نواصولگرایان وارد فاز انتخاباتی شدند

تیر ۱۳۹۶ بود که محمد باقر قالیباف، شهردار سابق تهران در نامه‌ای خطاب به اصولگرایان فرایند تصمیم‌گیری در رأس جریان اصولگرایی را دچار اختلال دانست و در نامه‌ای اعلام کرد که باور دارد در نحوه کنش جریان اصولگرایی باید تغییرات اساسی ایجاد شود.

قالیباف از همان زمان نیز در گفته‌های خود بر جوان گرایی تاکید می‌کرد. وی تغییرات مورد نظر خود را «یکی از مطالبات اصلی امروز جوانان مؤمن و دلسوز انقلاب و کشور» خوانده و تأکید می‌کرد که «اصولگرایی باید با حفظ مبانی و ارزش‌های انقلابی جمهوری اسلامی، حرکت در راستای نواصولگرایی را هرچه زودتر آغاز کند.»

این نخستین بار بود که واژه نو اصولگرایی از سوی شهردار سابق تهران مطرح شد. قالیباف از فرماندهان سابق سپاه پاسداران، فرمانده اسبق نیروی انتظامی و پرسابقه ترین شهردار تهران است که در سال ۱۳۸۷ از طرف سایت شهرداری‌های جهان و تنها با رأی مردم به عنوان هشتمین شهردار برتر دنیا معرفی شد.

قالیباف در سخنان اخیر خود که در پیامی تصویری منتشر شده با اشاره به نامه پیشین خود گفت: کشور در وضعیت سختی بسر می‌برد و راه برون رفت از این وضعیت اعتماد به جوانان است.
شهردار پیشین تهران در این پیام تصویری یادآورشد: دو سال پیش هم در نامه‌ای به شما نوشتم سیاست ورزی جریان انقلابی ضمن حفظ مبانی بایستی متحول شود تا چهره‌های نو حرکت در مسیر نواصول‌گرایی را آغاز کنند.

او با تاکید مجدد بر ضرورت جوان گرایی افزود: نباید منتظر دستور از بالا به پایین باشیم. همان‌گونه که رهبری به مفهوم آتش به اختیار اشاره کردند و در بیانیه گام دوم به جوان‌گرایی پرداختند، حجت بر همه ما تمام شد. انتخابات پیش رو یک فرصت است و پیشرفت کشور در گرو تشکیل یک مجلس نو است. اگر شما جوانان همت کنید می‌توان به ظهور مجلسی نسبتاً جوان و باتجربه امید داشت.

او با معرفی سایتی اینترنتی برای معرفی گزینه‌های دارای صلاحیت نمایندگی مجلس گفت: از همه شما جوانان دلسوز و انقلابی درخواست می‌کنم، متناسب با شاخص‌هایی که منتشر می‌شود، افراد توانمند و باصلاحیتی را که می‌شناسید و یا اگر خودتان را برای قبول مسئولیت نمایندگی مردم مفید می‌دانید، از طریق پایگاه اینترنتی jahad.net معرفی کنید تا تلاش کنیم شایسته ترین‌ها، در معرض انتخاب مردم قرار بگیرند. از همه مخصوصاً خواهران عزیز، دانشجویان و روحانیون و فعالان مخلص جهادی می‌خواهم، افرادی با ظرفیت‌ها و تجربه بالا و نسبتاً جوان را معرفی کنند.

اظهارات روز گذشته قالیباف در حالی مطرح شد، که مهرماه سال گذشته مانیفست نواصولگرایی که توسط جمعیت پیشرفت و عدالت تهیه شده بود در اختیار رسانه‌ها و فعالان سیاسی قرار گرفت.

در واقع جمعیت پیشرفت و عدالت که در سال ۸۹ تشکیل شده بود در سال ۱۳۹۶ مجدداً توسط نواصولگرایان فعال شد و هنوز یک سال از ارائه مانیفست نواصولگرایی نگذشته که شهردار سابق تهران فراخوان آمادگی و حضور برای رقابت در انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی را اعلام کرده است.

سخنان روز گذشته قالیباف نشان می‌دهد که نواصولگرایان بیش از دیگر طیف‌های سیاسی برای انتخابات پیش روی مجلس برنامه ریزی کرده‌اند. آنان آذر ماه سال گذشته با تشکیل ستاد انتخاباتی، رسماً وارد فاز رقابت‌های زودهنگام انتخاباتی شدند.

جوانگرایی و خودانتقادی دو اصل بنیادین مانیفست نواصولگرایی است و به نظر می‌رسد تعدادی زیادی از جوانان فعال اصولگرا از این جریان استقبال کرده‌اند. با این حال نحوه مواجهه اصولگرایان در قبال این مساله هم قابل تأمل است. در این چهارچوب طیف سنتی این جریان از جامعه روحانیت مبارز تا جامعه اسلامی مهندسین از اظهارنظر درباره نو اصولگرایی استنکاف کرده، برخی آن را مبهم و عبور از ریش سفیدان جریان اصولگرا قلمداد کرده و عده‌ای هم آن را سهم خواهی قالیباف از اصولگرایان و واکنشی از سوی وی به دلیل عدم حمایت آنها در انتخابات سال ۱۳۹۶ ارزیابی می‌کنند.

ساکن پیشین ساختمان بهشت به عنوان مبدع جریان نواصولگرایی از چهره‌های قدرتمندی است که جایگاهی مناسب در انتخابات ریاست جمهوری از سال ۸۴ تا به امروز داشته است و جزو امیدهای جریان اصولگرا برای کارزار ۱۴۰۰ محسوب می‌شود. با این حال به نظر می‌رسد شهردار سابق تهران فعلاً بر انتخابات مجلس شورای اسلامی تمرکز کرده و می‌خواهد در اسفند ماه امسال نقش آفرین باشد، با گفتمان جوانگرایی که در میان جناح راست رویکردی تازه است.

مجمد باقر قالیباف سه دوره در رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری در سال‌های ۸۴، ۹۲ و ۹۶ شرکت داشت. او در جریان انتخابات سال ۹۶ به همراه ابراهیم رئیسی یکی از دو کاندیدای نهایی اصولگرایان بود که تا آخرین روزهای رقابت‌ها نیز در صحنه ماند، اما در نهایت بنا بر تصمیم جبهه مردمی نیروهای انقلاب (جمنا) به نفع رئیسی کنار رفت. هرچند بعدها مشخص شد که فرمانده سابق نیروی انتظامی چندان راضی به کناره گیری نبوده و به خاطر رعایت مصالح اصولگرایان به نفع رقیب خود کناره گیری کرده است.
باید دید آیا جریان نو اصولگرایی می‌تواند زمینه ساز تحرک سایر طیف‌ها و گروه‌های سیاسی در ماه‌های منتهی به انتخابات پیش رو باشد. علاوه بر این باید دید آیا این اقدام منجر به تعمیق شکاف‌ها در میان طیف قدرتمند سیاسی کشور خواهد داشت یا اصولگرایان را ترغیب می‌کند برای جبران شکست‌های پیشین در رویکردهای خود تجدید نظر کرده و با وارد کردن چهره‌های جدید و جوان و تغییر در ادبیات گفتمانی گام‌های جدی تری برای دستیابی به کرسی‌های بهارستان بردارند.