دستبافت استان مركزی عنوان كرد و گفت: اگر قیمت تمام شده فرش امسال نسبت به سال گذشته 2 برابر شده اما قیمت مواد اولیه امسال نسبت به سال گذشته بیش از پنج برابر افزایش داشته است.
«فاطمه اردهالی قلعه» افزود: علاوه بر این قیمت افزایش 2 برابری تمام شده تا مدت زمانی كوتاهی می تواند ضمانت جبران افزایش قیمت مواد اولیه باشد چرا كه گرمی بازار كنونی فرش حبابی بیش نیست و بعد از مدت زمان كوتاهی این بازار به ركود كشیده می شود اما قیمت مواد اولیه به همان میزان كه افزایش یافته باقی می ماند.
وی ادامه داد: روند اداری و رفت و آمدهای مداوم برای دریافت تسهیلات نیز از دیگر مشكلات قالی بافان استان مركزی است به طوری سال گذشته برای دریافت تسهیلات 500 میلیون ریالی به بانك كارآفرینی امید مراجعه كردم كه این فرآیند هشت ماه به طول انجامید و در آخر نیز میزان تسهیلات را 50 درصد كاهش دادند.
مدیرعامل شركت تعاونی روستایی ارمغان صنعت طره باف اراك ادامه داد: قالی بافان سنتی اراك بهترین قالی بافان كشور محسوب می شوند اما وجود مشكلات بسیار به خصوص در بخش بیمه و دستمزد پایین انگیزه فعالیت این قشر را كاهش داده است.
بر اساس آخرین آمار بیش از 30 هزار قالی باف در استان مركزی فعالیت می كنند كه از این تعداد 14 هزار و 600 بافنده قالی دستباف تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند.
3017/ 6013/
گزارش از: مصطفی مجللی
اراك - ایرنا -فرش دستبافت استان مركزی از دیرباز در حوزه زیراندازهای سنتی در كشور و جهان شهرت داشته و تابلویی دلنواز از نقش و رنگ را كه حاصل سرپنجه هنرمندانه بافندگان این مرز و بوم است، متصور و پیوند تار و پود هنر ایرانی را ماندگار می كند اما با این همه، قصه پر غصه فرش استان مركزی به دلایلی در چنگال مشكلات گرفتار است.
