افخمی: سینمای جهان كم اهمیت شده است

براساس اعلام عصر سه شنبه روابط عمومی انجمن علمی دانشكده ارتباطات دانشگاه صدا وسیما، «بهروز افخمی»، در نشست «سینما در گام دوم انقلاب اسلامی» با بیان اینكه تاثیرگذاری سینمای دنیا نسبت به 40 سال قبل كمتر از نصف شده و مرز بین هنر سینما با مخاطب در حال كمرنگ‌تر شدن است، گفت: بخشی از فیلم های سینمایی دیگر برای پرده‌های بزرگ ساخته نمی شود بلكه برای موبایل و فضای مجازی ساخته می‌شود.
وی افزود: مردم آمریكا پیش از دهه 50 میلادی، در دوره پیش از فراگیر شدن تلویزیون و زمانی كه جمعیت آمریكا كمتر 150میلیون نفر بود، به طور متوسط «هفته ای» سه مرتبه به سینما می‌رفتند؛ در آن سال‌ها در سینمای آمریكا بیش از 4 میلیارد بلیط در سال فروخته می شد؛ اما اكنون در طول سال در سینمای آمریكا تنها یك میلیارد و 200 میلیون بلیط بفروش می‌رسد؛ و این یعنی اینكه هر آمریكایی به صورت متوسط «در سال» تنها 3 بار به سینما می‌رود.
افخمی ادامه داد: با اتكا به این آمارها می‌توان گفت كه در دهه‌های اخیر، سینمای جهان رفته رفته كم اهمیت‌تر و كم اثرتر شده است؛ مگر اینكه سینما پوست اندازی كند و به شكل و شمایلی كاملا متفاوت تبدیل شود؛ امری كه در 25 سال آینده رخ خواهد داد.
این كارگردان سینما با اشاره به اینكه در حال حاضر در همه نقاط دنیا حدود 80 درصد تماشاچیان را كودكان و نوجوانان زیر 25 سال تشكیل می دهند و مابقی مخاطبان هم بیشتر برای دیدن كمدی به سینما می آیند، گفت: به نظر می رسد سینما از ابتدا تاثیر واقعی اش را روی كودكان می‌گذاشت اما این موضوع درست تحلیل نشده بود. كودكان نسبت به سابق، مخاطبان مهمی شده اند و مهم‌ترین و باارزش‌ترین تماشاچیان ما كودكان و نوجوانان زیر 18 سال هستند. اكنون این امر كشف شده و به آن اهمیت بیشتری داده می‌شود.
افخمی در پاسخ به این سوال كه آیا در وضعیت اخیر سینمای ایران، تولید محصولات و پروژه‌های بزرگ از دید شما لازم است؟ عنوان كرد: در حال حاضر، در ایران، پروژه‌های بزرگ بیشتر در تلویزیون ساخته شده اند. ساخت این پروژه ها در سینما به مقدماتی از جمله داستان خوب نیاز دارد كه به نظر می‌آید سینما هنوز برای چنین دورخیزی آماده نیست.
وی ادامه داد: برنامه سازان در تلویزیون عادت كرده اند تا طرح خوبی در ابعاد متوسط نباشد، كار نمی كنند، این اتفاق در سینما محسوس‌تر است و كار كردن با سناریوی ضعیف و سرهم بندی شده با خرج بالا، كمتر رخ می‌دهد. بنابراین محصولات ماندگار و بلند، كمتر در سینما وجود دارد. به علاوه اینكه وقتی فیلمی در مقیاس بزرگ ساخته می شود ولی پرفروش نمی شود خودبخود راه را بر كارهای پرخرج بعدی نیز می بندد.
این فیلمنامه نویس و كارگردان سینما در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینكه علت عدم توفیق فیلم‌های ایرانی در جهان اسلام چیست؟ گفت: یك عامل این است كه فیلمساز باید داستان خوب داشته باشد و دوم آنكه به زبانی غیر از فارسی حداقل عربی مسلط باشد. اشكال اساسی تعداد زیادی از فیلم ها و سریال های تاریخ اسلام این است كه عربی نیست. درست این است كه به عربی و با بازیگران عرب ساخته و به فارسی دوبله شود.
وی افزود: این كار در نقاط دیگر دنیا برای ساخت فیلم‌های تاریخی مرسوم است. مثلا فرانسوی ها فیلم هایی با زبان انگیسی ساخته اند تا بتوانند بازار بزرگتری از مخاطبان را در اختیار بگیرند.
این كارگردان سینما درباره نقش منتقد در سینمای ایرانریال ادامه داد: همه ما فرصت نداریم همه اتفاقات و فیلم‌های اكران شده در سینما را ببینیم؛ اما منتقد می رود و همه فیلم های داخلی و خارجی را تماشا می كند، گلچین می كند و به بیننده پیشنهاد می دهد كه كدام یك را ببیند؛ این نقش اصلی و جایگاه منتقد در سینماست. البته تماشاگران هم می توانند پیشنهادات یك منتقد را بپذیرند یا نپذیرند.
افخمی افزود: منتقد باید باقاطعیت بگوید فلان فیلم‌ها مستهجن و غیرقابل تحمل هستند و فلان فیلم‌ها خوب اند. اتفاقا منتقد، طرف تماشاچی است و برای او كار می‌كند. منتقد می‌رود آشغال ها را می بیند و میگوید از 10 تا فیلم 9 تا را نبین. منتقد طرف فیلمساز نیست؛ كار منتقد قابل فهم كردن آثار هنری فاخر نیست. اگر اثر فاخری بسازم به منتقد اجازه نمیدهم آن را برای مخاطب قابل فهم كند.
این كارگردان سینما با تاكید بر اینكه سینما وقتی موثر میشود كه با خودش صادق باشد، اظهار كرد: فیلم جدی كم در سینمای ایران ساخته می‌شود. برای ساخت فیلم جدی باید دلایل جدی داشته باشید. فیلم هایی كه ژست جدی دارند ولی بی‌جهت تماشاچی را آزار می دهند از فیلم های كمدی هم نازلتر هستند.
وی ادامه داد: مثلا فیلم فروشنده اصغر فرهادی، فیلم جدی نیست، می‌خواهد بگوید اخلاق پیچیده است؛ بنابراین شرایط مصنوعی‌ای را طراحی می‌كند كه اگر در گوش كسی بزنی نامردی كردی، اگر نزنی بی غیرتی. در حالی كه روندها و موقعیت های فیلم تا رسیدن به آن شرایط، تماماً ساختگی و غیرواقعی است. كارگردان قصد داشته ژست مرد اخلاق را بگیرد ولی نتوانسته است؛ بنابراین چنین فیلمی، تبدیل به كمدی ناخواسته می شود؛ فرهادی در این فیلم می خواسته مردم ایران را ناراحت و حتی تحقیر كند.
افخمی افزود: فیلمساز باید فروتنی داشته باشد و ژست تفرعن كه «بیشتر از دیگران می فهمم و اخلاق مدارم» را كنار بگذارد.
وی افزود: البته فراموش نكنیم كه تمام سینمای ایران باعث سرگرمی مردم در طول سال به اندازه كمتر از شش ساعت می‌شود. سینما با گروه كوچكی از مردم سروكار دارد؛ امروز كمتر از 10 درصد بلیط می‌خرند و به سینما می روند.
فراهنگ**9246**