به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، بیش از یک سال از خروج دولت «دونالد ترامپ» از برجام می گذرد و در این مدت اروپایی ها علی رغم گفته های خود مبنی بر جبران این بدعهدی آمریکا در عمل اقدام قابل توجهی انجام ندادند. در این شرایط برای بهبود و ترمیم فضای اقتصاد کشور فرصت پیوستن به اتحادیه اقتصادی اوراسیا پیش آمده است.
هر چند که عضویت ایران در این اتحادیه از سال های گذشته مطرح شده بود اما این بار موضوع بسیار جدی است و توافقنامه موقت مبنی بر ایجاد محدوده آزاد تجاری میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا به امضای طرفین رسیده است. در نشست اخیر هیات روسی در تهران یکی از مهم ترین موضوعات مورد پیگیری، عضویت رسمی ایران در این اتحادیه بود که تحقق این امر مجوز مجلس و شورای نگهبان را می طلبد.
تشکیل اتحادیه اقتصادی اوراسیا پیشنهاد رییس جمهوری قزاقستان در سال ۱۹۹۴ بود که از سال ۲۰۱۵ با عضویت جمعی از کشورهای منطقه شروع به کار کرد. در ابتدا بین کشورهای عضو ایجاد تعرفه گمرکی مشترک به جای قوانین داخلی هر کشور مورد توافق قرار گرفت و در نهایت اتحادیه گمرکی تصویب و شروع به کار کرد.
از مهم ترین اهداف اتحادیه اقتصادی اوراسیا، حذف تعرفه های گمرکی داخلی و اعمال یک تعرفه واحد بین اعضا، حرکت به سمت معاملات غیردلاری، ایجاد بازار واحد، یکسان سازی تعرفه ها در بخش حمل و نقل، اجرای سیاست های مشترک برای تامین نیازهای بازارهای کشورهای عضو به حساب می آید.
به طور قطع پیوستن به این اتحادیه و استفاده از فرصت های اقتصادی همکاری با کشورهای عضو می تواند بخشی از اقتصاد کشور را بهبود دهد چرا که کشورهای مذکور می توانند بازار تولیدات ایرانی به ویژه محصولات کشاورزی باشند و از سوی دیگر ایران می تواند پلی میان اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای حاشیه خلیج فارس باشد و این به معنای افزایش درآمدهای ترانزیتی است.
از سوی دیگر همکاری با این اتحادیه ایران را به بازاری با جمعیت حدود ۱۸۴ میلیون نفر متصل می کند. آمارهای رسمی نشان می دهد که تولید ناخالص داخلی منطقه حدود ۱.۹ هزار میلیارد دلار است که ۳.۲ درصد تولید ناخالص جهان را تشکیل می دهد. همچنین بیش از ۱۴ درصد نفت جهان در کشورهای عضو این اتحادیه تولید می شود یعنی چیزی حدود ۶۳۴ میلیون تن. از آنجایی که یکی از مهم ترین مزیت های عضویت ایران در این اتحادیه می تواند ترانزیت باشد باید گفت که کشورهای عضو اتحادیه از نظر امور زیربنایی و زیرساختی به شبکه ریلی بیش از ۱۰۹ هزارکیلومتری و ۱،۷۱۲ هزار کیلومتر جاده دسترسی دارند.
در شرایط فعلی، پیوستن کشورمان به این اتحادیه و توسعه روابط اقتصادی با کشورهای عضو می تواند منجر به افزایش تاب آوری در برابر تحریم های ظالمانه آمریکا شود.
چرا ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا بپیوندد؟
«شعیب بهمن» پژوهشگر مسائل روسیه و آسیای میانه در گفت وگو با ایرنا درباره مزیت های پیوستن ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا گفت: یکی از محورهای مهم مذاکرات در نشست های اخیر با هیات روسی در تهران موضوع عضویت ایران در این اتحادیه بوده و مدت ها است که در کانون مذاکرات دو طرف بحث پیوستن ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا مطرح می شود. در این باره یک سری توافقنامه هایی هم منعقد شده است که البته بخشی از آنها به اجرا نرسیده اند چرا که ابتدا باید در مجلس به تصویب برسد.
وی با بیان اینکه اگر چه پیشنهاد اولیه تشکیل این اتحادیه را قزاقستان مطرح کرد اما راه اندازی آن از سوی رییس جمهوری روسیه پیگیری شد و اگر تاکید و پیگیری روسیه نبود چنین اتحادیه ای شکل نمی گرفت، افزود: روسیه مهم ترین بازیگر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا است رهبر این اتحادیه محسوب می شود.
بهمن با بیان اینکه روس ها در تلاشند چیزی شبیه به اتحادیه اروپا را در منطقه ایجاد کنند، بیان داشت: این اتحادیه در کوتاه مدت بر تبادل اقتصاد بین کشورهای عضو اثرگذار خواهد بود اما هدف نهایی آن تعاملاتی است که بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا شکل گرفته و جریان دارد.
پژوهشگر مسائل روسیه و آسیای میانه با اشاره به اهداف بلند مدت اتحادیه اقتصادی اوراسیا اظهار کرد: داشتن پول واحد، یکسان سازی تعرفه ها، ایجاد مبادلات اقتصادی آزاد بین تمام کشورهای عضو این اتحادیه از جمله اهداف اتحادیه اقتصادی اوراسیا است.
وی تاکید کرد: در شرایطی که ایران تحت تحریم قرار دارد به طور قطع ورود به اتحادیه اقتصادی اوراسیا و همکاری با این اتحادیه می تواند دروازه جدیدی برای اقتصاد ایران باشد که بتواند با سایر اعضا به راحتی روابط اقتصادی برقرار کند و یا روابط خود را توسعه دهد.
گشایش هایی که اوراسیا برای ایران به بار می آورد
بهمن با بیان اینکه عضویت در این اتحادیه در شرایط کنونی می تواند برای ایران گشایش های قابل توجه ای را ایجاد کند، گفت: موقعیت جغرافیای ایران می تواند اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا را به آب های گرم خلیج فارس و به منطقه خاورمیانه متصل سازد. اگر زیرساخت های ترانزیتی در ایران به درستی عمل کنند و تکمیل شوند درآمدزایی کشورمان از این طریق بسیار قابل توجه خواهد بود و از این لحاظ عضویت در این اتحادیه می تواند درآمد سرشاری را نصیب ایران کند.
پژوهشگر مسائل روسیه و آسیای میانه ادامه داد: هر چند که ممکن است با عضویت در این اتحادیه و برداشتن برخی از تعرفه های گمرکی در مورد تعدادی از کالاها به زیان ایران تمام شود اما این موضوع درباره تمام کشورهای عضو اتحادیه صدق می کند و قرار نیست که فقط برای یک عضو یا یک کشور اعمال شود. در مجموع با توجه به تنوع بازار و تنوع منابع موجود در کشورهای عضو این اتحادیه پیوستن به آن یک فرصت قابل توجه برای اقتصاد ایران ایجاد می کند و می توان از این طریق بخشی از اثر تحریم ها را جبران کرد.
نظر شما