اجرای احکام اسلامی در حوزه محیط زیست نیازمند آگاهی از مسایل فقهی و اخلاقی روز است

مشهد- ایرنا- عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: در اجرای احکام اسلامی در حوزه محیط زیست باید به مسایل فلسفی، عرفانی، فقهی و اخلاقی روز نیز توجه شود.

دکتر علیرضا آزاد روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: دین اسلام طبیعت را راه رسیدن به حقیقت و تجلی گاه وحدانیت و شناخت آن را مرحله‌ای از خودشناسی می‌داند.
وی اظهار داشت: در احکام فقهی به حفاظت از محیط زیست و حیوانات تاکید شده و حتی برای ذبح حیوانات حلال گوشت نیز توصیه‌ها و شرایطی تعیین شده است.

وی گفت: علمای اخلاق نیز توصیه می‌کنند جز در موارد ضرورت، جان حیوانی را نباید گرفت و برخی از آنان اجازه ذبح حیوانی را در منزل خود نمی‌دادند و حتی شهادت آزار دهندگان حیوانات را در دادگاه نمی‌پذیرفتند.
این فعال محیط زیست افزود: برخی فقها نیز به توصیه اخلاقی در مواجهه با حیوانات پرداخته و حقوق حیوانات را بخشی از حقوق خداوند می‌دانند.
وی اظهار داشت: علمای فقه و اخلاق اسلامی همچنین به کاهش استفاده از گوشت حیوانات در رژیم غذایی توصیه کرده اند و برخی زیان‌های جسمی و اخلاقی را برای مصرف بیش از اندازه آن بر شمرده اند.
وی گفت: از نکات جالب توجه درباره نگاه دینی به طبیعت و حقوق حیوانات، حدیثی از حضرت امام رضا (ع) در باره حیوانات در حال انقراض است که عدم شکار آنان را به خاطر اینکه تعدادشان اندک است و بیم آن می‌رود که نسل شأن منقرض شود توصیه می‌کنند، یعنی گاهی به دلیل حفاظت از ذخایر حیات وحش، باید از شکار کردن دست کشید.

استاد برگزیده دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۹۷ افزود: توجه به این نکته لازم است که گاهی بسنده کردن به نقل آیات و روایات در باره اهمیت طبیعت و شیوه تعامل با آن نمی‌تواند تصویر روشنی از جایگاه آن در دین به ما نشان دهد زیرا باید این دستورات دینی را در بستر باورهای فرهنگی و اجتماعی آن زمان و تلقی‌های طبیعی آن دوران دید و آن را نسبت به دیدگاه‌های دینی و امور آن عصر سنجید.
وی اظهار داشت: از این رو، برای رسیدن به اهداف دینی و بازتولید رفتارهای دینی درباره طبیعت، باید نسبت انسان امروز با طبیعت و بسترهای فرهنگی و اجتماعی عصر کنونی را در نظر گرفت و نمی‌توان یک سنت دینی را جدا از بسترهای تاریخی آن انگاشت و به اجرای آن پرداخت.
وی گفت: به عنوان مثال در گذشته با توجه به سبک زندگانی مردم به نگهداری از کبوتر توصیه می‌شد یا مردم در خانه خود حیواناتی داشته و پرورش می‌دادند که این کار اذیت و آزار چندانی برای همسایگان نداشت اما انسان امروزی و زندگی شهری دارای شرایطی است که با کبوتر داری و نگهداری از حیوانات در آپارتمان هر چند به ظاهر حدیث و توصیه‌ها عمل کرده است اما روح حدیث و هدف آن را نابود می‌کند.

عضو هیأت علمی دانشکده الهیات با اشاره به افرادی که به ظاهر حدیث عمل می‌کنند ولی روح آن را از بین می‌برند افزود: افراط گرایان داعشی نیز به همین شیوه به استنباط از احکام دینی فارغ از شرایط عصر آن می‌پرداختند که فجایعی این چنین آفریدند.

وی اظهار داشت: به همین دلیل باید مراقب باشیم که به بهانه دفاع از طبیعت، به صورت کج اندیشانه، به اجرای احکام اسلامی در باره محیط زیست در دنیای امروز نپردازیم و چهره دین را تباه نکنیم.

۲۰۳۰ / ‏‬ ۶۰۵۳

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha