به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، سوالی که مطرح می‌شود این است که این رسانه‌ها تا چه حدودی به رعایت امر اخلاقی پایبند هستند و اخلاق حرفه‌ای و رسانه‌ای را رعایت می‌کنند. بی شک، اگر رعایت اخلاق در رسانه‌ها مورد کم توجهی و بی مهری قرار بگیرد، آسیب‌های جدی بر پیکره جامعه وارد می‌سازد.
در واقع رسانه در دهه‌های اخیر و به ویژه از سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم به یکی از کلیدی ترین مفاهیم در زندگی انسان مدرن تبدیل شده است؛ به طوری که هر یک از ما در طول روز ناگزیر به مواجهه‌ی گزینشی یا ناخودآگاه با انبوه پیام‌هایی هستیم که از رسانه‌های مختلف منتشر می‌شوند و زندگی روزمره ی ما به شکل تنگاتنگی با رسانه‌ها و پیام‌های آنها گره خورده است.
از این رو، رعایت اخلاق حرفه‌ای امری گریزناپذیر است. زیرا در غیاب اخلاق حرفه‌ای و با وجود دایره گسترده بوروکراسی (دیوان سالاری) که روح اخلاق در آن جاری و ساری نباشد، جامعه دچار مشکلات و مصائب بسیاری می‌شود. از این رو نوعی فردگرایی و تصمیمات ناپخته حاصل از برداشت‌های فردی در مناسبات اجتماعی جریان پیدا می‌کند.
تبیین اخلاقِ رسانه و جایگاه بایسته اخلاق در رسانه، گامی اساسی است که از یک سو، وظیفه ارباب رسانه‌ها و از سوی دیگر، تکلیف نظام سیاسی را در اشاعه اخلاق در رسانه‌ها و پایبندی آنان به اخلاق اجتماعی را نشان می‌دهد. این مهم می‌تواند مبنای درست تعامل اخلاق و رسانه باشد.
رسانه به عنوان واسطه بین مردم و واقعیت‌ها و رویدادها بایستی حقیقت را چنان که هست بازگو کنند نه اینکه آن را تحریف و جرح و تعدیل کنند. البته در اینکه باید فیلتر و دروازه بانی خبر وجود داشته باشد تا مصالح عمومی لطمه نبیند، شکی نیست. منتهی توجه به این امر نیز ضروری است که خبرنگار و رسانه در حقیقت امانتدار مردم در دستیابی به اطلاعات هستند و باید این امانت را به خوبی ادا کنند.
با این حال مشکل از آنجا ایجاد می‌شود که برخی از رسانه‌ها، به دلیل اینکه در خدمت بنگاه‌ها و سازمان‌های سیاسی و اقتصادی و … قرار دارند، درصدد کسب شهرت، جذب مخاطب پرشمار و بی‌شمار و نفوذ درمیان آنان هستند. بر این اساس در پی آن هستند که با شگردها و ترفندهای گوناگون مخاطبان بیشتری را جذب کنند حتی اگر اخلاق قربانی و مثله شود.
در حقیقت افزایش مخاطب و رقابت برای جذب بیشتر خوانندگان، گاهی تبدیل به آفتی ویرانگر در عرصه رسانه‌ای می‌شود. به عبارتی دیگر زمانی می‌توان از رسالت رسانه‌ای سخن گفت که به ملزومات و آئین‌های آن توجه نمود.
پوشش اخبار غیر مستند، تحریف خبر، زاویه دیدی غیرمنصفانه و جانبدارانه، اولویت دادن منافع آنی بر اهداف متعالی، ندیدن جامع و همه جانبه رویدادها و تفسیرهای غیرمنطقی تنها بخشی از نادیده انگاشتن رسالت خبری و اخلاق حرفه‌ای رسانه‌ای است.
پوشش اخبار غیر مستند، تحریف خبر، زاویه دیدی غیرمنصفانه و جانبدارانه، اولویت دادن منافع آنی بر اهداف متعالی، ندیدن جامع و همه جانبه رویدادها و تفسیرهای غیرمنطقی تنها بخشی از نادیده انگاشتن رسالت خبری و اخلاق حرفه‌ای رسانه‌ای است.
در واقع رسانه‌ها به عنوان واسط میان مردم و حکومت‌ها، در تحقق جامعه مدنی و مردم سالاری نقشی برجسته دارند تا جایی که مطبوعات و رسانه‌ها را رکن چهارم دموکراسی می‌دانند.
آزادی و مسئولیت اساس کار رسانه‌ها را شکل می‌دهند. رسانه‌ها ضمن اینکه از آزادی تضمین شده در قوانین مدون کشورها برخوردارند در ازای برخورداری از این آزادی مسئولیت‌هایی هم دارند. این آزادی و مسئولیت را می‌توان به مثابه رابطه‌ای دوسویه دید.
توجه به این نکته ضروری است که رسانه، گذشته از آنکه خود یک فرهنگ غالبی را ترویج می‌کند؛ از عناصر فرهنگ ساز است. به عبارتی دیگر رسانه‌ها، آینه تمام و کمال فرهنگی کلی جامعه هستند و نقش فرهنگ سازی و همبستگی اجتماعی در ذات یک رسانه، نهفته است.
از آن جایی که رسانه‌ها، با انعکاس داده‌های فرهنگی یک جامعه کوشش می‌کنند آیینه‌ای از فرهنگِ کلِ جامعه و بازنمای آن باشند، سیرحرکتی و نوع نگاه آنها به مسائل و اخبار در شکل دهی به افکار عمومی مهم است. از این رو اولویت دادن به اخلاق در پوشش رسانه‌ای باید سرلوحه کار حرفه‌ای در عرصه رسانه‌ای باشد.
پژوهش **۴۵۸**۱۵۵۲
نظر شما