شماره‌ ای برای گزارش مردم علیه مردم

اما مسئله اینجاست که اگر پلیس نامحسوس را شغل تلقی کنیم، این کاری که پلیس از مردم خواسته است، کمی عجیب به نظر می‌رسد. در شرایطی که به نظر می‌رسد بسیاری از دشمنان داخلی و خارجی وحدت مردم را نشانه گرفته‌اند، حالا پلیس از مردم می‌خواهد گزارش یکدیگر را بدهند و درباره بدحجابی و کشف حجاب که تعریف مشخصی از آن وجود ندارد، هر کسی از ظن خودش بدحجاب را به پلیس معرفی کند. اتفاق دوم حضور زنان خواهان ورود به استادیوم، پشت درهای استادیوم آزادی بود که این بار به خشونت کشیده شد و بنا بر روایت شاهدان عینی که پشت درِ استادیوم آزادی بودند، نیروهای پلیس زن با خشونت و کتک، دو نفر از فعالان حوزه زنان را داخل ون‌های پلیس می‌کنند تا بازداشت شوند اما با تلاش دختران و همین طور پیگیری‌های نمایندگان مجلس این بازداشت فقط دو ساعت طول می‌کشد.

بی‌حجابی را اطلاع بدهید
اول خردادماه حجت الاسلام غلامحسین محسنی اژه‌ای، معاون اول قوه قضائیه، در سخنانی گفته بود: «چرا از انجام امر به معروف و نهی از منکر می‌ترسیم، چرا از پخش این موضوع در شبکه‌های بیگانه و معاند می‌هراسیم، چرا ما از کسانی که به دنبال قانون گریزی و بی‌عفتی هستند، فیلم نمی‌گیریم و برای مقامات قضائی نمی‌فرستیم؟» در این حال، روز گذشته در شبکه‌های اجتماعی برخی کاربران پیامی را به این شرح منتشر کردند: «اگر کشف حجاب دیدید به شماره پیامک ۱۱۰۱۹۷ (ناجا) شماره پلاک ماشین یا موتور و حدود منطقه رو ارسال کنید». همین ماجرا واکنش متفاوت کاربران فضای مجازی را در پی داشت. به نظر می‌رسد این اطلاعیه در راستای پیامک‌هایی باشد که با ورود موج گرما به کشور برای مالکان خودروها رفت و از آنها خواست برای توضیح درباره بی‌حجابی به پلیس مراجعه کنند. در هفته‌های گذشته رئیس پلیس پایتخت با تأیید ارسال پیامک از سوی پلیس امنیت اخلاقی برای عده‌ای از رانندگان، از تداوم برخورد این پلیس با بدحجابی و بی‌حجابی در خودروهای شخصی خبر داد.

سردار حسین رحیمی با بیان اینکه پلیس مطابق قانون موظف است با هر اقدام غیرقانونی‌ای برخورد کند، افزود: مأموران پلیس در سطح شهر خودروهایی را که در آنها کشف حجاب می‌شود، شناسایی و با آنان برخورد می‌کنند. همچنین بعد از اعتراضات به ارسال این پیامک‌ها که عده‌ای می‌گفتند به صورت رندومی ارسال می‌شود، جانشین معاون حقوقی و مجلس ناجا گفته بود: امروز نیروی انتظامی نه با بدحجابی، بلکه با بی‌حجابی برخورد می‌کند. قانون‌گذار به طور واضح عنوان کرده است زنانی که بدون حجاب در معابر عمومی ظاهر شوند، به حبس از ۱۰ روز تا دو ماه یا از ۵۰ هزار تا ۵۰۰ هزار ریال جزای نقدی محکوم می‌شوند. کسانی که با ارسال پیامک‌های مذکور به وزرا مراجعه کرده بودند، می‌گفتند به گفته پلیس، گزارش بدحجابی آنها از سوی پلیس نامحسوس ارسال شده است. پلیس نامحسوس وظیفه داشته است شماره پلاک ماشینی که در آن کشف حجاب صورت گرفته را ارسال کند تا پلیس برای فرد خاطی پیامک ارسال کند. حالا پلیس با تخصیص این شماره به مردم از آنها می‌خواهد به عنوان پلیس نامحسوس عمل کنند و هر کسی که به نظرشان بی‌حجاب یا بدحجاب آمد، را به پلیس معرفی کنند؛ کاری که به نظر می‌رسد عواقب آن بررسی مناسب نشده باشد و ممکن است هر کسی به دلیل مشکل شخصی هر شماره پلاکی را برای پلیس ارسال کند.

شیما شهرکی، جامعه شناس، درباره این شماره به «شرق» می‌گوید: من نمی‌دانم واقعاً این کار از منظر حقوقی بررسی شده است یا نه. آیا تعریف مشخصی از بی‌حجابی وجود دارد؟ شاید منی که مثلاً روسری رنگی سر می‌کنم به نظر کسی بی‌حجاب برسم، یا فردی که هنگام رانندگی لحظه‌ای روسری‌اش عقب می‌رود هم مصداق کشف حجاب باشد. از طرفی آیا به عواقب این بی‌اعتمادی فکر شده است که بین مردم رایج می‌شود؟ مگر اینجا روسیه کمونیستی است که از مردم می‌خواهند رفتار یکدیگر را گزارش بدهند؟ در ۲۴ ساعت گذشته در فضای مجازی دیده‌ایم عده‌ای تصمیم گرفته‌اند مبارزه منفی کنند و شماره پلاک ماشین افراد محجبه را به پلیس بدهند، پلیس چگونه می‌خواهد این شماره پلاک‌ها را تفکیک کند؟ این دانشجوی دکترای جامعه شناسی دانشگاه رشت در ادامه می‌افزاید: من فکر می‌کنم همه این رفتارها به دلیل جواب نگرفتن پلیس از رفتارهای گشت ارشادی باشد. اما متأسفانه به جای اصلاح این رفتار، کارهای خطرناکی را پیش گرفته‌اند که قطع به یقین میزان نزاع و برخورد بین مردم را افزایش می‌دهد.

پشت درهای بسته
بعد از ورود گزینشی زنان در چند بازی ملی به استادیوم آزادی و همین‌طور بازی پرسپولیس کاشیما، فعالان زنی که برای آزادکردن حضور زنان به استادیوم تلاش می‌کنند، تصور می‌کردند این بار شاید رفتارها نرم‌تر باشد و آنها بتوانند با اغماض نیروهای پلیس، بازی ایران-سوریه را که روز پنجشنبه در ورزشگاه آزادی برگزار شد، بدون واهمه و لباس مبدل ببینند اما ویدئوهایی که آنها ساعتی پس از ورودشان به ورزشگاه از خود منتشر کردند، جز چشمان اشکبار و نگاه‌های بهت زده چیزی همراه نداشت. ویدئویی که آنها ارسال کرده بودند، حکایت از برخورد توسط پلیس و همچنین دستگیری موقت دو نفر از دختران داشت.

ساره، یکی از دخترانی که در این حوزه فعالیت می‌کند و روز گذشته نیز جلوی استادیوم حاضر بود، در این باره به «شرق» می‌گوید: برای بازی ایران-سوریه در سایت بلیت‌فروشی گزینه جنسیت را برای خرید بلیت گذاشتند. ما هم مدام چک می‌کردیم و دیدیم و سریع هم بلیت خریدیم. اما به ساعت نکشید که گزینه جنسیت را برداشتند و بعد هم پولمان را پس دادند. چون می‌دانستیم عده‌ای رایزنی می‌کنند، گفتیم شاید بتوانیم داخل شویم و از طرفی نمی‌خواستیم ماجرای ورود زنان به استادیوم به فراموشی سپرده شود. ما دفعات پیش که زنان را گزینشی وارد استادیوم کردند هم شرایط ورود داشتیم، حتی ماشینی دنبالمان فرستاده بودند تا وارد استادیوم شویم اما ما می‌خواستیم با آدم‌های معمولی و دخترانی که دلشان می‌خواهد وارد استادیوم شوند، وارد شویم. این فعال حوزه زنان در ادامه می‌افزاید: وقتی جلوی استادیوم رسیدیم، دیدیم که برای یک بازی بی‌اهمیت کلی نیروی پلیس دور تا دور ورزشگاه را گرفته است. یکی از دوستانمان را زنان پلیس بازداشت کردند و با او برخورد شده بود. کیفش پاره شد و گوشی تلفنش را گرفتند. خواهرش که سوار ماشین بود، با دیدن این صحنه برای کمک به خواهرش سمت پلیس آمد و فقط گفت که با خواهرم چه‌کار دارید که آنها او را هم دستگیر کردند. ما تابه حال جلوی ورزشگاه چنین رفتاری را ندیده بودیم. به نظرم بعد از ورود گزینشی زنان برای دیدن دو بازی ملی، رفتارها بهتر که نشده بدتر هم شده است. بعد از دستگیری دو تا از دوستانمان، با خانم سیاوشی، نماینده مجلس تماس گرفتیم و شرایط را گفتیم. ایشان هم پیگیری کردند و دو نفر را بعد از اتمام بازی دوباره جلوی ورزشگاه پیاده کردند.

پیگیری‌های مجلس ادامه دارد
طیبه سیاوشی، نماینده مجلس که در سال‌های گذشته پیگیر وضعیت ورود زنان به ورزشگاه بود، درباره اتفاق روز پنجشنبه و همچنین اختصاص شماره تلفنی برای گزارش بدحجابی به «شرق» می‌گوید: درباره ماجرای استادیوم، از دو، سه روز پیش با تماس‌های فعالان حوزه زنان که می‌خواستند وارد استادیوم شوند، مشغول رایزنی با پلیس برای فراهم‌کردن شرایط حضور زنان بودیم. منتها مقامات مسئول گفتند حداقل باید از یک ماه پیش پیگیری می‌کردید و در این فرصت کوتاه نمی‌شود این شرایط را مهیا کرد. ما صحبت کردیم که برای خانم‌ها پشت در مشکلی پیش نیاید. من خودم تهران نبودم و با خانم‌ها در تماس بودم.

روز پنجشنبه این دوستان با من تماس گرفتند و اعلام کردند که دو نفر از دختران با شرایط بدی دستگیر شده‌اند و مادرشان بی‌قراری می‌کند. من با مقامات مسئول صحبت کردم و شرایط را به ایشان اطلاع دادم. قرار شد مسئول دیگری تماس بگیرد که در تماس ما هماهنگی انجام شد و این دو دختر را پشت در ورزشگاه پیاده کردند. متأسفانه باوجوداینکه تلاش می‌شد برای بازی‌های ملی، زنان بتوانند در چارچوب تعیین شده وارد ورزشگاه شوند اما این اتفاق روز پنجشنبه نیفتاد. درحالی‌که این بازی چندان پراستقبال و شلوغ نبود، اما همکاری صورت نگرفت. او همچنین درباره درخواست از مردم برای گزارش بدحجابی نیز گفت: یکسری وظایف در چارچوب قانون تعریف شده است و نیروی انتظامی مسئول است که در حوزه خودش از بی قانونی‌ها جلوگیری کند و دستگاه‌های مختلف نسبت به وظیفه شأن به موضوع ورود پیدا می‌کنند. اما اینکه مردم را مکلف کنند تا درباره یکدیگر اطلاع بدهند، به نوعی آدرس اشتباه دادن است. ما به‌شدت از نبود ابزارهای نظارتی رنج می‌بریم و این کار می‌توانست مردم را دستگاه ناظر عمل کند. اما متأسفانه فقط همین یک مورد تیتر شده است.

منبع: روزنامه شرق؛ ۱۳۹۸، ۰۳، ۱۸

گروه اطلاع رسانی **۹۱۱۷**۲۰۰۲