هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان در نشست خبری مشترک با محمدجواد ظریف، گفت: «در منطقه خاورمیانه شرایط حساس و جدی است و افزایش تنش و خارج شدن آن از کنترل به نفع هیچ‌کس نیست. سه کشور اروپایی عضو برجام خواهان ادامه آن هستند و در راستای اجرای تعهدات خود تلاش می‌کنند ولی نمی‌توانیم معجزه نیز کنیم. ما تلاش می‌کنیم که اینستکس را راه‌اندازی کنیم.» این موضع وزیر خارجه آلمان در تهران که ما نمی‌توانیم معجزه کنیم با تعابیر و تفاسیر گوناگونی در تهران مواجه شد. به همین منظور «آرمان» گفت و گوی کوتاهی را با علی‌اکبر فرازی، سفیر پیشین ایران در رومانی و مجارستان ترتیب داده که در ادامه می‌خوانید:
هایکو ماس در نشست خبری مشترک با محمدجواد ظریف گفت: برای انجام تعهدات برجامی‌مان تلاش می‌کنیم، اما نمی‌توانیم معجزه کنیم. این موضع وزیر خارجه آلمان حائز چه نکاتی است؟
سرانجام بعد از گذشت تحولاتی تازه درخصوص توافق هسته‌ای (برجام) کشورهای اروپایی (آلمان، انگلیس و فرانسه) اقدام جدیدی انجام دادند و آن هم اعزام هایکو ماس به تهران بود. وزیر خارجه آلمان با وزیر امورخارجه و رئیس‌جمهور کشورمان دیدار کرد. مساله‌ای که از قبل پیش‌بینی می‌شد آن بود که اتحادیه اروپا با وزن تازه‌ای وارد حل مشکل برجام شد و ناظران سیاسی در تهران بر این نظر بودند که هایکو ماس با پیشنهادات اجرایی وارد تهران خواهد شد. وزیر خارجه آلمان در مصاحبه مطبوعاتی مشترک با محمدجواد ظریف، کماکان به گفتار درمانی و همچنین دادن وعده اکتفا کرد که مساله تازه‌ای برای ایران نبود. مساله تازه برای ایران آن بود که هایکو ماس اعلام کرد ما همه تلاشمان را می‌کنیم اما معجزه نمی‌توانیم بکنیم. به عنوان یک دیپلمات ایرانی به وزیر خارجه آلمان و سایر کشورهای اروپایی اعلام می‌دارم که لطفاً معجزه نکنید، اقدام کنید.
ایران به هیچ عنوان توقع معجزه از هیچ کشوری ندارد. ایران توقع اجرای تعهدات را از سوی کشورهای اروپایی دارد. امیدواریم که اینستکس به معنای واقعی آن فعال شود و مشکلات تبادلات تجاری حل شود. بنابراین با صراحت می‌توان گفت که آقای هایکو ماس لطفاً معجزه نکنید اقدام کنید. بعید به نظر می‌رسد که دامنه اقدام سه کشور اروپایی همانند انگلیس، آلمان و فرانسه آنقدر محدود بوده باشد که بر این تصور باشند که نیاز به معجزه دارند. لذا تهران تواقع دارد که اقدامات عملی و اجرایی از سوی اتحادیه اروپا دیده شود. طبیعتاً ایران همچون سال‌های گذشته متعهد به تعهداتش است. نمی‌شود به‌صورت یکجانبه این توقع از تهران باشد که یک طرف معاهده به تمامی تعهداتش عمل کند اما در مقابل طرف دیگر به بهانه اینکه نمی‌تواند معجزه کند از اجرای تعهداتش استنکاف کند. لذا تهران منتظر اقدام عملی پایتخت‌های اروپایی برای اجرا و حفظ برجام است. حفظ برجام به سود همه طرف‌های برجام است. چرا که تهران از ابتدا بر این نظر بوده است که برجام بازی برد-برد است.
دکتر ظریف در یکی از آخرین اظهار نظرهایشان اعلام داشته‌اند ایران موفق به شکستن اجماع جهانی بر علیه خود شده است این موضع وزیر امورخارجه کشورمان حائز چه نکاتی است؟
افراطیون کاخ سفید در طی یک سال گذشته تلاش داشتند که با بیرون آمدن از برجام، ایران را در انزوا و تنگنا قرار دهند. شکی نیست که آنها همه تلاش خودشان را به‌کار بسته‌اند تا هم تحریم‌ها اثرگذار باشد و هم سایر کشورها را با خودشان همراه کنند. موضع وزیر امورخارجه کشورمان بیشتر ناظر به این امر است که هیچیک از کشورهای دنیا موافق اقدامات یکجانبه و خروج آمریکایی‌ها از برجام نبوده‌اند و این یعنی به نوعی همبستگی با برجام و اینکه همه کشورهای جهان معتقدند حفظ، زنده و پویا بودن برجام به نفع جامعه جهانی است. از این منظر آمریکایی‌ها نتوانسته‌اند موفق عمل کنند به گونه‌ای که کشورهای دیگر دنیا را برای خروج و به شکست کشاندن برجام با خودشان همراه کنند.
با توجه به تحریم‌های اخیر وزارت خزانه‌داری آمریکا بر ضد صنایع پتروشیمی کشورمان، ایالات متحده تا کجا می‌تواند به سناریوی تحریم و فشار حداکثری بر علیه مردم ایران ادامه دهد؟
واقعیت آن است که افراطیونی همچون جان بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید با خط گرفتن از گروهک تروریستی منافقین روی افکار عمومی در داخل ایران کار کرده و هدف آنها از این اقدام به‌گونه‌ای در داخل کشور ایجاد شکاف کند. همچنین آنها به نوعی به دنبال آن هستند تا میان مسئولان و حاکمیت فاصله بیندازند. مسئولان و مردم کشورمان باید بدانند این نقطه‌ای است که حریف روی آن سرمایه‌گذاری کرده و آن هم عمق دادن به نارضایتی‌ها در داخل ایران است. لذا آن چیزی که وظیفه مسئولان را در داخل کشور سنگین می‌کند رسیدگی به وضعیت معیشتی و اشتغال در داخل کشور است تا به هیچ عنوان بهانه‌ای به دست تندروهایی همچون بولتون داده نشود.
با توجه به آنکه ایران بعد از توافق هسته‌ای تاکنون به تعهداتش در چارچوب برجام متعهد بوده است آیا این رفتار تهران توانسته منافع مردم ایران را تامین کند؟
بر اساس گزارش‌های متعدد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ابتدا تاکنون هیچ‌گاه ایران خلف وعده نداشته و از چارچوب ضوابط و مقررات برجامی پا را فراتر نگذاشته و خارج نشده است. اعلام ضرب‌الاجل ۶۰ روزه از سوی تهران اصلاً به معنای آن نیست که ایران از چارچوب برجام خارج خواهد شد بلکه این اقدام تهران بدان معناست که ایران در چارچوب برجام اقدامات جدیدی را متناسب با اقدامات طرف مقابل انجام خواهد داد. لذا به نظر می‌رسد که خط رسانه‌ای تازه‌ای در حال شکل‌گیری است که به دنبال آن است که این ضرب‌الاجل تهران را به معنای خروج ایران از برجام و تعهداتش نزد افکار عمومی جهان نشان دهند. این در حالی است که این خط کاملاً غلط است و ایران کماکان همه اقداماتش را در چارچوب تعهدات بین‌المللی انجام می‌دهد که آژانس بین‌المللی به خوبی بر این مساله واقف و معترف است.
با توجه به سفر نخست وزیر ژاپن به تهران و طرح مساله کاهش تنش در سطح رسانه‌ای تا چه میزان این سفر می‌تواند به کاهش تنش در منطقه کمک کند؟
سفر نخست وزیر ژاپن به تهران و یا اعلام آمادگی کشورهای مختلف از قطر، عمان، ژاپن و… به منظور ایفای نقش به منظور کاهش تنش میان تهران-واشنگتن نقش بسیار مثبتی بوده و قابل تقدیر است. اما اینکه بر این تصور باشیم که با یک سفر و با چند ملاقات دیپلماتیک مشکلات میان تهران-واشنگتن حل شود به نظر می‌رسد توقع زیاد بجایی نیست. بدون شک هر اقدامی که بتواند به کاهش تشنج کمک کند مورد اقبال و پذیرش تهران است. اما اینکه تهران-واشنگتن بتوانند همه مشکلاتشان را بر سرمیز مذاکره حل کنند و به تفاهم کامل برسند بدون شک نیاز به زمان دارد که با یک سفر نخست وزیر ژاپن به تهران کفایت نمی‌کند. تهران از تنش و تشنج با هیچ کشور و در هیچ منطقه‌ای استقبال نمی‌کند. قطعاً آرامش در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس به سود همه است. تهران امیدوار است که این سفر نتایج مطلوبی در پی داشته باشد که بعدها به نفع منطقه باشد.
منبع: روزنامه آرمان؛ ۱۳۹۸،۰۳،۲۲
گروه اطلاع رسانی **۹۳۷۰**۲۰۰۲
نظر شما