یکی از چالش های اساسی در مدیریت شهری کشور احیای بافت فرسوده و تاریخی است که در مناطق شهری فلات مرکزی ایران این بافت ها به دلیل قدمت تاریخی اهمیت ویژه ای دارد.
در احیای بافت های فرسوده و تاریخی نگاه یک سویه هیچ گاه جواب نمی دهد، چرا که شهروندانی که در این مناطق زندگی می کنند بدون مشوق های مالی و برخورداری از معافیت ها، حاضر به بازسازی محل زندگی خود نیستند.
بررسی آمارها مبین آن است که بافت های تاریخی و فرسوده یکی از چالش های اساسی در مدیریت شهری بوده چرا که اکنون ۳۳ درصد از جمعیت شهری کشور معادل ۲۳ میلیون نفر در این مناطق زندگی می کنند.
دست‌کم یک‌هزار منطقه حاشیه شهرها در کشور وجود دارد که ۱۱ تا ۱۴ میلیون نفر در این مناطق زندگی می کنند.
از سوی دیگر به روزرسانی شهرها برای ارایه خدمات بیشتر و جذب گردشگر در سال های گذشته از اولویت اصلی شهرداری ها و معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری های کشور بوده چرا که هرچقدر بافت های قدیمی بیشتر باشد، مدیریت شهرها به کندی انجام می شود.
احیای بافت های تاریخی و فرسوده علاوه بر رفع آسیب های اجتماعی به واسطه گسترش سکونتگاه های غیرمتعارف که چهره شهرها را زشت می کند در میان مدت به دلیل قدمت تاریخی، از این بافت ها می توان برای جذب گردشگر و رونق کسب و کار هم اقدام کرد.
بر اساس آمار وزارت راه و شهرسازی بیش از ۶۰ هزار هکتار محله های نابسامان، ۲۴ هزار هکتار بافت های تاریخی در مراکز شهرها و ۵۰ هزار هکتار سکونتگاه های حاشیه شهرها در کشور وجود دارد که احیای این بافت‌ها نیازمند تخصیص به موقع اعتبارها و عزم ملی است.
همچنین بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ هکتار بافت فرسوده در استان سمنان وجود دارد که براساس آمار اداره کل راه و شهرسازی استان، شهر سمنان ۵۰۰ هکتار، شاهرود ۴۳۰ هکتار، دامغان ۳۸۵ هکتار، گرمسار ۲۲۵ هکتار، شهمیرزاد ۱۴۰ هکتار، مهدیشهر ۱۱۰ هکتار، آرادان ۱۰۰ هکتار، ایوانکی ۹۸ هکتار، مجن ۹۰ هکتار، سرخه ۶۰ هکتار، بسطام ۶۰ هکتار، کلاته‌خیج ۴۰ هکتار، درجزین ۳۵ هکتار، بیارجمند ۲۰ هکتار و امیریه ۱۰ هکتار بافت فرسوده دارند.
برای سال ۹۸ بیش از ۶۰ هزار میلیارد ریال با برداشت از صندوق توسعه ملی برای احیا بافت های تاریخی و فرسوده برنامه‌ریزی شده است و در صورت تاخیر در احیا بافت های تاریخی و فرسوده در میان مدت شاهد افزایش بزهکاری های اجتماعی در مناطق شهری استان سمنان خواهیم بود و با تخصیص به موقع اعتبار و برچیدن سکونتگاه های غیرمجاز برای عمران و توسعه این استان گام برداشت.
بیش از ۲۰ درصد از مناطق جمعیت استان سمنان در بافت فرسوده زندگی می کنند که ادامه این روند می تواند توسعه مناطق شهری را با چالش جدی مواجه کند.
به روز رسانی مناطق شهری یکی از راهبردهای اساسی برای توسعه کشور است چرا که با اجرای این طرح و ایجاد جاذبه های گردشگری جدید علاوه بر رونق اقتصادی می توان با احیا بافت های تاریخی آداب و رسوم بومی را برای مسافران یادآوری کرد.
۷۳۳۹/۶۱۰۳
