اجازه ندهید دخانیات نفس شما را بگیرد

سالانه دخانیات مسوول مرگ هشت میلیون نفر از مردم جهان است، یک میلیون نفر از این افراد، کسانی هستند که خود دخانیات مصرف نمی کردند ولی با دود دست دوم مصرف کنندگان مواجه داشتند.

مصرف دخانیات از طریق افزایش بار بیماری ها، افزایش هزینه مراقبت های بهداشتی و کاهش بهره وری باعث افزایش هزینه های اقتصادی در سطح ملی می شودو در خانواده های فقیر این موضوع بیشتر نمود دارد، به شکلی که هزینه مصرف دخانیات در این خانواده ها از هزینه های تامین مواد غذایی، آموزش و پرورش و خدمات بهداشتی بیشتر است.

حدود ۸۰ درصد از مرگ و میرهای زودرس ناشی از مصرف دخانیات در کشورهای کم درآمد یا با درآمد متوسط رخ می دهد.

در صنعت کشت توتون و تنباکو نیاز به مقادیر قابل توجهی از سموم، آفت کش ها و کودهای شیمیایی است که این سموم می تواند مستقیماً بر روی تخریب محیط زیست و آلودگی منابع آب و فقیرشدن خاک تاثیرگذار باشد و تهدیدی برای امنیت غذایی در جهان به حساب می آید.

مصرف کنندگان دخانیات به خاطر درمان بیماری های مرتبط با دخانیات و نیز از طریق کاهش بهره وری و به دلائل بسیار دیگر، سالانه خسارات اقتصادی سنگینی بر دولت ها و ملت ها وارد می کنند، درواقع پرداخت تاوان این خسارات هنگفت ناشی از مصرف دخانیات و سبک زندگی ناسالمِ عده ای از جمعیت جهان، بردوش سایر افرادی است که دخانیات مصرف نمی کنند. بنابراین برای حفاظت از سلامت جامعه حداکثری از تبعات سوء مصرف دخانیات، نیاز به مطالبه گری در سطوح بالا داریم و این حق ماست.

این درحالی است که صنایع دخانی با روشهای اغوا کننده سالهاست که در تلاش برای گسترش بازار پر رونق خود هستند و در این زمینه از هیچ اقدامی فروگذار نمی کنند و به رغم وجود شواهد محکم در مورد تاثیر مصرف دخانیات بر ایجاد بیماری، ناتوانی ومرگ زودهنگام، به این صنعت مرگ آور اجازه فعالیت داده شده است. صنعتی که باید پاسخگوی مطالبات مردم در ایجاد اعتیاد و وابستگی به مصرف محصولات کشنده خود باشد.
همچنین معاهده بین المللی کنترل دخانیات سازمان جهانی بهداشت (FCTC) ابزاری است برای مبارزه جهانی علیه اپیدمی دخانیات. با امضای این معاهده توسط ۱۸۱ کشور عضو (۱۸۰ کشور و اتحادیه اروپا) بیش از نیمی از کشورهای جهان به نمایندگی از ۹۰ درصد از جمعیت جهان به این معاهده پیوسته اند و می توان گفت این معاهده پرطرفدارترین معاهده بین المللی است که در مدت کوتاهی توانسته با ابزاری موثر برای کنترل دخانیات، کشورهای زیادی را حول خود گردآورد. تعهدات کشورهای جهان برای کاهش ۳۰ درصدی شیوع مصرف دخانیات تا سال ۲۰۲۵، تنها با اجرای موثر مفاد این معاهده و وضع قوانین موثر در حمایت از اجرای آن می باشد. در این راستا ضرورت دارد با آگاهی از قوانینی که برای حفاظت از سلامتی ما وضع شده، از دولت مردان و نمایندگان خود خواستار اجرای صحیح و جدی این قوانین باشیم.

چگونه باید مطالبه کنیم؟
می توانیم از نمایندگان مجلس شورای اسلامی بخواهیم که قوانین سختگیرانه تری برای کنترل دخانیات به خصوص ممنوعیت استعمال دخانیات در اماکن عمومی و افزایش مالیات و عوارض محصولات دخانی و صنوف عرضه کننده این محصولات وضع کنند. صنوفی که برای برخورداری از سود سرشار عرضه این کالای مُضر سلامتی، هم پیمان با صنایع تولیدکنندۀ این محصولات در تلاش برای گسترش بازار مصرف، اعتیاد و وابستگی به این محصولات در بین افراد جامعه خصوصاً جوانان هستند.

می توانیم از مسوولان شهرمان بخواهیم با نظارت بیشتر بر اماکن عمومی، مانع مصرف دخانیات در این اماکن شوند و زمینه های ارتقای سلامت عمومی را بیشتر فراهم کنند و با پیوستن به گروهها و سازمانهای مردم نهاد حوزه مبارزه بر استعمال دخانیات، بر قدرت چانه زنی این نهادها بیفزاییم.

می توانیم در جمع های دوستانه و خانوادگی، با رعایت احترام افراد به صورت دوستانه از آنها بخواهیم که سیگار و قلیان خود را خاموش کنند چرا که دود دخانیات، فقط به چشم مصرف کننده نمی رود و تعداد افرادی که هرسال به دلیل استنشاق دود دست دوم و دست سومِ سایر افراد، به بیماریهای غیرواگیر مبتلا می شوند و جان خود را از دست می دهند کم نیست.

البته لازمه مطالبه گری عمومی، اطلاع رسانی و افزایش آگاهی جامعه از تبعات مصرف دخانیات است. «شهروند آگاه» می تواند برای حفاظت از حقوق سلامت خود مطالبه گری موثری در جهت اجرای تمامی بندهای قانون مبارزه با استعمال دخانیات و کنوانسیون کنترل دخانیات داشته باشد و ضمانت اجرایی قوانین وضع شده در این مورد را از قانونگذار بخواهد. شهروندان آگاه و مطالبه گر، به جای رونق بخشیدن به قلیان سراها در جهت مبارزه با آنها برخواسته و خواستار احداث اماکن تفریحی-ورزشی بیشتر برای گذراندن اوقات فراغتشان می شوند. آنها از قانونگذار می خواهند که بر صنایع تولید کننده و مراکز عرضه کننده این افیون مرگ، مالیات سنگین وضع کند و از محل درآمد آن، بودجه قابل توجهی را به دستگاه های مربوطه اختصاص دهند تا تمامی اقشار جامعه با سطوح مختلف درآمدی بتوانند از امکانات و خدمات لازم برای کنترل، پیشگیری و ترک مصرف دخانیات به صورت برابر بهره مند شده و استعمال دخانیات بخصوص قلیان را به فراموشی بسپارند.

خبرنگار حوزه سلامت ایرنا