سفر «شینزو آبه» نخست وزیر ژاپن به ایران که صبح امروز توکیو را به مقصد تهران ترک کرد می تواند ضمن تقویت روابط دو جانبه، به هدف اصلی سفر هم که کاهش تنش ها در خاورمیانه است کمک کند، موضوعی که آبه آن را اینگونه بیان کرد: «می خواهم از طریق میانجیگری میان ایران و آمریکا، به کاهش تنش ها و صلح و ثبات منطقه کمک کنم».
این بخش از اظهارات امروز آبه در فرودگاه توکیو، که پیشتر نیز اعلام کرده بود مهمترین هدف سفر دو روزه وی به تهران است سفری که از نگاه مقامات جمهوری اسلامی ایران هم مهم است و می تواند در شرایطی به اهداف از پیش تعین شده خود برسد.
به گزارش گروه نشریات خبری، بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که «سفر شینزو آبه» به صفحه نخست رسانه ها آمده و اهالی رسانه به تحلیل و اهداف این سفر از دید کارشناسان خود پرداختند.
هرچند عنوان مطالب رسانه های جریان های سیاسی و زاویه نگاه آنها به این سفر دیپلماتیک کمی متفاوت است، با این وجود یکی از موضوع های مشترک رسانه های هر دو طیف اصلاح طلب و اصولگرا در ارتباط با سفر نخست وزیر ژاپن به تهران، نقش میانجیگری ژاپن برای کاهش تنش ها بین ایران و آمریکا و اما و اگرها در این ارتباط می باشد.
آیا ژاپن در نقش میزبان گفتگوهای ایران و آمریکا ظاهر خواهد شد یا شینزو آبه هم مثل پدرش که در گذشته که برای میانجیگری بین ایران و عراق به تهران آمده بود، نمی‌تواند ماموریت مهمش را به پایان برساند.
رسانه‌های اصلاح طلب
عبارت‌های به کار رفته در اخبار و گزارش‌های رسانه‌های نزدیک به جریان اصلاح طلب عبارتند از: شینزو آبه پیش از آنکه یک میانجی باشد، یک فرهنگ، یک تاریخ و یک سرگذشت است؛ قد و قواره کشور و سیاستمداران ژاپنی، «میانجیگری» نیست؛ همسویی سیاست ژاپن با آمریکا بیش از حدی است که بتوان برای این کشور و سیاستمدارانی مانند نخست وزیر ژاپن، نقش مستقل و میانجی قائل شد؛ هدف اصلی نخست وزیر ژاپن از سفر به ایران این است که اطمینان حاصل نماید که تنش‌ها در منطقه خاور میانه در سطح مهار شده‌ای باقی خواهد ماند؛ اگر کنش میانجی‌گرایانه ژاپن در حد همین سفر خلاصه شود، تاثیرات آن نیز محدود به یک سفر هر چند مهم خواهد بود؛ از میان همه میانجی‌ها یقیناً میانجیگری که از امروز شروع می‌شود، یعنی آمدن شنزوآبه؛ اصل این سفر برای انجام دیدارها و مناسبات دوجانبه است.
پیام شینزو آبه به ایران
روزنامه ابتکار در مطلبی نوشت: شینزو آبه به عنوان میهمانی گرانقدر و ارجمند، حالا پا به کشوری نهاده است که از قضا خاستگاه خورشید است. شینزو آبه آمده است تا با آمدنش سرگذشت کشوری را در پیش چشم ما مجسم سازد که می‌خواست با قدرت نظامیانش در قرن نوزدهم و بیستم بر جهان اطرافش حاکم باشد اما نشد. این کشور حالا با صنعت و تکنولوژی به جهانی سیطره افکنده است که گویی اصلاً به آن تعلقی ندارد. شینزو آبه پیش از آنکه یک میانجی باشد، یک فرهنگ، یک تاریخ و یک سرگذشت است. شینزو آبه با خود کلمات عمیق فرهنگی و تاریخی کشورش، برف، ماه و شکوفه‌های گیلاس و نیز واژه رازناک «تفاهم» آورده است.
روزنامه ابتکار در مطلب دیگری نوشت: در چنین شرایطی و در حالی شینزو آبه نخست وزیر ژاپن، بلافاصله پس از وزیر خارجه آلمان به تهران آمده و پیش از این نیز تصریح شده بود که وی به عنوان میانجی قرار است پس از ملاقاتش با ترامپ در توکیو، به دیدار مقامات ایرانی بیاید، روز گذشته یک مقام دولتی ژاپن تصریح کرده است که مهمترین محور سفر آبه به تهران کاهش تنش‌هاست؛ اما او حامل پیام خاصی از سوی آمریکا برای ایران نیست. همچنین این مقام دولتی ژاپن در نشست خبری دیروز خود در سفارت این کشور در تهران، یکی دیگر از اهداف این سفر را نه میانجیگری میان ایران و آمریکا بلکه تعمیم روابط دوستانه تهران و توکیو عنوان کرد و گفت که نخست وزیر ژاپن امروز عصر با حسن روحانی دیدار خواهد کرد و فردا صبح نیز به دیدار رهبر انقلاب می‌رود.
اهداف سفر
روزنامه اعتماد هم تیتر و عکس یک خود را به اهداف سفر نخست وزیر ژاپن به ایران اختصاص داد و در زیر تیتر کوتاه «فرصت ژاپنی» به ظرفیت‌های اقتصادی برای کاهش تنش در منطقه اشاره کرد.
علی شکوهی روزنامه نگار در سرمقاله امروز اعتماد در مطلبی با عنوان «سفر آبه و چند ملاحظه» به تحلیل این سفر پرداخته و در بخشی از آن می‌نویسد: «قد و قواره کشور و سیاستمداران ژاپنی، «میانجیگری» نیست. اساساً این کشور در وضعیتی نیست که بتواند در یک بحران بزرگ بین المللی نقش محوری کسب کند و بازیگر مستقل باشد. ژاپن اگر چنین نقشی را می‌توانست بر عهده بگیرد، ما در برجام باید با ۵ به علاوه ۲ مذاکره می‌کردیم. یعنی همان نقشی که دولت آلمان بازی کرد. ژاپن بیشتر به کشوری شباهت دارد که می تواند پیام بیاورد و پیام ببرد و بنابراین نباید برای سفر آبه به ایران بزرگنمایی کرد و انتظارات بزرگی را از این سفر دامن زد. همسویی سیاست ژاپن با آمریکا بیش از حدی است که بتوان برای این کشور و سیاستمدارانی مانند نخست وزیر ژاپن، نقش مستقل و میانجی قائل شد.»
«دیپلماسی پدر و پسر» تیتر یک روزنامه ایران همراه با تصویر نخست وزیر ژاپن در ارتباط با این سفر است که در بخشی از آن می خوانیم: در «سال ۱۳۶۲ «شینزو آبه» وزیر خارجه وقت ژاپن و پدر شینزو آبه با سفر به ایران برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق تلاش کرد که البته چندان نتیجه بخش نبود. آبه پدر برای خاتمه جنگ با مسافرت به منطقه در سال ۱۳۶۶ طرح معروف خودش را دایر بر جداسازی آتش جنگ از خلیج فارس اعلام کرد که با استقبال ایران و عدم تمایل عراق رو به رو شد. این کشور همچنین ۱۰ میلیون دلار از بودجه مالی سالانه خود را در اختیار ناظران نظامی سازمان ملل متحد که در سال ۱۹۸۸ تشکیل شده بود، قرار داد تا بر آتش بس میان ایران و عراق نظارت کنند…»
این روزنامه در ادامه به تحلیل سفر شینزو آبه به ایران پرداخت و نوشت: به نظر می‌رسد آبه در نخستین سفر خود به تهران فارغ از آنکه با توصیه چه کسانی انجام می‌شود، در کنار تقویت مراودات اقتصادی با تهران، گوشه چشمی هم به نقش‌آفرینی سیاسی و دیپلماتیک در منطقه به عنوان یک کشور بزرگ آسیایی داشته باشد که کاهش تنش‌ها در خاورمیانه را دنبال می‌کند. ژاپن در جریان مناسبات خارجی خود به دنبال امنیتی فراگیر است و در عمل پایه‌های روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی‌اش را بر تحقق منافع اقتصادی‌اش بنا کرده است بنابراین اهمیت رابطه این کشور با ایران را باید در میزان نفعی دانست که از قبال رابطه با آن به دست می‌آورد. بنابراین مبالغه نیست اگر گفته شود عامل اقتصادی و معاملات نفتی، محور مهمی در همه فراز و نشیب‌های سیاست خارجی این کشور بوده است. نفتی که حیات اقتصاد ژاپن به آن وابسته است و هرگونه فرازو نشیبی در روند آرام و بهای آن لرزه بر اندام اقتصاد این کشور می‌اندازد. اما رؤیای ترامپ برای توقف کامل صادرات طلای سیاه از ایران، ایده بن‌بست اجرای برجام و آرزوی زمستان سخت برای تهران آن چیزی نبود که ژاپن از متحد دیرینه خود انتظار داشته باشد.
روزنامه مردم سالاری نوشت: هدف اصلی نخست وزیر ژاپن از سفر به ایران این است که اطمینان حاصل نماید که تنش‌ها در منطقه خاور میانه در سطح مهار شده‌ای باقی خواهد ماند و این تنش‌ها به تقابل منجر نخواهد شد. هرگونه تقابل در خاور میانه می‌تواند امنیت انرژی کشوری مثل ژاپن را که شدیداً به واردات نفت وابسته است، به خطر بیندازد.
هدف نخست‌وزیر ژاپن، به گفته این مقام رسمی دولت ژاپن، در مقطع فعلی میانجی‌گیری و پادرمیانی بین ایران و آمریکا نیست؛ بلکه هدف اصلی ژاپنی‌ها اطمینان از باقی ماندن تنش‌ها در محدوده‌های قابل‌مدیریت، و کمک به کاهش تنش‌ها در خاور میانه است. بسیاری از رسانه‌ها گمانه‌زنی کرده بودند که شینزو آبه به قصد وساطت بین ایران و آمریکا به تهران می‌آید.
عصر ایران در مطلبی نوشت: بازیگران بین‌المللی پس از بالاگرفتن تنش میان تهران و واشنگتن و به ویژه پس از عقب‌نشینی ایران از تعهداتش در برجام در چارچوپ این توافق بین‌المللی و اعلام ضرب‌الاجل ۶۰ روزه، یکی پس از دیگری به نقش‌آفرینی با هدف کاهش تنش‌ها، حل اختلافات و نزدیک کردن این دو دشمن دیرینه پرداختند اما این بار فراتر از تصورات، این ژاپن بود که ردای میانجگری میان تهران و واشنگتن را برتن کرد و در نقش متحد آمریکا و یار دیرینه تهران، قرار است پس از ۴۰ سال احتمالاً در روزهای گرم تهران، یخ روابط ایران و آمریکا را آب کند.
علاءالدین بروجردی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به سفر نخست وزیر ژاپن به ایران گفت: اصل این سفر برای انجام دیدارها و مناسبات دوجانبه است. ما با ژاپنی‌ها رابطه طولانی داریم که بعد از انقلاب رو به گسترش رفته است. قطعاً در این سمت گام‌های بلندتری برای تقویت رابطه برداشته می‌شود.
اهمیت سفر
اعتماد نوشت: بعد از ۴۱ سال این اولین‌بار است که نخست‌وزیر این کشور به ایران می‌آید و … همین امر، اهمیت این سفر را مضاعف می‌کند. ژاپن به نفت ایران وابسته است و دلش نمی‌خواهد نفت خوب ایران را کنار بگذارد. این کشور در ۴۰ سال گذشته صدها دانشجوی ایرانی را بورسیه تحصیل در ژاپن کرد تا بتواند در آینده اقتصاد ایران فعال باشد و بنابراین راضی نیست به خاطر فشار امریکا، بازار ایران را از دست بدهد. ایران نیز به این کشور حسن ظن دارد و معتقد به رویکرد سلطه‌جویانه و امپریالیستی برای این کشور نیست. سوابق همکاری دوجانبه نشان می‌دهد که در شرایط عادی، ایران و ژاپن می‌توانند دوستان خوبی برای هم باشند و روابط خود را گسترش دهند.
روزنامه دنیای اقتصاد در سرمقاله خود نوشت: سفر شینزو آبه می‌تواند آغاز جدیدی باشد. مهمترین اهرم ژاپن برای ایجاد تغییر در تنش فزاینده ایران و آمریکا، اعتماد و احترامی است که نزد طرفین دارد. ژاپن موتلف آمریکاست و کشوری مورد اعتماد و احترام در میان سیاستمداران و جامعه ایرانی. اینکه آیا سفر نخست‌وزیر با این سرمایه، می‌تواند آغازی بر پایان یکی از پیچیده‌ترین بحران‌های سیاست بین‌الملل باشد، پرسشی است که اکنون به آن پاسخی نمی‌توان داد. این بحران چونان کلافی سردرگم با ابعاد پیچیده هویتی-منفعتی شده و بازیگران متعددی از وجود و تشدید آن منفعت می‌برند. وقتی دو کشور به مدت ۴۰ سال با یکدیگر در تعارض قرار می‌گیرند، در انداختن طرحی نو در روابط آنان حتی اگر طرفین توان و تمایل داشته باشند و میانجی حرفه‌ای باشد، مدت‌ها به طول می‌انجامد. بنابراین میانجیگری نخست‌وزیر ژاپن یک گام مهم به پیش در هزار خم پایان بخشیدن به این بحران ۴۰ ساله است و به اندازه همین یک گام هم می‌توان از آن انتظار داشت. مهم‌تر از این سفر، تداوم تلاش‌های ژاپن برای کاهش تنش میان ایران و آمریکاست. اگر کنش میانجی‌گرایانه ژاپن در حد همین سفر خلاصه شود، تاثیرات آن نیز محدود به یک سفر هر چند مهم خواهد بود.
شرق در یادداشتی با گذار تاریخی از حضور ژاپنی‌ها در دوران نخست وزیری مصدق نوشت: سفر شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، به ایران و احتمال میانجیگری با آمریکا در راستای رفع تحریم‌های نفتی، نگارنده را یاد واقعه‌ای در زمانه تحریم نفتی ایران در دوره نخست‌وزیری دکتر محمد مصدق انداخت. امروز هم حضور نخست‌وزیر ژاپن در تهران و نیاز مبرم ژاپن به واردات نفت می‌تواند برگ برنده‌ای باشد که در مذاکرات تهران باید به‌درستی از آن سود برد.
راجارام پاندا استاد روابط بین‌الملل دانشگاه ریتاکو با تاکید بر اهمیت سفر شینزوآبه به تهران، در گفت و گو با ایلنا گفت: بازگشت آمریکا به برجام را عامل مهم برای راضی کردن ایران به مذاکره دانست و گفت: موفقیت دیدار آبه و سران ایران بستگی به هنر دیپلماسی آبه و میزان موفقیت او در بیان پیشنهادهای طرف آمریکایی دارد و باید به نحوی اعتماد از دست رفته سران ایران به آمریکا را احیا کند.
روزنامه آرمان در مطلبی نوشت: تهران باید یک تصمیم بسیار ماهرانه و حساس بگیرد. مجموعه تحرکات دیپلماتیکی با محوریت تهران آغاز شده و از جمله شاهد حضور هایکو ماس وزیر خارجه آلمان در تهران بودیم. با توجه به آنکه روابط میان تهران-برلین بسیار نزدیک است و این کشور جبهه‌گیری ملایم‌تری را نسبت به تهران داشته، شاید این حضور نیز بتواند از افزایش تنش‌ها بکاهد. اما به نظر می‌رسد ژاپن حداقل شرایط برای انجام گفت‌وگو مطرح کند اجازه دهد که موضوع تهران-واشنگتن به یک نقطه سرانجام برسد. افراطیون آمریکایی هر روز و هر لحظه اظهار نظرهای متعارضی در مورد ایران دارند، ایران باید شرایط روشنی برای گفت وگو با همتایان ترسیم کند.
تارنمای فرارو می‌نویسد: به هر حال، فارغ از نتایج گفتگوهای آبه در تهران، این سفر هم از حیث روابط دوجانبه ایران و ژاپن و هم از منظر آینده توافق هسته‌ای مهم خواهد بود. سفر نخست وزیر ژاپن به ایران پس از چهل سال، روح تازه‌ای در روابط دو جانبه تهران و توکیو خواهد دمید. خصوصاً که این روزها، حتی اروپایی‌ها هم ایران را به انزوای بین المللی تهدید می‌کنند. هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، که دو روز قبل از آبه به تهران سفر کرده بود، پس از بازگشت به اروپا صریحاً ایران را تهدید کرد که در صورت خروج از توافق هسته‌ای، تحریم‌های دیگری علیه ایران اعمال و این کشور دچار انزوای بین المللی خواهد شد.
به گزارش ایسنا، حسین دیوسالار کارشناس ارشد روابط بین‌الملل در یادداشتی با عنوان «سفر آقای نخست وزیر؛ آغاز دوره جدید مناسبات ایران و ژاپن» نوشته است: سفر شینزوآبه می‌تواند نقطه عطفی در روابط بین ایران و ژاپن باشد، سفر نخست‌وزیر ژاپن می‌تواند مسیر بهتری را برای این حضور ترسیم و طراحی کند تا اهداف و منافع ژاپن به ویژه در تامین مطمئن انرژی و کاهش تنش در جهت منافع اقتصادی ژاپن در کنار اهداف اعلام شده دیگر نیز مورد توجه قرار گیرد.
نفی نقش میانجگری ژاپن
روزنامه همدلی می‌نویسد: فارغ از نیات میانجی‌گران یک نکته باریک‌تر ز مو را می‌توان به یاد آورد و آن اینکه میانجیگری در میان طرفینی معنا دارد که دیدگاه‌ها اندکی یا بیش از آن به هم نزدیک شده باشد و تنها رودربایستی و دعواهای شانیتی یا کارکرد داخلی حفظ نزاع در داخل مانع گفت‌وگوی مستقیم است و میانجی نقش رساندن به یکدیگر و کاهش تنش را بر عهده می‌گیرد، اما در نزاعی که طرفین حتی بر سر نقطه شروع بازی هم اتفاق ندارند و دم از نزاع ماهیتی و کارکردی می‌زنند، میانجیگری احتمالاً نقش پررنگی نخواهد بود. دستگاه دیپلماسی درکنار ارکان نظامی کشور منطقی‌ترین راه ممکن را در این تقابل در پیش گرفته‌اند. توامان بر توان کشور برای دفاع در عین شروع کننده نبودن تاکید کرده‌اند. یک نکته مهم که نباید مورد تغافل قرار بگیرد این است که تقابل میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده یک نزاع ابدیست و اینکه گمان شود یک معاهده، یک توافق و یک دیدار و پینگ‌پنگ مشابه کار هنری کسینجر و چین کمونیست پایان همه کدورت‌ها و آغاز فصل پسرخالگی‌است، بیش از حقیقت به اوهام می‌ماند.
صادق زیباکلام درباره "سفر شینزوآبه به تهران" در روزنامه آرمان نوشت: از میان همه میانجی‌ها یقیناً میانجیگری که از امروز شروع می‌شود، یعنی آمدن شنزوآبه؛ نخست وزیر ژاپن اهمیت بیشتری دارد؛ چرا که همه می‌دانیم ژاپن یک قدرت عظیم اقتصادی است که همزمان مورد تایید و احترام آمریکا و ایران است.
رسانه‌های اصولگرا
در ادامه به برخی از عبارت‌های به کار رفته در گزارش‌های رسانه‌های نزدیک به جریان اصولگرا اشاره می‌شود: «ایران و ژاپن منهای امریکا» می‌تواند یک رویکرد و راهبرد درست باشد؛ ژاپن برای ایفای نقش میانجی باید رویکردی مستقل داشته و نه در چارچوب بازی آمریکا برای سوق دادن ایران به تسلیم شدن؛ هواداران مذاکره با ترامپ آیا هنوز نفهمیده‌اند هدف دشمن، گرفتن یک به یک مولفه‌های قدرت و بازدارندگی‌مان برای تبدیل شدن ایران به لقمه‌ای راحت است؟؛ پیامی که «آبه» باید از دیدار مقامات کشورمان برداشت کند پرهیز از ذوق زدگی برای مذاکره و صفوف متحد ملت و مسئولان مقابل آمریکایی هاست.
اما و اگرهای نقش میانجیگری ژاپن
روزنامه جوان در تیتر نخست خود «ایران و ژاپن منهای امریکا» نوشت: ژاپنی‌ها قبل از سفر نخست‌وزیرشان به تهران رسماً تأکید کرده‌اند که میانجی نیستند و این سفر در چارچوب روابط سنتی میان دو کشور انجام می‌شود. شرط موفقیت سفر شینزو آبه نیز همین رویکرد درست ژاپنی‌هاست. «ایران و ژاپن منهای امریکا» می‌تواند یک رویکرد و راهبرد درست باشد، اما «ژاپن میانجی امریکا در ایران» با شناختی که جهان نسبت به امریکا پیدا کرده است، هیچ آورده‌ای برای ژاپن و ایران نخواهد داشت جز آنکه امریکا، چین و اروپا را با اهرم ژاپن بترساند و سود خودش را ببرد.
سیاست روز نوشت: در باب سفر امروز نخست‌وزیر ژاپن به ایران نیز این امر قابل توجه است که سفر آبه به تهران بیش از هر چیز در چارچوب روابط دوجانبه است و نه میانجیگری. این واقعیتی انکارناپذیر است که آمریکا با محروم‌سازی ژاپن از توان نفتی ایران به دنبال وابسته‌سازی ژاپن و باج خواهی از آن است آمریکا با ادعای تحریم ایران در اصل به دنبال مقابله با توسعه اقتصادی ژاپن است که نفت ایران و ظرفیت‌های عظیم ایران نقشی مهم در این توسعه دارد. در این میان ژاپن برای ایفای نقش میانجی باید رویکردی مستقل داشته و نه در چارچوب بازی آمریکا برای سوق دادن ایران به تسلیم شدن گام بردارد عامل تنش‌های ایجاد شده در برجام آمریکا و بدعهدی اروپاست و ژاپن اگر به دنبال حل مشکل است باید به مقابله با این رفتارها بپردازد اقدام ژاپن باید در چارچوب تعهدپذیرسازی طرف‌ها مقابل باشد نه سوق دادن ایران به اجرای تعهدات بدون تعهدپذیری طرف‌های مقابل.
کیهان در بخشی از یادداشت روز خود درباره نقش میانجیگری ژاپن میان ایران و آمریکا می‌نویسد: میانجیگری برای چه؟ برای مذاکره. مذاکره بر سر چه؟ آیا قرار است بر سر برد موشک‌های آمریکا مذاکره کنیم یا بر سر برد موشک‌های ایران؟ آیا این ما هستیم که زیر تعهداتمان زده‌ایم که سراغ ما آمده‌اند؟ هواداران مذاکره با ترامپ آیا هنوز نفهمیده‌اند هدف دشمن، گرفتن یک به یک مولفه‌های قدرت و بازدارندگی‌مان برای تبدیل شدن ایران به لقمه‌ای راحت است؟ آیا واقعاً فکر می‌کنند اگر ما قوی باشیم و توانایی نظامی بالایی داشته باشیم، جنگ می‌شود!؟ پس قدرت بازدارندگی چه می‌شود؟ هنوز نفهمیده‌اند، مقاومت ایران برای جلوگیری از وقوع جنگ است. مگر ادعای سواد دیپلماسی ندارید. واقعاً فهمیدن این مسئله آن‌قدر سخت است!؟ ما آماده مذاکره با ترامپ هستیم به شرطی که موضوع مذاکره، موشک‌های آمریکا و توان هسته‌ای این کشور باشد!
علی قنادی در گزارشی در روزنامه جوان نوشت: امروز شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن به تهران می‌آید، سفری بعد از ۴۰ سال که پس از ملاقات چند هفته قبل دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا با او در توکیو برنامه‌ریزی شده و گفته می‌شود بخشی از سیاست گسترده‌تر تهدید-ترغیب کاخ سفید برای وارد کردن تهران به پای میز مذاکره است. صرف‌نظر از اینکه آیا نخست‌وزیر ژاپن برای میانجیگری به ایران سفر می‌کند یا این پرسش که جواب تهران به او چه خواهد بود، درک زمینه سفر آبه به ایران، حائز اهمیت زیادی است. همانطور که خیلی‌های دیگر هم گفته‌اند، سفر نخست‌وزیر ژاپن بعد از دو تلاش نافرجام سیاست خارجی امریکا در ونزوئلا و کره‌شمالی انجام می‌شود. ژاپنی‌ها تأکید کرده‌اند که سفر ابه برای روابط دوجانبه است و تهران نیز بر همین موضوع تأکید دارد، ولی این منتفی کننده این نکته نیست که امریکا نیز بخواهد از این سفر برای خود نمدی بدوزد. در واقع دونالد ترامپ با خط کردن ژاپنی‌ها در مسیر تهران، قصد دارد سیاست خارجی با ایران را به برگ برنده‌ای برای انتخابات نوامبر آینده (۲۰۲۰) تبدیل کند همین‌جا تأکید می‌شود، اینکه ترامپ قصدکرده ژاپن را میانجی مناسبات با تهران قرار دهد، به معنی موفقیت آن یا حتی ورود تهران به این روند نیست.
مشرق نیوز به نقل از سلیمی نمین کارشناس مسائل سیاسی می‌نویسد: اگر ژاپن قصد میانجیگری داشت، یک مقام در سطح پایین را به ایران اعزام می‌کرد، اخیراً از طرف کشور عُمان یک پیکی به ایران آمد که حتی در حد وزیر خارجه این کشور هم نبود، ضمن اینکه ایران پاسخ مکتوب به این پیام داد، اما وی توقف بسیار کوتاهی داشته و سریعاً هم کشور را ترک کرده است. لذا کسی که می‌خواهد میانجیگری کند توقف چندساعته دارد و صرفاً وقتی که پیامش را مبادله کرد، آن کشور را ترک می‌کند.هیچ‌کدام از این مختصات در سفر آقای آبه نیست. آقای «آبه» بالاترین مقامی است که پس از انقلاب اسلامی از سوی ژاپن به ایران می‌آید. اقامت چند روزه در ایران دارد و علائم بسیار مثبتی از روابط با ایران دارد؛ درخواست ملاقات با رهبری داده و رهبری هم از این مسئله استقبال می‌کند.
خبرگزاری فارس به نقل از محمدصادق کوشکی، کارشناس مسائل سیاسی، نوشته که ژاپن، نماد تسلیم و انفعال در برابر آمریکاست و آمریکایی‌ها با فرستادن او می‌خواهند «مطالبات ۱۳ بندی مورد نظر پمپئو» را مطرح و «سازش و تسلیم را دیکته کنند». این کارشناس افزوده که اگر کسی نخست‌وزیر ژاپن را میانجی بخواند، در «زمین جنگ روانی دشمن» بازی کرده است.
اصول راهبردی ایران در مقابل «آبه»
خراسان نوشت: سیاست اصولی ایران همیشه این بوده که برای همه رفتارها و سیاست‌های خود منطق محکم داشته است. بنابراین اولاً باید طرف ژاپنی به خوبی و عیان درک کند که جمهوری اسلامی ایران اهل منطق و گفت و گوست اما نه گفت و گو همراه با فشار و تهدید. ایران هرگز عزت ملی خود را فدای هیچ گفت و گویی نمی‌کند. پیام دوم که «آبه» باید از دیدار مقامات کشورمان برداشت کند پرهیز از ذوق زدگی برای مذاکره و صفوف متحد ملت و مسئولان مقابل آمریکایی هاست. راهبرد فشار آمریکایی‌ها تاکنون نتوانسته است ایران را تسلیم کند به همین دلیل آنها به دنبال تاکتیک‌های مکمل برای راهبردشان هستند؛ موضوعی که هم جامعه ایران و هم مسئولان باید مراقب آن باشند.
گروه نشریات خبری
پژوهشم **۹۳۴۴**۱۰۲۵